İnsan kaynakları İş değerleme. Turizm otelcilik işletme bilim dalı.

1. BÖLÜMÜN ADI: OTEL, LOKANTA VE İKRAM
HİZMETLERİ
PROGRAMIN ADI: TURİZM VE OTEL İŞLETMECİLİĞİ
KONU: İŞ DEĞERLEMESİ
İSY 2803 İNSAN KAYNAKLARI VE YÖNETİMİ
HAZIRLAYAN: FUNDA GENCER

2.  BAŞLICA TANIM: Bir ücret sistemi
kurulurken işletme içinde ücret adaletinin
sağlanması hayati önem taşımaktadır. Bunu
sağlamak üzere öncelikle iş değerlemesi
yapılmalıdır. İş değerlemesi çalışması,
bilimsel temellere dayalı sistematik bir süreç
izlenmesini gerektirir.

3.  İş değerlemesi yapılırken bazı ilkelere
uyulması gerekir. Bu ilkeleri aşağıdaki şekilde
sıralamak mümkündür:

4.  Personelin değil işin değerlenmesi: iş
değerlemesi, işin esas gerekleriyle ilgilenir. Bu
teknik personelin özellikleri, performansları ya da
personelin performansları arasındaki farklar gibi
hususları dikkate almaz. İş değerlemesi açısından
bir personelin işini nasıl yaptığı değil, bir işin
nasıl yapıldığı önemlidir.
 Eşit işe eşit ücret verilmesi: iş değerleme
çalışmaları sonucunda önem ve güçlük dereceleri
birbirinin aynı işlerin aynı ücreti, farklı olanların
ise farklı ücret almalarının sağlanmış olması
gerekir.

5.  Doğruluğun ve dürüstlüğün esas alınması:
Personel, sendikası, işveren ve çalışmaları
yürüten komitenin dürüstlükten ve
objektiflikten uzaklaşmamaları gerekir.
Sistemi inançlı bir şekilde yürütebilmek için
temel ilkelerden sapmamak ve hiçbir şekilde
bazı ilkeleri yorumlayarak taviz vermemek
gerekir. Bu bakımdan iş değerleme komitesi
sadece teknik bilgi ve becerisi açısından değil,
aynı zamanda güvenilir kişiliğe sahip olup
olmadıkları ve personel tarafından da böyle
tanınmaları açısından da
değerlendirilmelidirler.

6.  Gizliliğin olmaması: iş değerlemesi
çalışmalarının Başından itibaren her
aşamasında gizlilikten kaçınmak gerekir.
Gizlilik, personelde kendi aleyhine bir şeyler
yapıldığı yolunda şüphe yaratır ve yönteme
güveni sarsar. İş değerlemesinin her
aşamasında personelin karşı koymalarıyla ve
direnciyle karşılaşılır ve yöntemin başarısı
zedelenir. Bu nedenle yöntemin ne olduğu,
hangi amaçlarla yapıldığı, taraflara ne tür
yararlar sağlayacağı, sistemin nasıl tasarlanıp
yürütüleceği konusunda herkes bilgili
olmalıdır.

7.  İş değerlemesi sonucunda elde edilen verilerin
ücretlendirmeyle ilgili kararlarda kullanılması:
iş değerlemesi her derde deva bir ilaç ya da
sihirli bir formül değildir. Sadece bütün bir ücret
yönetimi sisteminin özünü ve temelini oluşturur.
Ücret stratejilerini, politikalarını ve diğer
uygulamaları bu temel üzerinde bilinçli bir şekilde
geliştirip tamamlamak önemlidir. Bu nedenle
işletmeler iş değerlemesi yaptıktan sonra iş ve
personel ücretleriyle ilgili alacakları bütün
kararlarda bu yöntemin verilerini esas olarak
kabul etmek zorundadırlar. Bir başka değişle, iş
değerlemesi yapan bir işletmede ücret kararları
değerleme sonucu elde edilen veri dikkate
alınmaksızın şahsi görüşlere ya da başka esaslara
dayandırılmamalıdır.

8.  İş değerlemesinin hangi amaca hizmet etmesinin istendiğini
belirginleştirmek ve anlamak sistemin planlanmasını ve kullanımını
etkileyecektir. İş değerlemesi yapılması sonucunda ulaşılmak istenen
amaçların başında organizasyondaki diğer işlere göreceli olarak her bir işin
değerini sistematik olarak tanımlamak

9.  Ön Çalışmalar / Sistem Hazırlık
Çalışması: Değerleme amacının
belirlenmesi, değerleme çalışmalarını
yapacak olan görevlilerin seçimi, değerlenecek
iş gruplarının sınırları, değerleme
yöntemlerinden hangisinin uygulanacağına
karar verilmesi.

10.  İşlerin İncelenmesi: İş analizleri, işlerin
değerlemeye hazır hale getirilmesi (iş tanımı
ve iş şartnamelerinin hazırlanması), işlerin
değerlenmesi.
 Değerleme Sonuçlarının
Düzenlenmesi: Her işin değerinin
saptanması, iş yapısının oluşturulması,
değerlemede saptanan amaca uygun olarak bu
sonuçların kullanılması.

11.  Üst yönetimin, zaman ve kaynakların iş
değerleme çıktılarına olan bağlılığı,
 İş değerleme uygulamasında izlenen ilkeler ve
süreçlerin çalışanlarca anlaşılması anlamına
gelen şeffaflık,
 İş tanımlarının gerçekçi, tarafsız ve tutarlı bir
şekilde yapılandırılmış şekilde yapılmasını
sağlayan bütünlük,
 İş değerlemede karşılaşılacak maliyetlere
katlanılması anlamına gelen maliyet.

12.  Hazır yaklaşım ; Uzmanlar tarafından
geliştirilen ve farklı işletmeler için veya özel
olarak bir sektör için tasarlanan ve geliştirilen
standart faktörler ve puanlama modellerini
kapsamaktadır.
 Uyarlama yaklaşım ; Mevcut yaklaşımlar
üzerine kurulu, uzmanlarca geliştirilmiş fakat
işletmenin özel ihtiyaçlarına göre
uyarlanabilen yaklaşımdır.
 Ismarlama yaklaşım ; Dışarıdan bir uzman
yardımı ile tamamı işletme içinde
geliştirilmiş yaklaşımdır.

14. İşe karşı iş olarak da bilinen bu değerleme
yöntemleri işlerin bir diğeri ile
karşılaştırılabilmesi için bütünsel olarak değerinin
belirlenmesi anlayışına
dayanır.
 Sıralama ve sınıflandırma bu grupta en yaygın
kullanılan yöntemlerdir

15.  İş analizi ve iş tanımlarından elde ettikleri
bilgilere dayalı olarak bir kurul veya yönetici,
bölümler arası işbirliği geliştirerek iş
kümelerini veya iş sıralarını belirlerler. Daha
sonra işleri bireysel yargı ve kanaatlerine
dayalı olarak işleri sıralarlar. Değerleme
yapacak kişilerin bağımsız ve tarafsız olmaları
önemlidir.

16.  Sınıflandırma aşamasında iş tanımları ve iş
gerekleri, iş sınıf tanımları ile karşılaştırılarak
işlerin hangi sınıflara girdiği belirlenir.
 İşlerin ait oldukları sınıfta yerine getirdikleri
görevler, yetki ve sorumluluklara yer verilir ve
karşılaştırma dahilindeki işler bu göstergeler
temel alınarak değerlendirilir.

17.  Puanlama yöntemi, iş değerleme çalışmalarında
en sık kullanılan yöntemdir.
 İşin değeri, birçok faktör yardımıyla ve her bir
faktöre belli bir sistem içinde sayısal puan
verilmesiyle belirlenir.
 Yöntemde işlerin göreceli değerini belirlemek için
her faktörün kendi içindeki derecelendirmesinden
ve faktör tanımlamalarından yararlanmaktadır.
 İşler her bir faktör ve ifade edilen derece ile
değerlenir. İşin hiyerarşi içerisindeki yeri her
faktör için verilmiş puanların toplamı ile
belirlenir.

18.  Faktör karşılaştırma birkaç faktöre dayalı iş
içeriği ölçüm yöntemlerinden göreceli olarak
daha ayrıntılı bir yöntemdir.
 Faktör karşılaştırma yönteminde işler parasal
karşılıkları belirlenmiş çeşitli faktörlere göre
değerlendirilmektedir.
 Yöntemin uygulanmasında iş değerlemesini
yürütecekleri aynı bilgi ve kavramlara sahip
olmaları, kıyaslamada kullanılacak faktörleri
aynı şekilde anlamlandırmaları ve böylece
tutarlı yargıda bulunmalarını sağlayacak
şekilde eğitilmeleri önem taşımaktadır.

19. Turizm işletmelerinde iş değerleme dört farklı
alt başlık altında değerlendirilebilir:
 İşgören devir hızı ve pazar durumu
 Karmaşık iş yapısı
 Zenginleştirilmiş ürün olma özelliği
 Mevsimsellik

20.  İşletme içi eşitlik, pazara uygunluk ve bireysel
algılamada eşitliğin sağlanabilmesi ancak yeterli
veri ile oluşturulacak bir değerleme tasarımı ile
mümkündür.
 Ücret politikasının temelinde iş değerleme
olmadığı durumlarda çoğu zaman olumsuz
etkilerin ortaya çıkacağı söylenebilir.
 İş değerleme iş analizi ve iş tanımları gibi katma
değer yaratan bileşenleri ile otel işletmelerinde
dinamik örgüt yapısının da korunmasına katkı
sağlayacağı gibi çalışanların farkındalık gelişimi
ve işlerin açık tanımlamaları motivasyon üzerinde
de olumlu etkiler yaratacaktır.

21.  Ataay, İsmail Durak. (1990). İş Değerleme ve Başarı Değerleme
Yöntemleri, İstanbul: Küre Matbaası.
 Can, Halil, Akgün Ahmet ve Kavuncubaşı, Şahin. (2001). İnsan Kaynakları
Yönetimi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
 Dağdeviren, Metin, Akay, Diyar ve Kurt, Mustafa. (2002). İş
Değerlendirme Sürecinde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Uygulaması, Gazi
Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(2).
 Kurgun, Yemişçi (2005). İş Değerlemede Puanlama Yöntemi ve Büyük
Ölçekli Bir Otel İşletmesinde Uygulama
 Oygur, Yamak. (1991). Üretim Yönetimi, İstanbul: Alfa Basım Yayım.
 Tahiroğlu, Figen. (2002). İnsan Kaynakları, İstanbul: Hayat Yayıncılık.
 Eraslan, Ergün ve Arıkan, Alper. (2004). Ücretlendirmede Puan Yöntemi,
Kıdem ve Başarı Değerlendirme: Bir İmalat İşletmesinin İç Üretim
Bölümünde Uygulama, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık
Fakültesi Dergisi, 19(2).
 Gemalmaz, Oğuz. (2000). Analitik İş Değerleme: Puan Yöntemi, Ankara:
MPM Yay.

22. Adım Soyadım: Funda Gencer
No: 152502052
Turizm ve otelcilik işletme