Đây là bài giảng nhà nước và pháp luật đai cương cho sinh viên không chuyên

1. Đại học Quốc gia Hà Nội
Trường Đại học Luật
NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG
Bài 2: BỘ MÁY, CHỨC NĂNG,
HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC

2. GIỚI THIỆU NỘI DUNG
I. Bộ máy nhà nước
II. Chức năng nhà nước
III. Hình thức nhà nước

3. III. HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC
1. Khái niệm hình thức nhà nước
2. Phân loại hình thức nhà nước
3. Hình thức nhà nước XHCN Việt Nam

4. Khái niệm Hình thức nhà nước
Hình thức nhà nước là:
CÁCH THỨC TỔ CHỨC QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC
(Khác với nội dung nhà nước: Bản chất, chức năng, bộ máy…)
Hình thức nhà nước gồm có:
1. Hình thức chính thể
2. Hình thức cấu trúc nhà nước

5. Khái niệm hình thức chính thể
Hình thức chính thể là:
•Cách thức tổ chức, trình tự thành lập các cơ quan hoặc
chức danh cao nhất của quyền lực nhà nước,
•Mối quan hệ giữa các cơ quan này với nhau và
•Mức độ tham gia của nhân dân vào việc thiết lập các cơ
quan này.

6. Khái niệm hình thức cấu trúc nhà nước
Hình thức cấu trúc nhà nước là:
•Cách thức tổ chức, phân bố quyền lực nhà nước thành các
đơn vị hành chính – lãnh thổ;
•Mối quan hệ giữa các chủ thể lãnh thổ đó của quyền lực
nhà nước.

7. Quân chủ
Cộng hòa
Tuyệt đối
Hạn chế
Dân chủ
Quý tộc
Hình
thức
nhà
nước
Nhà nước đơn nhất
Nhà nước liên bang
Hình
thức
Chính
thể
Hình
thức
cấu
trúc
Nhà
nước
XHCN
Tư sản
Nhị nguyên
Đại nghị
Tổng
Thống
Đại
nghị
Hỗn
Hợp

8. Chính thể cộng hoà đại nghị

9. Chính thể cộng hoà tổng thống

10. Cộng hoà lưỡng tính

11. Nhà nước đơn nhất (unitary state) là nhà nước
•Có lãnh thổ toàn vẹn, thống nhất, có hệ thống các cơ quan
thống nhất từ trung ương xuống địa phương. Các bộ phận
hợp thành Nhà nước là các đơn vị hành chính - lãnh thổ
không có chủ quyền.
•Nhà nước đơn nhất thường có quyền lực tập trung, có
một Hiến pháp, có một hệ thống pháp luật.
•Nhà nước đơn nhất có một hệ thống các cơ quan nhà
nước từ trung ương xuống địa phương.
•Công dân nhà nước đơn nhất có một quốc tịch.

12. Nhà nước liên bang (federal state)
+ Một nhà nước chung được cấu thành từ những nhà nước
thành viên, các nhà nước thành viên này đều có chủ
quyền riêng.
+ Nhà nước liên bang có hai hệ thống pháp luật (của liên
bang và của tiểu bang)
+ Nhà nước liên bang có hai hệ thống các cơ quan nhà
nước (của liên bang và của tiểu bang)
+ Công dân nhà nước liên bang có 2 quốc tịch.

13. Liên minh nhà nước
và nhà nước liên minh?

14. Phân biệt: Liên minh nhà nước và nhà nước liên minh?
Nhà nước liên minh
Sự liên kết tạm thời giữa các quốc gia để
đạt được mục đích chung thống nhất.
Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, nhà nước
đó có thể giải tán hoặc thành lập nhà
nước liên bang.
Liên minh (các) nhà nước
Các tổ chức quốc tế như UN, EU, ASEAN…
mỗi nhà nước có chủ quyền riêng, có pháp
luật riêng, thu thuế, bộ máy nhà nước
riêng…

15. HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM
Hình thức chính thể
•Cộng hoà dân chủ xã
hội chủ nghĩa;
Hình thức cấu trúc
nhà nước
•Nhà nước đơn nhất

16. Cộng hòa
Dân chủ
XHCN
Hình thức
chính
thể
Việt Nam
1. Tất cả các cơ quan quyền lực nhà nước đều
do dân bầu và chịu trách nhiệm trước dân
(Điều 3, Điều 6 HP2013).
2. Việc bầu cử Quốc hội và HĐND theo nguyên
tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu
kín (Điều 7 HP 2013)
3. Cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức tôn
trọng nhân dân, phục vụ nhân dân (Điều 8
Khoản 2, HP 2013).
4. Bộ máy nhà nước tổ chức và hoạt động theo
nguyên tắc tập trung dân chủ (Điều 8 Khoản 1
HP 2013)
5. Đảng cộng sản VN là lực lượng lãnh đạo nhà
nước và xã hội.
5. Đảng cộng sản VN là lực lượng lãnh đạo nhà
nước và xã hội (Điều 4 HP 2013)
6. Nhà nước có trách nhiệm tôn trọng, bảo vệ,
bảo đảm quyền con người, quyền công dân
(Điều 3 HP 2013)

17. Nhà nước
Đơn nhất
Hình thức
Cấu trúc
Nhà nước
Việt Nam
1. Nhà nước có chủ quyền chung, thống nhất,
toàn vẹn. Các đơn vị cấu thành không có chủ
quyền riêng. (Điều 1 HP2013).
2. Có một Bộ máy nhà nước bao gồm một hệ
thống các cơ quan nhà nước từ trung ương
xuống địa phương.
3. Có một Hiến pháp chung, một Hệ thống
pháp luật thống nhất trên phạm vi cả nước.
4. Công dân có một quốc tịch là quốc tịch Việt
Nam (Điều 17 HP 2013)

18. CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH LÃNH THỔ THEO HIẾN PHÁP 2013