9. Sınıf Coğrafya İklim Türleri Hakkında Bilgi Veren Sunum

1. İKLİM TİPLERİ

2. Dünyada iklim tiplerinin belirlenmesinde genel olarak sıcaklık, basınç,
rüzgârlar, nem ve yağış gibi iklim elemanlarının uzun süreli
ortalamaları dikkate alınır. Bu ortalamaların benzer olduğu alanlar aynı
iklim bölgesi (makroklima) olarak kabul edilir.
Sıcaklıklara bağlı olarak yeryüzündeki iklim tipleri; sıcak, ılıman ve
soğuk iklimler şeklinde üçe ayrılır.

3. Rüzgarlar
Yeryüzünde Farklı İklim Tiplerinin
Görülmesinin Nedenleri
Yerşekilleri
Hava kütleleri
Okyanus Akıntıları
Sıcaklık, basınç ve nem
Kara ve denizlerin dağılışı

4. İKLİM TİPLERİ
SICAK
İKLİMLER
ILIMAN
İKLİMLER
SOĞUK
İKLİMLER
Ekvatoral
Savan
Çöl
Muson
Akdeniz
Okyanusal
Karasal(Step)
Sert Karasal
Tundra
Kutup

5. YERYÜZÜNDEKİ İKLİM TİPLERİ

6. SICAK İKLİMLER
Tropikal kuşakta görülen sıcak iklimlerde ortalama sıcaklıklar yıl
boyunca çok fazla değişmez.
Mevsimler genel olarak kurak ve yağışlı dönemler şeklinde
belirginleşir.
Sıcak iklimler dörde ayrılır:
 Ekvatoral İklim
 Savan İklimi
 Çöl İklimi
 Muson İklimi

7. EKVATORAL İKLİM
Güneş ışınları sürekli dik veya dike yakın açı ile geldiği için
daima yaz koşulları yaşanır. Yıllık sıcaklık ortalaması
yaklaşık 25°C, yıllık sıcaklık farkı ise 2°C – 3°C civarındadır.
Her iki yarım kürede 0° ve 10° enlemleri arasında görülür.
Amazon Havzası, Kongo Havzası, Gine Körfezi, Endonezya,
Malezya çevresinde görülür.
Bitki örtüsü yıl boyu yeşil kalan geniş yapraklı ormanlardır. Bu
ormanlar uzun boylu ve sıktırlar. Ayrıca bu ormanlara tropikal
yağmur ormanları denilmektedir.
Yıl boyu yağış görülür. Eylül ve mart aylarında sıcaklık
arttığı için yağışlarda da artış görülür. (Konveksiyonel-
Yükselim) Ortalama yağış 2000 mm civarındadır.

8. Ekvatoral iklim bölgesinde aşırı yağıştan dolayı
verimsizleşen laterit topraklar görülür.
Yağış ve akarsu rejimi düzenlidir.
Canlı çeşitliliğinin en fazla olduğu iklim tipidir.
Kimyasal çözülme hakimdir.
Sıcaklık ve nemin fazla olmasından dolayı kalıcı kar alt
sınırının, orman, tarım ve yerleşme üst sınırının en yüksek
olduğu iklimdir.
Alçak yerlerde sıcaklık, nem oranlarının fazla ve bitki
örtüsünün sık olması nedeniyle nüfus seyrektir. Nüfus, iklim
koşullarının daha elverişli olduğu yüksek yerlerde bulunur.
EKVATORAL İKLİM

9. Ekvator
Ekvatoral İklimin Görüldüğü Yerler
Amazon
Havzası
Gine
Körfezi
Kongo
Havzası
Endonezya
Malezya

10. Ekvatoral İklim Sıcaklık ve Yağış Grafiği

11. Tropikal Yağmur Ormanları

12. SAVAN İKLİMİ
Bu iklim tipi Güneş ışınlarını yılda iki kez dik açıyla alır. Bu
yüzden sürekli yaz koşulları yaşar. Sıcaklık ortalaması 20°C
civarıdır. Sıcaklık farkı ise 5°C – 6°C civarıdır.
Her iki yarım kürede 10°–20° enlemleri arasında görülür.
Brezilya'nın güneyi, Kolombiya, Venezuela, Güney Afrika'nın
kuzeyi, Avustralya'nın kuzeyi ve Orta Afrika'da görülür.
Bitki örtüsü yazın yeşeren, kışın sararan uzun boylu otlardır
(Savanlar). Yer yer palmiyelerden oluşan ormanlık alanlara
rastlanmaktadır.(Park ya da Galeri ormanları)
Yaz ayları yağışlı, kış ayları kurak geçer. Yıllık yağış miktarı
1000-1500 mm civarındadır.

13. Bu iklimde bitki örtüsü seyrek olduğu için iri cüsseli
hayvanlar yaşamaktadır.
Yağış ve akarsu rejimi düzensizdir.
Yağışlar konveksiyoneldir.
Yazı yağışlı tropikal iklim ya da subtropikal iklim de denir.
Nüfusun seyrek olduğu iklim tiplerindendir.
SAVAN İKLİMİ

14. Ekvator
Savan İkliminin Görüldüğü Yerler
Orta
Amerika
Güney
Amerika
Orta
Afrika

15. Savan İklimi Sıcaklık ve Yağış Grafiği

16. Savan

17. ÇÖL İKLİMİ
Yıllık sıcaklık ortalaması 30–40 °C ile yeryüzünde en yüksek
sıcaklıkların yaşandığı alanlardır. Yıllık sıcaklık farkı 10 °C
iken günlük sıcaklık farkı ise 50–60 °C’yi bulmaktadır.
Kuzey Afrika, Avustralya'nın iç kesimleri, Arabistan
Yarımadası, Güney Afrika'nın kuzey kesimleri, Orta Asya,
Şili ve ABD'nin batısında görülür.
Yıllık yağış miktarı çok az olduğu için, bitki örtüsü kurakçıl,
cılız otlar ve kaktüslerdir.
Çöllerin en önemli özelliği yağışın çok az olması ya da hiç
olmamasıdır.

18. Toprak tipi çöl topraklarıdır. Verimsiz topraklardır.
Yağış rejimi belirsizdir.
Çöl iklimi Dünya’nın günlük hareketi, (dönenceler civarında
30o DYB) ve deniz etkisinin ulaşamadığı karaların iç
kesimlerinde görülürler.
Çöl ikliminin görüldüğü yerlerde nüfus ve yerleşme seyrektir.
Yerleşmeler daha çok vaha çevresinde görülür.
ÇÖL İKLİMİ

19. Ekvator
Çöl İkliminin Görüldüğü Yerler
Arizona
Büyük
Sahra
Kızılkum ve
Karakum
Gobi ve
Taklamakan
Simpson, Gibson,
Viktoria,
Büyük Kum

20. Çöl İklimi Sıcaklık ve Yağış Grafiği

21. Çöl Bitkileri

22. MUSON İKLİMİ
Her mevsimi sıcak, yazlar yağışlı, kışlar kurak geçer. Sıcaklık
ortalaması 20°C civarında olup, sıcaklık farkı ise 8°C – 10°C
dolaylarındadır.
Muson Rüzgârları’nın etkili olduğu Muson iklimi, Güney
Hindistan, Güney Çin ve Güneydoğu Asya, Japonya,
Avusturalya’nın kuzeyi ve Mançurya gibi ülkelerde etkilidir.
Kışın yaprağını döken, Muson ormanları doğal bitki örtüsünü
oluşturur.
Yeryüzünün en fazlayağış alan iklimidir.

23. Muson rüzgârlarının etkisiyle yazın yağışlı kışın kuraktır.
Yağış rejimi düzensizdir. Dolayısıyla akarsu rejimi
düzensizdir. Yağışlar orografiktir.
Dünya'nın en fazla nüfuslanmış iklim bölgesidir. Bunun
nedeni ise iklim ve tarım koşullarının elverişli olmasıdır.
MUSON İKLİMİ

24. Ekvator
Muson İkliminin Görüldüğü Yerler
Hindistan
Çin
Japonya
Filipinler
Madagaskar
Kuzey
Avusturalya

25. Muson İklimi Sıcaklık ve Yağış Grafiği

26. Muson Ormanları

27. Her iklim bölgesinde, o iklim
şartlarında doğal olarak yetişme
olanağı bulan bitkiler vardır. Bu
bitkilere doğal bitki örtüsü denir.
Bitki örtüleri benzer olan farklı iki
bölgenin iklimleri aynıdır.

28. ILIMAN İKLİMLER
Dört mevsimin belirgin olarak yaşandığı ılıman iklimler orta kuşakta
(30°-60° enlemleri) görülür.
ılıman iklimler dörde ayrılır:
 Akdeniz İklimi
 Okyanusal İklim
 Karasal (Step) İklimi
 Sert Karasal İklim

29. AKDENİZ İKLİMİ
Yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlıdır. Yıllık
sıcaklık ortalaması 18°C - 20°C civarındadır. Yıllık sıcaklık
farkı 10 –15 °C ’dir.
Her iki yarım kürede 30°-45° enlemleri arasında görülür.
Akdeniz'e kıyısı olan ülkeler, Kaliforniya, Orta Şili, Güney
Afrika'da Kap Bölgesi ve Avustralya'nın güneybatısında görülür.
Bitki örtüsü yıl boyu yeşil kalan, yaz kuraklığına dayanıklı
kısa, bodur ağaçlar olan makidir. (Zeytin, zakkum,
keçiboynuzu vb).
Yağışın tamamına yakını kış aylarında düşer ve genellikle
cephesel kökenlidir.

30. Toprak tipi terra – rossa ’dır. (Kırmızı Akdeniz Toprağı)
Kış ayları sıcaklık 0°C'nin altına düşmediği için kar yağışı ve
don olayına pek rastlanmaz.
Yağış rejimi düzensizdir.
Türkiye’de Akdeniz, Ege ve Güney Marmara’da etkilidir.
İklim şartları elverişli olduğu için nüfusun fazla olduğu
iklimlerdendir.
AKDENİZ İKLİMİ

31. Ekvator
Akdeniz İkliminin Görüldüğü Yerler
Kaliforniya
Orta
Şili
Akdeniz
Havzası
Güney
Afrika’nın
Kap Bölgesi
Güney ve
Güneybatı
Avusturalya

32. Akdeniz İklimi Sıcaklık ve Yağış Grafiği

33. Maki

34. OKYANUSAL İKLİM
Yazlar serin, kışlar ılık ve her mevsim yağışlıdır. Ortalama
sıcaklık 15°C - 18°C civarıdır. Nemli bir iklim olmasından
dolayı sıcaklık farkı azdır.
Batı rüzgarlarının etkisiyle orta kuşaktaki; Batı Avrupa,
Kuzey Amerika’nın Kuzeybatısı, Güney Şili, doğu ve
güneydoğu Avustralya’da etkilidir.
Doğal bitki örtüsü karışık yapraklı ağaçlardan (yayvan ve iğne
yapraklı ağaçlardan) ve kışın yapraklarını döken ağaçlardan
oluşan ormanlardır.
Yıllık yağış miktarı 1000 - 1500 mm arasındadır. En fazla
yağış kışın ve sonbahardadır.

35. Toprak tipi, kahverengi orman toprağıdır.
Okyanus ikliminin oluşumunda etkili olan temel faktör
Batı Rüzgârları’dır.
Yağış ve akarsu rejimi düzenlidir.
Ülkemizde Karadeniz kıyılarında görülen iklimdir.
OKYANUSAL İKLİM

36. Ekvator
Okyanusal İklimin Görüldüğü Yerler
Kuzey
Amerika’nın
Batısı
Kuzey
Amerika’nın
Doğusu
Güney
Amerika
Kuzeybatı
Avrupa
Doğu
Avusturalya
Yeni Zelanda

37. Okyanusal İklimi Sıcaklık ve Yağış Grafiği

38. Okyanusal İklim
Bitki Örtüsü

39. KARASAL (STEP) İKLİM
Yazları sıcak ve kurak, kış ayları soğuk ve kar yağışlı geçer.
Günlük ve yıllık sıcaklık farkları fazladır. (Nem azlığı) Yıllık
sıcaklık farkı 30 °C ’dir.
Orta kuşak karalarının deniz etkisinden uzak iç
kesimlerinde görülür. Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika
karalarının iç kesimlerinde etkilidir.
Bitki örtüsü, yağışlı dönemde yeşeren ,kurak dönemde
sararan bozkırlardır.
Yıllık yağış miktarı 400 mm dolaylarındadır. En yağışlı
mevsim ilkbahardır. (Konveksiyonel Yağış)

40. Toprak tipi Kestane ve Kahverengi step toprağıdır.
Step ya da bozkır iklimi de denir.
Yağış rejimi düzensizdir.
Kış aylarında kar yağışı ve don olayına sıklıkla rastlanır.
Türkiye’de, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu, İç batı
Anadolu, Doğu Anadolu’nun alçak yerlerinde ve Trakya’da
Ergene’de etkilidir.
KARASAL (STEP) İKLİM

41. Ekvator
Step İkliminin Görüldüğü Yerler
Kuzey
Amerika
Güney
Amerika
Avrupa
Asya
Avusturalya

42. Step İklimi Sıcaklık ve Yağış Grafiği

43. Step (Bozkır)

44. SERT KARASAL İKLİM
Yaz ayları serin ve yağışlı, kış ayları uzun, sert ve kar yağışlı
geçer. Nem azlığı ve karasallıktan dolayı yıllık sıcaklık
farkının en fazla olduğu iklimdir.
Asya’da Sibirya, Kuzey Amerika’da Kanada’nın iç kesimleri
ve Orta Avrupa’da Romanya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan
gibi ülkelerde görülür.
Doğal bitki örtüsü, yaz yağışları ve sıcaklığıyla yeşeren uzun
boylu ot topluluğu olan çayırlardır. Daha yüksek kesimlerde
ise iğne yapraklı ormanlar görülür. (Tayga ormanları)
Yıllık yağış miktarı 250 - 500 mm arasındadır. En fazla yağış
yazındır. Yaz yağışları konveksiyoneldir.

45. Yaz yağışlarından dolayı yeşerip boy atan çayırlar altında
çernezyom topraklar oluşmuştur.
Yağış rejimi düzensizdir.
Yazlar kısa, kışlar uzundur. (6 ay).
Türkiye’de de Erzurum - Kars Yöresi’nde etkilidir.
Bu iklimde çayır bitki örtüsünden dolayı büyükbaş
hayvancılık faaliyeti yoğun olarak yapılmaktadır.
SERT KARASAL İKLİM

46. Ekvator
Sert Karasal İklimin Görüldüğü Yerler
Kuzey
Amerika
Avrupa
Kuzey
Asya

47. Sert Karasal İklim Sıcaklık ve Yağış Grafiği

48. Çayır

49. SOĞUK İKLİMLER
Kutuplara yakın alanlarda ve çok yüksek kesimlerde görülen soğuk
iklimlerde sıcaklıklar yıl boyunca düşüktür.
Soğuk iklimler ikiye ayrılır:
 Tundra İklimi
 Kutup İklimi

50. TUNDRA İKLİMİ
Yazlar kısa ve serin, kışlar çok uzun ve çok sert geçer. Kış
sıcaklıkları –40°C'ye kadar düşer. En sıcak ay (yaz mevsimi)
ortalaması 10 °C’yi geçmez.
60°–70° enlemleri arasında etkilidir. İskandinav
Yarımadası’nın kuzeyinde, Kuzey Sibirya, Kuzey Kanada,
Grönland Adası kıyılarında görülür.
Doğal bitki örtüsü tundradır. Tundralar çok kısa ve serin
geçen yaz mevsiminde yeşeren yosun ve likenlerden oluşan
otlardır.
Yağış çok azdır ve genelde kar yağışı şeklindedir.

51. Toprak yılın büyük bir bölümünde donmuş hâldedir.
Tundra toprakları yazın çözünür ve bataklık haline gelir.
Yağış rejimi düzensizdir.
Yağışlar yazın düşer ve büyük bölümü kar şeklindedir.
Nüfus miktarı, çok azdır. (Eskimolar bu iklimde
yaşamaktadır).
TUNDRA İKLİMİ

52. Ekvator
Tundra İkliminin Görüldüğü Yerler
Kuzey
Amerika Grönland
Kuzey
Avrupa Sibirya

53. Tundra İklimi Sıcaklık ve Yağış Grafiği

54. Tundra

55. KUTUP İKLİMİ
Sıcaklık yıl boyu 0°C'nin altındadır. Mevsim yoktur, yıl boyu
soğuk ve kuraktır. Yıllık ortalama sıcaklık –30 °C
civarındadır.
Her iki yarımkürede 90° enlemleri ve çevresinde görülür.
Grönland ve Antarktika'da belirgin olarak görülür.
Bitki ve toprak yoktur.
Yağışlar genellikle kar şeklindedir. Termik yüksek basıncın
etkisiyle yağış miktarı düşüktür.

56. Ekvator
Kutup İkliminin Görüldüğü Yerler
Grönland
Antarktika

57. Kutup İklimi Sıcaklık ve Yağış Grafiği

58. Kutup İklimi