Hezkuntzaren ikuspuntua gaur egun

1. IRITZI ARTIKULUA:
hezkuntza
ANDREA ANTÚNEZ RONCERO
Soziologia
Gasteizko Irakasleen U.E.-
Euskal Herriko Unibertsitatea
Gasteizen, 2015eko azaroaren 16ean

2. 2
HEZKUNTZARI BURUZ SOLASTEN
Gaur egun gure mundua bizitzen ari den momentua aldaketaz eta
zailtasunez beterik dagoela aipatu zuen beste egunean Pérez Reverte
handiak. Informazioaren garaia izan arren eta edozer eskura izanda
ere, ez gara zoriontsu. Baina, galdera bakarra etortzen zaigu burura
etorkizunean pentsatzen dugun unean: Zer nolako mundua nahi dugu
ondorengo belaunaldientzat? Nola alda dezakegu mundu kapitalista eta
materialista hau? Zertaz baliatu gaitezke?
Galdera zaila dirudi eta agian askok erantzun gabe utziko zuten
azterketa batean, denok erantzuna ondo jakin arren: “HEZKUNTZA”.
Egun dugun lanabes bakarra da gure gizarteko oinarria aldatzeko eta
eredu berri bat sortzen hasteko. Horregatik dira hain garrantzitsuak
Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntzako graduak, irakasleen bidez
bakarrik alda daitekeelako egoera penagarri eta atsekabegarri hau.
Azken 70 bat urteetan, II.errepublika oparoa igaro eta diktadura bat
inposatu ondoren, “Europar Batasuneko” kideen artean hezkuntza
erreforma gehien egin dituztenetarikoak garela esan dezakegu. Horrek,
gure gizarteak aldaketa soziopolitiko astunak jasatea eraman gaitu.
Askotan, erreforma hauek aplikatu eta urte bat pasa baino lehen
(ondorioz, eraginkorra den edo ez, behatzeko denbora izan gabe ) berri
bat inposatzen digute goikoek*. Azkenekoa Wertek LOMCE deitu du, eta
askoren ustez ikasleen gatibotasuna sustatu eta haien “askatasun
akademikoa” mugatzera edota murriztera jotzen du. Bere xede
nagusiak; hazkunde ekonomikoari, merkatu globaleko lehiakortasunari
eta enplegagarritasun profesionalari ekarpena egitea direlarik. LOMCEk
kalitatea ikasleen emaitza onekin lotzen du. Kontzeptu honetan beraz,
berdintasuna eta sozializazio-prozesua ez ditu kontuan hartzen eta ezta
kooperazio eta talde-lanak ere.
Finlandiako hezkuntza eredugarria kontuan harturik, ebaluatzeko
erak ere gure herrialdean tradizionalki ez dutela asko eboluzionatu aipa
dezaket, hala nola azterketen balioa gehiegizkoa dela azpimarratuko
nuke. Ikasleoi enpresak bagina bezala tratatzen gaituzte askotan, lehia
sustatuz, hoberenak izatera bultzatuz. Honekin batera; Francesco
Tonucciren hausnarketa bat nahiko nuke islatu irabazleen efektua
deritzona. Hau honela azalduko nuke; ebaluaketan oinarritzen badugu
gure hezkuntza sistema, gure xede nagusitik aldentzen ari gara,
hezkuntza definizioz gure gaitasunak garatzeko balio duelako,
bakoitzaren beharrak asetzeko. Horregatik hezkuntza sistema on bat ez
da bakarrik emaitzetan oinarritu behar pertsonen atzean sentimenduak
baitaudelako eta horrekin batera sozializazio garapen bat.
Goikoak* : erreformak gauzatzeko botere edo ahalmena dutenek, ministro eta
pedagogoak gehienbat. Irakaskuntza alorrean ibiltzen ez diren oro- eskolak ematen
ez dituztenak eta umeekin kontaktu zuzenean ez daudenak-.

3. 3
Horri lotuta, gure gizartean eta 1.munduan batik bat hainbat
desberdintasun sozioekonomiko eta politiko ikusten dira. Lehenengoa,
sexu ezberdintasuna dugu; XXI.mendean egon arren eta oso
aurreratuak gaudela esaten dugun arren gizonen eta emakumeen
artean desberdintasunak ikusten ditugu. Hauei rol anitzak inposatuz,
familia tradizional eta baita kontserbadoreak ohikoenak direla sustatuz
eta arrotza ikusten dugu hori ez den guztia (homoparentalak, ama bat
edo aita bat baino gehiego direnak…). Eta hori noski hezkuntzatik
bideratzen jakin beharko genuke berdintasuna eta errespetua
sustatuz,honen helburu garbira iristeko: gizartearen ordena mantendu
(baina betiere bakoitzak bere bizitzarekin nahi duena egiteko
askatasuna eta aukeratzeko abagunea izanez).
Bestalde, ohitura edota norma hauen barneratzeko momentuan beste
hainbat alorretan murgildu gaitezke, adibidez etorkin edo
emigranteenetan. Gaur egun pil-pilean dagoen gai bat da “errefuxiatu
Sirioak” direla eta. Baina gauza bat argi eta garbi behar dugu izan,
arazo hau ez da azken 5-10 urteetan sortu. Arazo hauek duela ehunka
urtez daramatzate aktibo, eta gure presidente eta gobernuburuen
erabakiek arazoak astunagoak suertatzea lortu dute.Gainera, arazo
hauek guztiak oihartzun handiagoa egiten dute komunikabideez
baliatzen badira, askotan informazioaren manipulazioa eta egia ez
esanez jarduten dutelako. Berdina aipa genezake telebista saio
ugariekin (gure izaera kritikoa isilarazten eta nola izan behar duen
gizartearen pentsaera inposatzen dutelarik). Honen harira esan beharra
dago, gure munduak interesetan (orokorrean ekonomikoetan)
oinarritzen diren berriez bakarrik kontziente egiten gaituela.
Berdin gertatzen da Parisen gertatutako atentatu terroristekin.
Batzuen ustez, Estatu Islamikoa , terroristen finantziazio txarretik sortu
zen eta kapitalismoak du hor paperik handiena. Azken finean, tradizioz,
sozializazioaz baliatuz herrialde ezberdinetako kultura edo ohiturak
jasotzen ditugu jaiotzen garen momentutik. Askotan ez ditugu kontuan
hartzen, gure hezkuntzak eta herrialdeak berez barneratu ez dituelako.
Baina, momentu bat iristen da non gauza hauetaz ohartzen garen gure
kabuz, eta nire aburuz ikastolen eta ikastetxeen xedea guri txikitatik
egoera hauek transmititzea izan beharko zen. Bestalde, erlijio eta
bakoitzaren sinismenek ere izugarrizko garrantzia dute baloreetaz hitz
egiten badugu. Bakoitzak jatorriz hainbat kontzeptu barneratzen ditu
fedeari dagokionez eta hauek askotan inposatuak direnak, beren
bizitzan zehar aldatuak izaten dira. Horrela bakoitzaren aukeramena
airean utziz.

4. 4
Nire iritzi apalari dagokionez, baloreetan oinarritu beharko lirateke
gaur egungo eskola, lanbide heziketa eta unibertsitateetako klaseak.
Izugarrizko “eraldaketa akademikoa” urtero jasaten dutelako ikasleek.
Aitzitik, magisteritzako graduak goraipatu nahiko nituzke , lehen aipatu
dudan moduan, haiek direlako gure gizartea aldatzeko har dezakegun
bide bakarra.
Interesgarria iruditzen zait hausnarketa txiki batekin amaitzea:
“Tropezamos con el pasado al avanzar” hau da; sozializazio prozesu edo
egoera orotan gure atzetik dagoenarekin topo egingo dugu. Askotan,
hori ez da agian onena izango, horregatik gure kritikotasunaz baliatuz
erabakiak hartu beharko genituzke gauzak aldatu nahi baditugu.
Andrea Antúnez Roncero