Sessie 2: Actief burgerschap en de rol van de lokale overheid. Wat is actief burgerschap? En wat is de rol van de lokale overheid hierbij? (Carine Goossens - gemeentearchivaris Beveren, Rebecca Gysen - erfgoedcel Leuven). Erfgoedhuis Hof ter Welle. Een geïntegreerde erfgoedwerking vanuit een monument. Straathistories, Leuvense buurten in woord en beeld. Bewoners en buurtcomités gaan zelf op zoek naar de roots en evoluties in hun buurt.

2. ERFGOEDHUIS HOF TER WELLE
SAMEN BOUWEN AAN EEN OPEN HUIS

3. EEN LEEG HUIS
HISTORIEK

4. EEN LEEG HUIS
Historiek
• 13de eeuw: omwalde hoeve
• 14de-17de eeuw: adellijke residentie (kasteel)
• 18de eeuw-1980: klooster, weeshuis en school
• 1980-1999: aankoop en gemeente, leegstand en
verval
• 1999-2000: instandhoudingswerken
• 2000-2014: leegstand
• 2014-2017: restauratie
• 8 september 2017: opening erfgoedhuis

6. DE ARCHITECT
VISIE EN HERBESTEMMING

7. DE ARCHITECT
Visie en herbestemming
Situatie anno 2008
• Zoektocht naar een nieuwe bestemming van het
gebouw en restauratieplannen (2008-2009)
• Sterke erfgoedpubliekswerking
• Collecties en werking versnipperd ondanks
projectmatige samenwerking tussen gemeente
en heemkundige kring

8. DE ARCHITECT
Visie en herbestemming
Noden anno 2008
• Professionalisering
– Bewaring en ontsluiting
– Publiekswerking
• Centralisering
– Collecties
– Vragen & onderzoek
• Efficiëntie
• Portaalsite
– Doorverwijsfunctie (Toerisme)
– Geïntegreerd verhaal van het Land van Beveren (Onderwijs)

10. DE ARCHITECT
Visie en herbestemming
• Erfgoedhuis: fysiek vertrekpunt van
waaruit alle erfgoedfuncties worden
uitgevoerd
• Functies Erfgoedhuis:
– Kunstvitrine en depot
– Erfgoedbibliotheek en studiekamer
– Museum en museumdepot
– Vergader- en workshopinfrastructuur
– één uitzondering: archieven in nieuw AC
(2020)

11. Kunstvitrine &
depot

12. Museum &
museumdepot

13. Erfgoedbibliotheek
& studiekamer

14. Vergader- & workshopinfrastructuur

15. DE BOUWFASE
TRAJECT

16. DE BOUWFASE
Traject
Werkgroep restauratie (vanaf 2008)
- samenstelling: architect, OE, aannemer, technische
diensten, eindgebruikers gebouw, bevoegde
schepen
- doel: initiëren en plannen van restauratie (opmaak
van plannen, lastenboek, …)
- frequentie: 5 x jaar

17. DE BOUWFASE
Traject
Werkgroep publiekswerking (vanaf 2008)
- samenstelling: betrokken diensten (archief, erfgoed, toerisme
en CUBECO) en schepenen, dienstencentrum Hof ter Welle
vzw, Erfgoedcel Waasland, OLVP, heemkring, A.D.E.M.
- op geregelde tijdstip publieksactiviteiten ontwikkelen om het
gebouw, haar bewoners en de toekomstplannen onder de
aandacht te brengen en interesse te ontwikkelen.
- frequentie: 3 à 4 x jaar
 proeftuin voor publiekswerking, bestendigen in een reguliere
programmatie/werking, met resultaten van projecten het
maatschappelijk draagvlak vergroten en zoveel mogelijk
doelgroepen betrekken

18. PROJECTEN PUBLIEKSWERKING
- Week van de Smaak
- Mercator (2012)
- Kidscam (2013)
- Opendeurdag gemeente (2015)
- Gedichtendag/winterwandeling (2015)
- Workshop portretschilderen en zeefdruk (2016)
- Workshop verhalen schrijven (2016)

20. KIDSCAM

21. MONDELINGE GESCHIEDENIS
• Oproep getuigenissen, foto- en
archiefmateriaal
• 20 interviews met oud-werknemers,
zusters, residerende kinderen, scouts, …

24. DE BOUWFASE
Traject
Werkgroep museum (vanaf 2014)
- samenstelling: betrokken diensten en schepen, Erfgoedcel
Waasland, provinciale museumconsulent, heemkring,
onderwijs (BO+SO), jeugdauteur, Erfpunt
- doel: geïntegreerd museaal concept en verhaallijnen,
gefaseerde aanpak, bestaande museale collectie als
onderdeel van een groter geheel
- aanpak: via sectorale inspiratiebezoeken (MuZEEum
Vlissingen, Ename provinciaal erfgoedcentrum, STEM Sint-
Niklaas, Stadsmuseum Lokeren) en brainstormsessies
- frequentie: 5 à 6 x jaar

26. DE BOUWFASE
Traject communicatie
• Algemeen
Communicatie stand van zaken via diverse communicatiekanalen, vb. Tijdschrift
Land van Beveren, gemeenteblad, Nieuwsbrief Erfgoedcel Waasland, …
• Doelgericht
- Beleidsmakers en politici
- Gemeenteraadscommissies en -bezoeken
- Medewerkers en vrijwilligers
- heemkring
- gidsen (opleiding)
- Buurt
- wijkcomité
- congregatie OLVP
- raad van bestuur dienstencentrum Hof ter Welle
- …

29. DE OPLEVERING

30. DE OPLEVERING
Openingsfeest
- Academische zitting voor genodigden
- Familiedag
- Boekvoorstelling ‘Geesten van Hof ter Welle’
- Familiespel rond bewoners van het kasteel (Erfgoedontsluiting)
- Historische fotoshoot
- Grime en muziek
- Open Monumentendag
- Rondleidingen
- Muzikale animatie
- Speciaal themanummer tijdschrift Land van Beveren
- Bezoekersaantallen: 3250
- Participatie met socio-culturele verenigingen: KVLV, schakersclub,
fotoclub, gidsen en begeleiding spel (acteurs), …

38. WONEN, LEVEN & ONDERHOUD
DYNAMIEK

39. WONEN, LEVEN EN ONDERHOUD
Dynamiek
• Samenwerking tussen de erfgoedactoren
- gezamenlijke organisatie tentoonstellingen
- gezamenlijk gebruik studiezaal
- gezamenlijk programmatie activiteiten
• Bredere openingsuren en publiekstoegankelijk van het
erfgoedhuis
- studiezaal
- museum
• Digitale ontsluiting en centralisatie van de collecties
• Materiële uitrusting
• Nieuwe dynamiek voor tijdschrift
• Structureel overleg met partners en buren

40. WONEN, LEVEN EN ONDERHOUD
Dynamiek
• Wie werkt hier?
- Balie en logistiek: onthaalmedewerker van
cultuurcentrum (1/2)
- Inhoudelijk en organisatorisch: erfgoeddeskundige (1) &
gemeentearchivaris (1/2)
- Collectiebeheer kunst: gemeentearchief (2/5)
- Collectiebeheer museum: heemkring (2/5)
- Collectiebeheer erfgoedbibliotheek: heemkring (1/5)
- Museumpermanentie: heemkring (1/5)
- Rondleidingen: toerisme en gidsenvereniging (op
aanvraag)

41. WONEN, LEVEN EN ONDERHOUD
Programmatie
• Workshops
• Archeologieateliers (2017, 2018)
• Landschapschilderen (2018)
• Activiteiten
• Publieksevenementen (Erfgoeddag, Open Monumentendag)
• Thematisch: herdenking WOI
• Congressen & colloquia: Landschapscolloquium
• Gasttentoonstellingen en eigen tentoonstellingen
• Beveren Doorgrond (tot eind maart 2018)
• Vrije Waasland (april-mei 2018)
• Retrospectieve Albert Hulstaert (juni-september 2018)
• Hof ter Wellelezing
• Educatieve werking voor onderwijs
• Erfgoedkruimel

42. CONTACTGEGEVENS
Carine Goossens
Gemeentearchivaris
carine.goossens@beveren.be
03 750 17 51
Bert Verwerft
Erfgoeddeskundige
bert.verwerft@beveren.be
03 750 18 76

43. 16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

44. Uitgangspunten
• Op vraag van buurtbewoners
= interesse en zin
• Door en met buurtbewoners
= samen
• Binnen een kader
= doelstellingen
16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

45. 16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

46. 16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

47. 16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

48. Succesfactoren
• Herkenbaar onderwerp
• Werken in groep
• Tools en begeleiding op maat
• Financiële middelen om iets uit te besteden
16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

49. 16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

50. 16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

51. 16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

52. 16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

53. Hoogtepunten
• Actief proces
• Fierheid op eindresultaat
• Leereffecten
• Gemeenschapsvormende effecten
16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

54. 16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

55. 16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

56. 16/01/2018
Case Straathistories, Erfgoedcel stad
Leuven

57. Tips
• Informeel
• Tijdelijk
• Duidelijk vertrekpunt
• Eigenaarschap
16/01/2018 Straathistories - Erfgoedcel stad Leuven