የተግባቦት ክሂሎትCommunication Skillsነባቢት ባህርይን የማሳደግ ጥበብ

1. 1
የተግባቦት ክሂሎት
Communication Skills
ነባቢት ባህርይን የማሳደግ ጥበብ
በBEC_DOMS
ነባራዊ ትርጉም በምንተስኖት ደስታ
የ/ደ/ገ/ዐማኑኤል ሰ/ት/ቤት የምሩቃን ኅብረት
https://t.me/tewahidothinktank

2. 2
አንዳንድ ነገሮች
 ቃላት ለተለያዩ ሰዎች የተለያየ ትርጉም
የሰጣሉ፡፡
 የተናገርነው ሃሳብ በትክክል ለመድረሱ
ማረጋገጫ የለንም፡፡
 መልእክቱ በሚተላለፍበት ጊዜ ራሱ
ተግባቦት ሊደናቀፍ ይችላል፡፡
ስለዚህ አወንታዊ የተግባቦት ክሂልን
ገንዘብ ማድረግ ይገባል

3. የውይይት መነሻ
•ተግባቦት ምንድነው
•ተግባቦት ለምን አስፈለገ
•ስንት አይነት ተግባቦት አለ

4. ተግባቦት ምንድን ነው፡፡
 ተግባቦት በሁለትና ከዛ በላይ በሆኑ አካላት መካከል
የሚደረግ የመልዕክት ልውውጥ ነው
 ተግባቦት መረጃን ወደ ቃላዊ፣ ጽሁፋዊ፣ ወይም ምስላዊ
ወደሆነ መንገድ በመቀየር ለተቀባይ የሚደርስበትና
ከተቀባይም ቃላዊ፣ ጽሁፋዊ፣ ወይም ምስላዊ ግብረ መልስ
/አጸፋ/ምላሽ/ የሚገኝበት ሂደት ነው፡፡

5. የተግባቦት አይነቶች
 ከተሳታፊዎች ብዛት አንጻር ተግባቦት
 ግላዊ ተግባቦት /intera communication
 የሁለትዮሽ ተግባቦት / inter communication
 የብዙኃን ተግባቦት/ mass communication ተብሎ ይከፈላል
 ከተሳታፊዎች ማንነት አንጻር ተግባቦት
 መንፈሳዊ ተግባቦት spritual communication /ከፈጣሪና ከሰማውያን ቅዱሳን
ጋር የሚደረግ /ምንም የተግባቦት ክሂል የማይጠይቅ
 ከሰው ጋር የሚደረግ /inter personal communication
 ከራሰ ጋር የሚደረግ /self communication
 ከግዑዛን ጋር የሚደረግ ተግባቦት /inter things communication ተብሎ
ይከፈላል

6. የቀጠለ
 ከመንገዱ አንጻር
 ባለ አንድ መንገድ /one way communication
አንድ ሰው ብቻ የሚናገርበትና መልስ የማይጠብቅበት
ለምሳሌ፡- መገናኛ ብዙሃን… ስብከት
 ባለ ሁለት መንገድ /two way communication
ሁሉም በጊዜውና በፍላጎቱ የሚነጋገርበት
ለምሳሌ፡ ውይይት፣ ትምህርት

7. የቀጠለ
 በሁኔታው
 ቃላዊ/ልሳናዊ / verbal ፡ በንግግርና በጽሁፍ
 ኢ-ቃላዊ / non verbal፡ በእንቅስቃሴ፣ በድርጊት፣ በፊት
ገጽታ፣ በእንቅስቃሴ

8. 3
ተግባቦት ለምን…
 መልእክት ለመቀባበል
 አውቀትን ለመቅሰም
 ትዕዛዝ ለመቀበል
 ሃሳብን ለማዋጣት
 መፍትሔ ለመስጠት ወይም ለመቀበል
የሰው ልጅ መነጋገር ባይችል ኖሮ ምን ሊፈጠር
ይችላል;

9. 4
የተግባቦት አካላት
 ላኪ /sender
 ተቀባይ /reciver
 መንገድ
 በአካል
 በስልክ
 በኢሜልና በማህበራዊ ሚዲያ
 በጽሁፍ
 በሶስተኛ ወገን
 ከባቢ ሁኔታ /enviroment
 እንቅፋት /አደፍራሽ /noise
 አጸፋ/ግብረ መልስ /feedback

10. 5
አወንታዊ ተግባቦት
• ትኩረቱን በሰዎቹ ሳይሆን በሂደቱ ላይ ያደርጋል.
• በሁለት ይከፈላል:
1. የማሰልጠን/Coaching: መምከር፣ መመሪያ መስጠት፣
መረጃ ማቅረብ
2. ማማከር /Counselling: ችግሮችን እንዲለይና
ለመፍታት እንዲችል መርዳት…..
ማስረዳት….ማስተማር… አመለካከትን የመቀየር
ሥራዎች

11. 6
ከሰዎች ጋ የሚደረጉ ተግባቦቶች ሂደት?
ቅደም ተከተል
 መቀመር /Encoded፡- ሃሳብን ወደ ቃል፣ምስል፣ጽሁፍ መቀየር
 ማስተላለፍ /Transmitted፡- መረጃን ማስተላለፍ
 ቀመሩን መፍታት-መረዳት /Decoding- መልእክቱን ወደ ራስ
ማድረግ መገንዘብ
 ረብሻ /Noise፡- የተግባቦት እንቅፋቶች…ጩኸት..ረብሻ
 አጸፋ/ግብረ መልስ /Feedback፡-
ከመልእክት ተቀባበበ በኩል የሚመጣ ምላሽ

12. 7
የተግባቦት ሂደት ናሙና

13. 8
መሰረታዊ የተግባቦት ክሂሎች
 አለመግባባትን የሚያስከትሉ እንቅፋቶችን ማስወገድ.
 ለመረዳት በሚቀል ሁኔታ መልእክቶችን ማስተላለፍ
 በንቃት መከታተል.
 ኢ ንግግራዊ መልእክቶችን መቆጣጠር.
 ገንቢና ትርጉም ያለው ምላሽ/ግብረ መልስ መስጠት.
 የተለያዩ የተግባቦት ዘዴዎችንና መንገዶችን መልመድ

14. 9
የተግባቦት እንቅፋቶች እነማን ናቸው?
 የተግባቦት አውድ /Frames of Reference
 የቃላት ፍቺ
 የተዛባ ግንዛቤ
 እየመረጡ መስማት
 ተግባቦቱ ሳያልቅ ማጣራት
 አለመተማመን

15. 10
የተሳካ ተግባቦት መለያዎች
 ሃሳቡ ላይ እንጂ ግለሰቡ ላይ አያተኩርም
“አለባበስህን አልወደድኩትም.” - ሃሳቡ ላይ ሲያተኩር
“ዝርክርክ.” - ገለሰቡ ላይ ሲያተኩር

16. 11
የተሳካ ተግባቦት መለያዎች
 ተስማሚ ሁኔታዎችን ይጠቀማል
 በሚታሰበውና በሚነገረው መካከል መጣጣም ይፈጠራል
 ገላጭ ነው፡፡
 አይኮንንም አይፈርድም
እንዴት:
1. ኣላማዎቹ ላይትኩረት ያረጋል;
2. ትኩረቱን የተቀባይ ጠባይና ግብረ መልስ ላይ ብቻ ያደርጋል
3. መፍትሔን መሰረቱ ያደርጋል

17. 13
የተሳካ ተግባቦት መለያዎች
 ልክ ያልሆነ ተግባቦት:
 የበላይነት ያለበት
 ግትር የሆነ
 ልዩነትን የማይቀበል
 ዝግ
ልክ የሆነ:
 መከባበር የሰፈነበት
 ግትር ያልሆነ - ገራገር
 ልዩነትን የሚቀበል
 የስምምነት ሜዳው /ምኅዳሩ
ክፍት የሆነ

18. 14
የተሳካ ተግባቦት መለያዎች
 ድፍንፍን አይደለም… አንድ የተለየ ነገር ላይ ትኩረቱን
ያደርጋል
 ወቃሽ ያልሆነ ስለራስ ብቻ የሚገለጽበት
 አገናኝ ነው
 እኩል የመናገር እድል
 የተመጠነ እረፍት?
 በሁለቱም አካላት እኩል ቁጥጥር ውስጥ ያለ
ዘላቂ

19. 18
አስተያየት/ግብረ መልስ ለመስጠት የሚረዱ ነጥቦች
1. አስተያየትህ ተናጋሪውን የሚጠቅም መሆኑን እርግጠኛ መሆን፡፡
2. ስሜትን በቀጥታ መግለጽ.
3. ቀጥታ የግለሰቡን ድርጊትና የሚያሰከትለውን ችግር መግለጽ.
4. ፈራጅም አዛኝም አለመሆን.
5. አለመደፋፈን፣ አለመጠቅለል.
6. ተቀባዩ ዝግጁ ሲሆን ብቻ አስተያየትን መስጠት.
7. የመልእክቱን አቀራረብ ልክነት ማረጋገጥ.
8. ግለሰቡ ማድረግ የሚችለውን ፤ በዓቅሙ ልክ ሃሳብን ማቅረብ

20. 19
አስተያየት/ግብረ መልስ ለመቀበል የሚረዱ ነጥቦች
1. ለመከላከል አለመሞከር
2. ምሳሌዎችን መረዳት.
3. ለዋናውን ሃሳብ መረዳታችን እርግጠኛ መሆን
4. ሥለ አስተያየቱ ያለን ሃሳብ ማካፈል.
5. ግልጽ ላልሆኑ ጉዳዮች ማብራሪያና ትርጉሞችን መጠየቅ.
6. ለአስተያየት ሰጪው አካላዊና እንቅስቃሴያዊ መልእክት ትኩረት ስጥ

21. 20
በጥራት መልእክቶችን እንዴት መረዳት እንችላለን?
 በመስማት
 በንቃት በማዳመጥ
 ቀልብን መሰብሰብ
 በአካልም በአእምሮም ከጉዳዩ ጋር መሆን
 ማንጸባረቅ

22. 21
ኢ-ልሳናዊ/ቃላዊ መልእክታት
 እይታ - የእይታ ንክኪ፣ የቅንድብና ሽፋሽፍት እንቅስቃሴ፣
የፊት ና የግንባር መለዋወጥ፣ አቀማመጥ…….
 ንክኪ - በሁለቱ መካከል ያለ ንክኪ፣ አጨባበጥ፣ አሳሳም፣
አጎራረስ…..
 ድምጽ - ትርጉም አልባ ጩኸት፣ ለቅሶ፣ ድምጽን ከፍ/ዝቅ
ማድረግ….
 ጊዜና ቦታ - የቀጠሮ ጊዜና ቦታ በራሱ መልእክት ይሰጣል

23. 25
ተግባቦት በባህል ልዩነት ውስጥ

24. 27
ተግባቦት በባህል ልዩነት ውስጥ
እንዴት?
 ልዩነትን መረዳት
 ገለጻዎች ላይ ማተኮር
 ችግሮችን መረዳት
 መልእክቶችን በግምት መረዳት