Greece during the dekade of the 80s Griechenland während der 80er Jahre Η Ελλάδα κατά την δεκαετία του 80

1. Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1980
1981 - 1989

2. ΚΤΒΕΡΝΗ΢Η ΠΑ΢ΟΚ 1981-1985
Σο 1981 το ΠΑ.΢Ο.Κ. του Ανδρζα Παπανδρζου
κερδίηει με μεγάλθ πλειοψθφία τισ εκλογζσ. Για
πρϊτθ φορά ςτθν Ελλάδα αναλαμβάνει τθν
διακυβζρνθςθ τθσ χϊρασ ζνα κόμμα με τόςο
ζντονα ριηοςπαςτικό πρόγραμμα.
Σο ΠΑ.΢Ο.Κ. απευκφνκθκε ςτθν κατθγορία των
λεγόμενων «μθ προνομιοφχων» πολιτϊν με ζνα
πρόγραμμα που περιείχε τθν πρόταςθ του
μεταςχθματιςμοφ τθσ ελλθνικισ κοινωνίασ.

3. Η προεκλογικι ςυγκζντρωςθ του ΠΑ΢ΟΚ ςτθ πλατεία ΢υντάγματοσ τον Οκτϊβριο του 1981
Πθγι εικόνασ: https://www.bankwars.gr/18-oktovrioy-1981-i-allagi-poy-ilthe-alla-efyge/

4. Πθγι εικόνασ: http://www.matrix24.gr/2016/10/to-pasok-stin-exousia-35-chronia-apo-tin-allagi/

5. «ΑΛΛΑΓΗ»
Σο κεντρικό πολιτικό ςφνκθμα του ΠΑ΢ΟΚ ιταν
θ «Αλλαγι» και εκφραηόταν με το τρίπτυχο:
● «λαϊκι κυριαρχία»
● «εκνικι ανεξαρτθςία»
● «κοινωνικι δικαιοςφνθ»
Ο Ανδρζασ Παπανδρζου ζμεινε πρωκυπουργόσ
για δφο 4ετίεσ από το 1981 ζωσ το 1989 και
προζβθ ςε μία ςειρά ςθμαντικϊν επιλογϊν:

6. ΠΟΛΙΣΙΚΕ΢ ΕΠΙΛΟΓΕ΢
❶ τθν επίςθμθ αναγνϊριςθ όλων των
αντιςταςιακϊν οργανϊςεων
πρακτικά, των οργανϊςεων τθσ Αριςτεράσ,
που δεν είχαν αναγνωριςτεί μετά τον
Εμφφλιο Πόλεμο
Η απόφαςθ αυτι ςυνοδεφτθκε από απονομι
ςυντάξεων και τιμθτικϊν διακρίςεων ςτουσ
θλικιωμζνουσ πλζον αγωνιςτζσ.

7. ΢ΤΝΕΠΕΙΕ΢ ΑΝΑΓΝΩΡΙ΢Η΢
Η αναγνϊριςθ των αντιςταςιακϊν οργανϊςεων
δθμιοφργθςε ζνα πολιτικό κλίμα, που άνοιξε
τον δρόμο τθσ εκνικισ ςυμφιλίωςθσ και ζκλειςε
ανοιχτζσ πλθγζσ 40 χρόνων.
΢ε αυτό το πλαίςιο διευκολφνκθκε και θ
επιςτροφι χιλιάδων πολιτικϊν προςφφγων από
τθ ΢οβιετικι Ζνωςθ και τισ άλλεσ Λαϊκζσ
Δθμοκρατίεσ τθσ Ανατολικισ Ευρϊπθσ.

8. ΠΟΛΙΣΙΚΕ΢ ΕΠΙΛΟΓΕ΢
❷ διπλαςιαςμόσ των κατϊτατων ςυντάξεων
❸ ςθμαντικζσ αυξιςεισ του κατϊτατου
μιςκοφ και των θμερομιςκίων
ο ςτόχοσ ιταν θ ανακοφφιςθ των αςκενϊν
λαϊκϊν τάξεων
❹ θ δθμιουργία του Εκνικοφ ΢υςτιματοσ
Τγείασ (Ε.΢.Τ.)

9. ΕΘΝΙΚΟ ΢Τ΢ΣΗΜΑ ΤΓΕΙΑ΢
Σο Εκνικό ΢φςτθμα Τγείασ υπιρξε ζνασ από τουσ
πιο επιτυχθμζνουσ κεςμοφσ εκείνθσ τθσ εποχισ.
Η οργάνωςθ του Ε.΢.Τ. χαρακτθριηόταν από τθν
δθμιουργία τριϊν νοςθλευτικϊν βακμίδων:
● κζντρων υγείασ ςτθν περιφζρεια
● περιφερειακϊν νοςοκομείων
● νομαρχιακϊν νοςοκομείων

10. ΕΘΝΙΚΟ ΢Τ΢ΣΗΜΑ ΤΓΕΙΑ΢
Η καινοτομία του Εκνικοφ ΢υςτιματοσ Τγείασ
ιταν το δικαίωμα ςτθν περίκαλψθ που είχαν
όλοι οι πολίτεσ ςε κζντρα υγείασ και
νοςοκομεία, χωρίσ όρουσ και προχποκζςεισ.

11. ΠΟΛΙΣΙΚΕ΢ ΕΠΙΛΟΓΕ΢
❺ κακιζρωςθ του πολιτικοφ γάμου
❻ κακιζρωςθ του ςυναινετικοφ διαηυγίου
αυτζσ οι επιλογζσ αποτζλεςαν τομζσ ςτο
ελλθνικό οικογενειακό δίκαιο
❼ αναγνϊριςθ τθσ ιςότθτασ των δφο φφλων
❽ κατάργθςθ τθσ προίκασ
με αυτζσ τισ επιλογζσ ενιςχφκθκε θ κζςθ
τθσ γυναίκασ ςτθν ελλθνικι κοινωνία

12. ΕΞΩΣΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ
Η εξωτερικι πολιτικι είχε τρεισ άξονεσ:
❶ ενίςχυςθ τθσ κζςθσ τθσ Ελλάδασ ςτθν ΕΟΚ
❷ άνοιγμα ςε διάφορεσ χϊρεσ όπωσ
● του λεγόμενου «τρίτου κόςμου»
● του ανατολικοφ μπλοκ
● του αραβικοφ κόςμου
❸ ςκλθρι ςτάςθ απζναντι ςτθν Σουρκία

13. Ο Ανδρζασ Παπανδρζου με τον θγζτθ των Παλαιςτινίων Γιαςςζρ Αραφάτ το 1988
Πθγι εικόνασ: http://agp.archeio.gr/archive.php?lang=en&action=browse&value=ELP.087&sub=

14. Πθγι εικόνασ: http://www.ime.gr/chronos/15/gr/general/gallery/31.html
Ο Ανδρζασ Παπανδρζου με τον πρόεδρο τθσ Γαλλίασ François Mitterrand το 1982

15. Ο Ανδρζασ Παπανδρζου με τον πρόεδρο τθσ Γαλλίασ François Mitterrand (αριςτερά) και τον
πρόεδρο τθσ Λιβφθσ Muammar al- Gadhafi (δεξιά)
Πθγι εικόνασ: https://greekreporter.com/2011/08/24/colonel-gadhafi-greek-bonds/

16. ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ε.Ο.Κ.
Οι πρωτοβουλίεσ τθσ Ελλάδασ ςτα πλαίςια τθσ
Ε.Ο.Κ. αποςκοποφςαν ςτθν ενίςχυςθ τθσ κζςθσ
τθσ Ελλάδασ με τθν παροχι περιςςοτζρων
κονδυλίων προσ τισ φτωχότερεσ χϊρεσ του
ευρωπαϊκοφ Νότου: Ελλάδα, Ιταλία, Ιςπανία και
Πορτογαλία.

17. ΛΟΙΠΕ΢ ΚΤΒΕΡΝΗΣΙΚΕ΢ ΕΠΙΛΟΓΕ΢
❶ καταςκευι διαφόρων δθμοςίων ζργων
❷ εξυγίανςθ προβλθματικϊν
επιχειριςεων με τον ςτόχο
● να γίνουν οι επιχειριςεισ ανταγωνιςτικζσ
● να διαςφαλιςτοφν κζςεισ εργαςίασ
❸ πολιτικι ενίςχυςθσ του ειςοδιματοσ
● των αγροτϊν
● των μικρομεςαίων επιχειρθματιϊν

18. ΚΤΒΕΡΝΗ΢ΕΙ΢ ΠΑ΢ΟΚ 1985-1989
Οι κυβερνιςεισ του ΠΑ΢ΟΚ τθσ περιόδου 1985-
1989 ιρκαν αντιμζτωπεσ με μεγάλα οικονομικά
προβλιματα, ιδίωσ κατά τθν διετία 1985-1987.
Σότε εφαρμόςτθκε ζνα οικονομικό πρόγραμμα
ςτακεροποίθςθσ τθσ οικονομίασ με ςκοπό:
● τθ μείωςθ των ελλειμμάτων και
● τθ μείωςθ του πλθκωριςμοφ

19. Πθγι εικόνασ: https://www.logiosermis.net/2016/02/1985-1987.html

20. ΑΝΑΘΕΩΡΗ΢Η ΢ΤΝΣΑΓΜΑΣΟ΢
Σο 1985-1986 ανακεωρικθκε το ΢φνταγμα τθσ
χϊρασ και περιορίςτθκαν οι εξουςίεσ του
Πρόεδρου τθσ Δθμοκρατίασ, ενϊ ενιςχφκθκαν:
● ο ρόλοσ του πρωκυπουργοφ
● ο ρόλοσ του Κοινοβουλίου
Σο ελλθνικό Κοινοβοφλιο
Πθγι εικόνασ: https://greekworldhistory.blogspot.com/2016/10/1911.html

21. ΕΛΛΗΝΟΣΟΤΡΚΙΚΕ΢ ΢ΧΕ΢ΕΙ΢
Η Ελλάδα ζδειξε καλι διάκεςθ απζναντι ςτθν
Σουρκία ςτα πλαίςια των ελλθνοτουρκικϊν
ςχζςεων, αλλά όταν θ Σουρκία αποφάςιςε να
δθμιουργιςει τετελεςμζνα ςτο Αιγαίο ςχετικά
με τθν ςυνεκμετάλλευςθ του πετρελαίου, θ
Ελλάδα αντζδραςε δυναμικά το 1987 (μερικι
επιςτράτευςθ και πολεμικι ετοιμότθτα) και θ
Σουρκία υποχϊρθςε.

22. Πθγι εικόνασ: https://www.istorikathemata.com/2019/09/1987_3.html

23. Πθγι εικόνασ: https://thesocialist.gr/epistrateusi-1987-andreas-papandreou-usa-turkey/
Ελλθνικό πλοίο του Πολεμικοφ Ναυτικοφ εκδιϊκει το τουρκικό ερευνθτικό ΢ιςμίκ το 1987

24. ΣΟ ΣΕΛΟ΢ ΣΗ΢ ΣΕΣΡΑΕΣΙΑ΢
Σο τζλοσ τθσ δεφτερθσ τετραετίασ του ΠΑ.΢Ο.Κ.
αμαυρϊκθκε από οικονομικά ςκάνδαλα μελϊν
τθσ κυβζρνθςθσ, όπωσ το λεγόμενο «ςκάνδαλο
Κοςκωτά», που οδιγθςε ςε ςκλθρι πολιτικι
αντιπαράκεςθ.
Σθν ίδια περίοδο είχε κλονιςκεί ςοβαρά και θ
υγεία του Ανδρζα Παπανδρζου. Σο 1989 μετά
από τρεισ ςυνεχόμενεσ εκλογικζσ αναμετριςεισ
το ΠΑ.΢Ο.Κ. ζχαςε τισ εκλογζσ.

25. Πθγι εικόνασ: https://www.sport24.gr/longreads/skandalo-
koskota-o-trapezitis-poy-rimaxe-ton-olympiako.8396609.html
Πρωτοςζλιδο εποχισ για το
ςκάνδαλο Κοςκωτά

26. Πρωτοςζλιδο εποχισ για
το ςκάνδαλο Κοςκωτά
https://www.reader.gr/epikairotita/335127/otan-i-boyli-parepempe-se-
eidiko-dikastirio-ton-andrea-papandreoy-gia-skandalo

27. Κείμενα, ςυγγραφθ, ιςτορικθ έρευνα, εικόνεσ: Γαρίτατζησ Χαράλαμποσ (ΠΕ07)
Φιλολογικθ επιμέλεια: Γεώργιοσ Σπανόσ (ΠΕ02)