Q3 LAS3 PAG- USBONG NG NASYONALISMO AT PAGLAYA NG MGA BANSA SA TIMOG AT KANLURANG ASYA.docx
1. Q3 LAS3 - PAG- USBONG NG NASYONALISMO AT PAGLAYA NG MGA BANSA SA TIMOG AT KANLURANG ASYA
PANGALAN _________________________ GRADE&SECTION: ________________ DATE: ________________
TOPIC : PAG- USBONG NG NASYONALISMO AT PAGLAYA NG MGA BANSA SA TIMOG AT KANLURANG ASYA
PANUTO: Upang masubok ang iyong nalalaman sa Modyul na ito, subuking sagutin ang pagsusulit sa ibaba sa
pamamagitan ng pagpili sa titik ng tamang sagot sa bawat bilang. Suriin ang sagot sa modyul.
1. Anong dadamin ang nagpapakita ng matinding pagmamahal at pagpapahalaga sa Inang –bayan?
A. Imperyalismo B. Kolonyalismo C. Militarismo D. Nasyonalismo
2. Sino ang nagpakilala ng mapayapang paraan ng pakikipagpaglaban at paghingi ng kalayaan ng hindi gumagamit ng
dahas sa India ? A. Ali Jinnah B. Ataturk C. Ghandi D.Khomeini
3. Anong patakaran ang ipinalaganap ni Gandhi bilang pagtugon sa mga Ingles ng di pagsunod at paggamit ng
mapayapang paraan ng pakikipaglaban ?
A. Aggressive resistance C. Defensive attack B. Civil disobedience D. Uprising rebellion
4. Anong tawag sa pag-uwi ng mga hudyo sa Palestine ?
A. Exodus B. Holocaust C. Pentecost D. Zionism
5. Anong tawag sa sistema ng malawakang pagpatay ng mga German Nazi sa mga Hudyo ?
A. Exodus B. Holocaust C. Pentecost D. Zionism
6. Sino ang tinaguriang “Ama ng PAKISTAN “ ?
A. Ali Jinnah B. Ataturk C. Ghandi D. Khomeini
7. Sino ang kinilala bilang kauna-unahang hari ng Saudi Arabia?
A. Ali Jinnah B. Ataturk C. Ibn Saud D. Khomeini
8. Sa pakikipagsapalaran nakamtan ng India ang kasarinlan. Anong uri ng nasyonalismo ang isinagawa ni Gandhi laban sa
pananakop ng Britanya?
A. Aggressive B. Defensive C. Passive D. Radikal
9. Anong sistema ang pinaiiral na kung saan inihahanda ang isang bansa upang maging malaya at isang nagsasariling
bansa na nasa ilalim ng patnubay ng mga Europeo?
A. Sistemang Demokratiko C. Sistemang Pulitikal
B. B. Sistemang Mandato D.Sistemang Radikal
10. Bakit muling nabuo ang bansang Israel?
A. Dahil sa pananakop ng ibang lupain
B. Layunin nito na lumakas ang Judaismo
C. Upang matamo ang kanilang kaligtasan ng mga Hudyo
D. Sa kagustuhang magsama-samang muli ng mga Hudyo.
PANUTO: Ayusin ang mga letra sa kahon upang makabuo ng katawagan at konsepto na tumutukoy sa mga sumusunod na
pangungusap. Isulat ang tamang letra sa patlang upang mabuo ang salita.
1. Ano ang tawag sa pananakop ng isang makapangyarihang bansa ng mga teritoryo upang pagkunan ng likas na yaman
para sarili nitong ekonomikong interes?
2. Anong tawag sa kilusang inilunsad ng simbahan at ng mga Kristiyanong hari upang mabawi ang banal na lupain ng
Jerusalem ?
3. Anong tawag sa kilusang pilosopikal na
makasining at pagbibigay-diin sa interes sa kaalamang klasikal sa Europa na nangangahulugan ng “ muling pagsilang “ ?
4. Sino ang adbenturerong mangangalakal na Italyano na nakarating sa China at naging tagapayo ni Emperador Kublai
Khan?
5. Anong prinsipyong pang-ekonomiya ang umiral sa Europa na kung saan ang batayan ng yaman ng isang bansa ay ang
dami ng ginto at pilak ?
BASA-SURI-UNAWA
ANG PAPEL NG NASYONALISMO SA PAGBUO NG MGA BANSA SA TIMOG AT KANLURANG ASYA
Ang "nasyonalismo" ay galing sa salitang Latin na "natio" na ang ibig sabihin ay ang "pagpapangkat ng mga taong may
iisang lahi na mas mataas kaysa pamilya ngunit mas maliit kaysa sambayanan". Dito rin nag-ugat ang salitang nasyon
na nangangahulugang "pangkat ng mga indibidwal na nagkaroon ng magkakatulad na katangian dahil sa palagian
nilang interaksiyon sa isa't isa". Batay rito, ang nasyonalismo ay itinuturing na pananaw ng isang indibidwal bilang kasapi
ng isang bansa o kaya ay pagnanasa ng isang indibidwal na paunlarin at palakasin ang isang bansa.
Ang papel ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya ay maituturing na napakahalagang
laban ng mga Asyano bunsod ng malawakang pananakop ng mga kanluranin. Ito ang dahilan upang mapasailalim sa
kapangyarihan ang mga Asyano at maging bahagi ng kolonyalista at imperyalistang mga bansa. Ang paghahangad ng
kalayaan ang nagtulak sa mga mamamayan upang matigil ang pagkontrol ng mga kanluranin sa mga bansa. Ang
2. pagpapalaganap ng pagtutulungan at pagkakaisa ay napakalaking bagay para matamo ang pagbabago ng kalagayan ng
mga bansa.
ANG MGA SALIK AT PANGYAYARI NA NAGBIGAY DAAN SA PAG-USBONG AT PAG-UNLAD NG NASYONALISMO.
Ang panghihimasok ng mga kanluranin sa sistema at iba’t – ibang larangan o aspetong pulitikal , ekonomiya ,
pamumuhay , tradisyon at paniniwala ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya ang nagbigay daan upang palawigin at
palaganapin ang kanilang damdaming makabayan.
FEMALE INFANTICIDE ay tradisyon sa India na sadyang pagpatay sa mga sanggol na babae. Ito ay isinagawa sa
kadahilanang ang mga babae ay may mas mababang antas kaysa sa mga lalake at iniiwasang sila ay maging pabigat sa
panahon na ito ay mag-asawa. Pinatigil ito ng mga Ingles
SUTTEE o sati ay tradisyon sa India na ang biyudang babae ay nagpagpapati
wakal at pagsama nito sa libing ng yumaong asawa. Ito ay mahigpit din na
ipinagbawal ng mga Ingles.
Roop Kanwar—the last known case of sati in India. On September 4, 1987
Roop Kanwar, an eighteen-year old teen had taken the decision to jump
into the funeral pyre of her husband in an act of self- immolation that came
to establish a legacy that would live on for years to come. The mass
audience who were spectators to this act, described it as a voluntary
action. This incident had jolted the state of Rajasthan and spurred a huge
human rights campaign countrywide.
RACIAL DISCRIMINATION o pagtatangi ng lahi sa India na nagpapakita ng hindi pantay na pagtingin sa mga lahing Indian
na nasa panig ng mga Ingles at sa mga sundalong Indian o SEPOY.
REBELYONG SEPOY o mga sundalong Indian , unang nag-alsa sa mga Ingles noong 1857 dahil sa racial discrimination.
AMRITSAR MASSACRE ay pamamaril ng mga sundalong Ingles sa isang selebrasyon ng mga Hindu noong Abril 13 , 1919.
Maraming mamamayang Indian ang namatay na mahigit kumulang sa 379 a t 1,200 katao naman ang nasugatan.
NASYONALISMO SA KANLURANG ASYA
Ang nasyonalismo sa Kanlurang Asya ay hindi katulad ng nasyonalismong naipakita ng mga bansa sa Timog Asya. Hindi
agad naipakita ng mga bansa sa Kanlurang Asya ang nasyonalismo dahil karamihan sa mga bansa ditto ay hawak ng
dating malakas at matatag na imperyong Ottoman, bago pa man masakop ng mga Kanluraning bansa noong 1918.
Matapos bumagsak ang imperyong Ottoman ay nasakop at napasailalim ito sa mga Kanluraning bansa ,naipatupad sa
mga bansa sa Kanlurang Asya ang sistemang mandato. Nagsumikap ang mga bansa sa Kanlurang Asya na untiunting
makamtan ang kalayaan mula sa Imperyong Ottoman at mga Kanluraning bansa. Ang nasyonalismo sa Kanlurang Asya ay
pinasimulan ng mga Arabo, Iranians at mga Turko bago pa man ang Unang Digmaang Pandaigdig.
Ang Kuwait ang isa sa mga bansa na unang lumaya sa Kanlurang Asya noong 1759. Ang Lebanon ay nagtamo ng kalayaan
mula sa Ottoman noong 1770. At noong 1926 ay naganap ang republika sa ilalim ng mandato ng France. Isa ang bansang
Turkey, na humingi ng kalayaan sa pamumuno ni Mustafa Kemal na nagsulong sa pagkakaroon ng isang republika. Sa
pamamagitan ng Kasunduang Lausanne noong 1923 naisilang ang Republika ng Turkey.
Taong 1926 din ipinahayag ni Abdul ang sarili bilang hari ng Al Hijaz, matapos niyang malipol ang lahat ng teritoryo ay
pinangalanan niya itong Saudi Arabia. Ang Iraq naman ay naging protektado ng England noong 1932.
SISTEMANG MANDATO ay nangangahulugan na ang isang bansa na naghahanda upang maging isang Malaya at isang
nagsasariling bansa ay ipapasailalim muna sa patnubay ng isang bansang Europeo.
IBAT’ – IBANG MANIPESTASYON NG NASYONALISMO SA TIMOG AT KANLURANG ASYA
Sa paghahangad ng kalayaan ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya, ang tanging manipestasyon ng nasyonalismo ay
pagtutulungan at pagkakaisa. Makikita ito sa pagkakabuklud- buklod ng mga mamamayan sa iisang kultura , saloobin at
hangarin. Maituturing ding manipestasyon ang pagmamahal at pagtangkilik sa mga produkto, ideya at kultura ng sariling
bayan. Ganunpaman , naipakita din ng mga Asyano ang paghahanda sa pagtatanggol at pag-alay ng buhay para sa bayan.
Dahil sa hangarin ng mga Asyano na lumaya , may mga nanguna upang pamunuan ang mga pag-aalsa , mayroon ding
mga nagaral upang umangat sa kaalaman at may mga handang makipaglaban para sa kalayaan ng bansa. Tunghayan
natin ang ilan sa mga ito.
MGA DAKILANG NASYONALISTA NA NAGHANGAD NG KALAYAAN SA TIMOG AT KANLURANG ASYA MOHANDAS
KARAMCHAD GANDHI . Namatay sya ng panatikong Hindu at nabigong pag-isahin ang mga Hindu at Muslim. Siya ay
isang Hindu na naging inspirasyon ng marami dahil sa kaniyang paniniwala sa tahimik na paraan ng pakikipaglaban o non-
violence upang matamo ang kalayaan ng India. Nakilala siya bilang “ Mahatma “ o “ o Great Soul ” , naniniwala sya sa
lakas ng kaluluwa (ahimsa) at paglabas ng katotohanan ( satyagraha ) sa pakikipaglaban. Image by onthisday.com
Hinimok din nya ang mga India ng civil disobedience o di pagsunod sa mga batas ng Ingles sa pamamagitan ng pagboykot
ng mga produkto at pamamahala nito. Isinagawa rin nya ang hunger strike o pag-aayuno upang makuha ang atensyon ng
mga Ingles. Dahil sa pamumuno ng mga protesta , maraming beses na nahuli at nakulong si Gandhi
MOHAMED ALI JINNAH Ang tinaguriang “Ama ng Pakistan “ at kauna-unahang gobernador heneral ng Pakistan. Itinatag
niya ang Muslim League noong 1905 na may layunin na magkaroon ng hiwalay na estado ang mga Muslim. Namuno sya
3. upang ang Pakistan ay lumaya mula sa India at nakamit nya Image by en.wikipedia.org ang kalayaan nito noong August
14, 1947.
MUSTAFA KEMAL ATATURK Si Mustafa Kemal ang nagbigay- daan sa pagtatamo ng kalayaan ng Turkey. Tinawag siyang
Ataturk na nangangahulugang “Ama ng mga Turko”. Naging Kapitan ng Ottoman Army at nagsilbi sa 5th Army sa
Damascus na ngayon ay Syria hanggang noong 1907. Isa si Mustafa na hindi pumayag sa kasunduan ng Italy at France
noong matapos ang kanilang digmaan noong1911 hanggang 1912, na hatiin ang Imperyong Ottoman. Siya ang Image by
biography.com tumawag ng halalang pambansa at hiwalay na parlliamento na siya ang nagsilbing tagapagsalita (speaker).
Ito ang Grand National Assembly ng Turkey. Ito ang nagbigay daan upang ang mga Turkong militar ay mapakilos na hingin
ang kalayaan ng bansang Turkey. Noong Hulyo 24, 1923, Ang Grand National Assembly kasama ang mga Kanluranin ay
lumagda sa isang kasunduan na tinawag na Treaty of Luasanne na kumikilala ng kalayaan ng Turkey. Si Mustafa Kemal
ang unang nahalal na pinuno ng Bagong Republika
AYATOLLAH ROUHOLLAH MOUSARI KHOMEINI Si Ayatollah Khomeini ang naging pinuno ng relihiyon ng Islamic Republic
of Iran noong 1979, kasunod ng maraming taon ng paglaban kay Shah Pahlavi. Si Ayatollah rin ay gumawa ng makasay-
sayang pagtatalumpati noong Hunyo 3, 1963 laban sa patuloy na pagkiling ng Shah ng Iran sa mga makadayuhang
pakikialam at pagsuporta nito sa Israel. Sa tagumpay ng rebolusyon si Ayatollah Khomeini ay pinangalanang lider ng
relihiyon at pampulitika ng Iran para sa buhay.
IBN SAUD Si Ibn Saud ang kauna-unahang hari ng Saudi Arabia. Matapos ang Unang Digmaang Pandaigdig, sinikap ng
mga Ingles na mapalapit sa kaniya, ngunit di ito nagtagumpay sa halip ay pinaboran ang kaniyang katunggali na si Husayn
Ibn Ali ng Hejaz. Taong 1924-1925 napabagsak ni Ibn Saud si Husayn at iprinoklama ang kaniyang sarili bilang hari ng
Hejaz at Nejd. Image by en.wikipedia.org Pagkatapos matipon ang halos kabuoan ng Tangway Arabia taong 1932 binigyan
ni Ibn Saud ang kaniyang kaharian ng bagong pangalan bilang Saudi Arabia.