3. Jordan Peele
• Jordan Peele (d. 21 Şubat 1979) Amerikalı
aktör, yönetmen, senarist, yapımcı ve
komedyendir.
• 2017 senesinde Kapan adlı gerilim filmiyle ilk
yönetmenliğini yaptı ve film iyi eleştiriler alıp,
gişe hasılatı elde etti. Kapan(Get Out)
filmiyle, Akademi Ödüllerinde En İyi Özgün
Senaryo, En İyi Film ve En İyi Yönetmen
ödüllerine aday gösterildi.
• Yapımcılığını, senaryosunu yazdığı US(Biz)
filminin, yönetmenliğini üstlendi.
4. Filmin konusu
• Adelaide ve Gabe Wilson çifti, 2 çocuklarıyla
Kuzey Kaliforniya sahil kıyısında bulunan
evlerine giderler. Tyler ailesi ile geçirdiği bir
günün ardından geçmişte bir çeşit travma
atlatmış olan Adelaide ailesinin başına bir şey
gelebileceği konusunda paranoyaklaşmaya
başlar. Ailenin, gece yolda el ele tutuşmuş 4
kişiyi görmesiyle işler daha da garipleşecektir;
çünkü gördükleri dörtlü kendilerinin birebir
kopyalarıdır.
5. Saussure’a göre gösterge çözümlemesi
GÖSTERGE GÖSTEREN GÖSTERİLEN
İnsan Aile
Siyahi anne, baba ve iki
çocuktan oluşan dört
kişilik mutlu aile
Ailenin ferdi olan
anne(Adelaide)
geçmişten gelen bir
travmaya sahiptir.
Aslında sorunlu bir
ailedir
Adelaide
İki çocuk sahibi annedir.
Başroldür. Avustralya’ da
ki bir şehrin adıdır
Bu şehirde bir kasabada
binlerce kişi yeraltında
yaşıyor. (Tıpkı filmdeki
yeraltı tünelleri gibi)
Klonlar
Kırmızı tulum giymiş ve
ellerinde makas vardır
Düşman, taklitçi,
kimliksiz, intikam için
gelenler
Topluluk
İnsanların el ele
tutuşarak uzun bir zincir
oluşturması
Birlik, beraberlik, güç,
farkındalık yaratma
Renk Kırmızı
Kırmızı kıyafetler ve
frizbinin rengi
Kırmızı uyarının,
başkaldırının,
komünizmin,
devrimciliğin rengidir
6. GÖSTERGE GÖSTEREN GÖSTERİLEN
Nesne Makas
Filmin sembolü.
İnsanları öldürmek için
kullanılan suç aleti
İnsanları bölen ve
ayrıştıran otoriter sistem
Ayna
Nesnelerin görüntüsünü
veren, ışığı yansıtan cam
Yeraltı dünyasındaki
‘bizi’ yansıtıp gerçek
dünyaya geçiş aracı
olarak kullanılır
Frizbi
Kırmızı frizbinin üstünde
sarı yıldız sembolü
Kızıl ordu bayrağını
sosyalizmi ve komünizmi
simgeler
Maske
Kurt adam görünümlü ve
göz, burun, ağız kısımları
kesilmiş yapay yüz
Aldatıcı görünüş, gerçek
yüzünü gizleme,
13.Cuma filmine atıf
Simge Ateş
Ateşin etrafında
toplanma, ailedeki
küçük klonunun ateşte
yanması
Kötülüklerden arındırıcı,
yeniden doğuş, tanrısal
güç
Jeremiah 11:11
Uzun saçlı adamın
jeremiah 11:11 yazılı
kartonu elinde tutması
İnsanları din üzerinden
uyarma ve
bilinçlendirme
7. GÖSTERGE GÖSTEREN GÖSTERİLEN
Ülke U.S Birleşik Devletler
Filmin adında
gönderme yapılmış
Amerika’nın politikası
ele alınmıştır.
Kapitalizm, milliyet,
otorite, hakimiyet,
ırkçılık
Mekanlar Ev
Ailenin içinde yaşadığı
yer, çevresi duvarlarla
ve bahçeyle çevrili
konut
Mahrem alan, yaşam
alanı, huzurlu ortam
Plaj
Deniz kıyısında, deniz
ve güneşlenme için
düzenlenmiş, kumluk
alan
İnsanların bir arada
hoş vakit geçirdikleri
yer
Yeraltı
Uzayıp giden tünellere
sahip olan ve
hapishaneye benzeyen
yer
Çaresizlik, mahrumiyet,
sınırlandırılma,
tutsaklık
Hayvan Tavşan
Çoğunluğu beyaz olan
kafesteki tavşanlar
Deney ve klonlanma
aracı. Sesi çıkmayan bir
toplumu simgeliyor
8. Anlam
• (Kapan filminin aksine Biz filminde sosyal mesaj derine
gömülmüştür. Gizli mesajları düşünerek bulmak gerektiğinden
yoruma açık bir filmdir.)
• Amerika’nın ırkçı bir ülke olduğunu savunan senarist uç
örneklerle siyahileri yerin altında yaşayan klonlar ve beyazları
yeryüzünde yaşayan özgür insanlar olarak kurgulamıştır.
• Bu sahnede Adelaide makasla kağıttan yapılan insan figürlerini
ortadan ikiye keser. Makası otoriter sistem olarak ele aldığımızda
sistemin insanları böldüğünü anlatır.
• Bu duruma bir son vermek için tünellerde yani “yeraltında” yaşayan
insanlar örgütlenip kontrolü ele geçiriyor. Farkındalık yaratmak için
el ele tutuşarak kilometrelerce insan zinciri oluşturup birlik olmaya
çağırıyorlar.
• Böylelikle filmin ırkçılığa karşı sosyal bir mesaj içerdiğini anlıyoruz.
Aslında Trump karşıtı bir tavır sergilenmiştir. Sınırları başka
toplumlara kapatmaya meyilli Trump ve gittikçe muhafazakarlaşan
Amerika eleştirilmiştir.
9. Roland Bartles düzanlam/yananlam
Yeraltında
klonları olan
sıkıntılı aile
Yeraltındakiler
(siyahiler)
Yeryüzündekiler
(beyazlar) intikam
için gelmektedir
Gösterge
Siyahi anne, baba ve iki çocuktan
oluşan dört kişilik aile
Amerikalılar ırkçılığa karşı birlik
olup bu sisteme karşı çıkmalıdır.
GÖSTERGE
Mit
Dil
10. Dizisel çözümleme
Amerika Birleşik Devletleri Diğer ülkeler
Siyah ırk Beyaz ırk
Genç Yaşlı
Duygusal Rasyonel
Aile Birey
Kural tanımazlık Kurallı yaşam
Tutsak Özgür
Şehir yaşamı Doğa yaşamı
Sıradan yaşam İş yaşamı
Tulum Kıyafet
Düşman Dost
İyilik Kötülük
Birleştirme Ötekileştirme
11. Mercekler dizisi
• Bu filmde kullanılan biçimsel kodların seçimine dikkat edildiğinde, filmde
kullanılan objektifin Normal/Standart odak uzaklıklı mercek olduğu
anlaşılmaktadır.
• Bilindiği gibi, bu tür objektiflerde ön ve arka planlar, ne dar açı (telephoto)
merceklerde olduğu gibi basık ne de geniş açılı merceklerde olduğu gibi
yayılmış görünür. İnsan gözünün gördüğü açıya yakın bir görüş açısı vardır.
• Filmin odak noktası olaylardır. Ön ve arka planlar kasıtlı olarak bulanık
verilmiş, filmi izleyenin dikkati orta plandaki olaylara çekilmek istenmiştir.
12. Çekim ölçekleri dizisi
• Genel çekimin kullanıldığı görülmektedir. Genel çekimler, bireyin içinde
bulunduğu çevreyle birlikte gösterilmek istendiğinde tercih edilmektedir.
• Çekim açıları arasından göz seviyesi, diğer alt açı veya üst bakış açısına
nazaran tercih edilmiştir.
• Göstericinin hızının sabit olduğunu kabul edersek, kameranın hızının
değişmesi sonucu, paha biçilmez değerdeki yavaş çekim, hızlı çekim ve aşırı
hızlı çekim gibi teknikleri kullanabilmekteyiz.
13. Yazılı kod dizisi
• Sarışın uzun saçlı bir adam lunaparkın bir
köşesinde Jeremiah 11:11 yazılı bir kartonu
elinde tutmaktadır. Bu incilde geçen bir
metindir. Tanrı “İşte, onlara bir kötülük
getireceğim ki, içinden çıkamayacaklar; ve
bana feryat edecekler, ve onları
dinlemeyeceğim” der.
• Burada ırkçılığa destek veren insanlar ve
hükümet eleştirilir. Dini mesaj vererek
yaptıklarının cezasız kalmayacağını anlatır.
14. Teknik kodlar
• Çekim ölçeği: Genel Çekim
• Stüdyo/Dış Çekim: Dış Çekim
• Filmin rengi: Renkli Film
• Objektif cinsi: Normal/Standart odak uzaklıklı
mercek
• Kamera çekim açısı: Göz seviyesi
• Aydınlatma: Gün ışığı ve yapay ışık
16. Sonuç
• Sonuç değerlendirmesi olarak göstergebilim
göstergelerle ilgili bilimdir. Anlamın metinlerde
(text) nasıl düzenlendiğiyle ilgilidir; insanlar
hiçbir şey söylemediklerinde bile aslında
konuşmaktadırlar.
• Bu çalışmada çözümlemeye aldığım Biz filmi
beyazperdede yer almıştır. Dizi ve dizimsel
boyutta, göstergebilimsel yöntemle çözümlenen
bu filmin başarılı olduğu söylenebilir.
• Amerika’nın asıl yerlisi olan siyahileri hükümetin
ötekileştirdiğini vurgulamış ve özgürce
eleştirmiştir.