LibreOffice is een open source kantoorsoftwarepakket dat vrij en gratis te verkijgen is voor Windows, OS X, Android en Linux. LibreOffice is gebaseerd op OpenOffice.org en heeft daar nog de zichtbare kenmerken van. Zo lijkt de gebruikersinterface nog steeds sterk op die van OpenOffice.org en zijn zelfs de namen van de verschillende pakketonderdelen hetzelfde gebleven. In deze workshop overlopen we een aantal tips & tricks met betrekking tot de populairste onderdelen van het kantoorpakket: Writer voor tekstdocumenten en HTML-documenten (vergelijkbaar met Microsoft Word) Calc voor rekenbladen (spreadsheets) (vergelijkbaar met Microsoft Excel) Impress voor presentaties (vergelijkbaar met Microsoft PowerPoint) DigiPinguïns is een maandelijkse bijeenkomst van Linux-gebruikers en open-source-enthousiastelingen. We starten de bijeenkomst steeds met een korte nieuwsrubriek over Linux en open-source-technologie (15'), gevolgd door een demo, lezing of workshop. Tussendoor is er steeds gelegenheid voor een losse babbel, waarbij deelnemers ervaring en kennis kunnen uitwisselen (LUG of Linux User Group).

1. DigiPinguïns: LibreOffice | 1
DigiPinguïns, di 3 mei 2016
Merijn Supply (Vormingplus)

2. DigiPinguïns: LibreOffice | 2
LibreOffice
Downloaden?
https://nl.libreoffice.org/
7,176,093 lines of code
LibreOffice Fresh vs LibreOffice Still
●LibreOffice Fris: update notificaties, al
dan niet automatisch gedownload
●LibreOffice Rustig: de ‘stable’ branche,
voor bedrijfsleven zeg maar
Installeren op Linux: meestal
voorgeïnstalleerd, of aanwezig in
standaard softwarebronnen

3. DigiPinguïns: LibreOffice | 3
●geïntegreerde office suite
●gebaseerd op copyleft licensies
●compatibel met meest gangbare
documentformaten en standaarden
●gesteund door The Document Foundation
●grote onafhankelijke community van
bedrijven, ontwikkelaars en vrijwilligers
●100% open source, gratis te gebruiken en
te verspreiden
Identikit
LibreOffice

4. DigiPinguïns: LibreOffice | 4
Voordelen
LibreOffice
geen licentiekosten
open bron, aanpasbaar
op alle platformen
veeltalig
consistente UI
integratie
bestandscompatibiliteit
geen verkoper
-afhankelijkheid

5. DigiPinguïns: LibreOffice | 5
LibreOffice
ODF vs OOXML
ODF - Open Document Format
OOXML - Office Open XML
Argumenten tegen Microsoft’s OOXML
(sept 2007) http://goo.gl/ZVTaC6

6. DigiPinguïns: LibreOffice | 6
LibreOffice
Marktaandeel
●eind 2013: MS Office
domineert nog steeds
http://goo.gl/sVwGdy
●weinig beweging in
het landschap
●oorzaken? (vul zelf in)

7. DigiPinguïns: LibreOffice | 7
LibreOffice
open source
○Apache OpenOffice
(weinig dynamiek, kleine bugfix-updates)
○Calligra (voorheen KOffice)
■Words
■Sheets
■Stage (presentaties)
■Krita (alla GIMP)
■Kexi (alla Access/Base)
○Abiword (alleen tekstverwerking)
○Gnumeric (alleen rekenblad)
propriëtair, freeware
○SoftMaker Office (DE)
○WPS Office (voorheen Kingsoft, Chinees)
(Gratis) Alternatieven

8. DigiPinguïns: LibreOffice | 8
Timeline
> 30 jaar ontwikkeling

9. DigiPinguïns: LibreOffice | 9
StarOffice (1985 e.v.)

10. DigiPinguïns: LibreOffice | 10
OpenOffice.org (2002 e.v.)

11. DigiPinguïns: LibreOffice | 11
LibreOffice (2010 e.v.)
Writer (tekstverwerker)
Calc (rekenblad)
Impress (presentaties)
Draw (vectorieel tekenen)
Base (database management)

12. DigiPinguïns: LibreOffice | 12
HULPBRONNEN
Engels: zeer up-to-date en goede documentatie
Nederlands: veel beperkter, vaak gedateerd
●Officiële documentatie www.libreoffice.org/get-
help/documentation/
help.libreoffice.org
●Officiële Q&A ask.libreoffice.org
●ODF authors www.odfauthors.org
ook Nederlandse documentatie en recent!
●Andere:
designingwithlibreoffice.com (EN)
●https://sites.google.com/site/computertip/libreoffice
LibreOffice Suite

13. DigiPinguïns: LibreOffice | 13
Extra lettertypes installeren:
https://sites.google.com/site/
ubuntulinuxgebruiker/lettertypes
Bronnen?
●www.google.com/fonts
●font.ubuntu.com
●...
Installeren (huidige gebruiker)
●Ctrl+H in Nautilus (verborgen bestanden tonen/verbergen)
●In ‘ Home’ voeg je een nieuwe map toe met de naam ‘.fonts’
●Gedownloade (zip-)bestanden in die map uitpakken
●Bestandtypes: PostScript (.pfb), TrueType (.ttf), OpenType (.otf)
Installeren (systeembreed)
commando: sudo mv /home/~/Downloads/ubuntu-font-family-(~)
/usr/share/fonts/truetype
LibreOffice Suite

14. DigiPinguïns: LibreOffice | 14
Writer

15. DigiPinguïns: LibreOffice | 15
Writer
Statusbalk

16. DigiPinguïns: LibreOffice | 16
Writer
Zijbalk - Eigensch.
Modus ‘Eigenschappen’
4 secties
○Opmaakprofielen
○Teken
○Alinea
○Pagina
(veel functies zijn ook al ter beschikking
via werkbalk ‘Opmaak’)
PS: niet-afdrukbare tekens: Ctrl + F10

17. DigiPinguïns: LibreOffice | 17
Writer
Zijbalk - Stylist
Modus ‘Stijlen en opmaak’
Alinea-, teken-, frame, pagina-, en
lijstopmaakprofielen
Gietermodus (bucket)

18. DigiPinguïns: LibreOffice | 18
Writer
Zijbalk - Galerij
Clipart
Diagrammen
Opsommingstekens
Achtergronden
Tip: uitbreidbaar met bijvoorbeeld
OpenClipart.org extensie http:
//extensions.libreoffice.org/extension-
center/openclipart-org-integration

19. DigiPinguïns: LibreOffice | 19
Writer
DigiPinguïns: LibreOffice | 19
Zijbalk - Navigator
●Snel navigeren of verspringen
(dubbelklikken)
●Hoofdstukken
verplaatsen of
herschikken
●Behalve ‘Koppen’ nog veel andere
navigatiemogelijkheden...

20. DigiPinguïns: LibreOffice | 20
extra taal installeren?
op Linux-distributie bij voorkeur
toevoegen op systeemniveau
(LibreOffice herstarten!)
■Via Gnome ‘Taalondersteuning’
language-selector-gnome (3.14) of
gnome-language-selector (3.16)
■Via de terminal:
‘sudo apt-get install myspell-<language
pack>’
■(outdated) via LibreOffice
extensiebeheer
Writer
Spellingscontrole

21. DigiPinguïns: LibreOffice | 21
Writer
AutoCorrectie
Probleem met horizontale lijnen
3 koppeltekens of hekjes
●standaard vervanging in NL:
- Koppelteken > – Gedachtenstreepje
●eigenlijk een onderrand van een alinea
> ga naar snelmenu ‘Alinea’
> of Ctrl+M (directe opmaak wissen)
PS: automatische herkenning hyperlinks
evt uitschakelen via Extra > Opties >
LibreOffice > Beveiliging >
Beveiligingsopties

22. DigiPinguïns: LibreOffice | 22
●dialoogvenster oproepen Ctrl + F3
●op cursorpositie activeren met ‘F3’
●veel flexibeler dan AutoCorrectie
●vb-gebruik: ‘mvg’
●kunnen ganse epistels vb ‘bt’ (blind
text), ‘lorem’ (pseudolatijn) of
(belangrijker) zelf toegevoegde secties
(vb: betalingsvoorwaarden)
●je kan ook stijlen, grafiekene en
codevelden (samenvoegvelden)
gebruiken
Writer
AutoTekst

23. DigiPinguïns: LibreOffice | 23
Writer
Tabellen
snel tabel aanmaken zonder klikken: ‘+--
+--+--------+’ (2 kleine, 1 grote kolom)
‘Tabel’ heeft eigen (uitgebreide)
hoofdmenu in Writer
(o.a. ‘Tabel samenvoegen’)
Tabeleigenschappen (via
snelmenu/rechtsklikken): 5 tabs

24. DigiPinguïns: LibreOffice | 24
Writer
Inhoudsopgave/
Trefwoordenregister
Menu ‘Invoegen’ > Inhoudsopgave en
registers > Inhoudsopgave en registers...
(ook als je bestaande wil bewerken)
Snelmenu:
Bijwerken/Bewerken/Verwijderen
(evt ‘Beveiligd tegen handmatig wijzigen’
aanvinken bij de instellingen)
Trefwoorden: concordantiebestand?

25. DigiPinguïns: LibreOffice | 25
Writer
Hoofdstuknummering
Bij niveau best ‘1 - 10’ selecteren, indien
je tenminste op alle niveau’s hetzelfde
nummeringsprincipe wil toepassen.

26. DigiPinguïns: LibreOffice | 26
Calc

27. DigiPinguïns: LibreOffice | 27
Calc
Navigatie
Celnavigatie
○Muis
○Celverwijzing
○Navigator (F5)
○Enter-toets
○Tab-toets
○Pijl-toetsen
○(Ctrl+)
Home, End, Page Up en Page Down
Bladnavigatie
○Ctrl+PgDn

28. DigiPinguïns: LibreOffice | 28
Calc
Selectie
Alles selecteren?
Ctrl+A werkt niet zoals in Excel, want
hiermee selecteer je de hele tabel tot
aan het eind - incl lege cellen
Selecteer eerste cel (A1) en druk op
Ctrl+Shft+End om bereik tot laatste
niet-lege cel te selecteren
Enter-toets
werking aanpassen via Extra > Opties
> LibreOffice Calc > Algemeen

29. DigiPinguïns: LibreOffice | 29
Calc
Cellen manipuleren
Verplaatsen:
●selecteer cel
●houd Shift ingedrukt en klik nog een
keer op de cel
●nu kan je verslepen door
linkermuisknop ingedrukt te houden
Invoegen:
●Invoegen > Cellen...

30. DigiPinguïns: LibreOffice | 30
Calc
Kolommen/Rijen
Invoegen
Als u een kolom invoegt, wordt die aan
de linkerkant van de gemarkeerde kolom
ingevoegd. Als u een rij invoegt, wordt
die boven de gemarkeerde rij ingevoegd.
Meerdere tegelijk invoegen?
●Markeer het gewenste aantal
kolommen of rijen
●Rechtsklikken (snelmenu) en je kan nu
x aantal kolommen/rijen tegelijk
invoegen

31. DigiPinguïns: LibreOffice | 31
Calc
Kolommen/Rijen
Fixeren?
1.Selecteer rijkop eronder of kolomkop
rechts van betreffende kolom
2.Kies in menu ‘Venster’ voor ‘Fixeren’
> een dikkere lijn verschijnt
Cellen/bladen beveiligen?
Menu ‘Extra‘ > ‘Document beveiligen’ >
kies ‘Blad’
Vervolgens bereik beveiligen via Cellen
opmaak > laatste tabblad
‘Celbeveiliging’

32. DigiPinguïns: LibreOffice | 32
Calc
AutoFilter
Gegevens - Filter - AutoFilter

33. DigiPinguïns: LibreOffice | 33
Calc
Gegevensinvoer
‘Vullen’ met duplicaten of series
1.Selecteer de cel die de inhoud bevat
2.Bereik selecteren
3.Menu Bewerken > Vullen
Series vullen
■dialoogvenster
■vierkantje rechts in de onderste hoek
slepen of dubbelklikken
Autovullen: ook adhv sorteerlijsten
LibreOffice > Extra > Opties >
LibreOffice Calc > Sorteerlijsten

34. DigiPinguïns: LibreOffice | 34
Calc
Gegevensinvoer
Inhouden tussen bladen delen
(dezelfde informatie in dezelfde cel(len)
op meerdere bladen)
Bewerken > Blad > Selecteren

35. DigiPinguïns: LibreOffice | 35
Calc
Cellen opmaken
Getallen (eerste tabblad)
●Getal
●Procent
●Valuta
●Datum
●Tijd
●Wetenschappelijk
●Deelteken
●Booleaanse waarde
●Tekst

36. DigiPinguïns: LibreOffice | 36
Calc
Cellen opmaken
AutoOpmaak
Voorwaardelijke opmaak
●Voorwaarde…
●Kleurschaal…
●Gegevens balk...
●Pictogrammenset...
●Datum...

37. DigiPinguïns: LibreOffice | 37
Calc
Gegevensvalidatie
Celinhoud valideren (Geldigheid)
●Elke waarde
●Gehele getallen
●Decimaal
●Datum
●Tijd
●Celbereik
●Lijst
●Tekstlengte

38. DigiPinguïns: LibreOffice | 38
Calc
Formulebalk
●Naamvak
(vb A1)
●Functie-assistent
(wizard)
●Som
bovenstaande cellen, of, indien leeg,
aangrenzende cellen links
●Functie
(=) formule-modus
●Invoerregel
inhoud van de geselecteerde cel
(gegevens, formule of functie)
direct bewerken?
> dubbelklikken op de cel

39. DigiPinguïns: LibreOffice | 39
Calc
Diagrammen
●Kolom
●Balk
●Cirkel (taart)
●Gebied
●Lijn
●WY
●Bubbel
●Net
●Koers
●Kolom en lijn

40. DigiPinguïns: LibreOffice | 40
Bedankt.
DigiPinguïns, di 3 mei 2016
Merijn Supply (Vormingplus)