2. Περιεχόμε
να
1. Ορισμός – Αίτια
2. Ιστορία
3. Βασικά
συμπτώματα
4. Επιπτώσεις
5. Έρευνες
6. Τρόποι
αντιμετώπισης
3. Ορισμός και
αίτια
Ορισμός:
• Αλκοολισμός ονομάζεται η
παθολογική σχέση που
μπορεί να αναπτύξει το άτομο
• Έχει σωματικές και ψυχικές
επιπτώσεις
• Ο όρος αναφέρεται για πρώτη
φορά από έναν Ολλανδό
γιατρό στα τέλη της δεκαετίας
του 1840, ενώ αναλύθηκε σε
νόσο το 1972 από το γιατρό
John Coakley Lettson.
4. Ορισμός και
αίτια
Ορισμός:
• Αλκοολισμός ονομάζεται η
παθολογική σχέση που
μπορεί να αναπτύξει το άτομο
• Έχει σωματικές και ψυχικές
επιπτώσεις
• Ο όρος αναφέρεται για πρώτη
φορά από έναν Ολλανδό
γιατρό στα τέλη της δεκαετίας
του 1840, ενώ αναλύθηκε σε
νόσο το 1972 από το γιατρό
John Coakley Lettson.
5. Ορισμός και
αίτια
Αίτια:
• Τα αίτια του
αλκοολισμού είναι
πολύπλοκα και
• Συνδυάζουν γενετικούς,
ψυχολογικούς και
περιβαλλοντικούς
παράγοντες.
• Οι γενετικοί παράγοντες
συχνά αυξάνουν την
ευαισθησία ενός ατόμου
στον αλκοολισμό
• Αυτό δεν σημαίνει ότι ο
αλκοολισμός είναι
αναπόφευκτος, αλλά
υπάρχει αυξημένος
κίνδυνος σε ορισμένες
οικογένειες
Γενετικοί
παράγοντες:
6. Ορισμός και
αίτια
Αίτια:
• Τα αίτια του
αλκοολισμού είναι
πολύπλοκα και
πολυδιάστατα.
• Συνδυάζουν γενετικούς,
ψυχολογικούς και
περιβαλλοντικούς
παράγοντες.
• Οι γενετικοί παράγοντες
συχνά αυξάνουν την
ευαισθησία ενός ατόμου
στον αλκοολισμό
• Αυτό δεν σημαίνει ότι ο
αλκοολισμός είναι
αναπόφευκτος, αλλά
υπάρχει αυξημένος
κίνδυνος σε ορισμένες
οικογένειες
Γενετικοί
παράγοντες:
7. Ορισμός και
αίτια
Αίτια:
• Τα αίτια του
αλκοολισμού είναι
πολύπλοκα και
πολυδιάστατα.
• Συνδυάζουν γενετικούς,
ψυχολογικούς και
περιβαλλοντικούς
παράγοντες.
• Οι ψυχολογικοί
παράγοντες (κατάθλιψη,
άγχος) αυξάνουν τον
κίνδυνο εθισμού στο
αλκοόλ.
• Μπορεί μάλιστα να είναι
μία απόπειρα
αυτοθεραπείας του ατόμου
Ψυχολογικοί
παράγοντες:
8. Ορισμός και
αίτια
Αίτια:
• Τα αίτια του
αλκοολισμού είναι
πολύπλοκα και
πολυδιάστατα.
• Συνδυάζουν γενετικούς,
ψυχολογικούς και
περιβαλλοντικούς
παράγοντες.
• Το περιβάλλον στο οποίο
ζει κάποιος μπορεί να
επηρεάσει την πιθανότητα
αλκοολισμού.
• Αυτό μπορεί να είναι
πίεση από συναδέλφους,
έντονη έκθεση στο αλκοόλ
ή ευκολία πρόσβασης σε
αυτό.
Περιβαλλοντικοί
παράγοντες
9. Ιστορία
Αρχαίοι Χρόνοι:
• Στην αρχαιότητα, το
αλκοόλ είχε σημαντικό
ρόλο στην
καθημερινότητα.
• Τα κύρια ποτά ήταν η
μπύρα και το κρασί.
10. Ιστορία
• Η κατανάλωση συνέχισε να
είναι σημαντική στην
κοινωνία.
• Η κατανάλωση κρασιού
ήταν συχνή στα συμπόσια.
• Η κατάχρηση αλκοόλ ήταν
σπάνια, καθώς η
ήταν συνήθως ρυθμισμένη.
Ελληνιστική περίοδος:
13. • Το αλκοόλ
χρησιμοποιούταν στην
μαγειρική, παρόλο που
θεωρούταν αμαρτία.
• Οι μητέρες προετοίμαζαν
μπύρα για τα παιδιά
• Οι ιερείς
χρησιμοποιούσαν κρασί
στις τελετές.
Αναγέννηση:
Ιστορία
14. Ιστορία
Διαφωτισμός:
• Πριν από αυτόν, οι
Ευρωπαίοι έπιναν αλκοόλ
καθ’ όλη τη διάρκεια
της ημέρας.
• Μέσω του εμπορίου με
τον Αραβικό κόσμο, ο
καφές αντικατέστησε το
αλκοόλ.
15. • Ο αλκοολισμός
αναγνωρίστηκε ως νόσος
στον 19ο αιώνα.
• Στον 20ο , η έρευνα και
η θεραπεία του
φαινομένου άλλαξε.
19ος + 20ος αιώνας:
Ιστορία
16. • 15 εκατομμύρια ενήλικες
Αμερικανοί και 400.000
έφηβοι πάσχουν από
αλκοολισμό.
• Το 25,8% ατόμων 18+ είπε
ότι είχε πιει πολύ τον
μήνα εκείνο
Σήμερα
Ιστορία
44. Βασικοί Τρόποι
Αντιμετώπισης
• Οι «ομάδες αυτοβοήθειας» επιλέχθηκαν από το 78,5% .
• Η «ψυχιατρική/ψυχολογική υποστήριξη»επιλέχθηκε από το 89,4% .
• Η «πνευματική/θρησκευτική αναζήτηση»επιλέχθηκε από το 67,5% .
• Αποτελεσματικότεροι τρόποι προληπτικής αντιμετώπισης του αλκοολισμού
• Η «ενημέρωση μέσω σχολείων/ΑΕΙ/ΤΕΙ» 85,5% .
• Η «ενημέρωση μέσω οικογενειακού περιβάλλοντος» 88,4% .
• Η «συμμετοχή σε κοινωνικές ομάδες/κοινωνικοποίηση» 69,5% .
• Η «ποτοαπαγόρευση» 49,2% .
• Η «αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας περί χρήσης αλκοόλ» 63,3% .
• Τέλος, η «κατάλληλη ανατροφή/παιδεία» 91,6% .
Μέθοδοι που επιλέχθηκαν σύμφωνα με μία έρευνα
45. Βασικοί Τρόποι
Αντιμετώπισης
• Ο κοινωνικός φορέας
ΑΑ (Αλκοολικοί
Ανώνυμοι) έχει
ΤΕΡΑΣΤΙΑ σημασία
για την
αντιμετώπιση του
αλκοολισμού.
• Στηρίζεται στην
αυτοβοήθεια μεταξύ
46. Βασικοί Τρόποι
Αντιμετώπισης
«Πώς ακριβώς γίνονται οι επαφές και οι συναντήσεις;»
«Συγκεντρωνόμαστε δύο φορές την ημέρα, στις 11 και στις 20:30, ενώ κάνουμε και δύο αγγλόφωνες συναντήσεις, πάλι δύο φορές την ημέρα. Οι συγκεκριμένες συνεδρίες δεν σταματούν για κανέναν λόγο, ούτε καν το Πάσχα ή τα Χριστούγεννα. Είναι non stop. Ακόμα και με τον μεγάλο
σεισμό της Αθήνας κατεβήκαμε από το κτίριο και κάναμε τη συνάντηση στο πεζοδρόμιο. Επίσης, διαθέτουμε site, εικοσιτετράωρη τηλεφωνική βοήθεια και πηγαίνουμε οπουδήποτε μας χρειαστούν. Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε πως τις Κυριακές οι συναντήσεις μας είναι ανοιχτές στο
κοινό. Μόνο ιστορίες θα ακούσετε. Αυτή είναι η μοναδική βοήθεια που προσφέρουμε. Ζούμε μόνο για το σήμερα και στις συναντήσεις μας μιλάμε μόνο γι' αυτό. Μοιραζόμαστε την ημέρα μας καθώς και το πώς διαχειριζόμαστε τις καταστάσεις που προκύπτουν. Δεν μιλάμε για το
αύριο», επισημαίνει ο Γιώργος και συμπληρώνει: «Το μόνο μας κίνητρο είναι η ίδια η ζωή. Όχι μια απλή επιβίωση, αλλά μια ζωή γεμάτη ευγνωμοσύνη, ικανοποίηση κι ευχαρίστηση. Έχεις να κάνεις με μια ομάδα ανθρώπων που γλίτωσε από δύο βασικά πράγματα, τον θάνατο και την τρέλα.
Βρίσκομαι εδώ γιατί ήθελα να ζήσω... Και ας κατανοήσουμε επιτέλους ότι αναφερόμαστε σε μια προοδευτική και θανατηφόρα ασθένεια. Βασιζόμαστε μόνο στην απόλυτη αλήθεια μας, στην εμπειρία. Η στήριξη που έχουμε μεταξύ μας βασίζεται στο τρίπτυχο εμπειρία, δύναμη, ελπίδα».
«Ποιοι άνθρωποι έρχονται στους Α.Α. και ποια είναι τα πρώτα λόγια που λένε;»
«Σ' εμάς δεν λένε κάτι, δεν έρχονται να αναφέρουν, έρχονται για να μοιραστούν. Το αλκοόλ είναι μια πανίσχυρη ουσία που εισχωρεί στο σώμα και αλλοιώνει τον τρόπο σκέψης σου. Εδώ θα δεις όλα τα κοινωνικά και οικονομικά επίπεδα που υπάρχουν. Υπουργούς,
μεγαλοεπιχειρηματίες, τρανσέξουαλ, συντηρητικούς, μορφωμένους ή αναλφάβητους, φτωχούς απλούς ανθρώπους... Διότι ο αλκοολισμός δεν κάνει καμία διάκριση, αφορά τους πάντες. Στους Α.Α. θα βρεις την απόλυτη ψυχική ανοχή», απαντά ο Γιώργος. «Πώς παίρνει κανείς την απόφαση
να έρθει στους Α.Α.;»
«Έρχεται όταν αντιλαμβάνεται ότι δεν πάει άλλο και όταν διαλύεται ο πανίσχυρος αλκοολικός εγωισμός του, παράγωγο κι αυτός της ασθένειας, προκειμένου να συντηρηθεί. Ο αλκοολισμός μού έμαθε τη βαθύτερη επιθυμία μου για ζωή. Γι' αυτό και όταν τα κατάφερα επέστρεψα και
ζήτησα συγγνώμη από όλους τους ανθρώπους μου που είχα πληγώσει. Πάντως, άξιζε ό,τι έχει συμβεί και θα το ξαναζούσα, δεν μετανιώνω για όσα έγιναν», καταλήγει.
Ο Γιώργος μού λέει ότι άρχισε να πίνει στα εννιά του. Βρέθηκε στους Α.Α. πριν από είκοσι δύο χρόνια και είναι καθαρός εδώ και δεκαεξίμισι χρόνια. Δεν διστάζει να μιλήσει για την προσωπική του εμπειρία.
«Το πιο βασικό πρόβλημα του αλκοολικού είναι η άρνηση να παραδεχτεί το ίδιο το πρόβλημα», λέει. «Αυτό είναι δομικό στοιχείο της ασθένειας του αλκοολισμού, όπως έχει δείξει η εμπειρία μας, που ο κόσμος αλλά και πολλοί επαγγελματίες υγείας δεν το γνωρίζουν. Όποιος έχει
παραδεχτεί ότι είναι αλκοολικός μένει. Όποιος δεν το έχει παραδεχτεί ξαναγυρνάει έπειτα από χρόνια σε πολύ χειρότερη κατάσταση. Στα χρόνια που ήμουν δέσμιος του αλκοόλ είχα φτάσει οριακά στον δρόμο, δεν είχα σχέση με την οικογένειά μου, είχα τελειώσει ως άνθρωπος. Έτσι ήρθα
εδώ και άρχισα να ανακτώ πράγματα όπως η αγάπη και η ζεστασιά. Ό,τι θέλησε η ψυχή μου το πήρα εδώ. Σκέψου ότι ήμουν μόνο είκοσι εφτά ετών. Βέβαια, η ζωή μου άλλαξε και σιγά-σιγά άρχισα να προσεγγίζω αυτά που ονειρευόμουν. Ενδιάμεσα όμως ήπια ξανά, γιατί δεν είχα
παραδεχτεί ακόμα την ασθένεια. Έφτασα και πάλι στο σημείο να τα χάσω σχεδόν όλα. Κινείσαι στα άκρα. Πετούσα τις ατζέντες, δεν ήθελα τους φίλους μου, την οικογένειά μου, ήμουν νευρικός, ανικανοποίητος, συνεχώς σε στέρηση και πάντα έφευγα. Θυμάμαι ότι είχα βρεθεί στην
Ολλανδία, σε ένα χωριό του Ρότερνταμ, και ήθελα να πάω στην πόλη, που απείχε είκοσι χιλιόμετρα, με το τελευταίο τρένο, χωρίς να με νοιάζει πώς θα γυρίσω, μόνο για να πιω. Στο πλαίσιο του αλκοολισμού έχεις κάποια κενά μνήμης, τα λεγόμενα μπλακ άουτ. Σε τέτοιες περιπτώσεις έχουν
διαπραχθεί εγκλήματα χωρίς αργότερα ο αλκοολικός να θυμάται τίποτα, ενώ αλκοολικές γυναίκες έχουν βιαστεί και επίσης υπάρχουν άνθρωποι που βρέθηκαν στη φυλακή χωρίς να γνωρίζουν γιατί», υποστηρίζει.
«Πίστευα ότι χωρίς αλκοόλ η ζωή δεν έχει νόημα»
Ο Βασίλης, σαράντα πέντε ετών, ήπιε πρώτη φορά όταν ήταν μικρό παιδί σε ένα οικογενειακό τραπέζι. Τότε συνειδητοποίησε πόσο πολύ του άρεσε να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής.
«Όλοι ασχολούνταν μαζί μου», λέει. «Την επόμενη μέρα θυμάμαι ότι όλοι συζητούσαν τις βλακείες που έκανα, αλλά εμένα μου άρεσε που μιλούσαν για μένα, ήμουν το σημείο αναφοράς». Κάπως έτσι συνέχισε η ζωή του. Έβγαινε με τους φίλους του για καφέ και ο ίδιος έπινε μπίρα. «Στα
δεκαεφτά κάνω την επανάστασή μου, παρατάω το σχολείο και φεύγω για την Κρήτη, όπου θα έπιανα δουλειά. Το δέσιμο με το αλκοόλ αυξανόταν, πίστευα ότι η χαρά είναι εκεί και ότι χωρίς αλκοόλ η ζωή δεν έχει νόημα. Στη συνέχεια, πήγα φαντάρος, όπου διαρκώς έμπλεκα σε φασαρίες,
και δεν ήταν λίγες οι φορές που με γύριζαν στο στρατόπεδο χωρίς να θυμάμαι τίποτα. Όταν απολύθηκα, το ποτό είχε γίνει καθημερινότητα. Το αλκοόλ με βοηθούσε να κοινωνικοποιηθώ, χωρίς αυτό δεν μπορούσα να φλερτάρω, να συνομιλήσω με έναν άνθρωπο, δεν κοιτούσα τους άλλους
στα μάτια. Βέβαια, τα προβλήματα αυξάνονταν, προέκυψαν θέματα με τον νόμο. Κάποια στιγμή είχα δεσμό με μια κοπέλα και ήμουν ερωτευμένος μαζί της. Μια μέρα γυρίζει και μου λέει ότι πίνω πάρα πολύ και πως πρέπει να χωρίσουμε. Ύστερα από τέσσερις μέρες ξύπνησα σε ένα
νοσοκομείο με το μισό μου σώμα ραμμένο, αφού, όπως μου είπαν, είχα πέσει με το μηχανάκι στο ποτάμι του Κηφισού. Παρόλο που οι γιατροί μού είπαν ότι πρέπει να απέχω από το ποτό, το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να πάω να πιω. Αργότερα, γνωρίζω τη γυναίκα μου, κάνουμε δύο
παιδιά, αλλά εγώ συνέχιζα. Δούλευα σε νυχτερινό μαγαζί διασκέδασης και, δυστυχώς, αυτό ήταν το αποκορύφωμα. Τα πράγματα έφτασαν σε ακραίο σημείο. Απειλές, καβγάδες, νεύρα, όρκοι στα παιδιά. Η οικογένειά μου αναγκάστηκε να φύγει και έκανα να δω τη γυναίκα μου και τα
παιδιά μου πέντε χρόνια. Το παραμύθι είναι ότι όταν έφυγαν σκέφτηκα "ωραία, τώρα δεν θα με ελέγχει κανείς". Μέχρι που κάποια μέρα είμαι στο σπίτι μου σε κάκιστη κατάσταση. Κοιμόμουν και ξυπνούσα στην μπανιέρα, είχα σταματήσει τη δουλειά και χρωστούσα παντού. Θυμάμαι να
έρχεται η αδελφή μου και να μου λέει "αν θες να ζήσεις, κάνε κάτι". Πήγα σε μια κλινική και έμεινα κοντά είκοσι μέρες. Συνεχώς δικαιολογούσα το γιατί πίνω. Έφτασα πολύ κοντά στα όρια της τρέλας. Έτσι ξεκίνησα την προσπάθεια και ήρθα στους Α.Α. Ακολούθησα τα βήματα και μέρα με
τη μέρα άρχισα να καταλαβαίνω ποιος πραγματικά είμαι και ξεκίνησα να ζω. Ο χαμένος χρόνος είναι πλέον πίσω και χαίρομαι πολύ που είμαι ξανά με την οικογένειά μου. Εδώ μέσα ξαναγεννήθηκα».
«Ξανακερδίσαμε τη ζωή μας»
Στην κουβέντα που κάνουμε στο τέλος με τον Γιώργο, την Έλενα και τον Βασίλη όλοι συμφωνούν ότι το κέρδος από την εμπειρία τους στους Αλκοολικούς Ανώνυμους είναι μεγάλο. «Ξανακερδίσαμε τη ζωή μας, οι κατακερματισμένες σχέσεις που είχαμε αποκαταστάθηκαν, επαγγελματικά
εξελιχθήκαμε, και όλα αυτά με σκοπό να αισθανθούμε ότι γινόμαστε χρήσιμοι για τον άλλο, για τον διπλανό. Εάν δεν γίνει η εσωτερική μεταμόρφωση, είναι σίγουρο ότι θα πιούμε ξανά. Αυτό κάνουν οι Α.Α. Λειτουργούμε με αρχές και όχι με κανόνες. Γι' αυτό και η έννοια της
ανωνυμίας δεν έχει να κάνει με την προστασία της προσωπικής ζωής, αλλά με το γεγονός ότι οι αρχές μας είναι πάνω από τις προσωπικότητες», μου λένε στο τέλος.
Πριν τους αποχαιρετήσω, σημειώνω διάφορες λέξεις που βλέπω γύρω μου στους τοίχους: «Παραδεχτήκαμε, πιστέψαμε, αποφασίσαμε, ταξινομήσαμε, προβήκαμε, επανορθώσαμε, επιδιώξαμε, συνεχίσαμε». Είναι οι λέξεις που αποτέλεσαν τα βήματα για μια νέα ζωή.