SlideShare a Scribd company logo
1 of 44
Download to read offline
Zaira Ibars
Servei Pediatria
Nefrologia Infantil
Setembre 2016
HIPERTENSIÓN
ARTERIAL INFANTIL
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
Criterios de: Task Force for Blood Pressure in Children: The Fourth Report on the Diagnosis, Evaluation, and Treatment of
high Blood Pressure in Children and Adolescents Pediatrics 2004;114;555-576
PA sistólica y/o diastólica
PA normal < P90
PA normal-alta
(=antes pre-hipertensión)
≥P90 y <P95
>120/80 (incluso por debajo de P90
en adolescentes)
HTA
Estadio 1
P95-P99 + 5mm Hg
HTA
Estadio 2
>P99 + 5mm Hg
DEFINICIÓN DE HTA
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
Prevalencia Hipertensión Arterial
 Mayores de 15 años
● Total 18.8 %
● 1/3 desconoce su condición
● 35% esta en tratamiento
● 1 de cada 3 alcanza cifras de presión normales
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
TÉCNICA DE MEDICIÓN FIABLE
National High Blood Pressure Education Program. Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents. The Forth Report on the diagnosis, evaluation and
treatment of high blood pressure in children and adolescents. May 2005. NIH Publication Nº 05- 5267.
file:///C:/Users/Emilio/Desktop/Zaira/NEFROLOG%C3%8DA%20PEDI%C3%81TRICA/hta/the%20fourth%20report%20on%20the%20HTA%20in%20children.pdf
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
PREMISAS
1. Método preferido AUSCULTATORIO
• Si en oscilométrico excede del P90 repetirlo en
auscultatorio
2. Manguito adecuado
3. Confirmar en visitas repetidas (al menos 3)
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
MANGUITO ADECUADO
MANGUITO:
Anchura: 40% del
perímetro del brazo
Longitud: que comprenda
el 80-100% perímetro del
brazo (4x8cm, 6x12cm,
9x18cms, 10x24cms)
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
CONFIRMAR EN VISITAS REPETIDAS (al menos 3)
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
¿QUÉ GRÁFICOS O TABLAS
UTILIZAR?
Confirmarlo con las
TASK FORCE
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida 9
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
TABLA SIMPLIFICADA VALORES Presión arterial
10
Consultar las tablas de hipertensión
si...
Edad (años) PA sistólica
(mmHg)
PA diastólica
(mmHg)
De 3 a <6 ≥100 >60
De 6 a <9 ≥105 >70
De 9 a <12 ≥110 >75
De 12 a <15 ≥115 >75
≥15 ≥120 ≥80
Modificado a partir del estudio del Grupo de Trabajo en Hipertensión en Niños y Adolescentes (Task Force). El término “pre-
hipertensión” se ha modificado a “presión alta-normal” de acuerdo con las guías de la ESH/ESC (2007).
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
EJEMPLO: un niño de 5 años que presenta la TA de 110/70
● Si su altura está en P5: ……
● Si su altura está en P95: ……
(P95-99 TAS, P95-99 PAD): HTA 1
(<P90 TAS, P90 TAD): Normotenso
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
¿CUÁNDO BUSCAR HTA?
¿QUÉ NIÑOS TIENEN FACTORES
DE RIESGO DE DESARROLLAR
HTA?
13
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
TOMAR LA PA A UN NIÑ@ SI….
● ANTECEDENTES FAMILIARES de HTA
• Un padre hipertenso : 33 %. Ambos padres : 50 %
● ENFERMEDADES:
• Prematuridad, bajo peso al nacimiento
• Drepanocitosis
• Antecedentes Renales: Ectasia, hidronefrosis,
pielonefritis con cicatriz diferida, Reflujo, Asimetría
renal, enfermedad renal crónica.
• Diabetes mellitus, síndrome metabólico
• Hipertiroidismo
• Cardiopatía congénita
• Neurofibromatosis, Esclerosis tuberosa
● CLÍNICA AGUDA
• Edemas, cefalea, epistaxi
● EXPLORACIÓN FÍSICA
• Obesidad, ausencia pulsos femorales
14
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
¿QUÉ HACER CUANDO
DETECTAMOS PA ELEVADA?
15
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida 16
Repetir a
los seis
meses
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida 17
SI
ASINTOMÁTICO
Repetir 1-2
semanas. Si se
confirma se
debería visitar por
un nefrólogo antes
de un mes
SI ASINTOÁTICO:
Si se confirma se
debería visitar por
un nefrólogo antes
de una semana
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
¿CUÁLES SON LAS CAUSAS MÁS
FRECUENTES DE HTA EN LA
INFANCIA?
18
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
 Primaria
Hipertensión esencial
 Secundaria
Renal
• Glomérulonefritis aguda o crónica post-
infecciosa
• Púrpura de Schoenlein-Henoch
• Lupus eritematoso diseminado
• Nefritis Membranoproliferativa
• Síndrome hemolítico urémico
• Nefropatía de reflujo
Endocrinas
• Feocromocitoma
• Síndrome de Cushing
• Tratamiento con Adrenocorticoides
• Hipertiroidismo, Wilms, …
Cardiologicas
• Coartación de la aorta
• Insuficiencia Cardiaca congestiva
Neurológicas
• Infecciones, tumores o acción de drogas
sobre SNC, HTIC, esclerosis tuberosa,
neurofibromatosis, …
Misceláneas
• Drogas o venenos, sobrecarga hídrica,
quemaduras, …
ETIOLOGIA
• Uropatías obstructivas (con o sin I.T.U.)
• Hipoplasia segmentaria (riñón de Ask-Upmark)
• Patología renovascular
• Nefropatía familiar (Alport)
• Post-trasplante renal
NEONATOS Y LACTANTES PREESCOLAR Y ESCOLAR ADOLESCENTE
Trombosis arteria renal
Enfermedad
parenquimatosa renal
Enfermedad
parenquimatosa renal
Trombosis vena renal Coartación de aorta ESENCIAL
Coartación de aorta Enf. Renovascular Coartación de aorta
Lesión renal congénita Esencial Hipercalcemia
Estenosis arteria renal Neurofibromatosis Tumores neurogénicos
Enfermedad
parenquimatosa renal
Feocromocitoma Neurofibromatosis
Displasia broncopulmonar Mineralcorticoides Hipertiroidismo
Post-Cirugía Mineralcorticoides
Yatrogenia Cirugía Urológica
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
¿LA EXPLORACIÓN FÍSICA
DIRIGIDA, ME PUEDE AYUDAR A
DETERMINAR LA CAUSA?
21
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
Pensar en …………… si nuestro paciente presenta:
Ausencia pulsos femorales Coartación de aorta
Antecedentes de pielonefritis aguda o quistes
renales
Enfermedad
parénquima renal
Obesidad y acúmulo da grasa abdominal,
resistencia a la acción de la insulina e hígado
graso
Síndrome metabólico
Signos de virilización Patología suprarrenal
Calambres musculares, astenia, estreñimiento Hipoaldosteronismo
con hipokaliemia.
Pérdida de peso, sudoración profusa,
palpitaciones
Feocromocitoma
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
EXAMEN FISICO
 Talla, peso e Índice de masa corporal
 Medir perímetro abdominal si obesidad
 Piel:
● Buscar lesiones compatibles con
neurofibromatosis o esclerosis tuberosa
 Cardiovascular:
● Toma de tensión arterial en:
• ambos brazos y en pierna
● Palpación pulsos
• valorar posible coartación de aorta
 Abdominal:
● Descartar masas
 Genitales:
● Signos virilización
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
CONOCIENDO LAS POSIBLES CAUSAS …
¿QUÉ PRUEBAS
COMPLEMENTARIAS ESTARÍAN
INDICADAS DE INICIO?
24
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
EVALUACION INICIAL
● LABORATORIO:
• Hemograma completo
• Bioquímica completa
• Función renal: creatinina, urea, urato
• En orina: balance completo con microalbuminuria.
• Otros: colesterol (LDL,HDL), triacilglicéridos
• Hormonal: tiroides +/- renina, Aldosterona, 17-Ohprogest.
• Sedimento de orina, urocultivo
DIRIGIDA:
-sospecha de HTA renovascular: aldosterona, renina
-sospecha de feocromocitoma: catecolaminas en plasma y orina
-sospecha de HTA de origen suprarrenal:17-Oh progesterona, cortisol orina
● IMAGEN:
• Ecografía renal
• Ecocardiografía (también informa de afectación de órgano diana)
• ECG
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
SEGUNDO:
-Buscar
etiología
TERCERO:
-Afectacion
de órganos
diana
PRIMERO:
-Buen
diagnóstico
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
La repercusión sistémica de la HTA depende de:
Debido al período relativamente corto de HTA, la presencia
de daño en órgano diana en niños y adolescentes es usualmente
la consecuencia de valores muy altos de TA.
AFECTACIÓN DE ÓRGANOS DIANA
 Edad
 La rapidez de instauración de la HTA
 Duración de la HTA
 Susceptibilidad individual
 Predisposición familiar
 Enfermedades subyacentes
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
QUÉ SUCEDE EN EL ÓRGANO AFECTADO
Vasoconstricción inicial --- Necrosis fibrinoide
arteriolar --- Engrosamiento pared vasos y fibrosis -
-- Hipertrofia íntima y media --- Pérdida de
elasticidad --- Reducción del diámetro intraluminal
A la hora de afrontar el tratamiento
hay que tener presente
que los descensos bruscos de la TA:
pueden
aumentar la isquemia de los órganos diana.
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
En niños y adolescentes
no está establecido el nivel exacto de TA ni la duración de la HTA
que provocan daño en los órganos diana.
ÓRGANO PRUEBA COMPLEMENTARIA HALLAZGOS
OJOS FONDO DE OJO Retinopatía hipertensiva:
hemorragias retinianas y
exudados, Edema de papila,
neuropatía
CORAZÓN ECOCARDIOGRAMA
ELECTROCARDIOGRAMA
Hipertrofia Ventriculo
Izquierdo, Edema pulmonar,
Isquemia miocárdica aguda
RIÑÓN ANALÍTICA SANGRE
URIANALISIS
SEDIMENTO
ÍNDICES PROT/CREA Y
ALB/CREA
Hematuria, Proteinuria y/o
Insuficiencia renal
CEREBRO RESONANCIA Encefalopatía aguda
nnn
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
En niños y adolescentes
no está establecido el nivel exacto de TA ni la duración de la HTA
que provocan daño en los órganos diana.
ÓRGANO PRUEBA COMPLEMENTARIA HALLAZGOS
OJOS FONDO DE OJO Retinopatía hipertensiva:
hemorragias retinianas y
exudados, Edema de papila,
neuropatía
CORAZÓN ECOCARDIOGRAMA
ELECTROCARDIOGRAMA
Hipertrofia Ventriculo
Izquierdo, Edema pulmonar,
Isquemia miocárdica aguda
RIÑÓN ANALÍTICA SANGRE
URIANALISIS
SEDIMENTO
ÍNDICES PROT/CREA Y
ALB/CREA
Hematuria, Proteinuria y/o
Insuficiencia renal
CEREBRO RESONANCIA Encefalopatía aguda
nnn
Se encuentra en 34-38%
de niños y adolescentes
con elevación leve TA,
no tratada
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
 Se ha demostrado que el tratamiento:
● Precoz y eficaz
1. Reduce la mortalidad cardiovascular y en menos
proporción la de la IRC.
2. Reducción de hipertrofia de Ventrículo Izquierdo
3. Reducción de excreción urinaria de albúmina
4. No existen estudios epidemiológicos a largo plazo en la
población infantil que nos permitan establecer este tipo
de afirmaciones
DATOS QUE APOYAN EL TRATAMIENTO:
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
¿CUÁNDO ESTARÁ INDICADO
TRATAR A UN NIÑO?
32
OBJETIVOS DE PRESIÓN ARTERIAL
En general: PA por debajo del percentil 90 (taskForce)
Nefropatía crónica: PA por debajo del percentil 75 en niños
que no presenten proteinuria, y por debajo del percentil 50 en
niños con proteinuria
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
 TRATAMIENTO NO FARMACOLÓGICO:
● iniciarse en todos aquellos niños con PA
normal-alta o hipertensión
● continuarse incluso una vez haya comenzado
el tratamiento farmacológico
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
 TRATAMIENTO NO FARMACOLÓGICO:
● iniciarse en todos aquellos niños con PA
normal-alta o hipertensión
● continuarse incluso una vez haya comenzado
el tratamiento farmacológico
 TRATAMIENTO FARMACOLÓGICO:
● Iniciarse SI hipertensión sintomática, daño
orgánico, hipertensión secundaria o diabetes
mellitus tipo 1 ó 2, no mejora con medidas no
farmacológicas
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
TRATAMIENTO NO
FARMACOLÓGICO
35
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
 La mayoría de las recomendaciones son obvias y de
sentido común.
PREVENCIÓN
-PERÍODO FETAL Y NEONATAL: desaconsejar el
tabaquismo en la madre y promover la lactancia materna
durante un período de 6-9 meses
-Hábitos saludables, reducir la ingesta de sal e
incrementar la ingesta de potasio en edades tempranas.
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
Recomendaciones relativas al estilo de vida para reducir los valores
elevados de presión arterial
37
OBJETIVOS
IMC < percentil 85: Mantener el IMC para prevenir el
sobrepeso
IMC en el percentil 85-95: Mantenimiento del peso (niños de
menor edad) o pérdida gradual de
peso (adolescentes), para reducir el
IMC a un percentil < 85
IMC > percentil 95: Pérdida gradual de peso (1-2 kg/mes)
hasta alcanzar un valor < percentil 85
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
Recomendaciones relativas al estilo de vida para reducir los valores
elevados de presión arterial
38
RECOMENDACIONES GENERALES
Realizar 40 minutos de actividad física aeróbica (moderada o intensa), 3-5 días
a la semana, y evitar realizar más de 2 horas diarias de actividades sedentarias
Evitar consumir azúcar, refrescos, grasas saturadas y sal en exceso. Se
recomienda tomar frutas, vegetales y cereales
Aplicar cambios conductuales (actividad física o dieta), adaptados a las
características del niño y su familia
Involucrar a los padres / a la familia en los cambios conductuales
Proporcionar apoyo y materiales educativos
Establecer objetivos realistas
Desarrollar un sistema de recompensa que fomente un estado saludable
La participación en deportes competitivos debe limitarse únicamente si el niño
presenta hipertensión de grado 2 no controlada
39
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
¿PUEDE TENER MI
PACIENTE OBESO
UN SÍNDROME
METABÓLICO?
40
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
Cada órgano o célula es simultáneamente objetivo diana y órgano
efector.
Ha sido definida por Unger como “un fallo del sistema de la
homeostasis lipídica intracelular de prevención de la lipotoxicidad
en órganos de individuos sobrealimentados”
El síndrome metabólico es el resultado de las interacciones entre un gran
número de mecanismos interconectados que eventualmente llevan a un
incremento en el riesgo cardiovascular y renal,
así como en el desarrollo de diabetes. La firme
conexión entre los diferentes componentes del síndrome y las
alteraciones asociadas hacen difícil de entender cuáles son causas y
cuáles consecuencias.
41
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
CRITERIOS SÍNDROME METABÓLICO
Grupo
Edad
(años)
Obesidad
(cintura)
Triglicéridos
(mg/dl)
HDL
(mg/dl)
Presión
Arterial
(mmHg)
Glucosa
(mg/dl)
6 < 10 ≥ 90 percentil
10 < 16 ≥ 90 percentil
o umbral de
adulto si es
menor
≥ 150 < 40 PA sistólica >
130 o PA
diastólica >85
GPA >100
o DT2
> 16
criterios
del adulto
Cintura ≥94cm
para hombres
y ≥80 para
mujeres
≥ 150 < 40 en
hombres,
< 50 en
mujeres
PA sistólica
>130 o PA
diastólica >85
GPA >100
o DT2
42
Criterio de la Federación Internacional de Diabetes para el síndrome
metabólico en niños. Su diagnóstico requiere la presencia de la
obesidad con otros dos de los criterios.
PA, presión arterial; GPA, glucosa plasmática en ayuno; DT2, diabetes tipo 2
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida
RESUMIENDO
 CONFIRMAR POR MÉTODO AUSCULTATORIO y REPETIDAS VECES
 BUSCAR NIÑOS HIPERTENSOS (factores de riesgo)
 Si P90-95 control cada 6 meses
 DERIVAR A CCEE DE NEFROLOGIA INFANTIL
● Antes de una semana si HTA estadio 1-2, antes de un mes si es P90-95.
● Si sintomático a urgencias del centro de referencia
 En todos los casos tratamiento NO FARMACOLÓGICO:
● COORDINAR CON ENFERMERIA DE AMBULATORIO SEGUIMIENTO Y CAMBIOS DE
ESTILO DE VIDA Y ALIMENTACIÓN
 EN PACIENTES OBESOS
● ESTABLECERNOS OBJETIVOS CONCRETOS
● DESCARTAR UN SÍNDROME METABÓLICO (por su alta morbilidad)
 DERIVAR CON PRUEBAS COMPLEMENTARIAS BÁSICAS realizadas o
solicitadas (si es posible)
Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida

More Related Content

What's hot

Hipertensión arterial sistémica
Hipertensión arterial sistémicaHipertensión arterial sistémica
Hipertensión arterial sistémica
Laura Dominguez
 
Cetoacidosis diabética en pediatría
Cetoacidosis diabética en pediatríaCetoacidosis diabética en pediatría
Cetoacidosis diabética en pediatría
Hospital Guadix
 
Insuficiencia Cardíaca Harrison Medicina Interna 19Ed
Insuficiencia Cardíaca Harrison Medicina Interna 19EdInsuficiencia Cardíaca Harrison Medicina Interna 19Ed
Insuficiencia Cardíaca Harrison Medicina Interna 19Ed
Ellieth
 
Hipertensión arterial resumen de harrison
Hipertensión arterial  resumen de harrison Hipertensión arterial  resumen de harrison
Hipertensión arterial resumen de harrison
Jan Quintero
 

What's hot (20)

(2016 05-31)hipotiroidismo(ppt)
(2016 05-31)hipotiroidismo(ppt)(2016 05-31)hipotiroidismo(ppt)
(2016 05-31)hipotiroidismo(ppt)
 
Hipertensión arterial
Hipertensión arterial Hipertensión arterial
Hipertensión arterial
 
(2015-01-22) Cardiopatía isquémica (PPT)
(2015-01-22) Cardiopatía isquémica (PPT)(2015-01-22) Cardiopatía isquémica (PPT)
(2015-01-22) Cardiopatía isquémica (PPT)
 
Hipertensión arterial sistémica
Hipertensión arterial sistémicaHipertensión arterial sistémica
Hipertensión arterial sistémica
 
Cetoacidosis diabética y estado hiperosmolar hiperglicemico
Cetoacidosis diabética y estado hiperosmolar hiperglicemicoCetoacidosis diabética y estado hiperosmolar hiperglicemico
Cetoacidosis diabética y estado hiperosmolar hiperglicemico
 
Cetoacidosis diabetica y estado hiperosmolar pazos angelica
Cetoacidosis diabetica y estado hiperosmolar pazos angelicaCetoacidosis diabetica y estado hiperosmolar pazos angelica
Cetoacidosis diabetica y estado hiperosmolar pazos angelica
 
Cetoacidosis diabética en pediatría
Cetoacidosis diabética en pediatríaCetoacidosis diabética en pediatría
Cetoacidosis diabética en pediatría
 
Hipertensión arterial pediatria
Hipertensión arterial pediatriaHipertensión arterial pediatria
Hipertensión arterial pediatria
 
Síndrome Nefrótico y Nefrítico
Síndrome Nefrótico y NefríticoSíndrome Nefrótico y Nefrítico
Síndrome Nefrótico y Nefrítico
 
Hipotiroidismo
HipotiroidismoHipotiroidismo
Hipotiroidismo
 
Medicamentos para tratar asma y epoc
Medicamentos para tratar asma y epocMedicamentos para tratar asma y epoc
Medicamentos para tratar asma y epoc
 
REVISION DE GUIAS: Manejo de la Nefropatia hipertensiva
REVISION DE GUIAS: Manejo de la Nefropatia hipertensivaREVISION DE GUIAS: Manejo de la Nefropatia hipertensiva
REVISION DE GUIAS: Manejo de la Nefropatia hipertensiva
 
Amigdalitis
AmigdalitisAmigdalitis
Amigdalitis
 
RESUMEN: DM en el Adulto mayor - ADA 2023
RESUMEN: DM en el Adulto mayor - ADA 2023RESUMEN: DM en el Adulto mayor - ADA 2023
RESUMEN: DM en el Adulto mayor - ADA 2023
 
Hipertiroidismo
HipertiroidismoHipertiroidismo
Hipertiroidismo
 
Insuficiencia Cardíaca Harrison Medicina Interna 19Ed
Insuficiencia Cardíaca Harrison Medicina Interna 19EdInsuficiencia Cardíaca Harrison Medicina Interna 19Ed
Insuficiencia Cardíaca Harrison Medicina Interna 19Ed
 
Síndrome urémico
Síndrome urémicoSíndrome urémico
Síndrome urémico
 
Hipertensión arterial, lo esencial
Hipertensión arterial, lo esencialHipertensión arterial, lo esencial
Hipertensión arterial, lo esencial
 
Hipertensión arterial resumen de harrison
Hipertensión arterial  resumen de harrison Hipertensión arterial  resumen de harrison
Hipertensión arterial resumen de harrison
 
Hipoglicemia dr. luis urdaneta 2015
Hipoglicemia dr. luis urdaneta 2015Hipoglicemia dr. luis urdaneta 2015
Hipoglicemia dr. luis urdaneta 2015
 

Similar to HTA infantil (2016)

HTA Interna 1 Final Final.pdf
HTA Interna 1 Final Final.pdfHTA Interna 1 Final Final.pdf
HTA Interna 1 Final Final.pdf
ediliocelis30
 
Hipertension arterial escencial completa
Hipertension arterial escencial completaHipertension arterial escencial completa
Hipertension arterial escencial completa
evidenciaterapeutica
 
Hipertension arterial estratificacion y evidencia farmacologica sheila covelly
Hipertension arterial estratificacion y evidencia farmacologica sheila covellyHipertension arterial estratificacion y evidencia farmacologica sheila covelly
Hipertension arterial estratificacion y evidencia farmacologica sheila covelly
Sheila Covelly
 
Hipertension arterial escencial fisiopatologia
Hipertension arterial escencial fisiopatologiaHipertension arterial escencial fisiopatologia
Hipertension arterial escencial fisiopatologia
evidenciaterapeutica
 
1687310053466_1687310042125_1687309293434_1687309272897_Hipertensión Exposici...
1687310053466_1687310042125_1687309293434_1687309272897_Hipertensión Exposici...1687310053466_1687310042125_1687309293434_1687309272897_Hipertensión Exposici...
1687310053466_1687310042125_1687309293434_1687309272897_Hipertensión Exposici...
AnyelisUriana
 
Crisis hipertensiva 2014 dr. ramos garay
Crisis hipertensiva 2014  dr. ramos garayCrisis hipertensiva 2014  dr. ramos garay
Crisis hipertensiva 2014 dr. ramos garay
wilderzuniga
 
Hipertension secundaria
Hipertension secundariaHipertension secundaria
Hipertension secundaria
IMSS
 

Similar to HTA infantil (2016) (20)

HTA pediatria
HTA pediatriaHTA pediatria
HTA pediatria
 
HTA Interna 1 Final Final.pdf
HTA Interna 1 Final Final.pdfHTA Interna 1 Final Final.pdf
HTA Interna 1 Final Final.pdf
 
CRISIS HIPERTENSIVA.pdf
CRISIS HIPERTENSIVA.pdfCRISIS HIPERTENSIVA.pdf
CRISIS HIPERTENSIVA.pdf
 
CRISIS-HIPERTENSIVA
CRISIS-HIPERTENSIVACRISIS-HIPERTENSIVA
CRISIS-HIPERTENSIVA
 
Crisis hipertensivas
Crisis hipertensivasCrisis hipertensivas
Crisis hipertensivas
 
Hipertension arterial escencial completa
Hipertension arterial escencial completaHipertension arterial escencial completa
Hipertension arterial escencial completa
 
Hipertensión Arterial
Hipertensión Arterial Hipertensión Arterial
Hipertensión Arterial
 
Hipertensión Secundaria
Hipertensión SecundariaHipertensión Secundaria
Hipertensión Secundaria
 
Crisis hipertensiva, enfoque del manejo en el paciente pediatrico
Crisis hipertensiva, enfoque del manejo en el paciente pediatricoCrisis hipertensiva, enfoque del manejo en el paciente pediatrico
Crisis hipertensiva, enfoque del manejo en el paciente pediatrico
 
Hipertension Arterial en Niños 2021
Hipertension Arterial en Niños 2021Hipertension Arterial en Niños 2021
Hipertension Arterial en Niños 2021
 
Hipertension arterial estratificacion y evidencia farmacologica sheila covelly
Hipertension arterial estratificacion y evidencia farmacologica sheila covellyHipertension arterial estratificacion y evidencia farmacologica sheila covelly
Hipertension arterial estratificacion y evidencia farmacologica sheila covelly
 
Hipertension arterial escencial fisiopatologia
Hipertension arterial escencial fisiopatologiaHipertension arterial escencial fisiopatologia
Hipertension arterial escencial fisiopatologia
 
1687310053466_1687310042125_1687309293434_1687309272897_Hipertensión Exposici...
1687310053466_1687310042125_1687309293434_1687309272897_Hipertensión Exposici...1687310053466_1687310042125_1687309293434_1687309272897_Hipertensión Exposici...
1687310053466_1687310042125_1687309293434_1687309272897_Hipertensión Exposici...
 
Seminario de hipertension arterial
Seminario de hipertension arterialSeminario de hipertension arterial
Seminario de hipertension arterial
 
Diagnóstico y tratamiento de las crisis hipertensivas MI-1.pptx
Diagnóstico y tratamiento de las crisis hipertensivas MI-1.pptxDiagnóstico y tratamiento de las crisis hipertensivas MI-1.pptx
Diagnóstico y tratamiento de las crisis hipertensivas MI-1.pptx
 
Crisis hipertensiva 2014 dr. ramos garay
Crisis hipertensiva 2014  dr. ramos garayCrisis hipertensiva 2014  dr. ramos garay
Crisis hipertensiva 2014 dr. ramos garay
 
1. Hta.pptx
1. Hta.pptx1. Hta.pptx
1. Hta.pptx
 
Hipertension arterial pediatria
Hipertension arterial pediatria Hipertension arterial pediatria
Hipertension arterial pediatria
 
Hipertension secundaria
Hipertension secundariaHipertension secundaria
Hipertension secundaria
 
Tratamiento hta
Tratamiento htaTratamiento hta
Tratamiento hta
 

More from Pediatriadeponent

More from Pediatriadeponent (20)

Enfermedades Autoinflamatorias en Pediatria. 2024
Enfermedades Autoinflamatorias en Pediatria. 2024Enfermedades Autoinflamatorias en Pediatria. 2024
Enfermedades Autoinflamatorias en Pediatria. 2024
 
Rinitis al·lèrgica en Pediatria. 2024.pdf
Rinitis al·lèrgica en Pediatria. 2024.pdfRinitis al·lèrgica en Pediatria. 2024.pdf
Rinitis al·lèrgica en Pediatria. 2024.pdf
 
Psicoterapia básica para Pediatría de Atención Primaria.pdf
Psicoterapia básica para Pediatría de Atención Primaria.pdfPsicoterapia básica para Pediatría de Atención Primaria.pdf
Psicoterapia básica para Pediatría de Atención Primaria.pdf
 
Anquiloglòssia: diagnòstic, tractament i implicacions. 2024
Anquiloglòssia: diagnòstic, tractament i implicacions. 2024Anquiloglòssia: diagnòstic, tractament i implicacions. 2024
Anquiloglòssia: diagnòstic, tractament i implicacions. 2024
 
Malalties minoritàries. Què n'ha de saber el pediatre/a?
Malalties minoritàries. Què n'ha de saber el pediatre/a?Malalties minoritàries. Què n'ha de saber el pediatre/a?
Malalties minoritàries. Què n'ha de saber el pediatre/a?
 
Salut Planetària. Què podem fer des de les consultes? UVIC 2024.pdf
Salut Planetària. Què podem fer des de les consultes?  UVIC 2024.pdfSalut Planetària. Què podem fer des de les consultes?  UVIC 2024.pdf
Salut Planetària. Què podem fer des de les consultes? UVIC 2024.pdf
 
Tira d'orina. De la teoria a la pràctica 2024.pdf
Tira d'orina. De la teoria a la pràctica 2024.pdfTira d'orina. De la teoria a la pràctica 2024.pdf
Tira d'orina. De la teoria a la pràctica 2024.pdf
 
PROTOCOL DE LA BRONQUIOLITIS AGUDA 2023.pdf
PROTOCOL DE LA BRONQUIOLITIS AGUDA 2023.pdfPROTOCOL DE LA BRONQUIOLITIS AGUDA 2023.pdf
PROTOCOL DE LA BRONQUIOLITIS AGUDA 2023.pdf
 
La alimentación y sus trastornos. Detección y abordajes iniciales en TCA
La alimentación y sus trastornos. Detección y abordajes iniciales en TCALa alimentación y sus trastornos. Detección y abordajes iniciales en TCA
La alimentación y sus trastornos. Detección y abordajes iniciales en TCA
 
Dermatoscòpia. Aplicacions en Pediatria
Dermatoscòpia. Aplicacions en PediatriaDermatoscòpia. Aplicacions en Pediatria
Dermatoscòpia. Aplicacions en Pediatria
 
Prevenció de la violència sexual a les escoles i instituts de Ponent
Prevenció de la violència sexual a les escoles i instituts de PonentPrevenció de la violència sexual a les escoles i instituts de Ponent
Prevenció de la violència sexual a les escoles i instituts de Ponent
 
Drepanocitosi o Malaltia de cèl·lules falciformes. 2023
Drepanocitosi o Malaltia de cèl·lules falciformes. 2023Drepanocitosi o Malaltia de cèl·lules falciformes. 2023
Drepanocitosi o Malaltia de cèl·lules falciformes. 2023
 
Hiperbilirubinèmia neonatal: novetats en l'abordatge. 2023
Hiperbilirubinèmia neonatal: novetats en l'abordatge. 2023Hiperbilirubinèmia neonatal: novetats en l'abordatge. 2023
Hiperbilirubinèmia neonatal: novetats en l'abordatge. 2023
 
Nou paradigma d'atenció al nen prematur
Nou paradigma d'atenció al nen prematurNou paradigma d'atenció al nen prematur
Nou paradigma d'atenció al nen prematur
 
Intoxicacions en Pediatria: maneig general i novetats en intoxicació per para...
Intoxicacions en Pediatria: maneig general i novetats en intoxicació per para...Intoxicacions en Pediatria: maneig general i novetats en intoxicació per para...
Intoxicacions en Pediatria: maneig general i novetats en intoxicació per para...
 
Indicacions d’ús d’ondansetró a l’atenció primària en població pediàtrica
Indicacions d’ús d’ondansetró a l’atenció primària en població pediàtricaIndicacions d’ús d’ondansetró a l’atenció primària en població pediàtrica
Indicacions d’ús d’ondansetró a l’atenció primària en població pediàtrica
 
Canvi d'hàbits i resistències en infància
Canvi d'hàbits i resistències en infànciaCanvi d'hàbits i resistències en infància
Canvi d'hàbits i resistències en infància
 
Diagnòstic i tractament de les parasitosis intestinals 2023
Diagnòstic i tractament de les parasitosis intestinals 2023Diagnòstic i tractament de les parasitosis intestinals 2023
Diagnòstic i tractament de les parasitosis intestinals 2023
 
Cartera de serveis Pediatria Dietista Nutricionista APiC 2023
Cartera de serveis Pediatria Dietista Nutricionista APiC 2023Cartera de serveis Pediatria Dietista Nutricionista APiC 2023
Cartera de serveis Pediatria Dietista Nutricionista APiC 2023
 
Circuit d'atenció a la dislèxia
Circuit d'atenció a la dislèxiaCircuit d'atenció a la dislèxia
Circuit d'atenció a la dislèxia
 

Recently uploaded

seminario patología de los pares craneales 2024.pptx
seminario patología de los pares craneales 2024.pptxseminario patología de los pares craneales 2024.pptx
seminario patología de los pares craneales 2024.pptx
ScarletMedina4
 
Cuadro-comparativo-Aparato-Reproductor-Masculino-y-Femenino.pptx
Cuadro-comparativo-Aparato-Reproductor-Masculino-y-Femenino.pptxCuadro-comparativo-Aparato-Reproductor-Masculino-y-Femenino.pptx
Cuadro-comparativo-Aparato-Reproductor-Masculino-y-Femenino.pptx
guadalupedejesusrios
 
SEGUNDA Y TERCERA SEMANA DEL DESARROLLO EMBRIONARIO.pptx
SEGUNDA  Y  TERCERA  SEMANA  DEL  DESARROLLO  EMBRIONARIO.pptxSEGUNDA  Y  TERCERA  SEMANA  DEL  DESARROLLO  EMBRIONARIO.pptx
SEGUNDA Y TERCERA SEMANA DEL DESARROLLO EMBRIONARIO.pptx
Arian753404
 
11-incisiones-y-cierre-de-pared-abdominal.ppt
11-incisiones-y-cierre-de-pared-abdominal.ppt11-incisiones-y-cierre-de-pared-abdominal.ppt
11-incisiones-y-cierre-de-pared-abdominal.ppt
yuhelipm
 
LIBRO LA MEJOR PSICOTERAPIA, PROLOGO - copia.pdf
LIBRO LA MEJOR PSICOTERAPIA, PROLOGO - copia.pdfLIBRO LA MEJOR PSICOTERAPIA, PROLOGO - copia.pdf
LIBRO LA MEJOR PSICOTERAPIA, PROLOGO - copia.pdf
Franc.J. Vasquez.M
 
Sistema Nervioso Periférico (1).pdf
Sistema Nervioso Periférico      (1).pdfSistema Nervioso Periférico      (1).pdf
Sistema Nervioso Periférico (1).pdf
NjeraMatas
 
Relacion final de ingresantes 23.11.2020 (2).pdf
Relacion final de ingresantes 23.11.2020 (2).pdfRelacion final de ingresantes 23.11.2020 (2).pdf
Relacion final de ingresantes 23.11.2020 (2).pdf
AlvaroLeiva18
 

Recently uploaded (20)

OXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA EN PACIENTES
OXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA  EN PACIENTESOXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA  EN PACIENTES
OXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA EN PACIENTES
 
Cuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdf
Cuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdfCuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdf
Cuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdf
 
seminario patología de los pares craneales 2024.pptx
seminario patología de los pares craneales 2024.pptxseminario patología de los pares craneales 2024.pptx
seminario patología de los pares craneales 2024.pptx
 
Psicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdf
Psicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdfPsicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdf
Psicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdf
 
DETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptx
DETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptxDETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptx
DETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptx
 
SISTEMA NERVIOSO ORGANIZADOR GRAFICO.pdf
SISTEMA NERVIOSO ORGANIZADOR GRAFICO.pdfSISTEMA NERVIOSO ORGANIZADOR GRAFICO.pdf
SISTEMA NERVIOSO ORGANIZADOR GRAFICO.pdf
 
Cuadro-comparativo-Aparato-Reproductor-Masculino-y-Femenino.pptx
Cuadro-comparativo-Aparato-Reproductor-Masculino-y-Femenino.pptxCuadro-comparativo-Aparato-Reproductor-Masculino-y-Femenino.pptx
Cuadro-comparativo-Aparato-Reproductor-Masculino-y-Femenino.pptx
 
Historia Clínica y Consentimiento Informado en Odontología
Historia Clínica y Consentimiento Informado en OdontologíaHistoria Clínica y Consentimiento Informado en Odontología
Historia Clínica y Consentimiento Informado en Odontología
 
SEGUNDA Y TERCERA SEMANA DEL DESARROLLO EMBRIONARIO.pptx
SEGUNDA  Y  TERCERA  SEMANA  DEL  DESARROLLO  EMBRIONARIO.pptxSEGUNDA  Y  TERCERA  SEMANA  DEL  DESARROLLO  EMBRIONARIO.pptx
SEGUNDA Y TERCERA SEMANA DEL DESARROLLO EMBRIONARIO.pptx
 
6.METODOLOGIA ATENEA MICHAEL. ZAPATA.pdf
6.METODOLOGIA ATENEA MICHAEL. ZAPATA.pdf6.METODOLOGIA ATENEA MICHAEL. ZAPATA.pdf
6.METODOLOGIA ATENEA MICHAEL. ZAPATA.pdf
 
11-incisiones-y-cierre-de-pared-abdominal.ppt
11-incisiones-y-cierre-de-pared-abdominal.ppt11-incisiones-y-cierre-de-pared-abdominal.ppt
11-incisiones-y-cierre-de-pared-abdominal.ppt
 
1. PRESENTACION DE MANEJO DE CLAVE ROJA
1. PRESENTACION DE  MANEJO DE CLAVE ROJA1. PRESENTACION DE  MANEJO DE CLAVE ROJA
1. PRESENTACION DE MANEJO DE CLAVE ROJA
 
LIBRO LA MEJOR PSICOTERAPIA, PROLOGO - copia.pdf
LIBRO LA MEJOR PSICOTERAPIA, PROLOGO - copia.pdfLIBRO LA MEJOR PSICOTERAPIA, PROLOGO - copia.pdf
LIBRO LA MEJOR PSICOTERAPIA, PROLOGO - copia.pdf
 
Sistema Nervioso Periférico (1).pdf
Sistema Nervioso Periférico      (1).pdfSistema Nervioso Periférico      (1).pdf
Sistema Nervioso Periférico (1).pdf
 
Radiologia_de_Urgencias_y_Emergencias_3deg_Ed.pdf
Radiologia_de_Urgencias_y_Emergencias_3deg_Ed.pdfRadiologia_de_Urgencias_y_Emergencias_3deg_Ed.pdf
Radiologia_de_Urgencias_y_Emergencias_3deg_Ed.pdf
 
Revista de psicología sobre el sistema nervioso.pdf
Revista de psicología sobre el sistema nervioso.pdfRevista de psicología sobre el sistema nervioso.pdf
Revista de psicología sobre el sistema nervioso.pdf
 
Generalidades del sistema endocrino-Anatomía.pptx
Generalidades del sistema endocrino-Anatomía.pptxGeneralidades del sistema endocrino-Anatomía.pptx
Generalidades del sistema endocrino-Anatomía.pptx
 
Histologia del sistema respiratorio y sus funciones
Histologia del sistema respiratorio y sus funcionesHistologia del sistema respiratorio y sus funciones
Histologia del sistema respiratorio y sus funciones
 
Ovario. Ciclo ovárico o ciclo menstrual.pdf
Ovario. Ciclo ovárico o ciclo menstrual.pdfOvario. Ciclo ovárico o ciclo menstrual.pdf
Ovario. Ciclo ovárico o ciclo menstrual.pdf
 
Relacion final de ingresantes 23.11.2020 (2).pdf
Relacion final de ingresantes 23.11.2020 (2).pdfRelacion final de ingresantes 23.11.2020 (2).pdf
Relacion final de ingresantes 23.11.2020 (2).pdf
 

HTA infantil (2016)

  • 1. Zaira Ibars Servei Pediatria Nefrologia Infantil Setembre 2016 HIPERTENSIÓN ARTERIAL INFANTIL
  • 2. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida Criterios de: Task Force for Blood Pressure in Children: The Fourth Report on the Diagnosis, Evaluation, and Treatment of high Blood Pressure in Children and Adolescents Pediatrics 2004;114;555-576 PA sistólica y/o diastólica PA normal < P90 PA normal-alta (=antes pre-hipertensión) ≥P90 y <P95 >120/80 (incluso por debajo de P90 en adolescentes) HTA Estadio 1 P95-P99 + 5mm Hg HTA Estadio 2 >P99 + 5mm Hg DEFINICIÓN DE HTA
  • 3. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida Prevalencia Hipertensión Arterial  Mayores de 15 años ● Total 18.8 % ● 1/3 desconoce su condición ● 35% esta en tratamiento ● 1 de cada 3 alcanza cifras de presión normales
  • 4. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida TÉCNICA DE MEDICIÓN FIABLE National High Blood Pressure Education Program. Working Group on High Blood Pressure in Children and Adolescents. The Forth Report on the diagnosis, evaluation and treatment of high blood pressure in children and adolescents. May 2005. NIH Publication Nº 05- 5267. file:///C:/Users/Emilio/Desktop/Zaira/NEFROLOG%C3%8DA%20PEDI%C3%81TRICA/hta/the%20fourth%20report%20on%20the%20HTA%20in%20children.pdf
  • 5. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida PREMISAS 1. Método preferido AUSCULTATORIO • Si en oscilométrico excede del P90 repetirlo en auscultatorio 2. Manguito adecuado 3. Confirmar en visitas repetidas (al menos 3)
  • 6. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida MANGUITO ADECUADO MANGUITO: Anchura: 40% del perímetro del brazo Longitud: que comprenda el 80-100% perímetro del brazo (4x8cm, 6x12cm, 9x18cms, 10x24cms)
  • 7. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida CONFIRMAR EN VISITAS REPETIDAS (al menos 3)
  • 8. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida ¿QUÉ GRÁFICOS O TABLAS UTILIZAR? Confirmarlo con las TASK FORCE
  • 9. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida 9
  • 10. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida TABLA SIMPLIFICADA VALORES Presión arterial 10 Consultar las tablas de hipertensión si... Edad (años) PA sistólica (mmHg) PA diastólica (mmHg) De 3 a <6 ≥100 >60 De 6 a <9 ≥105 >70 De 9 a <12 ≥110 >75 De 12 a <15 ≥115 >75 ≥15 ≥120 ≥80
  • 11. Modificado a partir del estudio del Grupo de Trabajo en Hipertensión en Niños y Adolescentes (Task Force). El término “pre- hipertensión” se ha modificado a “presión alta-normal” de acuerdo con las guías de la ESH/ESC (2007).
  • 12. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida EJEMPLO: un niño de 5 años que presenta la TA de 110/70 ● Si su altura está en P5: …… ● Si su altura está en P95: …… (P95-99 TAS, P95-99 PAD): HTA 1 (<P90 TAS, P90 TAD): Normotenso
  • 13. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida ¿CUÁNDO BUSCAR HTA? ¿QUÉ NIÑOS TIENEN FACTORES DE RIESGO DE DESARROLLAR HTA? 13
  • 14. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida TOMAR LA PA A UN NIÑ@ SI…. ● ANTECEDENTES FAMILIARES de HTA • Un padre hipertenso : 33 %. Ambos padres : 50 % ● ENFERMEDADES: • Prematuridad, bajo peso al nacimiento • Drepanocitosis • Antecedentes Renales: Ectasia, hidronefrosis, pielonefritis con cicatriz diferida, Reflujo, Asimetría renal, enfermedad renal crónica. • Diabetes mellitus, síndrome metabólico • Hipertiroidismo • Cardiopatía congénita • Neurofibromatosis, Esclerosis tuberosa ● CLÍNICA AGUDA • Edemas, cefalea, epistaxi ● EXPLORACIÓN FÍSICA • Obesidad, ausencia pulsos femorales 14
  • 15. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida ¿QUÉ HACER CUANDO DETECTAMOS PA ELEVADA? 15
  • 16. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida 16 Repetir a los seis meses
  • 17. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida 17 SI ASINTOMÁTICO Repetir 1-2 semanas. Si se confirma se debería visitar por un nefrólogo antes de un mes SI ASINTOÁTICO: Si se confirma se debería visitar por un nefrólogo antes de una semana
  • 18. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida ¿CUÁLES SON LAS CAUSAS MÁS FRECUENTES DE HTA EN LA INFANCIA? 18
  • 19. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida  Primaria Hipertensión esencial  Secundaria Renal • Glomérulonefritis aguda o crónica post- infecciosa • Púrpura de Schoenlein-Henoch • Lupus eritematoso diseminado • Nefritis Membranoproliferativa • Síndrome hemolítico urémico • Nefropatía de reflujo Endocrinas • Feocromocitoma • Síndrome de Cushing • Tratamiento con Adrenocorticoides • Hipertiroidismo, Wilms, … Cardiologicas • Coartación de la aorta • Insuficiencia Cardiaca congestiva Neurológicas • Infecciones, tumores o acción de drogas sobre SNC, HTIC, esclerosis tuberosa, neurofibromatosis, … Misceláneas • Drogas o venenos, sobrecarga hídrica, quemaduras, … ETIOLOGIA • Uropatías obstructivas (con o sin I.T.U.) • Hipoplasia segmentaria (riñón de Ask-Upmark) • Patología renovascular • Nefropatía familiar (Alport) • Post-trasplante renal
  • 20. NEONATOS Y LACTANTES PREESCOLAR Y ESCOLAR ADOLESCENTE Trombosis arteria renal Enfermedad parenquimatosa renal Enfermedad parenquimatosa renal Trombosis vena renal Coartación de aorta ESENCIAL Coartación de aorta Enf. Renovascular Coartación de aorta Lesión renal congénita Esencial Hipercalcemia Estenosis arteria renal Neurofibromatosis Tumores neurogénicos Enfermedad parenquimatosa renal Feocromocitoma Neurofibromatosis Displasia broncopulmonar Mineralcorticoides Hipertiroidismo Post-Cirugía Mineralcorticoides Yatrogenia Cirugía Urológica
  • 21. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida ¿LA EXPLORACIÓN FÍSICA DIRIGIDA, ME PUEDE AYUDAR A DETERMINAR LA CAUSA? 21
  • 22. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida Pensar en …………… si nuestro paciente presenta: Ausencia pulsos femorales Coartación de aorta Antecedentes de pielonefritis aguda o quistes renales Enfermedad parénquima renal Obesidad y acúmulo da grasa abdominal, resistencia a la acción de la insulina e hígado graso Síndrome metabólico Signos de virilización Patología suprarrenal Calambres musculares, astenia, estreñimiento Hipoaldosteronismo con hipokaliemia. Pérdida de peso, sudoración profusa, palpitaciones Feocromocitoma
  • 23. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida EXAMEN FISICO  Talla, peso e Índice de masa corporal  Medir perímetro abdominal si obesidad  Piel: ● Buscar lesiones compatibles con neurofibromatosis o esclerosis tuberosa  Cardiovascular: ● Toma de tensión arterial en: • ambos brazos y en pierna ● Palpación pulsos • valorar posible coartación de aorta  Abdominal: ● Descartar masas  Genitales: ● Signos virilización
  • 24. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida CONOCIENDO LAS POSIBLES CAUSAS … ¿QUÉ PRUEBAS COMPLEMENTARIAS ESTARÍAN INDICADAS DE INICIO? 24
  • 25. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida EVALUACION INICIAL ● LABORATORIO: • Hemograma completo • Bioquímica completa • Función renal: creatinina, urea, urato • En orina: balance completo con microalbuminuria. • Otros: colesterol (LDL,HDL), triacilglicéridos • Hormonal: tiroides +/- renina, Aldosterona, 17-Ohprogest. • Sedimento de orina, urocultivo DIRIGIDA: -sospecha de HTA renovascular: aldosterona, renina -sospecha de feocromocitoma: catecolaminas en plasma y orina -sospecha de HTA de origen suprarrenal:17-Oh progesterona, cortisol orina ● IMAGEN: • Ecografía renal • Ecocardiografía (también informa de afectación de órgano diana) • ECG
  • 26. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida SEGUNDO: -Buscar etiología TERCERO: -Afectacion de órganos diana PRIMERO: -Buen diagnóstico
  • 27. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida La repercusión sistémica de la HTA depende de: Debido al período relativamente corto de HTA, la presencia de daño en órgano diana en niños y adolescentes es usualmente la consecuencia de valores muy altos de TA. AFECTACIÓN DE ÓRGANOS DIANA  Edad  La rapidez de instauración de la HTA  Duración de la HTA  Susceptibilidad individual  Predisposición familiar  Enfermedades subyacentes
  • 28. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida QUÉ SUCEDE EN EL ÓRGANO AFECTADO Vasoconstricción inicial --- Necrosis fibrinoide arteriolar --- Engrosamiento pared vasos y fibrosis - -- Hipertrofia íntima y media --- Pérdida de elasticidad --- Reducción del diámetro intraluminal A la hora de afrontar el tratamiento hay que tener presente que los descensos bruscos de la TA: pueden aumentar la isquemia de los órganos diana.
  • 29. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida En niños y adolescentes no está establecido el nivel exacto de TA ni la duración de la HTA que provocan daño en los órganos diana. ÓRGANO PRUEBA COMPLEMENTARIA HALLAZGOS OJOS FONDO DE OJO Retinopatía hipertensiva: hemorragias retinianas y exudados, Edema de papila, neuropatía CORAZÓN ECOCARDIOGRAMA ELECTROCARDIOGRAMA Hipertrofia Ventriculo Izquierdo, Edema pulmonar, Isquemia miocárdica aguda RIÑÓN ANALÍTICA SANGRE URIANALISIS SEDIMENTO ÍNDICES PROT/CREA Y ALB/CREA Hematuria, Proteinuria y/o Insuficiencia renal CEREBRO RESONANCIA Encefalopatía aguda nnn
  • 30. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida En niños y adolescentes no está establecido el nivel exacto de TA ni la duración de la HTA que provocan daño en los órganos diana. ÓRGANO PRUEBA COMPLEMENTARIA HALLAZGOS OJOS FONDO DE OJO Retinopatía hipertensiva: hemorragias retinianas y exudados, Edema de papila, neuropatía CORAZÓN ECOCARDIOGRAMA ELECTROCARDIOGRAMA Hipertrofia Ventriculo Izquierdo, Edema pulmonar, Isquemia miocárdica aguda RIÑÓN ANALÍTICA SANGRE URIANALISIS SEDIMENTO ÍNDICES PROT/CREA Y ALB/CREA Hematuria, Proteinuria y/o Insuficiencia renal CEREBRO RESONANCIA Encefalopatía aguda nnn Se encuentra en 34-38% de niños y adolescentes con elevación leve TA, no tratada
  • 31. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida  Se ha demostrado que el tratamiento: ● Precoz y eficaz 1. Reduce la mortalidad cardiovascular y en menos proporción la de la IRC. 2. Reducción de hipertrofia de Ventrículo Izquierdo 3. Reducción de excreción urinaria de albúmina 4. No existen estudios epidemiológicos a largo plazo en la población infantil que nos permitan establecer este tipo de afirmaciones DATOS QUE APOYAN EL TRATAMIENTO:
  • 32. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida ¿CUÁNDO ESTARÁ INDICADO TRATAR A UN NIÑO? 32 OBJETIVOS DE PRESIÓN ARTERIAL En general: PA por debajo del percentil 90 (taskForce) Nefropatía crónica: PA por debajo del percentil 75 en niños que no presenten proteinuria, y por debajo del percentil 50 en niños con proteinuria
  • 33. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida  TRATAMIENTO NO FARMACOLÓGICO: ● iniciarse en todos aquellos niños con PA normal-alta o hipertensión ● continuarse incluso una vez haya comenzado el tratamiento farmacológico
  • 34. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida  TRATAMIENTO NO FARMACOLÓGICO: ● iniciarse en todos aquellos niños con PA normal-alta o hipertensión ● continuarse incluso una vez haya comenzado el tratamiento farmacológico  TRATAMIENTO FARMACOLÓGICO: ● Iniciarse SI hipertensión sintomática, daño orgánico, hipertensión secundaria o diabetes mellitus tipo 1 ó 2, no mejora con medidas no farmacológicas
  • 35. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida TRATAMIENTO NO FARMACOLÓGICO 35
  • 36. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida  La mayoría de las recomendaciones son obvias y de sentido común. PREVENCIÓN -PERÍODO FETAL Y NEONATAL: desaconsejar el tabaquismo en la madre y promover la lactancia materna durante un período de 6-9 meses -Hábitos saludables, reducir la ingesta de sal e incrementar la ingesta de potasio en edades tempranas.
  • 37. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida Recomendaciones relativas al estilo de vida para reducir los valores elevados de presión arterial 37 OBJETIVOS IMC < percentil 85: Mantener el IMC para prevenir el sobrepeso IMC en el percentil 85-95: Mantenimiento del peso (niños de menor edad) o pérdida gradual de peso (adolescentes), para reducir el IMC a un percentil < 85 IMC > percentil 95: Pérdida gradual de peso (1-2 kg/mes) hasta alcanzar un valor < percentil 85
  • 38. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida Recomendaciones relativas al estilo de vida para reducir los valores elevados de presión arterial 38 RECOMENDACIONES GENERALES Realizar 40 minutos de actividad física aeróbica (moderada o intensa), 3-5 días a la semana, y evitar realizar más de 2 horas diarias de actividades sedentarias Evitar consumir azúcar, refrescos, grasas saturadas y sal en exceso. Se recomienda tomar frutas, vegetales y cereales Aplicar cambios conductuales (actividad física o dieta), adaptados a las características del niño y su familia Involucrar a los padres / a la familia en los cambios conductuales Proporcionar apoyo y materiales educativos Establecer objetivos realistas Desarrollar un sistema de recompensa que fomente un estado saludable La participación en deportes competitivos debe limitarse únicamente si el niño presenta hipertensión de grado 2 no controlada
  • 39. 39
  • 40. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida ¿PUEDE TENER MI PACIENTE OBESO UN SÍNDROME METABÓLICO? 40
  • 41. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida Cada órgano o célula es simultáneamente objetivo diana y órgano efector. Ha sido definida por Unger como “un fallo del sistema de la homeostasis lipídica intracelular de prevención de la lipotoxicidad en órganos de individuos sobrealimentados” El síndrome metabólico es el resultado de las interacciones entre un gran número de mecanismos interconectados que eventualmente llevan a un incremento en el riesgo cardiovascular y renal, así como en el desarrollo de diabetes. La firme conexión entre los diferentes componentes del síndrome y las alteraciones asociadas hacen difícil de entender cuáles son causas y cuáles consecuencias. 41
  • 42. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida CRITERIOS SÍNDROME METABÓLICO Grupo Edad (años) Obesidad (cintura) Triglicéridos (mg/dl) HDL (mg/dl) Presión Arterial (mmHg) Glucosa (mg/dl) 6 < 10 ≥ 90 percentil 10 < 16 ≥ 90 percentil o umbral de adulto si es menor ≥ 150 < 40 PA sistólica > 130 o PA diastólica >85 GPA >100 o DT2 > 16 criterios del adulto Cintura ≥94cm para hombres y ≥80 para mujeres ≥ 150 < 40 en hombres, < 50 en mujeres PA sistólica >130 o PA diastólica >85 GPA >100 o DT2 42 Criterio de la Federación Internacional de Diabetes para el síndrome metabólico en niños. Su diagnóstico requiere la presencia de la obesidad con otros dos de los criterios. PA, presión arterial; GPA, glucosa plasmática en ayuno; DT2, diabetes tipo 2
  • 43. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida RESUMIENDO  CONFIRMAR POR MÉTODO AUSCULTATORIO y REPETIDAS VECES  BUSCAR NIÑOS HIPERTENSOS (factores de riesgo)  Si P90-95 control cada 6 meses  DERIVAR A CCEE DE NEFROLOGIA INFANTIL ● Antes de una semana si HTA estadio 1-2, antes de un mes si es P90-95. ● Si sintomático a urgencias del centro de referencia  En todos los casos tratamiento NO FARMACOLÓGICO: ● COORDINAR CON ENFERMERIA DE AMBULATORIO SEGUIMIENTO Y CAMBIOS DE ESTILO DE VIDA Y ALIMENTACIÓN  EN PACIENTES OBESOS ● ESTABLECERNOS OBJETIVOS CONCRETOS ● DESCARTAR UN SÍNDROME METABÓLICO (por su alta morbilidad)  DERIVAR CON PRUEBAS COMPLEMENTARIAS BÁSICAS realizadas o solicitadas (si es posible)
  • 44. Hospital Universitari Arnau de Vilanova de Lleida