De ondertitel van ‘Het klimaat zijn wij’ van de Amerikaanse schrijver Jonathan Safran Foer slaat de spijker op zijn kop: ‘De wereld redden begint bij het ontbijt’. Niet evident want de voedselproductie is grotendeels in handen van marktspelers. Voedsel opnieuw ontwikkelen als een common met gedeeld eigenaarschap en gebruik biedt tal van kansen. Commons versterken lokale gemeenschappen en netwerken. Ze dragen bij aan een meer duurzame voedselproductie op mondiaal vlak. En ze verlenen een grotere groep verbruikers toegang tot gezonde, lokaal geproduceerde duurzame voeding. Denk maar aan Bio land funds, Community Supporter Agriculture (CSA), stadstuinieren, coöperatieve kruidenierswinkels enz. Hoe kan commoning bijdragen tot een duurzame en rechtvaardige voedseltransitie? Wat is er nodig om die transitie te verduurzamen? En hoe kan jij hier vanuit de civiel sociaal-culturele sector aan meewerken? In deze sessie verdiep je je in deze boeiende vragen. Gert Engelen van Rikolto vertelt hoe hij de lokale voedselstrategie in Leuven mee helpt ontwikkelen als partner in Leuven2030.

1. Food Smart Cities @ Rikolto
Building bridges for sustainable & fair food in cities

2. Our ambitions & domains of change
To catalyse collective action among local food system actors to make
urban food environments and food supply chains more conducive to
healthy, sustainable and nutritious diets for all citizens as part of
resilient and inclusive city region food systems.

3. Geographical scope

4. A programme built on 3 pillars
1. Healthy and nutritious food is produced in an efficient and sustainable way to feed cities
(sustainable food production)
2. Urban food markets are inclusive of smallholder producers, vulnerable citizens, the youth
and women (inclusive markets).
3. An enabling policy, financial and normative environment at local, national and international
level incentivises healthy, sustainable and nutritious diets (enabling environment).
Sustainable
food
production
Inclusive
markets
Enabling
environment

5. Leuvense
voedselstrategie

6. 6
Lokale voedselstrategie: wat?
• Een collectief ontwikkeld beleid met
visie, doelstellingen en strategieën
gericht op het verduurzamen van het
lokale landbouw- en voedingssysteem
• Ambitie = stadsbrede lokale voedselstrategie voor Leuven

7. 7
Lokale voedselstrategie: waarom?
• Een strategie om projecten en initiatieven te
VERBINDEN en OPSCHALING te realiseren kan de
effectiviteit en impact van de vele bestaande en de
nieuw op te zetten initiatieven vergroten

9. 9
Lokale voedselstrategie: hoe?
• “Whole system in the room”
• We vertrekken niet van nul: Leuven
heeft een ideale voedingsbodem: er
bestaat al héél veel (maar er is
plaats voor nog veel meer)

10. Inventaris, nulmeting, aanbevelingen

11. Korte keten winkels

12. Sociale kruidenier

13. Verpakkingsvrij winkelen

14. Slide met duurzame initiatieven in Leuven
Voedseloverschotten
hergebruiken

15. BoerEnCompagnie

16. 16
Leuvense initiatieven op het vlak
van lokale voedselproductie en
-consumptie
Leuvense
voedsel-
strategie
Gebruiken als inspiratie
Heel veel Leuvense stakeholders
willen hieraan meewerken cfr. lijst
van actoren die onze oproep
onderschreven
Studie
Stadsland-
bouw
KU Leuven

17. 17
Lokale voedselstrategie: eerste stappen
• Verruimingsoperatie (februari 2017)
• Conceptnota – 35 handtekeningen (maart)
• Draagvlakverwerving (va. mei)
• Stadslandbouwoverleg
• Diverse stakeholdergroepen
• Uittekening procesarchitectuur (mei)
• Stuurgroep
• Stakeholdergroep
• Werkgroep

18. 1
Voorbereidend traject opstellen stedelijke
voedselstrategie + lancering 30/9
Zomer okt 2017 nov 2017 dec 2017 jan 2018 begin feb feb 2018
2017 2018
Eerste bijeenkomst
groep stakeholders
Werktekst stedelijke voedselstrategie
Stedelijke voedselstrategie
Te valideren tekst stedelijke
voedselstrategie
Aanpak + pakket basismateriaal
Tweede bijeenkomst
groep stakeholders
Valida@e stedelijke
voedselstrategie
Stuurgroep
LOKALE VOEDSELSTRATEGIE - PROCESARCHITECTUUR

19. En tientallen andere burgers en organisaties …
Een samenwerking tussen…

20. Hoe landbouw- en voedingssysteem
verduurzamen in een stad met
klimaatneutrale ambitie?

21. Beeld stakeholdermeeting
Belanghebbende actoren
schrijven samen voedselstrategie

22. 7 strategische
doelstellingenen

23. 1. Promoten van gezonde en duurzame voeding
Alle burgers samen bewust maken van wat gezonde en duurzame
voeding is - educatie is sensibiliseren en beleven

24. 2. Consument en producent dichter bij elkaar
brengen
De band herstellen tussen consument
en producent; transparante
verbindingen tussen consument en
producent.

25. 3. Ruimte geven aan duurzame
voedselproductie
Lokale voedselproductie wordt
gestimuleerd en Leuvenaars krijgen een
goede omkadering om zelf aan de slag te
gaan.
Voedselproductie met respect voor
mens, milieu en maatschappij staat
daarbij centraal.

26. 4. Inzetten op duurzame landbouw
Boeren worden in Leuven gewaardeerd
en verloond in hun rol als duurzame
producent

27. 5. Duurzame voedselproducten toegankelijk
voor iedereen
Voeding is een verbindende kracht voor
meer sociale cohesie.
De voedselstrategie heeft bijzondere
aandacht voor mensen in
maatschappelijk kwetsbare posities.

28. 6. Voorkomen voedselverlies en hergebruiken
van overschotten
Handvaten aanreiken om zelf actie te ondernemen- voordelen
benadrukken. Inspirerende acties opzetten vanuit de stad

29. 7. Stimuleren van innovatie voor duurzame
landbouw en voeding
Iedereen experimenteert – draagt bij aan innovatieve
experimenten voor duurzame landbouw en voeding

30. 1. Promoten van gezonde en duurzame voeding
2. Consument en producent dichter bij elkaar
3. Ruimte geven aan duurzame voedselproductie
4. Inzetten op duurzame landbouw
5. Duurzame voeding toegankelijk voor iedereen
6. Voorkomen voedselverliezen en hergebruiken
overschotten
7. Stimuleren van innovatie

31. En dan begint
het echte werk
• 7 strategische doelstellingen omzetten in
acties
• Opname in het nieuwe bestuursakkoord
• Oprichting VLAR: voeding en landbouw
advies raad als opvolger van de stuurgroep
+ acties ontwikkelen vanuit
netwerkorganisatie
• Relatie met Roadmap2030 : enkel
doelstellingen gericht op vermindering CO²

32. Engagement Stad Leuven – begroting
2020-2025
360 000 euro vrijgemaakt voor de implementatie
Voor o.a.
- Projectenfonds
- Communicatie voedselstrategie
- Opstart cvba Kort’om Leuven
- Kringlooptuinieren, moestuinieren, …
- Studiekosten uitvoering voedselstrategie

33. Rol van de stad in het ontwikkelingsproces
• Ambtenaren aanwezig bij de stakeholdermeetings
• Verschillende diensten vertegenwoordigd in de stuurgroep
• Terugkoppeling met het stadslandbouwoverleg
• Budget ontwikkeling voedselstrategie: 10.000 euro
• Thema landbouw/voeding in nieuw bestuursakkoord is gebaseerd op
Leuvense Voedselstrategie

34. Rol

36. KNOWLEDGE
INSTITUTIONS
LOCAL
GOVERNMENT
CIVIL
SOCIETY
BUSINESS
#1

37. 1. Accelerated building renovations
2. Sustainable mobility
3. Local generation of green energy
4. Sustainable consumption
5. Green and resilient city
6. Facilitating the transition
13 PROGRAMS

41. Kortom Leuven

42. Stadsboerderij tegen 2022
Klikken om tekst toe te
voegen

43. Molens van Orshoven - Vaartkom
Herbestemming site door de stad
Leuven --> Maak-Leerplek
> circulariteit centraal
Lege kelders: Start najaar 2020
champignonnenteelt op koffiegruis +
sociale tewerkstelling

44. Generation Food

46. 46