SlideShare a Scribd company logo
1 of 2219
Download to read offline
Esta página se deja intencionalmente en blanco
D O R L A N D
D I C C I O N A R I O
ENCICLOPÉDICO
ILUSTRADO DE
MEDICINA .
ERRNVPHGLFRVRUJ
Esta página se deja intencionalmente en blanco
D O R L A N D
D I C C I O N A R I O
ENCICLOPÉDICO
ILUSTRADO DE
MEDICINA!!!:.
ELSEVIER
Madnd - Barcelona - Amstcrdam • Boston - Filadelfia
Londres - Orlando - París - Roma - Sídncy - Tokio • Toronio
ERRNVPHGLFRVRUJ
Es una publicación
ELSEVIER
Versión en español de la 30.* edición de la obra en inglés
Dorland’
s Illustrated Medical Dictionary
Copyright © MMIK Elsevier Inc., an Elsevier Imprim
Traducción y revisión
Revisores
Rafael Luna Méndez
Dr en Mediana y Cirugía. Especialista en Mediana de Familia y Comunitaria
Luis Rodríguez Radial
Dr. en Medicina y Cirugía. Especialista en Cardiología
M.* Jesús Fernández Aceñero
Dra. en Medicina y Cirugía. Especialista en Anatomía Patológica
E. Macarena Gómez Sánchez
Dra. en Filología Hispánica
Traductores
Isabel Álvarez Baleriola
Dra. en Medicina y Cirugía. Especialista en Anatomía Patológica
Enrique Artozqui Morrás
Dr. en Medicina y Cirugía. Especialista en Endocrinología y en Urología
José Baena Díaz
Dr, en Medicina y Cirugía. Especialista en Traumatología
Paloma Bellod Giménez
Lda. en Medicina y Cirugía
Antonio Diez Herranz
Dr en Medicina y Cirugía. Especialista en Neumologia
Gloria Herguela Cabrera
Lda. en Farmacia. Especialista en Análisis Clínicos
Juan Manuel Igea Aznar
Dr en Medicina y Cirugía. Especialista en Alergología y Medicina Física
María Victoria Torres-Rardo Vega
Dra. en Medicina y Cirugía. Especialista en Neurociencia
© 2005 E lsevier España, S.A.
G énova, 17, 3.°
28004 M adrid, España
An Elsevier Imprint
Fútúcopiar es un delito (Art. 270 C.P.)
Para que exi.'itan libros es necesario el trabajo de un importante colectivo (autores, traductores, dibujantes, correctores, impresores, editores...). El principal
beneficiario de ese esfuerzo es el lector que aprovecha su contenido. Quien fotocopia un libro, en las circunstancias previstas por la ley. delinque y contribu­
ye a la «no» existencia de nuevas ediciones. Además, a corto plazo, encarece el precio de las ya existentes. Este libro e.stá legalmente protegido por los dere­
chos de propiedad intelectual. Cualquier uso fuera de los límites establecidos por la legislación vigente, sin el consentimiento del editor, es ilegal. Esto se
aplica en particular a la reproducción, fotocopia, traducción, grabación o cualquier otro sistema de recuperación de almacenaje de información.
Traducción y producción editorial: G e a c o n s u l t o r í a e d i t o r i a l , s . l . l .
ISBN edición original: 0-721ft-0146-4
ISBN edición española: R4-8174-790-4
Depósito legal: B-7.625-2005
Impreso en España por Grafos. S.A. Arte sobre papel
Advertencia
La medicina es un área en constante evolución. Aunque deben seguirs:c unas precauciones de seguridad estándar, a medida que aumenten nuestros conocimientos
gracias a la investigación básica y clínica habrá que introducir cam bios en los tratamientos y en los fármacos. En consecuencia, se recomienda a los lectores que
analicen los últimos datos aportados por los fabricantes sobre cada fármaco para comprobar la dosis recomendada, la vía y duración de la administración y las
contraindicaciones. Es responsabilidad ineludible del médico determinar las dosis y el tratamiento más indicado para cada paciente, en función de su expe­
riencia y del conocimiento de cada caso concreto. Ni los editores ni los directores asumen responsabilidad alguna por los danos que pudieran generarse a per­
sonas o propiedades como consecuencia del contenido de esta obra.
El editor
COLABORADORES
T h o m a s E. A n d r e o l i, M D
Professor and Nolan Chair
Department of Internal Medicine
Professor of Biology and Biophysics
University of Arkansas Coliege of Medicine
Littie Rock. Arkansas
R ic h a rd E. B ehrm an, MD
Clinical Professor of Pediatrics
Stanford University and University of California,
San Francisco
Sénior Vice President for Medical Affairs
Lucite Packard Foundation for Children's Health
Bhaswati B h attach arya, MPH, MD, MA
Director of CAM Research and Education
Wyckoff Heights Medical Center
Co-Principal Investigator. NIH/NCCAM AMSA EDCAM
Initiative
Assistant Professor of Family Practice in Clinical
Medicine
Weill Medical Coliege, Cornell University
New York, New York
WlLLIAM Z. Bo r e r , M D
Professor. Department of Pathology
Thomas Jefferson University
Director, Clinical Chemistry
Thomas Jefferson University Hospital
Phiiadelphia, Pennsylvania
G e o rg e R C a n e llo s , MD, FACP, FRCP,
DSC (Hoh)
William Rosenberg Professor of Medicine
Harvard Medical School
Medical Director, Network Development
Boston, Massachusetts
M. W ayne F lye, MD, PHD
Professor of Surgery, Immunoiogy, and Radiology
Washington University School of Medicine
St. Louis, Missouri
R a ym o nd J. F o n s e c a , D M D
Dean, University of Pennsylvania School of Dental
Medicine
Professor, Department of Oral and Maxillofacial Surgery
School of Dental Medicine
University of Pennsylvania
Phiiadelphia. Pennsylvania
L e s te r Haddad, MD, FACEP
Clinical Professor of Family Medicine
Medical University of South Carolina
Charleston, South Carolina
Clinical Professor of Emergency Medicine
Medical Coliege of Georgia
Augusta, Georgia
Staff Physician, Memorial and St. Joseph’s Hospital
Savannah, Georgia
Jo h n Be r n a r d H enry, M D
Professor of Distinguished Service
Director of Pathology 200
Director of Transfusión Medicine
Attending Pathologist
State University of New York Health Science Center
at Syracuse
Syracuse, New York
D o n a ld R. H cx)ver, MPH, PhD
Associate Professor, Department of Statistics
Institute for Health Care Poiicy and Aging
Research
Rutgers University
Piscataway, New Jersey
David T. John, P hD
Professor of Microbiology and Parasitology
Associate Dean for Basic Sciences and Gradúate
Studies
Okiahoma State University Coliege for
Osteopathic Medicine
Tulsa, Okiahoma
J e ffr e y N, K atz, MD
Associate Professor of Medicine
Harvard Medical School
Brigham and Women’s Hospital
Boston, Massachusetts
M ic h a e l G. K ienzle, M D
Associate Dean, Coliege of Medicine
University of lowa Hospitals and Clinics
lowa City, lowa
R o b e rt W. K irk , DVM, D ip l ACVIM, ACVD
Professor of Medicine Emeritus
Coliege of Veterinary Medicine
Cornell University
Ithaca, New York
JuHA P. Ko k k o , M D , P h D
Asa G. Chandier Professor and Chairman
of Medicine
Assocíate Dean for Clinícal Research
Emory School of Medicine
Atlanta. Georgia
WiLLiAM L. M e y e rh o ff, MD, PhD
Past Chairman and Professor Emeritus
Head and Neck Surgery
The University of Texas Southwestern Medical Center
at Dallas
Dallas, Texas
B. K eith M o o r e , P h D
Professor of Dental Materials and Director of the
Dental Materials Laboratory
Department of Restorative Dentistry
Indiana University School of Dentistry
Indianapolis. Indiana
K eith L. M o o re , PhD , FIAC, FRSM
Professor Emeritus, Anatomy and Cell Biology
University of Toronto
Toronto, Ontario, Cañada
Member of the Federative Committee on Anatomical
Terminology of the Internation Federation of
Associations of Anatomists
C a r l E. Ravin, MD
Professor and Chairman
Department of Radiology
Duke University Medical Center
Durham, North Carolina
David J. S k o r to n , M D
President, University of lowa
Professor of Medicine. Electrical and Computer
Engineering and Biomedical Engineering
The University of lowa
lowa City, lowa
G.THOfi^AS S tr ic k la n d , M D . P h D
Professor of Epidemiology and Preventivo Medicine,
Microbiology and Immunology. and Medicine
Director, International Health Program
University of Maryland School of Medicine
Sénior Associate, Department of Immunology and
Infectious Diseases
Johns Hopkins School of Public Health
Baltimore, Maryland
Sam W. W ie s e l, MD
Professor and Chairman, Department of Orthopaedic
Surgery
Georgetown University Medical Center
Washington, DC
VI
PROLOGO
Un aspecto nuevo para un viejo amif(o
Durante más de un siglo y ya 30 ediciones, el Diccionario Dor-
Utnd Enciclopédici) Ilustrado de Medicina ha consliluido la re­
ferencia más notable en el campo de la terminología médica.
Durante este siglo varias generaciones de lexicógrafos han dedi­
cado su trabajo a revisar, seleccionar e incorporar al Diccionario
la inmensa cantidad de términos empleados para describir los co­
nocimientos médicos y científicos relacionados que. no hay que
olvidar, se encuentran en continua expansión y en rápida trans­
formación. A sus esfuerzos por lograr un equilibrio entre la ne­
cesidad de incorporar esta terminología cada vez mayor y la exi­
gencia de mantener las dimensiones de esta obra, en la que se
incluyen alrededor de II8.ÜOO entradas y se definen más de
122.000 términos, se debe el destacado lugar que ocupa el Dic­
cionario Dorlond entre los diccionarios de medicina.
La presente edición, sin abandonar la tradición de excelencia
que siempre ha presidido el Diccionario Dorland. presenta un as­
pecto muy diferente al de ediciones precedentes, debido al uso
del color para mejorar no sólo su apariencia, sino también su uti­
lidad. Prácticamente todas las ilustraciones (más de l.lOO) se han
realizado en color. Asimismo, se ha incorporado un número con­
siderable de ilustraciones (los términos que están ilustrados se
acompañan de un cuadratín en color para destacarlo y facilitar su
localización en el texto) y todas ellas se han seleccionado cuida­
dosamente para complementar y aclarar la.s dcnniciones a las que
acompañan. También se ha dado color al texto, de marvera que
los términos de las entradas principales aparecen en rojo, un cam­
bio que contribuye fundamentalmente a destacar las posibles su-
bentradas de esc término. Las entradas que están constituidas por
subentradas muy extensas (como, por ejemplo, absceso, enfer­
medad. fisura y nervio) se han realzado aún má.s mediante re­
cuadros de color amarillo. El objetivo de todo ello es que la obra,
además de presentar un aspecto claro y moderno, también resul­
te fácil de utilizar, evitando de esta manera un excesivo abiga­
rramiento en determinadas entradas.
Además del trabajo habitual, exhaustivo y profundo, a la hora
de revisar el vocabulario, la trigésima edición del Diccionario
Dorland se caracteriza por la incorporación de más de 600 tér­
minos pertenecientes al ámbito de la Medicina Complementaria
y Alternativa. Cuando la filosofía que define dichos términos se
aparta de la biomedicina tradicional, hemos procurado explicar­
los siempre en relación con sus propias teorías: si bien hay que
reconocer que algunas de estas teorías son controvertidas, el in­
terés por este campo está de plena actualidad y cada vez más ex­
tendido. por lo que puede ser habitual el empleo de tales térmi­
nos en la práctica diaria.
Los apéndices también se han actualizado y se han incorpora­
do cinco nuevos. El listado de raíces griegas y latinas, que du­
rante más de SOaños ha formado parte de los preliminares de esta
obra, se ha desplazado a los apéndices en respuesta a la reitera­
da sugerencia de los lectores de que resultaría más útil entre és­
tos. Asimismo, los apéndices se han rediseñado con objeto de que
su consulta sea más fácil, utilizando de nuevo el color para des­
tacarlos. Los cuadros también presentan aspecto noveiloso. l.as
láminas, que en ediciones anteriores eran combinaciones de di­
bujos en uno o dos colores, aparecen ahora a tixio color. Como
ya viene siendo habitual, acompañan a los términívs que ilustran
en lugar de situarse en una sección difícil de encontrar en otn
lugar de la obra.
En la preparación de esta edición, nuesuxw colaboradores han
efectuado un impresionante trabajo de incalculable valor a la hora
de revisar las entradas, por lo que no m» queda más que agrade­
cerles sinceramente la generosa cesión de su experiencia. Nos sen­
timos en deuda «n ellos por su ayuda y coasejo no sólo para revi­
sar las entradas existentes, sino también para seleccionar los nuevos
términos y eliminar aquellos que se consideran actualmente obso­
letos. Los apéndices incluyen los «Intervalos de referencia para la
interpretación de pruebas de laNraiorio», p«)r lo que manifestamos
nuesut) agradecimiento a William Z. Birer. MD. que n«s ha per­
mitido gentilmente utilizarlos nuevamente en esta edición.
Al igual que en anteriores ediciones, hemos empleado diver­
sas nomenclaturas oficiales y normalizadas conni guías. Así. en
anatomía, la Terminología Anatómica (Nomina Anatomicai apro­
bada por el Comité Federativi» sobre Terminología Anatómica; en
nomenclatura de enzimas, las Recomendaciones dcl Comité de
Nomenclatura de la Unión Internacional de Bioquímica y Biolcv
gía Molecular sobre Nomenclatura y Clasificación de Enzimas;
en bacteriología, el Bergey's Manual of Systematic Bacieríology
y la novena edición del Ber)(ey's Manual of Determinative Bac-
leriology; en vinilogia. Taxonomía de Virus: Se.xio Informe del
Comité Inienutcional sobre Taxonomía de Vmis, junto con las
propuestas aprobadas en las reuniones de Jerusalén (1996) y Es­
trasburgo (1997) del ICTV, y para términos psiquiátricos, el Ma­
nual de Diagnóstico y Estadística de los Trastornos Mentales.
4.* edición (D.SM-IV), publicado por la American Psychiatric As-
sm iation. Los Medical Suhject Headings que aparecen están cre­
ados, mantenidos y apí)rtadis por la U.S. National Lihrary ofMe­
dicine. Reconocemos sinceramente que nos sentimos en deuda
con los compiladores, editores y propietarios de estas publica­
ciones y queremos señalar que cualquier error en la transcripción
o interpretación de este material es responsabilidad exclusiva­
mente nuestra.
Asimismo, nvanifestainos nuestro agradecimiento a los lecto­
res que, durante el transcurso de los años, nos han aportado in­
formación, opiniones e innumerables sugerencias. Con ellos he­
mos adquirido una deuda de gratitud; su interés por esta obra nos
ha ayudado a mantener la posición del Diccionario Dorland como
el diccionario de medicina más importante, más acreditado y de
mayor difusión y venta en ttxJo el mundo.
Douglas M. Anderson
Lexicógrafo jefe
Elsevier
vil
Esta página se deja intencionalmente en blanco
INDICE
C o l a b o r a d o r e s ..................................................................................................................................................................... v
P r ó l o g o ...................................................................................................................................................................................vii
Ín d ic e d e c u a d r o s ............................................................................................................................................................ xi
Ín d ic e d e l á m in a s ............................................................................................................................................................ xiií
Ín d ic e d e a p é n d ic e s ......................................................................................................................................................... xv
N o ta s s o b r e la u tiliza ció n d e e s t e d i c c io n a r io ................................................................................. xvii
Enimdas principales y subcniradas ..............................................................................................................................xvii
Secuencia de las entradas ...................................................................................................... ..........................................xvii
Presentación de los plurales y otras inflexiones......................................... ............................................................. xviii
Etimología ........................................ ........................................................................................................................... ....... xix
Publicaciones oficiales...................................................................................................................................................... xix
Medical Subjed Headings ............................................................................................................................... ................ xix
Disposición de las definiciones y referencias cruzadas .......................................................................................... xix
Símbolos y abreviaturas..................................................................................................................................................... xx
Abreviaturas utilizadas en este Diccionario ....................................................... .......................................................... xx
F u n d a m e n t o s d e e t im o l o g ía m é d ic a ................................................................................................................xxiii
Alfabeto y pronunciación.................. ................................................................................................... ..........................xxiii
Transliteración....................................................................................................................................................................xxiii
Formación de palabras.....................................................................................................................................................xxiv
Lé x ic o ......................................................................................................................................................................................... 1
A p é n d ic e s ....................................................................................................................................................................... 2 0 8 9
C r é d it o s .......................................................................................................................................................................... 2 2 0 9
IX
Esta página se deja intencionalmente en blanco
INDICE DE CUADROS
Algunos ácidos grasos natu rales........................................................................................................................................................20
Aminoácidos: los a-20 aminoácidos espcciricados por el código genético ..........................................................................71
Angulos cavitaríos.................................................................................................................................................................................98
Especies de Anopheles transmisoras del paludism o...................................................................................................................107
Anticonceptivos o rales........................................................................................................................................................................112
Bmnquios segm entarios.....................................................................................................................................................................261
Insecticidas con carbamato ............................................................................................................................................ ................. 299
Clasificación de Black de las caries dentales.............................................................................................................................. 308
Clasificación de la New York Hean Association de los pacientes cardíacos .....................................................................384
Código g enético..................................................................................................................................................... .............................397
Colecalciferol y metabolitos relacionados de la vitamina D ...................................................................................................401
Defectos de los componentes del complemento y de algunas proteínas reguladoras .....................................................419
Criterios de Ranson de la gravedad de la pancreatitis aguda...................................................................................................472
Símbolos utilizados en la nomenclatura cromosómica ............................................................................................................ 476
Tipos de inyección de múltiples electrólitos............................................................................................................................ .... 599
Ocho fases de Erickson en el ser humano ...................................................................................................................................749
Sistemas de grupos sanguíneos humanos y determinantes antigénicos de los hem atíes...................................................883
G ubias..................................................................................................................................................................................................... 885
Clasificación de Nyhus de las hernias inguinales....................................................................................................................... 916
Hiperlipopnueinemias ........................................................................................................................................................................944
Hiperplasia suprarrenal congénita...................................................................................................................................................946
Trastornos, enfermedades y síndromes de inmunodeficiencia primaria ............................................................................1008
Inmunoglobulinas hum anas............................................................................................................................................................ 1010
Plantas que pueden provocar una intoxicación por cianuro ................................................................................................ 1025
Plantas que pueden provocar una intoxicación por oxalato ................................................................................................1027
Acumuladores de scicnio: plantas que pueden provocar una intoxicación por selenio .................................................1027
Marcadores de superficie de los linfocitos................................................................................................................................1122
Marcadores de superficie celular de los linfocitos T en el ser humano ............................................................................1122
Clases de lipoproteínas plasmáticas más frecuentes.................................................................................................................1130
Clasificación de Angle de las maloclusiones ........................................................................................................................... 1157
Código de marcapasos NASPE/BPEG genérico (NBG) ........................................................................................................1166
Adenovirus h u m an o s....................................................................................................................................................................... 1173
Algunos microorganismos etiológicos del micetoma ............................................................................................................1223
Tipos de micotoxicosis ...................................................................................................................................................................1224
Tipos de neum oconiosis.................................................................................................................................................................. 1323
Tipos de neumonitis por hipcrsensibilidad.................................................................................................................................1327
Insecticidas organoclorados (hidnxrarburos clorados) ............................................................................................................1397
Insecticidas organofosforadus ........................................................................................................................................................1398
Selección de pin/as quirúrgicas....................................................................................................... .............................................1493
Métodos seleccionados de psicoterapia breve ..........................................................................................................................1602
Raticidas anticoagulantes .............................................................................................................................................................. 1661
Clases de receptores opioideos ..................................................................................................................................................... 1671
Regla de los n u ev es......................................................................................................................................................................... 1688
Retractores quirúrgicos .................................................................................................................................................................. 1702
Segmenta bronchopuimonalia (segmentos broncopulmonares) ........................................................................................... 1741
Sentidos .......................................................................................................................................................................... ..................1747
Serpientes venenosas im portantes....................................................................... ........................................................................1752
Radiofármacos de tecnecio Te 99m seleccionados..................................................................................................... .............1881
Selección de tijeras ........................................................................................................................................................................1909
Algunos virus de la encefalitis transmitida por garrapatas .................................................................................................. 2057
XI
Esta página se deja intencionalmente en blanco
INDICE DE LAMINAS
1. Aberraciones crom osóm icas....................................................................................................................................................3
2. Órganos del aparato genitourinario.................................................................................................................................... 127
3. Órganos dcl aparato respiratorio ........................................................................................................................................128
4. Arterias principales dcl cuerpo y venas pulmonares ..................................................................................................... 166
5. Arterias de la cabeza, el cuello y la base del encéfalo .................................................................................................167
6. Arterias dcl tórax y la axila ................................................................................................................................................ 168
7. Arterias dcl abdomen y la pelvis ........................................................................................................................................169
8. Arterias de la extremidad su p e rio r.................................................................................................................................. .1 7 0
9. Arterias de la extremidad inferior .....................................................................................................................................171
10. Estructuras generales de células bacterianas típicas y transferencia de un plásmido
entre células bacterianas mediante conjugación ............................................................................................................ 212
11. La célula; estructuras celulares y tipos de células epiteliales ..................................................................................... 331
12. Ofgánulos celulares y membrana c e lu la r..........................................................................................................................332
13. Varias vistas del cerebro y la médula espinal...................................................................................................................350
14. Hemidisccción de la cabeza y el cuello, en la que se aprecian diferentes partes del cerebro
y su relacción con otras estructuras ...................................................................................................................................351
15. Estructuras del corazón .......................................................................................................................................................445
16. Vistas anterior y posterior del esqueleto humano ..........................................................................................................691
17. Varios tipos de fracturas .......................................................................................................................................................816
18. Glándulas endocrinas.............................................................................................................................................................. 858
19. Hernias intestinales e inguinales..........................................................................................................................................918
20. Estructura del hígado ............................................................................................................................................................ 936
2 1. Estructura, vascularización y desarrollo del hueso..........................................................................................................975
22. Ligamentos articulares......................................................................................................................................................... 1102
23. Ligamentos articulares..........................................................................................................................................................1103
24. Ligamentos articulares..........................................................................................................................................................1104
25. Representación esquemática del drenaje linfático de las diversas partes del cuerpo ..........................................1121
26. Diferentes tipos de luxación ...............................................................................................................................................1146
27. Estructuras características de los mohos comunes ..................................................................................................... 1248
28. Músculos de la cabeza y el cuello ................................................................................................................................... 1268
29. Músculos del tronco, vista anterior ..................................................................................................................................1269
30. Músculos del tronco, vista posterior.................................................................................................................................1270
31. Músculos superticiales de la extremidad superior ..................................................................................................... 1271
32. Músculos superficiales de la extremidad inferior ........................................................................................................1272
33. Tipos de músculos y estructura..........................................................................................................................................1273
34. Estructura del tejido ner'ioso .........................................................................................................................................1.307
.35. Nervios y músculos superficiales de la cabeza y el cuello ..................................................................................... 1308
36. Nervios profundos y sus relaciones con los huesos faciales ...................................................................................1309
37. Ncrvim profundos del cuello, la axila y la región superior del tórax ...................................................................1310
38. Nervios profundos de la región inferior dcl tronco ..................................................................................................... 1311
39. Nervios de la extremidad superior .................................................................................................................................. 1312
40. Nervios de la extremidad inferior................ ....................................................................................................................1313
4 1. Estructuras externas e internas del o íd o ....... ............... ..................................................................................................1379
42. El ojo y las estructuras relacionadas.................................................................................................................................1380
43. Diversas posiciones utilizadas en la exploración o el tratamiento ..........................................................................1543
44. Segmentos pulmonares ....................... ............................................................................................................................... 1608
45. Técnica de reanimación mediante masaje cardíaco cerrado .....................................................................................1669
46. Estructura del riñón ....................................... ....................................................................................................................1711
XIII
47. Sistema nervioso autónom o................................................................................................................................................ 1817
48. Distintos tipos de suturas ...................................................................................................................................................1864
49. Venas de la cabeza y el cuello .......................................................................................................................................... 2027
50. Principales venas del cuerpo ............................................................................................................................................ 2028
51. Venas superficiales de la extremidad superior ............................................................................................................ 2029
52. Venas superficiales de la extremidad inferior .............................................................................................................. 2030
53. Diversos tipos de vendajes ................................................................................................................................................ 2036
54. Diversos tipos de vendajes funcionales ......................................................................................................................... 2037
55. Estructura de varios virus y ciclo vital del virus de la inmunodeficiencia hu m an a........................................... 2056
56. Visceras torácicas y abdominales ..................................................................................................................................... 2063
X !V
INDICE DE APENDICES
1. Etimologfa m éd ica........................................................................................................................................................ 2091
Raíces léxicas frccucnics..........................................................................................................................................2091
Significado de prefijos, sufijos y formas combinadas....................................................................................... 2097
2. Abreviaturas militadas en M edicina....................................................................................................................... 2105
3. Sím bolos..........................................................................................................................................................................2123
4. Anatomía; anerías..........................................................................................................................................................2127
5. Anatomía; huesos, enumerados por regiones del cuerpo.....................................................................................2139
6. Anatomía: huesos..........................................................................................................................................................2141
7. Anatomía; m úsculos......................................................................................................................................................2145
8. Anatomía: ner ios.......................................................................................................................................................... 2161
9. Anatomía: ven as............................................................................................................................................................ 2175
10. F o b ias............................................................................................................................................................................ 2185
11. Tabla de elementos ................................................................................................................................................... 2187
12. Equivalencias de temperatura Celsius y Fahrenheit..........................................................................................2189
13. Múltiplos y submúltiplos del sistema métrico ...................................................................................................2191
14. Tablas de pesos y m edidas........................................................................................................................................2193
15. Tablas de conversión.................................................................................................................................................2195
16. Selección de material quirúrgico............................................................................................................................ 2197
17. Estadiflcación del cán cer..........................................................................................................................................2199
18. Intervalos de referencia para la interpretación de las pruebas de laboratorio............................................2201
XV
Esta página se deja intencionalmente en blanco
NOTAS PARA LA UTILIZACION
DE ESTE DICCIONARIO
Kntradas principales y subentradas
Las cntrada.% principales y las subcniradas aparecen en color.
Los términos que constan de dos o más palabras se ofrecen
habítualmente como subeniradas del término principal, como
es tradicional en los diccionarios médicos, situadas cada una
en una linca distinta. Si bien esta disposición puede confun­
dir en un principio al usuario acostumbrado a los diccionarios
generales, presenta la ventaja de que permite agrupar térmi­
nos relacionados (p. ej.. todas las entradas relacionadas con
Unfocito aparecen en la entrada principal ¡infocito).
Según este esquema, cuerpti biliar, cuerpits cetónicos. cuer­
pos de HoweU o cuerjw pineal se encuentran agrupados bajo la
entrada cuerpo: de la misma manera pulso camifdeo. pulso d(-
croto y pulso panuiójico figuran como subentradas de pulso.
Es imputante que el usuario tenga siempre presente que es im­
posible incluir entradas para Kxias las variaciones de cada tér­
mino. de nKxJo que una subentrada que no aparece en una en­
trada ha de buscarse en otra entrada sinónima. Por ejemplo, la
misma entidad puede describirse como enfermedad o como sín­
drome (p. cj., enfermedad de Fabry y síndnme de Fahry, que
se encuentra defínido en enfermedad) o como signo o fenóme­
no (por ejemplo, signo de Gowers y fenómeno de Gowers. que
se define en signo). En tales casos debe consultarse la entrada
para obtener las posibles referencias de términos sinónimos en
los que puede aparecer el término o locución buscado.
Ejemplo:
tra ta m ie n to (...) Atención y cuidados prestados a un pa­
ciente con el objetivo de combatir una enfermedad o un
trastorno. V. también cuidados, maniobra, método, técnica,
prueba y terapia.
En las subentradas no se repite el término de la entrada
principal ni siquiera cuando dichas subentradas están en plu­
ral. Así pues, prcsenta indistintamente subentradas en singu­
lar y plural, que para su secuenciación siguen los criterios ge­
nerales de alfabetización.
Excepto en las entradas y subentradas que se correspon­
den con nombres propios y las procedentes de otras lenguas,
cada una de las entradas o subentradas castellanas va segui­
da del término o términos ingleses correspondientes, ordena­
dos alfabéticamente (las acepciones de cada entrada o su-
bentrada castellana se corresponden, salvo en contadas
ocasiones, con cada una de las voces inglesas que aparecen).
No obstante, si se da el caso en que existen varios términos
ingleses para un mismo término español y no puede aplicar­
se la regla anterior de hacer corresponder cada acepción con
cada voz inglesa, se pondrá un supcn'ndice en cada una de las
entradas en castellano. Si la entrada procede de la castellani-
/ación de un término latino, éste irá a continuación entre pa­
réntesis. En el caso de las subentradas se recoge la prinoera
letra de la entrada inglesa seguida de la subentrada (o sub­
entradas) correspondiente completa.
Ejemplo:
celio to m fa (celiotomy) celio- + -tomía] Incisión qui­
rúrgica en el interior de la cavidad abdominal. D. t. lapa­
rotomía y periloneotomfa.
vacinal (vaginal c.) Incisión en el interior de la cavi­
dad abdominal a través de la vagina.
ventral (ventral c.) Incisión en el interior de la cavi­
dad abdominal a través de la pared abdominal.
Compuestos químicos
Algunas excepciones a la norma establecida para las suben­
tradas son las relativas a ácidos específicos, enzimas y defi­
ciencias enzimáticas. Los nombres de ácidos específicos apa­
recen como entradas principales bajo la primera palabra del
nombre, por ejemplo, deido sulfúrico tendrá su entrada en la
letra S. Las deficiencias enzimáticas figuran como entradas
principales inmediatamente después de la entrada para la en­
zima en cuestión, p. ej.. deficiencia de carbamoil fosfato sin-
tasa tras carbatnoil fosfato sintasa iCPS).
Los compuestos químicos que engloban el nombre de un
elemento se encuentran como subentradas bajo el elemento;
por ejemplo, acetato de aluminio, hidróxido de aluminio y sul­
fato de aluminio se localizan en aluminio.
Nombres de fármacos
Los fármacos figuran bajo el principio activo, en caso de cons­
tituir éste una entrada principal. Por ejemplo, acetato de pred-
nisolona. hemisuccinato de prednisolona y fosfato .uidico de
prednisolona figuran bajo prednisolona. Cuando el principio
activo no tiene por sí mismo entidad para constituir una en­
trada principal, la totalidad del nombre del fármaco aparece
como una entrada principal, por ejemplo, metadona. clorhi­
drato de, en la letra M.
Secuencia de las entradas
Entradas principales
Las entradas principales ,se encuentran alfabetiz.adas en fun­
ción de la secuencia de letras, teniendo en cuenta tanto los es­
pacios como los guiones que pueda haber entre ellas. Las le-
XVII
Iras griegas, números, diéresis, subíndices y supraíndiccs no
se consideran para la sccuenciación. Tampoco se tienen en
cuenta los paréntesis y los prefijos y sufijos que prcsenlan un
guión. (Los nombres propios, sobre todo epónimos. se rigen
por reglas especiales: véase más adelante.) Por consiguiente,
se encontrarán las secuencias siguientes;
dupp
Dupuy-Dutemps, operación de
Dupuytren, contractura
dur. dolor
dura mater
duración
En el ca.so de entradas castellanas señaladas con un su-
praindice. el orden de secuenciación se realiza de acuerdo con
la alfabeti/ación que corresponda a los términos ingleses o
latinos que se presentan entre paréntesis.
Subentradas
Las subentradas siguen los mismos criterios de alfabeti/ación
que las entradas. Sin embargo, las preposiciones, las conjun­
ciones y los artículos no se tienen en cuenta a la hora de al-
fabeti/ar. No obstante, el adverbio “no” y los prefijos ex” y
post se consideran para la sccuenciación. En las formas con
inflexión o desinenciales. como los términos latinos y otras
viK'Cs extranjeras, la sccuenciación sí considera todas las le­
tras. incluidas las preposiciones y las conjunciones. (Para
comprender lo que se entiende por «formas con inflexión»,
véase «Presentación de los plurales y otras inflexiones», pá­
gina xviii.)
Según las rcglas anteriores, las secuencias de las subentra­
das siguientes se encuentran bajo ganglio y prolapso:
ganglio
mesentérico superior
de MUIIer
del nervio glosofaríngeo
nervioso
nudoso
prolapso
anal, del ano
del cordón
franco
del iris
de Morgagni
Nombres propios
En los términos que comienzan con un nombre propio, ha-
bitualniente epónimos. se incluyen varias entradas principa­
les; éstos aportan información acerca del origen del térmi­
no (en gran medida, información biográfica) y referencias
cruzadas a entradas donde se encuentran las detlniciones.
Estas referencias cruzadas resultan útiles, puesto que indi­
can dónde buscar un término que puede aparecer por más
de un nombre (como una enfermedad o un síndrome». Las
entradas de este tipo se alfabetizan como entradas única­
mente en función del nombre propio, siguiendo las rcglas
siguientes;
2. Sólo el primer nombre de un término que contiene más de
un nombre propio se tiene en cuenta para la alfabetización
a nwnos que las entradas sean idénticas en el resto de as­
pectos. Por tanto. Bahiiiski. reflejo, signo, síndmme de; Bu-
hinski-Frochtich. sindrome de: Bahinski-Nageotte, síndrome
de: Bahinski-Vaquez, síndmme de aparecen en este orden.
3. La diéresis (o. ii) se ignora a la hora de la alfabetización.
Así. Uiwe. anillo de; Lnwe, síndrome (enfermedad) de:
Líiwe-Terry-MacLachlan. síndrome de; Uiwenherg. con­
duelo (rampa), pinzas de; Liiwenthal. tracto de; üm er, ani­
llos. tubérculo de, aparecen en este orden.
4. Los nombres que comienzan por Me se alfabetizan exclu­
sivamente por su grafía.
5. No se tienen en cuenta las preposiciones en los nombres
propios. Así. von Hauser se alfabetizará por Hauser.
Las subentradas que comienzan con un ncimbre propio tam­
bién siguen las reglas anteriores de sccuenciación.
Los nombres propios (o entradas en mayúscula) aparecen
antes que los nombres comunes (o entrada.s en minúscula). Por
consiguiente. Cime.x precede a cimex.
Términos químicos
En la alfabetizatión de los nombres químicos, los prefijos que
aparecen en cursiva (p. ej.. o-, p-, m-, inms-, cis-) se ignoran,
al igual que los números, las letras griegas y los prefijos o-, L-,
d-, /-. (+)- y (-)-. Cuando se lee el prefijo, sin embargo, el tér­
mino se encuentra alfabetizado con tcxlas sus letras, por ejem­
plo. ortocres4l en la O y Imanaftolstdfónico. ácido en la B.
Prc.sentación de los plurales y otras inflexiones
En las entradas de términos perter»ecientcs a otras lenguas (for­
madas en su mayoría por términos en griego o en latín) apa­
rece el plural de dich») término después de la entrada:
Ejemplo:
stralrum pl. strata (...)
El plural original suele aparecer en su lugar alfabético co­
rrecto, como entrada independiente.
Ejemplo:
strata (Del lat.j Plural de stratum.
El latín se utiliza, en especial en anatomía, para fomiar fra­
ses del tipo «el X de la Y», por ejemplo, an us aortae, esto es,
«el cayado de la aorta». El sintagma preposicional intnxJucido
por «de» .se corresponde con el genitivo latino {aortae «de la
airta», de aorta). Por este motivo, a nwnudo también aparece el
genitivo de los nombres latinos, procedido por la abreviatura .¡¡en.
1. Las palabras que siguen al nombre no se tienen en cuenta
para el orden alfabético, excepto en el caso de que el nom­
bre sea idéntico. Por consiguiente. Addison. enfermedad de
precede a Addison. planos, punto de.
Ejemplos:
papilla (...) gen. y pl. ¡tapillae (...)
os (...) 1. gen. oris, pl. ora (...) 2. gen. o.s.sis. pl. os.
¡a (...)
xvni
El latín y el griego (así como otros idiomas, entre ios que
se encuentran el alemán y el ruso) presentan declinaciones, es
decir, las palabras cambian de forma para mostrar su relación
gramatical con otras palabras dentro de una oración. Un ejem­
plo es el término uoruie, visto anteriormente, donde la desi­
nencia ñnal de la palabra nos indica la categoría gramatical,
en este caso complenwnto del nombre, que en castellano se
rige por la preposición «de». Otras fonnas de la declinación
latina aparecen en subcntradas; estas formas son núcleos en
un sintagma preposicional. Por ejemplo, en la entrada fissura
existe la subentrada in ano; ano es el núcleo de la preposición
in y es una de las seis formas diferentes con inflexión de anua.
Como ya hemos indicado, las diferencias entre las formas sin­
gular y plural sí se tienen en cuentan a la hora de alfabetizar,
así como también las preposiciones o conjunciones (p. ej.. ety.
por consiguiente, en la entrada fissura. la subentrada in ano
aparece después de horizontaUs pulmonis dextri y precede a
inienmratis cerehelli.
Ktiiitología
2. Muchos términos técnicos derivados dcl griego o del latín
aparecen en dos ocasiones como entradas principales (y en
ambas con su significado y refcn.*ncias cruzadas), en pri­
mer lugar como palabra independiente (con etimología)
y posteriormente como forma combinada (sin etimología),
por ejemplo, eclomüi y -eclomía.
3. El ensayo «I-undamentos de etimología médica» (véase pá­
gina xxiii) explica las reglas básicas de derivación y com­
posición de términos griegos, latinos y grccolatinos en me­
dicina. Por otra parte, el Apéndice 1 es un listado analítico
de raíces griegas y latinas, prefijos y formas combinadas;
dicho listado representa una excelente guía para el análisis
de los términos médicos existentes y la creación de otros
nuevos.
4. Los prefijos (p. ej., hiper-, hipo-), los sufijos (p. ej.. -ia,
-oiileo) y las formas combinadas (p. ej.. aclino-, -emia) dcl
listado analítico también se incluyen como entradas princi­
pales en el diccionario.
Publicaciones oriciales
La información sobre el origen de una palabra aparece entre
corchetes después de la entrada. Esta información es nece­
sariamente breve y a menudo el lector debe deducir el sig­
nificado a panir del étimo, es decir, dcl término original del
cual derivan otras palabras. Por ejemplo, en la entrada prin­
cipal (¡tialismo, la etimología que aparece es (Del lat. dúo. dos].
Lat. quiere decir latín (los idiomas aparecen abreviados o al
completo; véase «Abreviaturas utilizadas en este dicciona­
rio». página XX). La palabra dúo es el étimo y «dos» es la
traducción castellana dcl étimo, no de la entrada. El lector
debe pasar de dúo a dual y a dualismo. Asimismo, las li­
mitaciones de espacio no permiten señalar la evolución
completa de un término desde su étimo hasta el derivado
moderno (es decir, la entnKla). Por ejemplo, la etimología de
riñón no es muy complicada: dcl latín irn  rénio  rinyo  ri­
ñón; de rtnio también derivan el mnyo catalán y el valencia­
no renyó.
En las palabras o kcuciones extranjeras que han pasado al
castellano íntegramente, sólo se ofrece el idioma, con la tra­
ducción entre comillas.
Ejemplo:
dcjíi vu |Del fr. «ya visto»! • • ■
Algunos términos que aparecen en publicaciones oficiales se
identifican p«r una abreviatura entre corchetes. En las entra­
das principales, estas abreviaturas suelen encontrarse después
de la etimología (o tras la entrada cuando no se aporta dicha
etimología). En las subcntradas. aparecen inmediatamente de­
trás de las mismas. Cuando un termino tiene más de un sig­
nificado. la abreviatura se sitúa al principio de la definición a
la que hace referencia. Se utilizan las abreviaturas siguientes:
(DSM-IV) Manual de Diagnóstico y Estadística
de los Trastornos Mentales de la Ame­
rican Psychiatric Association, 4. ed..
1994.
|EC1 Número de la Enzyme Commission (p.
ej., citrato(si)-sintasa... |E C 4.I.3.7|) to­
mado de las Recomendaciones del Co­
mité de Nomenclatura de la Unión Inter­
nacional de B ioquím ica y B iología
Molecular sobre Nomenclatura y Clasi­
ficación de Enzimas publicadas en Enzy­
me Nomendature (1992).
(TA) Terminología Anatómica ( 1998),
Medical Subject Headin^s
Cuando el significado de la palabra o locución extranjera
es el mismo que el de la entrada no se indica la traducción.
Se deben añadir los conwntarios siguientes:
I. Como guía para el vKabulario relacionado, sobre tido
para los términos anatómicos, la entrada principal puede
seguirse de sus equivalentes griego o latino entre cor­
chetes.
En varios términos se ofrecen los Medical Subject Headings
(MeSH) y números correspondientes. En algunos casos, el Me­
dica! Subject Heading también aparece en los sinónimos de
tales términos; con objeto de conservar espacio, habitualmen-
tc se limitan a los sinónimos MeSfi.
Disposición de las defíniciones
V referencias cru/adas
Ejemplo:
riñón . . . [Del lat. ren: del gr. nephms
Con escasas excepciones, una definición figura únicamente en
un lugar para dos o más términos sinónimos. I,as entradas de
los sinónimos presentan referencias cruzadas al término don-
x i x
de puede cnconirarsc la dcnníción. Tales referencias cruzadas
aparecen en lugar de la definición:
masluplaNliu M amoplaslia.
La dennición se encuentra en mumoplastia. En muchos ca­
sos. encontramos una enumeración de sinónimos al final de la
entrada en la que figura la definición. Esta enumeración se
inicia con las siglas D. I.. esto es, denomínase también, y los
sinónimos aparecen en cursiva.
En las referencias cruzadas entre una subentrada y otra den-
trt) de un mismo encabezamiento principal se escribe el tér­
mino completo de la entrada principal;
síndrome
de hipiTsum nia-hulim ia Síndrome de Kleine-Levin.
La utilización de referencias cruzadas también se sigue en
términos antiguos que han sidi sustituidos, así como en las
diferentes maneras de transcribir un término. En tales casos,
la definición aparece en el término que se prefiere en la ac­
tualidad. Sin embargo, está Justificada una advertencia. En al­
gunos casos, la preferencia de un término sobre otro resulta
sutil o incluso inexistente, mientras que en otros, diferentes
autoridades, en diferentes especialidades o regiones prefieren
términos diferentes. En tales casos, se ha seguido la práctica
de definir las palabras únicamente en uno de los términos con
la doble finalidad de. por un lado, reducir el tamaño del Dic­
cionario y, por otro, de evitar la duplicación de las definicio­
nes. por lo que el usuario debe recordar que la aparición de
una referencia cruzada o definición no siempre indica la pre­
ferencia de una forma o un sinónimo sobre el resto.
Entradas relacionadas
También se ofrecen referencias cruzadas a entradas relaciona­
das o a entradas en que puede encontrarse información adi­
cional. Se identifican ptr «V. también», «Cf.» y «q. v.» (o su
plural «qq. v.»). (Para el significado de las abreviaturas, véa­
se «Abreviaturas utilizadas en este Diccionario», página xx.)
dmme de Dtiwn en sindnme, ja información bitgráfica g«»-
gráfica o de otro tipo relacionada con el nombre papio se ofre­
ce en una entrada principal (véase «Nombres propios» en el apar­
tado «Secuencia de las entradas», página xviii). También se
ofrece una referencia cruz.ada que remite de la entrada principal
del rKMiibre propi») a la subentrada en que se define el término.
Ejemplo:
Down, síndrome (enfermedad) de |John I,angdon
Haydon Down, médico inglés. 1828-18%) V. en sindnme.
Símbolos y abreviaturas
I^ s símbolos, las abreviaturas, las siglas y ios acrónimos fi­
guran como entradas principales; las definiciones consisten en
el término al que se refiere el símbolo o la abreviatura con la
traducción si el término está en otro idioma. Estos términos
suelen aparecer alfabetizados en los lugares oponunos del dic­
cionario; algunos de ellos, sin embaído, se explican por sí so­
los en la definición y no cuentan con entrada, como los nom­
bres de organizaciones y frases como la siguiente:
q.h. Ucl lal.ifuaijur h»
ni (cada hora).
En determinados casos la definición aparece en la abreviatu­
ra o el acrónimo en lugar de en el término al que se refiere,
p. ej.. EUSA; en tales casos, la abreviatura, y no el témiino.
es lo que realmente se utiliza.
l^ s abreviaturas aparecen con y sin punto. Esto no debe in­
terpretarse como indicativo de un uso correcto, ya que las
abreviaturas pueden aparecer de cualquier fomia; en la actua­
lidad. se tiende a no utilizar el punto en la mayoría de las abre­
viaturas.
En el Apéndice 2 también se ofrece un listado de algunas
abreviaturas.
Abreviaturas utili/.adas en este Diccionario
I-as referencias cruzadas intrcKiucidas con «V. también» o con a. Arteria: agar
«Cf.» aparecen en cursiva. aa. Arterias
al. Alemán
Terminología oficial ant. Anterior
En general, cuando un término está contenido en una de las ár. Árabe
publicaciones oficiales enumeradas en el apañado de «Publi­ A S. Anglosajón
caciones oficiales», su definición aparece en el término ofi­ c. Acerca de (del lat. ciña)
cial. Por consiguiente, la definición de «coxal» se encuentra cf. Compárese (del lat. confer)
en os coxae: en la subentrada coxal figura una referencia cru­ D. t. Denomínase también
zada al término oficial. No obstante, la obra presenta excep­ def. Definición
ciones en algunos casos en que el término no oficial es tan dim. Diminutivo
comiin o importante, por lo que tiene más sentido situar la EC Enzyme Commission
definición en el término no oficial (por ejemplo, la definición esp. Español
se encuentra en corazón, no en cor). fr. Francés
gen. Genitivo
Entradas que contienen un nombre propio gr. Griego
Las entradas que contienen un nombre propio suelen aparecer inf. Inferior
recogidas en dos x;asiones. l-a definición de la entidad aparece it. Italiano
en una subentrada bajo la entrada principal adecuada, como 0i- 1. Ligamento
X X
lat. Latín
ligg. Ligamentos
lat. Lateral
m. Músculo
med. Medial; mediano
mm. Músculos
n. Nervio
neg. Negativo
nn. Nervios
obs. Obsoleto
p. ej. Por ejemplo
pl. Plural
port. Portugués
post. Posterior
q . v. Véase (del lat. quod vide)
q q . V. Véanse (del lat. quae vide)
sing. Singular
sup. Superior
TA Terminología Anatómica
USP United States Pharmacopeia
USAN United States Adopted Ñames
V. Vena
vv. Venas
V. Véase
XXI
Esta página se deja intencionalmente en blanco
FUNDAMENTOS DE
ETIMOLOGÍA MÉDICA
P o r J o s e p h M . P a tw e ll, P h D
Hace 2600 años, los griegos asiáticos de Jonia y los griegos
italianos de la Grecia Magna fueron los padres de las ciencias
especulativas y de investigación, lo que hizo que el griego de
entonces llegara hasta sus Kmites y los traspasara, al crear nue­
vos significados para términos ya utilizados y generar pala­
bras nuevas para nuevas ideas y descubrimientos. En este sen­
tido se cree que fue Pitágoras quien empleó por primera vez
el término filosofía, «amor por la sabiduría».
Las ciencias continiían avanzando por esta senda sólida,
iconoclasta pero a la vez deudora y respetuosa de su antigua
tradición. En anatomía, cirugía, medicina clínica y medicina
de laboratorio, más del 90»' de los términos técnicos tiene su
origen en el griego, el latín y el grecolatino. El conocimiento
de los fundamentos de la formación de palabras en griego y
latín resulta extraordinariamente útil para aprender el vocabu­
lario de la medicina o de cualquier ciencia moderna y es in­
dispensable para todo aquel que pretenda acuñar un término
relacionado con una nueva hipótesis, teoría, proceso o enti­
dad. El objetivo de esta introducción es presentar estos fun­
damentos de una manera lo más práctica y concisa posible;
cualquier afirmación contraría a la lingüística histórica y com­
parativa que aparezca en las páginas siguientes se ha efectua­
do de una manera deliberada para lograr este propósito.
Alfabeto y pronunciación
El alfabeto latino es una modiHcación de uno de los numero­
sos alfabetos griegos. El orden y la grafía de las letras latinas
son idénticas a los nuestros, salvo en que el alfabeto latino
clásico carece de y. ñ y w. que constituyen unas innovaciones
que se incorporaron en la Edad Medía.
Las consonantes del alfabeto latino tienen los mismos va­
lores aproximados que las del castellano, excepto en que c y
ch presentan el sonido K. s es sorda y v suena ua. Ph y th sue­
nan como / y /. respectivamente.
Las vocales latinas son largas o cortas. Las cortas se pro­
nuncian de una forma muy semejante a la del inglés wander.
bed. it. hope y put; la y corta suena como la tí de diinn en ale­
mán. Las vocales largas se pronuncian como father. hey, nut-
riñe, siove y rude en inglés; la y larga suena como la ü de iiber
en alemán. El idioma castellano no realiza tales di.stinciones.
Las palabras se acentúan en la peniíltima sílaba en caso de
contener una vocal larga o un diptongo, o si se sigue de dos
o más consonantes; en el resto de casos, se acentúan en la an­
tepenúltima sílaba.
El alfabeto griego de uso actual se basa en el que se utili­
zaba en la Atenas de Tmales del siglo V a. de C. En la tabla si­
guiente se muestra una equivalencia entre los caracteres grie­
gos antiguos y los que se corresponden con el castellano actual.
M ayúscula MiniLscula Nombre Transcripción latina
A a alfa a
B P beta b
r Y gamma 6
A b delta d
E E epsilón e
Z C dseta z
H n eta e
0 0 .» zeta th
I 1 iota i
K K kappa c. k
A  iambda 1
M mi m
N V ni n
xi X
o o omicrón o
n n P' P
p p rho r
I o .? sigma s
T T tau I
Y V ypsilón y. u
fi ph
X X ji ch
V V psi ps
Q (U omega 0
Las vocales son a , e, vj, i, o, u, w, que en su mayoría pue­
den ir seguidas de i o u para formar diptongos, de entre los
cuales los m is frecuentes son:
Diptongo Transcripcii
Ctl e
a v au
El i. ei
EV eu
OI 0, oi, e
Ol u
Ul ui
Tran.sliteración
Los romanos transliteraron kappa por c, no por k, y ji por ch.
Sin embargo, en este Diccionario se mantiene en sus etimo­
logías la transliteración que indica con más claridad el origen
griego del término.
En la Grecia clásica, el diptongo ei se pronunciaba como
en «pleito», mientras que a finales del siglo IV a. de C. se co­
menzó a pronunciar «i»; por consiguiente, la ciudad que Ale­
jandro Magno fundó en Egipto, Alexandreia, se convirtió en
XXIII
AlexanJria en latín. En general, en castellano se prefiere la
iranslíieración latina, aunque el uso de ei por fi está crecien­
do. En este Diccionario se transiitera £i por ei en sus etimo­
logías.
Los romanos transliteraron los diptongos griegos « i y oi
por los suyos ae y oe, que tenían una pronunciación prác­
ticamente idéntica. No obstante, los diptongos griegos y la­
tinos evolucionaron a vocales simples, pasando por un pe­
ríodo de transformación progresiva en el que se osciló entre
los diptongos antiguos y la nueva pronunciación. Esta va­
cilación persiste en idiomas como el inglés: los británicos
prefieren los diptongos (w dem a. htíí'morrhage) y los esta­
dounidenses la v«Kal simple (rdem a. hí'morrhage). En la
nomenclatura oficial, por ejemplo, la Terminología Anató­
mica. el Index nominum generícorum (planiariim) y el In-
ternaiional Code o f Nomenclature of Bacteria, la ortogra­
fía oficial fluctúa entre una edición y otra, de manera que
varía de oesophagus a esophagtts o de Haemophilus a He-
mophiius y viceversa. En las etimologías de este Dicciona­
rio. los diptongos griegos m y m se translitcran por ai y oi.
y se mantienen los latinos ae y oe con objeto de lograr la
mayor claridad posible.
Los griegos, aunque también los romanos, tuvieron los mis­
mos problemas con la h que ciertas personas en la actualidad,
de maiKra que no la ponen cuando debe aparecer y la añaden
cuando no resulta necesario. En griego, la h- inicial se man­
tiene en palabras simples {haimu. sangre), pero puede asimi­
larse o desaparecer antes de un prefijo. Por asimilación. hp«
y haima dan lugar a hyphaimos, bañado por sangre (apareció
por primera vez en Hipócrates): por desaparición, a-, an- y
haima originan anaimia, anemia (apareció por primera vez en
Aristóteles), no ahaimia ni ahemia.
El latín suele conservar la h- inicial aun detrás de prefijos
íltomo fiahilis. hahUilas. inhabilitas: honor, honestas, inho­
nestas). al igual que sucede en castellano.
I.as palabras griegas se escriben con varias tildes que se­
ñalan la sílaba acentuada. Las palabras que comienzan por vo­
cal. un diptongo o rho (p) se escriben con una marca, el de­
nominado «espíritu» sobre la vocal o la rho inicial o sobre el
segundo elemento del diptongo (hepoóiSia. heterodoxia-.
auríhjTiKog. aistheiikfht: fnüfióa. rhythmos). El espíritu ds-
pen (‘) indica que la silaba com ien/j con una aspiración (h as­
pirada). como en e. y las palabras que comien/.an así suelen
transcribirse con una h inicial, como en heiennloxia. Las pa­
labras que comien/an con rho o ypsilón siempre tienen un es­
píritu áspero (ívTfp. hyper; pd'nct, rheuma). El espíritu sua­
ve C) indica la ausencia de aspiración y no tiene efecto alguno
sobre la pronunciación (íí/NU/fm»i)c. ammatikos. cu m rffK Í^.
autographos)
Oíros convenios relativos a las transliteraciones del griego
.son los siguientes: gamma (y), antes de gamma (y), kappa (k).
ji 
X ¡'i (?) se pronuncia n y se transcribe como n * Rho ini­
cial y su espíritu áspero (/») .se transcriben como rh. y no hr.
la ScgumU (»uerra M u m lu !. AniiUnnitm (k ú'^KurTfiov. atuvcU*. y
ÓÓOVT-. dicn(e) k cambió por AKkñtnHiím, qiK es la o rto s n lú oficial.
y AitkistnuJim wn corm ios. pero no Axitttnxítm. la palabra griega ^menuje
ro l da iu^ar a mgríu% en talín y en catlcllanu. peni no a agfcrtux ni angrt.
com o en rheuma (reum a); la doble rho ipp) comt rrh
{diáppoict, dianhirea, diarea). Ypsilón (i') se transcribe como
y rhytmos). excepto en los diptongos, donde se es­
cribe como M(pevmt. reuma).
Algunas palabras de origen griego han pasado al castella­
no prácticamente sin modificaciones (cWfAtTOv, esqueleto:
aÚTOHtTOV. autómata): la mayor parte de las palabras grie­
gas han pasado al castellano a través del latín, con pix:as mo­
dificaciones (griego íTTfpvov, esternón; latín, stemum) y al­
gunas lo han hecho a través de una lengua interm edia
secundaría, como el francés, con modiñcaciones adicionales
(griego xt'tporpyía. cheinnirgia: latín, chirurgia: francés, ri-
rurgerie: castellano, cirugía).
Formación de palalras
l-os cambios más frecuentes, importantes y, pmbablemcnle.
caprichosos en las palabras griegas o latinas (o en castellano,
para tal caso) no tienen lugar en el paso del griego o del la­
tín al castellano, sino cuando estas palabras se forman por pri­
mera ve/ en la lengua original.
Muchas palabras en castellano y casi todas las palabras de
las lenguas clásica.s son combinaciones de raíces y afijos. La
raíz de un palabra contiene el significado léxico básico y los
afijos confieren a la raí/, su forma final como palabra. (La ma­
yor parte de los afijos son prefijos y sufijos, incluidas las in­
flexiones. que se añaden antes o después de la raíz, respecti­
vamente.)
Por ejemplo, en los términos castellanos agua, aguas,
aguado, desagüe, aguador, aguam anil, paraguas, aguacero
y aguar, la raíz es agua y los diversos prefijos (des- para-)
y sufijos (-S, -do, -dor, -r, etc.) se añaden a la raíz para for­
mar una palabra y modificar su significado.
En castellano, una raíz constituye con frecuencia una pa­
labra con significado independiente, como agua; estas pala­
bras son extremadamente raras en las lenguas clásicas. En
latín y griego de forma habitual, y a menudo también en
castellano, una palabra es un complejo que consta de una
raíz y uno o más afijos, que no son palabras independien­
tes. sino que sólo se u.san para modificar la raíz de alguna
manera: estas palabras .se denominan «palabras derivadas».
Cuando la raíz no se modifica de una palabra derivada a
otra (una «raíz regular» o «débil) y los afijos se yuxtaponen
a ella, la totalidad del sistema de palabras derivadas presen­
ta una transparencia y una simplicidad que permiten su com­
presión instantánea, como sucede con agua y sus derivados.
Esto también ocurre con el latín y el griego: existe una cla­
ra relación entre los derivados de la raíz latina Ittud- (ala­
bar), como los nombres laudis y laudator (alabanza, alaba­
dor), las formas del verbo regular, laudo, laudas (alabo,
alabas, etc.), laudare (alabar) y los adjetivos laudahilis y lau-
datorius (alabable). También hay un sistema regular con la
raíz griega pau- (pausa, parada): los nombres pausis (pausa)
y pauster (calmante), las formas principales del verbo pauo
(parar)./«IM50 (pararé) y los adjetivos pausteon (que se para)
y pausterios (calmante, que para).
Surgen dificultades en latín, griego y otros idiomas cuan­
do las raíces cambian de palabra a palabra (raíces «irregula­
x x i v
res» o «fuertes»). Un ejemplo será suficiente. La raíz ten- (es­
tirar) aparece en latín y griego. En latín, la raíz es regular y
los derivados son obvios: tendo (tendón), tensio (tensión), te­
nias (tenue), extenuatus (extenuado). En griego, sin embar­
go, la misma raíz aparece como ten-, tein-, ton-, ta-, tan- y
tain. En realidad, las reglas para formar palabras en el grie­
go clásico ocuparían un libro entero y, por tanto, en aras de
la eficiencia, el listado analítico de palabras que aparece tras
este ensayo, ofrece ejemplos de qué afijos se unen a qué for­
mas de la raíz, tanto en el metódico latín como en el exube
rante griego.
En el sistema latino hay una inconsistencia que afecta a nu­
merosas palabras y, por tanto, a muchas voces castellanas: las
raíces latinas con vocales cortas producen vocales normales y
fuertes en palabras simples sin prefijos, pero originan vocales
débiles en palabras con prefijo.
Consideremos a continuación la raíz latina/ac- (hacer). La
a breve se mantiene normalmente en palabras sin prefijo; por
consiguiente, las formas principales del verbo son:
fa d o
fáacere
hago
hacer
Otros derivados sin prefijo son:
facies
factor
factura
faction-
factiosus
facil-
faz, facies
factor
manufactura
facción
faccioso
fácil
A su vez, de fácil- se derivan:
A partir del participio de pretérito, effectus, se generan de­
rivados al eliminar el sufijo -us y añadir otros sufijos a la raíz.
Por consiguiente, de effect- deriva:
effectum efecto
effector efector
effectivus efectivo
En ocasiones, los romanos recompusieron una forma con
prefijo a partir de la norma para las formas sin prefijo. El
ejemplo más frecuente, que resulta perfecto para su uso en me­
dicina, es calefacio, yo caliento, y no caleficio, y de ahí cale-
facient-, no caleficient-.
Evidentemente, existen excepciones, que se producen cuan­
do el término castellano no procede del latín directamente,
sino que tiene su origen en otra lengua. Éste es el caso de
«chambra», término que procede del francés chambre, cuyo
étimo es el latín camera, del que procede también el castella­
no cámara.
La asimilación puede afectar a las consonantes presen­
tes entre raíces y afijos. En latín, la asimilación suele ser
mínima y obvia: scriho («yo escribo») y seriba («escritor,
escriba») alternan con scripsi («escribí») y scriptura («es­
critura»). A veces, la asimilación entre las raíces, prefijos
y sufijos latinos causa una distorsión tal que genera con­
fusión, A continuación se ofrece un listado de algunos pre­
fijos latinos frecuentes (en su mayoría también se utilizan
como preposiciones) que muestra la asimilación del prefi­
jo al elemento siguiente, aunque en el término castellano
no se refleje. El prefijo in- tiene un doble origen y, por
consiguiente, dos usos: como prefijo espacial que signifi­
ca en, sobre o dentro de (inscribir, í/uminar, irradiar) y
com o prefijo antónim o (i/isensible, inm aduro, ¡/egible,
irreverente).
facultat- facultad Prefijo Asimilación Latín Castellano
facilitat- facilidad ad- ante ; cambia a u f­ accelerare acelerar
ad- ante / cam bia a af­ a/TIrmare a/intiar
A continuación se añade el prefijo ex a la raíz/ac-. Ex se ad- ame g cam bia a ab ­ ajjgíutinare aglutinar
asimila a ef- a n te /y cambia el significado d e/ac - por «com­ ad- ante p cam bia a ap- a/jpendix apéndice
pletar», Este prefijo o cualquier otro hace que una a breve (ó) ad- ante ,r cambia a as­ ú.vsimiiare a,timilar
se convierta en i breve (I) ante una consonante y en una e bre­ iid- ante t cam bia a ai- artritio africión
ve (é) ante dos consonantes. Los cambios en las formas prin­ ex- ante /c a m b ia a ef- ?^uslo e/üsión
cipales del verbo con prefijo son: in- ante 1cam bia a il- //luminatio i7uminación
in- ante m cam bia a im- í/nmitatio imitar
efficio de exfacio in- ante r cambia a ir ¡/radiatio iTradiación
efficere de exfacere oh- ante c cam bia a oc- OfClu.SÍO orlusión
effectus de exfactus •!Uh- ante / cam bia a suf- suffacarc ,mfocar
sub- ante p cam bia a ¿up­ suppositorium i«po.sitorio
A partir de palabras como efficio se pueden comprender con rrans- ante s cambia a tran- /ra«,vpiratio rra/iipiración
mayor claridad la evolución o los derivados de las palabras
latinas. El participio de presente se forma al eliminar el sufi­
jo -re del infinitivo, que es la forma utilizada en las etimolo­
gías del Diccionario Dorland, y se añade -nt (en verbos como
efficio se pierde la partícula final -ere y se añade -ient). El par­
ticipio presente de efficio, derivado de efficere será efficient-
(eficiente), a partir del cual deriva el nombre efficientia (efi­
ciencia).
En griego, la asimilación provoca cambios drásticos en
una palabra, pero las leyes fonéticas que rigen estas asimi­
laciones quedan fuera del ámbito de este Diccionario. Afor­
tunadamente, sin embargo, los prefijos griegos son bastante
regulares. Al igual que los latinos, pueden actuar como pre
posiciones de movimiento o lugar. La mayoría de los prefi­
jos griegos terminan en vocal, que se mantiene cuando el ele­
XXV
mentó siguiente empieza por consonante y se pierde (elisión)
cuando comienza por vocal: por ejemplo, la iota en epi («so­
bre») no se altera en epidemia y se pierde antes de la o en
«■/;onychium («cutícula»). Cuando un prefijo griego termina
en consonante y el elemento siguiente empieza por conso­
nante, se produce una asimilación semejante a la del latín:
la ni {n} de syn («con») se convierte en symphatheia y syllo-
gismox (simpatía y silogismo). El prefijo prevocálico an- tie­
ne un doble origen y, por tanto, un doble uso: es la preposi­
ción espacial ana («arriba»), como en anabolismo y ánodo;
y es el prefijo antónimo a-, an, como en ateo y anodino, pro­
cediendo del mismo origen como el prefijo antónimo en la­
tín y castellano in.
A continuación ofrecemos un listado de algunos prefi­
jos griegos frecuentes con ejemplos de elisión y asim ila­
ción.
Preposición
amphi
ana
anti
apo
dia
ek
ex
en
epi
hyper
hypo
kata
meta
para
perí
pro
syn
Form as
com binadas
amphi-
amph-
ana-
an-
anti-
apo-
ap-
dia-
di-
ek-
ex-
en-
em-
epi-
hyper-
hypo-
kata-
kat-
meta-
met-
para-
par-
peri-
pro-
syn-
sym-
syl-
sy-
Castellano
anficciánco
ün/eclexis
anabolismo
ánodo
üníigeno
apófiús
fl/iandria
¿Ííüíermia
diméúco
íctopia
¿xosmosis
ínostosis
/mbolo
é’
pmefrina
hiperíToña
/t/podérmico
Cüíalepsia
catión
metamoríosh
meíencéfalo
paramastoide
parótida
peritoneo
pronóstico
í/ntesis
■sí'npático
.vi7epsis
síítole
Muchos sufijos latinos han llegado al castellano de forma
natural durante siglos y se precisan pocos comentarios sobre
su morfología y utilización. Algunos sufijos frecuentes de
uso particular en medicina se enumeran a continuación con
sus derivados castellanos. Obsérvese que los sufijos -abilis
y -alisí-aris se encuentran unidos a raíces verbales de la pri­
mera conjugación (infinitivos terminados en -are, como en
laudare, alabar), mientras que Abilis e -ilis se utilizan con
las otras conjugaciones (videre, visihilis; legere, legihilis;
audlre, audibilis).
Com ponentes latinos Castellano
avis + -arium aviario, aviar
dormio (dormitus) + -orium dormitoríí)
nutria (nutritus) + -ia nutrición
moveo (motus) + -or motor
porosas + -tas porosií/aJ
frió + -abilis friable
Corpus (corporis) + -alis corporal
febris + -ilis febril
oculus + aris ocular
cilium + -arius ciliar
sensus + -arius sensorio, sensorial
reticulum + -atus rcticulada
morbus + -idus mórbida
ahorior (abortus) + -ivus abortivo
squama + -osus escamoio
adeps (adipis) + -osus adipoAo
prae + caveo (cautus) + -io +-arius precaución
Hasta ahora, hemos examinado las diversas formas de raí­
ces, palabras simples y palabras derivadas; únicamente restan
las palabras compuestas. Una palabra compuesta está forma­
da por dos (o más) palabras independientes. En castellano,
aguardiente, matasuegras, salvamanteles, taparrabos son pa­
labras compuestas. No obstante, dichas palabras no represen­
tan un cambio léxico o semántico con respeco a las palabras
originales que las conforman. La situación es notablemente di­
ferente en latín y griego; en las lenguas clásicas se utilizan
formas combinadas de sustantivos (es decir, nombres y adje­
tivos que incluyen participios pasados) que con frecuencia son
considerablemente diferentes de las formas léxicas que las for­
maron.
En latín, todas las palabras compuestas suelen constar de
la raíz de la primera palabra, seguida de una vocal de enlace,
habitualmente -i-, en ocasiones la raíz de la segunda pa­
labra, la declinación: magn-i-ficient-ia, magnificientia, mag-
nificiencia. En la terminología científica, existen muchas
palabras compuestas como dorsorradial y frenosecretor con
elementos latinos y vocales de enlace griegas; las formas
auténticamente latinas de estas voces compuestas serían dor-
siradialis y frenisecretoríus.
En griego, las reglas para formar palabras compuestas son
mucho más complicadas. Si el primer sustantivo de un com­
ponente griego acaba en -a (pero no en -ma) o -e, práctica­
mente siempre se cambia esa vocal por -o-:
glossa, lengua + ptosis, caída  glossoptosis (glosoptosis)
phóne, voz, sonido + logos, estudio  phonologia (fonología)
Los sustantivos que acaban en -on, -os o -ys suelen perder
la consonante final y mantienen la vocal sin modificaciones:
astean, hueso + arthritis, gota (apareció por primera vez en
Hipócrates)  osteoarthritis (osteartritis)
myelos, médula + poiésis, producción  myelopoiesis (mie-
lopoyesis)
pachys, grueso -t- derma, piel  pachydermia (apareció por
primera vez en Hipócrates) (paquidermia)
Si el segundo elemento comienza por vocal, simplemente se
elimina la -a o -e final del primer elemento sin añadir -o-:
arché, principio + enteran, intestino  archenteron (ar-
quénteron)
bradys, lento + akusis, audición  bradyacousia (bradia-
cusia)
Existen excepciones:
idea, idea + lagos = ideología es regular,
pero
genea, familia, linaje + logos = genealogía; genealogía es
irregular, así como
architektón, no archotektón, arquitecto
archttypos no archotypos, arquetipo
No obstante, el regular archo- es extremadamente raro com­
parado con arche- y archi- (en puridad, irregulares), por lo que
se convierte en irregular en la formación de palabras com­
puestas.
La formación de palabras compuestas a partir de otras es
complicada debido al hecho de que habitualmente no puede
predecirse la forma combinada de un sustantivo a partir de la
entrada léxica y, en realidad, suele deducirse la entrada léxi­
ca a partir de la forma combinada y no al contrario.
En griego, los sustantivos que acaban en -ma presentan una
raíz o forma de combinación en -mat-; así, haima (sangre),
haimat- y poiésis (elaboración) originan haimatopoiésis, he­
matopoyesis. No obstante, el mismo Hipócrates emplea hai-
morrhagia, hemorragia, no haimatorrhagia. Y nadie podría
predecir a partir del nominativo gyné (mujer), que aparece
como un nombre regular, una forma combinada gynaik-, que
da lugar a ginecología, o de gala (leche), galakt-, que origina
galactóforo.
El latín no es tan irregular, pero aun así encontramos que lac
(leche) da lugar a un radical lact- (lactacidemia); de cor (cora­
zón) surge el radical cord- (cordial); de miles (soldado) procede
también el radical milit- (militar). La forma convinada de homo-
(ser humano, hombre) es homin- (homínido), pero el mismo Ci­
cerón emplea homicida (asesino, homicida) y no hominicida.
Esta página se deja intencionalmente en blanco
m A Acomodación; adenina o adenosina; alanina; amperio;
ánodo; anterior; gas alveolar (como subíndice).
A,
.
Absorbancia; actividad (def. 3); admisión; área; número
mas1co.
Á Angstrom.
A. [Del lat.] Annum (año).
A
2
Segundo tono aórtico.
a Acomodación; atto-; sangre arterial (como subíndice).
a Aceleración (def. 2); actividad (def. 2); absortividad específica.
a [Del lat.] Ante (antes).
a. [Del lat.] Annum (año); aqua (agua); arteria (arteria).
a-1 (a-1) [Del gr.] Prefijo inseparable que indica desaparición o ausencia;
aparece como an- delante de palabras que comienzan con vocal o h.
a-2 (a-2) [Del lat.] Prefijo que indica separación o alejamiento.
a capite ad calcem [Del lat.] De la cabeza al talón, el orden clásico para
describir síntomas.
a Alfa, primera letra del alfabeto griego, símbolo del coe
ficiente de Bun­
sen, cadena pesada de la IgA (véase inmunoglobulina), cadena a de la he­
moglobina y probabilidad de un error de tipo l.
a- (a-) Prefijo que indica 1) el átomo de carbono adyacente al grupo fun­
cional principal; p. ej., a-aminoácidos, utilizándose las letras sucesivas /3. y,
8, etc., para designar los átomos de carbono sucesivos de la cadena; 2) rota­
ción específica de una sustancia ópticamente activa, p. ej., a-D-glucosa;
3) orientación de un átomo o grupo exocíclico, p. ej., 3a-hidroxi-5a-androstano­
l7-ona (androsterona); 4) proteína plasmática que migra con la banda a (sub­
dividida en bandas a1 y a2) en la electroforesis de proteínas, p. ej., a-fetopro­
teína; (5) un componente de una serie de productos químicos relacionados, en
especial una serie de formas estereoisoméricas, isoméricas, poliméricas o aló­
tropas, p. ej., a-caroteno, y 6) un miembro de un grupo de entidades relacio­
nadas, p. ej., rayo a. Para los compuestos precedidos por el prefijo a-,véase la
forma sin prefijo.
a, a-trehalasa (a,a-trehalase) [EC 3.2. 1 .28] Enzima de la clase hidrola­
sa que cataliza la rotura del enlace glucosídico en la trehalosa para formar
dos moléculas de glucosa. La deficiencia de esta enzima, que se hereda de
forma autosómica recesiva, produce una malabsorción de trehalosa, que
se manifiesta con vómitos y diarrea tras la ingestión de una gran cantidad de se­
tas comestibles.
AA Alcohólicos Anónimos; aminoácido.
AA [Del gr. ana, de cada] aa.
aa. [Del lat.] Arteriae (arterias).
aa Abreviatura que se utiliza en las prescripciones escritas, seguida de los
nombres de dos o más ingredientes y que significa «de cada»; también se
escribe como AAy ana.
AAA American Association ofAnatomists.
AAAS American Association f
ar the Advencement ofScience.
AABB American Association ofBlood Banks.
AACP American Academy ofChildPsychiatry.
AAD American Academy ofDermatology.
AADP American Academy ofDenture Prosthetics.
AADR American Academy ofDental Radiology.
AADS American Association ofDental Schools.
AAE1
AAE2
AAFP
American Association ofEndodontists.
(ASA) Anticuerpo antiespermático.
American Academy ofFamily Physicians.
AAH Antígeno asociado a la hepatitis. V. antígeno de super
ficie de la he­
patitis B, en antígeno.
AAl American Association oflmmunologists.
AAlD American Academy oflmplant Dentistry.
AAlN American Association ofIndustrial Nurses.
AAL (ALA) Ácido aminolevulínico.
AAL (FFA) Ácidos grasos libres. V. ácidos grasos no esterificados, en áci­
do graso.
AAMA American Association ofMedica! Assistants.
AAMC Association ofAmerican Medica! Colleges.
AAMD American Association on Mental Deficiency.
AAMT American Association f
ar Medica! Transcription.
AAN American Academy ofNeurology.
AANP American Association ofNaturopathic Physicians.
AAO American Association of Orthodontists; American Academy ofOph­
thalmology; American Academy of Otolaryngology; American Osteopathic
Association.
AAOP American Academy ofOral Pathology.
AAOS American Academy ofOrthopaedic Surgeons.
AAP AmericanAcademy o
fPediatrics; American Academy o
fPedodontics;
American Academy ofPeriodontology; American Association ofPathologists.
AAPA American Academy ofPhysician Assistants.
AAPB American Association ofPathologists and Bact�riologists.
AAPMR American Academy ofPhysical Medicine and Rehabilitation.
AARC American Association f
ar Respiratory Care.
Aaron, signo de (Aaron sign) [Charles Dettie Aaron, médico estadouni­
dense, 1 866-1951] V. en signo.
Aarskog, síndrome de (Aarskog syndrome) [Dagfinn Charles Aarskog,
pediatra noruego, nacido en 1 928] V. en síndrome.
Aarskog-Scott, síndrome de (
Aarskog-Scott syndrome) [D. C. Aars­
kog; Charles I. Scott, Jr., pediatra estadounidense, s. XX] Síndrome de Aaars­
kog. V. en síndrome.
AAS (
ASA) Ácido acetilsalicílico; ácido arginosuccínico.
5-AAS (5-ASA) ácido 5-aminosalicílico. V. mesalacina.
Aase, síndrome de (
Aase syndrome) [Jon Morton Aase, pediatra esta­
dounidense, nacido en 1 936] V. en síndrome.
AATA American Art Therapy Association.
AB [Del lat.] Artium Baccalaureus.
ab Preposición latina que significa desde.
ab- (ab-) [Del lat. ab, desde] Prefijo que significa desde.
abacavir, sulfato de (abacavir sulf
ate) Inhibidor de la transcriptasa in­
versa no nucleosídico, que se utiliza como antirretrovírico en el tratamiento
de la infección por el virus de la inmunodeficiencia humana; se administra
por vía oral.
abacteriano (abacterial) Sin bacterias.
Abadie, signo de (Abadie s sign) [Joseph Louis Irenée Abadie, neurólo­
go francés, 1 873-1946] V. en signo.
abanico (jan) Área, figura o estructura con forma de sector de un círculo
que contiene menos de un semicírculo.
abaptistón (abaptiston) [a-1 + del gr. baptein, sumergir] Trépano cuya for­
ma evita la penetración en el encéfalo.
abarognosia (abarognosis) [a-1 + baro + del gr. gnosis, conocimiento)
Barognosia.
abarticulación (abarticulation) [ab- + del lat. articulatio, articulación]
l . Luxación de una articulación. 2. Articulación sinovial.
abarticular (abarticular) l . Que no afecta a la articulación. 2. Alejado
de una articulación.
abartrosis (abarthrosis) [ab- +del lat. arthrosis] Diartrosis.
abasia (abasia) [a-1 + del gr. basis, paso + -ia] Incapacidad para andar.
astasia (a.-astasia) Astasia-abasia.
atáxica (a. atactica) Abasia caracterizada por movimientos inseguros y
debida a un defecto de coordinación.
coreica (choreic a.) Forma debida a corea de las extremidades inferiores.
espástica (
spactic a.) Abasia paroxística trepidante.
paralítica (paralytic a.) Forma debida a parálisis de los músculos de las
extremidades inferiores.
paroxística trepidante (paroxysmal trepidant a.) Astasia-abasia causa­
da por rigidez espástica de las extremidades inferiores al intentar ponerse de
pie. D. t. abasia espástica.
temblorosa, trémula (trembling a., a. trepidans) Abasia debida a tem­
blor de las extremidades inferiores.
abásico (abasic) Perteneciente o relativo a la abasia.
abático (abatic) Abásico.
abatimiento (abatement) Disminución de la intensidad de un dolor o síntoma.
abatimiento (de
jection) Estado mental caracterizado por tristeza; ánimo
bajo característico de la depresión.
abatir (abate) Inclinar, descender o disminuir.
abbau [Del al. abbau, «descomposición», «rotura»] l. Degradación exer­
gónica de las sustancias químicas. 2. Descomposición de las sustancias quí­
micas. 3. Productos catabólicos.
Abbe, colgajo de, operación (Abbe sflap, operation) [Robert Abbe, ci­
rujano estadounidense, 1 851-1928] V. en colgajo y operación.
Abbe, condensador de (
Abbe s condenser) [Emst Karl Abbe, fisico ale­
mán, 1 840-1905] V. en condensador.
Abbe-Zeiss, cámara de recuento (aparato) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . aberración
e e
• Regiones del abdomen: J, epigastrio; 2, hipocondrio derecho; 3, hipocondrio izq­
guierdo; 4, flanco, vacío (o región lumbar) derecho; 5, región umbilical o mesogastrio
6, flanco, vacío (o región lumbar) izquierdo; 7, fosa (o región) ilíaca derecha; 8, hipo­
gastrio (o región púbica); 9, fosa (o región) ilíaca izquierda. A, plano transpilórico;
B. plano transtubercular; C, línea medioclavicular.
Abbe-Zeiss, cámara de recuento (aparato) (Abbe-Zeiss counting
chamber [apparatusj [E. K. Abbe; Carl Zeiss, óptico alemán, 1 8 1 6-1 888] Cá­
mara de recuento de Thoma-Zeiss.
Abbot, método de (
Abbot's method
) [Edville Gerhardt Abbot, cirujano
estadounidense, 1 870-1 938] V. en método.
Abbott-Miller, sonda de (Abbot-Miller tube) [William Osler Abbott, mé­
dico estadounidense, 1 902-1943; T. Grier Miller, médico estadounidense,
1 886-198 1]. V. Miller-Abbott, tubo de.
Abbott-Rawson, sonda de (
Abbott-Rawson tube) [W. O. Abbott; Ar­
thur J. Rawson, médico estadounidense, nacido en 1 896] V. en sonda.
ABCD Régimen de quimioterapia antineoplásica constituido por doxorru­
bicina, bleomicina, CCNU (lomustina) y dacarbacina.
abciximab (abciximab) Fragmento Fab de un anticuerpo monoclonal hu­
mano-murino que inhibe la agregación de las plaquetas y se usa como anti­
trombótico en la angioplastia coronaria transluminal percutánea; se adminis­
tra en infusión intravenosa.
•abdomen (abdomen) [Posiblemente del lat. abdere, esconder] [TA] Parte
del cuerpo situada entre el tórax y la pelvis; contiene una cavidad (cavidad ab­
dominal) separada en la parte superior de la cavidad torácica por el diafragma
y en Ja parte inferior de la cavidad pélvica por el plano del estrecho superior de
la pelvis; está revestido por una membrana serosa, el peritoneo. Esta cavidad
contiene las vísceras abdominales (V. lámina 56) y está rodeada por una pared
(paredabdominal) formada por los músculos abdominales, la columna vertebral
y los huesos ilíacos. D. t. vientre y barriga. Cuatro lineas imaginarias proyecta­
das sobre la pared anterior lo dividen en nueve regiones (V. ilustración); dos de
las líneas siguen un trazado horizontal alrededor del cuerpo (la superior, en el
plano de los cartílagos del noveno par de costillas, y la inferior, en el plano de
las crestas ilíacas superiores), y las otras dos se extienden verticalmente a cada
lado del cuerpo desde el cartílago de la octava costilla al centro del ligamento
inguinal. Las regiones son: tres superiores, hipocondrio derecho, epigastrio e hi­
pocondrio izquierdo; tres medias, vacío derecho, umbilical y vacío izquierdo, y
tres inferiores, fosa inguinal derecha, púbica y fosa inguinal izquierda.
agudo (acute a.) Cuadro abdominal de comienzo brusco que suele aso­
ciarse a dolor abdominal debido a inflamación, perforación, obstrucción, in­
farto o rotura de órganos intraabdominales. En general, precisa una interven­
ción quirúrgica de urgencia. Como ejemplos pueden citarse la colecistitis o
la apendicitis agudas, la perforación de una úlcera péptica, la hernia estran­
gulada, la trombosis de la arteria mesentérica superior o la rotura esplénica.
Llamado también abdomen quirúrgico.
en batea (boat-shaped a.) Abdomen escafoideo.
carinado (carinate a.) Abdomen escafoideo.
escafoideo (
scaphoid a.) Abdomen cuya pared anterior está deprimida; se
observa en niños con enfermedad cerebral. D. t. abdomen navicular y carinado.
navicular (navicular a.) Abdomen escafoideo.
obstipum (obstipum a.) Acortamiento congénito del músculo recto del
abdomen.
en parrilla (gridiron a.) Abdomen cruzado por cicatrices debidas a in­
tervenciones quirúrgicas múltiples, como el que se observa en las formas gra­
ves de síndrome de Munchausen.
en péndulo (pendulous a.) Cuadro de relajación de la pared abdominal
por el que la pared abdominal anterior cuelga sobre el pubis. D. t. venterpro­
pendens.
quirúrgico (surgical a.) Abdomen agudo.
abdominal (abdominal) [Del lat. abdominalis] Perteneciente o relativo al
abdomen. D. t. celíaco.
2
abdomin(o)- (abdomin(o)-) [Del lat. abdomen] Prefijo que indica relación
con el abdomen.
abdominocentesis (abdominocentesis) [abdomino- + -centesis] Para­
centesis abdominal.
abdominocístico (abdominocystic) Abdominovesical.
abdominoescrotal (abdominoscrotal) Perteneciente o relativo al abdo­
men y el escroto.
abdominogenital (abdominogenital) Perteneciente o relativo al abdomen
y Jos órganos genitales.
abdominohisterectomía (abdominohysterectomy) Histerectomía abdo­
minal.
abdominohisterotomía (abdominohysterotomy) Histerotomía abdominal.
abdominoscopia (abdominoscopy) [abdomino- + -scopia] Laparoscopia.
abdominotorácico (abdominothoracic) Toracoabdominal.
abdominouterotomía (abdominouterotomy) Histerotomía abdominal.
abdominovaginal (abdominovaginal) Perteneciente o relativo al abdo­
men y la vagina.
abdominovesical (abdominovesical) l . Abdominocístico. 2. Pertene­
ciente o relativo o que comunica Ja cavidad abdominal y la vejiga, como una
fistula. D. t. abdominocístico y vesicoabdominal.
•abducción (abduction) Acción y efecto de abducir.
abducens [Del lat. «separarn] Adjetivo latino que se utiliza en nombres
de estructuras (p. ej., nervio abducens) que sirven para abducir una parte.
abducente (abducent) [Del Jat. abducens] Que abduce o realiza una se­
paración, como un nervio abducente.
abducir (abduct) [ab- + ducir] Separar o alejar del plano medio o (en los
dedos) de la línea axial de una extremidad.
abductio [Del Jat.] [TA] Abducción.
abductor (abductor) Que abduce. V. en músculo.
abecuosa (abequose) Azúcar poco frecuente que es un antígeno somáti­
co polisacárido de especies de Salmonella.
abedul (birch) Cualquier árbol del género Betula.
abeja (bee) Cualquiera de los diversos insectos voladores de la familiaApi­
dae. V. Apis y Bombus.
abembrionario (abembryonic) [ab- + embrionario] Separado del em­
brión.
Abernethy, fascia de (
Abernethy 's f
ascia) [John Abernethy, cirujano y
anatomista británico, 1764-1831] V. f
ascia ilíaca.
aberración1 (aberrancy) Aberración2 (def. 3).
dependiente de aceleración (acceleration-dependent a.) Aberración
producida por una conducción intraventricular alterada cuando el corazón al­
canza una frecuencia crítica determinada.
dependiente de bradicardia (bradycardia-dependent a.) Aberración
dependiente de desaceleración.
dependiente de desaceleración (deceleration-dependent a.) Aberra­
ción producida por una conducción intraventricular alterada tras pausas pro­
longadas o disminución de la frecuencia cardíaca por debajo de un umbral
crítico.
dependiente de taquicardia (tachycardia-dependent a.) Aberración de­
pendiente de aceleración.
aberración2 (aberration) [Del lat. aberratio] 1. Desviación del curso o
condición normal. 2 Refracción o focalización desigual de los rayos de la
luz por una lente que produce una degradación de la imagen. 3. En cardio­
logía, conducción aberrante del impulso eléctrico.
cromática (chromatic a.) Desviación desigual de los rayos de luz de dis­
tintas longitudes de onda que pasan a través de un medio de refracción, Jo
que produce halos de color alrededor de la imagen obtenida. D. t. aberración
newtoniana.
•Abducción de los dedos de la mano.
A
B
e
-----
D
E
F
G
Deleción terminal
A A
B B
e E
D
-----
D
E e
F F
G G
Inversión paracéntrica
A A
B D
e e
-----
D
B
E
E
F
F
G
G
Inversión pericéntrica
A
B
A
D
A Centrómero A A
8-1 _ B B
e e e
-----
D D D
E E G
F F
G G
Deleción intersticial
A
B
e
D
E
F
G
A
B
e
D
E
F
G
E
F
-----
E
F
Translocación robertsoniana
A L L A A
B M M B B
-----
e N N e e
D o o o D
E p p p E
F F
G G
Translocación recíproca
A L L A A
B M M B B
-----
e N N e e
D o o D D
E p p G E
F F
G G
Inserción
A B B A
e
D
E
F
G
----- -----
G
Cromosoma en anillo
� c;;;;;
F
;;;;;;;;¡
E
;;;;;;;;¡
D
;;;;;;;;¡
C
�
f;.C
;;;;;;;;;
;;;;
D
;;;;;¡
E
;;;;;;;;¡
F�----- e::;;;;;;:;:::_...,,.
F
F E
lsocromosoma
LÁMINA l. ABERRACIONES CROMOSÓMICAS
•Los genes se indican con letras; las roturas se marcan con flechas pequeñas.
3
L L
M M
N N
D o
E p
F
G
L L
M M
N N
E o
F p
o
p
F
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed
Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed

More Related Content

What's hot

Efectos biologicos de las radiaciones
Efectos biologicos de las radiacionesEfectos biologicos de las radiaciones
Efectos biologicos de las radiacionesRobaarto Alvares
 
Manualrx01 Radiofisica
Manualrx01 RadiofisicaManualrx01 Radiofisica
Manualrx01 Radiofisicamanualrx
 
1.3 radiación primaria y secundaria.
1.3 radiación primaria y secundaria.1.3 radiación primaria y secundaria.
1.3 radiación primaria y secundaria.Ernesto Dominguez
 
Efectos Biológicos de Rayos X
Efectos Biológicos de Rayos XEfectos Biológicos de Rayos X
Efectos Biológicos de Rayos XGerardo Luna
 
Proteccion radiologica del paciente en radioterapia
Proteccion radiologica del paciente en radioterapiaProteccion radiologica del paciente en radioterapia
Proteccion radiologica del paciente en radioterapiaEduardo Medina Gironzini
 
L1. conceptos basicos_relacionados_con_enfermeria
L1. conceptos basicos_relacionados_con_enfermeriaL1. conceptos basicos_relacionados_con_enfermeria
L1. conceptos basicos_relacionados_con_enfermeriaAngel Madocx
 
Imagen radiografica
Imagen radiograficaImagen radiografica
Imagen radiograficaJony Cordova
 
La calidad en la atención al paciente con cáncer en Radioterapia. Comunicació...
La calidad en la atención al paciente con cáncer en Radioterapia. Comunicació...La calidad en la atención al paciente con cáncer en Radioterapia. Comunicació...
La calidad en la atención al paciente con cáncer en Radioterapia. Comunicació...Virginia Ruiz Martín
 
Calidad en el servicio de radiologia
Calidad en el servicio de radiologiaCalidad en el servicio de radiologia
Calidad en el servicio de radiologiaAndres Tejeda Robles
 
Métodos de imagen
Métodos de imagenMétodos de imagen
Métodos de imagenDome Báez
 
Anatomía general, introducción a la anatomia (1)
Anatomía general, introducción a la anatomia (1)Anatomía general, introducción a la anatomia (1)
Anatomía general, introducción a la anatomia (1)paolaperezp
 

What's hot (20)

Efectos biologicos de las radiaciones
Efectos biologicos de las radiacionesEfectos biologicos de las radiaciones
Efectos biologicos de las radiaciones
 
Apiscam DICOM 5/5/2011
Apiscam DICOM 5/5/2011Apiscam DICOM 5/5/2011
Apiscam DICOM 5/5/2011
 
Imagenología digital.
Imagenología digital.Imagenología digital.
Imagenología digital.
 
Manualrx01 Radiofisica
Manualrx01 RadiofisicaManualrx01 Radiofisica
Manualrx01 Radiofisica
 
1.3 radiación primaria y secundaria.
1.3 radiación primaria y secundaria.1.3 radiación primaria y secundaria.
1.3 radiación primaria y secundaria.
 
Efectos Biológicos de Rayos X
Efectos Biológicos de Rayos XEfectos Biológicos de Rayos X
Efectos Biológicos de Rayos X
 
Radiologia digital
Radiologia digitalRadiologia digital
Radiologia digital
 
Proteccion radiologica del paciente en radioterapia
Proteccion radiologica del paciente en radioterapiaProteccion radiologica del paciente en radioterapia
Proteccion radiologica del paciente en radioterapia
 
L1. conceptos basicos_relacionados_con_enfermeria
L1. conceptos basicos_relacionados_con_enfermeriaL1. conceptos basicos_relacionados_con_enfermeria
L1. conceptos basicos_relacionados_con_enfermeria
 
Programa anatomia i
Programa anatomia iPrograma anatomia i
Programa anatomia i
 
Imagen radiografica
Imagen radiograficaImagen radiografica
Imagen radiografica
 
Medicina cientifica
Medicina cientificaMedicina cientifica
Medicina cientifica
 
La calidad en la atención al paciente con cáncer en Radioterapia. Comunicació...
La calidad en la atención al paciente con cáncer en Radioterapia. Comunicació...La calidad en la atención al paciente con cáncer en Radioterapia. Comunicació...
La calidad en la atención al paciente con cáncer en Radioterapia. Comunicació...
 
Calidad en el servicio de radiologia
Calidad en el servicio de radiologiaCalidad en el servicio de radiologia
Calidad en el servicio de radiologia
 
Factores de exposición
Factores de exposiciónFactores de exposición
Factores de exposición
 
Métodos de imagen
Métodos de imagenMétodos de imagen
Métodos de imagen
 
Anatomía general, introducción a la anatomia (1)
Anatomía general, introducción a la anatomia (1)Anatomía general, introducción a la anatomia (1)
Anatomía general, introducción a la anatomia (1)
 
Alergia a contraste
Alergia a contrasteAlergia a contraste
Alergia a contraste
 
Tomografia
TomografiaTomografia
Tomografia
 
Generadores de radiacion
Generadores de radiacionGeneradores de radiacion
Generadores de radiacion
 

Similar to Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed

Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdf
Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdfBates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdf
Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdfLIZBETH011
 
Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdf
Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdfBates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdf
Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdfDanielaLisbetMendoza
 
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...FRANCO EZEQUIEL CEBALLOS
 
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...DorysNathaliaRomanSa
 
medicina-interna-secretos_booksmedicos.org_.pdf
medicina-interna-secretos_booksmedicos.org_.pdfmedicina-interna-secretos_booksmedicos.org_.pdf
medicina-interna-secretos_booksmedicos.org_.pdfdonadoiraheta
 
Nelson_pediatria_esencial_7ed 2015_compressed.pdf
Nelson_pediatria_esencial_7ed 2015_compressed.pdfNelson_pediatria_esencial_7ed 2015_compressed.pdf
Nelson_pediatria_esencial_7ed 2015_compressed.pdfyediusouni1
 
Netter Atlas de Anatomia Humana 7a Edicion.pdf
Netter Atlas de Anatomia Humana 7a Edicion.pdfNetter Atlas de Anatomia Humana 7a Edicion.pdf
Netter Atlas de Anatomia Humana 7a Edicion.pdfAlejandroAlvarez377832
 
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._1.pdf
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._1.pdfHarrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._1.pdf
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._1.pdfrossmerybriceobalmac
 
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._2.pdf
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._2.pdfHarrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._2.pdf
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._2.pdfrossmerybriceobalmac
 
Inmunologia clinica 2
Inmunologia clinica 2Inmunologia clinica 2
Inmunologia clinica 2Bryan Urrea
 
LIBRO_DE_EMBRIOLOGIA_MOORE_9NA_EDICION.pdf
LIBRO_DE_EMBRIOLOGIA_MOORE_9NA_EDICION.pdfLIBRO_DE_EMBRIOLOGIA_MOORE_9NA_EDICION.pdf
LIBRO_DE_EMBRIOLOGIA_MOORE_9NA_EDICION.pdfMishelle Chavez Huaroto
 
2224360 pediatria-diagnostico-y-tratamiento
2224360 pediatria-diagnostico-y-tratamiento2224360 pediatria-diagnostico-y-tratamiento
2224360 pediatria-diagnostico-y-tratamientoJohn Cruz Vivas
 
.-Fisiologia Renal _Gabriel Aranalde 2015.pdf
.-Fisiologia Renal _Gabriel Aranalde  2015.pdf.-Fisiologia Renal _Gabriel Aranalde  2015.pdf
.-Fisiologia Renal _Gabriel Aranalde 2015.pdfjuandavid446
 
Química clínica. Principios, técnicas y correlaciones 8.ª edición - Michael B...
Química clínica. Principios, técnicas y correlaciones 8.ª edición - Michael B...Química clínica. Principios, técnicas y correlaciones 8.ª edición - Michael B...
Química clínica. Principios, técnicas y correlaciones 8.ª edición - Michael B...CobemSantaFE
 
Bushong - 9e Manual.de.Radiologia.para.Tecnicos.pdf
Bushong - 9e Manual.de.Radiologia.para.Tecnicos.pdfBushong - 9e Manual.de.Radiologia.para.Tecnicos.pdf
Bushong - 9e Manual.de.Radiologia.para.Tecnicos.pdfAdrianaVelascoLoza
 

Similar to Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed (20)

Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdf
Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdfBates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdf
Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdf
 
Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdf
Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdfBates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdf
Bates Guia de Exploracion Fisica e Historia Clinica 12a Edicion.pdf
 
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...
 
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...
Compendio de Robbins y Cotran Patologia Estructural y Funcional 9a Edicion_bo...
 
medicina-interna-secretos_booksmedicos.org_.pdf
medicina-interna-secretos_booksmedicos.org_.pdfmedicina-interna-secretos_booksmedicos.org_.pdf
medicina-interna-secretos_booksmedicos.org_.pdf
 
Patologia_-_Rubin_6a.pdf
Patologia_-_Rubin_6a.pdfPatologia_-_Rubin_6a.pdf
Patologia_-_Rubin_6a.pdf
 
Manual de dialisis daugirdas 5a Edicion.pdf
Manual de dialisis daugirdas  5a Edicion.pdfManual de dialisis daugirdas  5a Edicion.pdf
Manual de dialisis daugirdas 5a Edicion.pdf
 
Nelson_pediatria_esencial_7ed 2015_compressed.pdf
Nelson_pediatria_esencial_7ed 2015_compressed.pdfNelson_pediatria_esencial_7ed 2015_compressed.pdf
Nelson_pediatria_esencial_7ed 2015_compressed.pdf
 
Netter Atlas de Anatomia Humana 7a Edicion.pdf
Netter Atlas de Anatomia Humana 7a Edicion.pdfNetter Atlas de Anatomia Humana 7a Edicion.pdf
Netter Atlas de Anatomia Humana 7a Edicion.pdf
 
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._1.pdf
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._1.pdfHarrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._1.pdf
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._1.pdf
 
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._2.pdf
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._2.pdfHarrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._2.pdf
Harrison_-_Principios_de_Medicina_Interna_(19_Ed.)_Vol._2.pdf
 
fisio colorear.pdf
fisio colorear.pdffisio colorear.pdf
fisio colorear.pdf
 
Inmunologia clinica 2
Inmunologia clinica 2Inmunologia clinica 2
Inmunologia clinica 2
 
LIBRO_DE_EMBRIOLOGIA_MOORE_9NA_EDICION.pdf
LIBRO_DE_EMBRIOLOGIA_MOORE_9NA_EDICION.pdfLIBRO_DE_EMBRIOLOGIA_MOORE_9NA_EDICION.pdf
LIBRO_DE_EMBRIOLOGIA_MOORE_9NA_EDICION.pdf
 
2224360 pediatria-diagnostico-y-tratamiento
2224360 pediatria-diagnostico-y-tratamiento2224360 pediatria-diagnostico-y-tratamiento
2224360 pediatria-diagnostico-y-tratamiento
 
.-Fisiologia Renal _Gabriel Aranalde 2015.pdf
.-Fisiologia Renal _Gabriel Aranalde  2015.pdf.-Fisiologia Renal _Gabriel Aranalde  2015.pdf
.-Fisiologia Renal _Gabriel Aranalde 2015.pdf
 
Química clínica. Principios, técnicas y correlaciones 8.ª edición - Michael B...
Química clínica. Principios, técnicas y correlaciones 8.ª edición - Michael B...Química clínica. Principios, técnicas y correlaciones 8.ª edición - Michael B...
Química clínica. Principios, técnicas y correlaciones 8.ª edición - Michael B...
 
Bushong - 9e Manual.de.Radiologia.para.Tecnicos.pdf
Bushong - 9e Manual.de.Radiologia.para.Tecnicos.pdfBushong - 9e Manual.de.Radiologia.para.Tecnicos.pdf
Bushong - 9e Manual.de.Radiologia.para.Tecnicos.pdf
 
fisiopatologia de las cardiopatias-lilly-2014-1.pdf
fisiopatologia de las cardiopatias-lilly-2014-1.pdffisiopatologia de las cardiopatias-lilly-2014-1.pdf
fisiopatologia de las cardiopatias-lilly-2014-1.pdf
 
03005.pdf
03005.pdf03005.pdf
03005.pdf
 

Recently uploaded

Revista de psicología sobre el sistema nervioso.pdf
Revista de psicología sobre el sistema nervioso.pdfRevista de psicología sobre el sistema nervioso.pdf
Revista de psicología sobre el sistema nervioso.pdfleechiorosalia
 
Psicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdf
Psicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdfPsicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdf
Psicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdfdelvallepadrob
 
anatomia de la PELVIS EN GENERAL anatomia.pptx
anatomia de la PELVIS EN GENERAL anatomia.pptxanatomia de la PELVIS EN GENERAL anatomia.pptx
anatomia de la PELVIS EN GENERAL anatomia.pptxJuanGabrielSanchezSa1
 
urgencia y emergencia. Diferencias y ejemplos
urgencia y emergencia. Diferencias y ejemplosurgencia y emergencia. Diferencias y ejemplos
urgencia y emergencia. Diferencias y ejemploscosentinojorgea
 
NERVIO OLFATORIO. PARES CRANEALES. SISTEMA NERVIOSO
NERVIO OLFATORIO. PARES CRANEALES. SISTEMA NERVIOSONERVIO OLFATORIO. PARES CRANEALES. SISTEMA NERVIOSO
NERVIO OLFATORIO. PARES CRANEALES. SISTEMA NERVIOSOEPICRISISHQN1
 
Cuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdf
Cuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdfCuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdf
Cuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdfHelenReyes29
 
Plan de Desparasitacion 27.03.2024 minsa.pptx
Plan de Desparasitacion 27.03.2024 minsa.pptxPlan de Desparasitacion 27.03.2024 minsa.pptx
Plan de Desparasitacion 27.03.2024 minsa.pptxOrlandoApazagomez1
 
Dia mundial de la seguridad y salud en el trabajo
Dia mundial de la seguridad y salud en el trabajoDia mundial de la seguridad y salud en el trabajo
Dia mundial de la seguridad y salud en el trabajoSegundoJuniorMatiasS
 
21542401-Historia-Natural-Del-Infarto-Agudo-de-Miocardio.pdf
21542401-Historia-Natural-Del-Infarto-Agudo-de-Miocardio.pdf21542401-Historia-Natural-Del-Infarto-Agudo-de-Miocardio.pdf
21542401-Historia-Natural-Del-Infarto-Agudo-de-Miocardio.pdfHANNIBALRAMOS
 
(2024-04-17) TRASTORNODISFORICOPREMENSTRUAL (ppt).pdf
(2024-04-17) TRASTORNODISFORICOPREMENSTRUAL (ppt).pdf(2024-04-17) TRASTORNODISFORICOPREMENSTRUAL (ppt).pdf
(2024-04-17) TRASTORNODISFORICOPREMENSTRUAL (ppt).pdfUDMAFyC SECTOR ZARAGOZA II
 
EXPOSICION MENINGITIS BACTERIANA 2024.ppt
EXPOSICION MENINGITIS BACTERIANA 2024.pptEXPOSICION MENINGITIS BACTERIANA 2024.ppt
EXPOSICION MENINGITIS BACTERIANA 2024.pptJUAREZHUARIPATAKATHE
 
atencion del recien nacido CUIDADOS INMEDIATOS.ppt
atencion del recien nacido CUIDADOS INMEDIATOS.pptatencion del recien nacido CUIDADOS INMEDIATOS.ppt
atencion del recien nacido CUIDADOS INMEDIATOS.pptrosi339302
 
Lesiones en el pie--Traumatología...pptx
Lesiones en el pie--Traumatología...pptxLesiones en el pie--Traumatología...pptx
Lesiones en el pie--Traumatología...pptx Estefa RM9
 
Aparato digestivo (irrigación, internación, anatomía)
Aparato digestivo (irrigación, internación, anatomía)Aparato digestivo (irrigación, internación, anatomía)
Aparato digestivo (irrigación, internación, anatomía)Majo472137
 
Cartilla de Prestadores de Prevencion Salud
Cartilla de Prestadores de Prevencion SaludCartilla de Prestadores de Prevencion Salud
Cartilla de Prestadores de Prevencion Saludfedesebastianibk1
 
Claves Obstétricas roja, azul y amarilla
Claves Obstétricas roja, azul y amarillaClaves Obstétricas roja, azul y amarilla
Claves Obstétricas roja, azul y amarillasarahimena4
 
docsity.vpdfs.com_urticaria-y-angioedema-en-pediatria-causas-mecanismos-y-dia...
docsity.vpdfs.com_urticaria-y-angioedema-en-pediatria-causas-mecanismos-y-dia...docsity.vpdfs.com_urticaria-y-angioedema-en-pediatria-causas-mecanismos-y-dia...
docsity.vpdfs.com_urticaria-y-angioedema-en-pediatria-causas-mecanismos-y-dia...MariaEspinoza601814
 
mapa-conceptual-del-sistema-endocrino-4-2.pptx
mapa-conceptual-del-sistema-endocrino-4-2.pptxmapa-conceptual-del-sistema-endocrino-4-2.pptx
mapa-conceptual-del-sistema-endocrino-4-2.pptxDanielPedrozaHernand
 
Se sustituye manual tarifario 2023 Manual Tarifario 2024.pdf
Se sustituye manual tarifario 2023 Manual Tarifario 2024.pdfSe sustituye manual tarifario 2023 Manual Tarifario 2024.pdf
Se sustituye manual tarifario 2023 Manual Tarifario 2024.pdfangela604239
 

Recently uploaded (20)

Revista de psicología sobre el sistema nervioso.pdf
Revista de psicología sobre el sistema nervioso.pdfRevista de psicología sobre el sistema nervioso.pdf
Revista de psicología sobre el sistema nervioso.pdf
 
Psicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdf
Psicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdfPsicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdf
Psicología: Revista sobre las bases de la conducta humana.pdf
 
anatomia de la PELVIS EN GENERAL anatomia.pptx
anatomia de la PELVIS EN GENERAL anatomia.pptxanatomia de la PELVIS EN GENERAL anatomia.pptx
anatomia de la PELVIS EN GENERAL anatomia.pptx
 
urgencia y emergencia. Diferencias y ejemplos
urgencia y emergencia. Diferencias y ejemplosurgencia y emergencia. Diferencias y ejemplos
urgencia y emergencia. Diferencias y ejemplos
 
Situaciones difíciles. La familia reconstituida
Situaciones difíciles. La familia reconstituidaSituaciones difíciles. La familia reconstituida
Situaciones difíciles. La familia reconstituida
 
NERVIO OLFATORIO. PARES CRANEALES. SISTEMA NERVIOSO
NERVIO OLFATORIO. PARES CRANEALES. SISTEMA NERVIOSONERVIO OLFATORIO. PARES CRANEALES. SISTEMA NERVIOSO
NERVIO OLFATORIO. PARES CRANEALES. SISTEMA NERVIOSO
 
Cuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdf
Cuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdfCuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdf
Cuidados de enfermeria en RN con bajo peso y prematuro.pdf
 
Plan de Desparasitacion 27.03.2024 minsa.pptx
Plan de Desparasitacion 27.03.2024 minsa.pptxPlan de Desparasitacion 27.03.2024 minsa.pptx
Plan de Desparasitacion 27.03.2024 minsa.pptx
 
Dia mundial de la seguridad y salud en el trabajo
Dia mundial de la seguridad y salud en el trabajoDia mundial de la seguridad y salud en el trabajo
Dia mundial de la seguridad y salud en el trabajo
 
21542401-Historia-Natural-Del-Infarto-Agudo-de-Miocardio.pdf
21542401-Historia-Natural-Del-Infarto-Agudo-de-Miocardio.pdf21542401-Historia-Natural-Del-Infarto-Agudo-de-Miocardio.pdf
21542401-Historia-Natural-Del-Infarto-Agudo-de-Miocardio.pdf
 
(2024-04-17) TRASTORNODISFORICOPREMENSTRUAL (ppt).pdf
(2024-04-17) TRASTORNODISFORICOPREMENSTRUAL (ppt).pdf(2024-04-17) TRASTORNODISFORICOPREMENSTRUAL (ppt).pdf
(2024-04-17) TRASTORNODISFORICOPREMENSTRUAL (ppt).pdf
 
EXPOSICION MENINGITIS BACTERIANA 2024.ppt
EXPOSICION MENINGITIS BACTERIANA 2024.pptEXPOSICION MENINGITIS BACTERIANA 2024.ppt
EXPOSICION MENINGITIS BACTERIANA 2024.ppt
 
atencion del recien nacido CUIDADOS INMEDIATOS.ppt
atencion del recien nacido CUIDADOS INMEDIATOS.pptatencion del recien nacido CUIDADOS INMEDIATOS.ppt
atencion del recien nacido CUIDADOS INMEDIATOS.ppt
 
Lesiones en el pie--Traumatología...pptx
Lesiones en el pie--Traumatología...pptxLesiones en el pie--Traumatología...pptx
Lesiones en el pie--Traumatología...pptx
 
Aparato digestivo (irrigación, internación, anatomía)
Aparato digestivo (irrigación, internación, anatomía)Aparato digestivo (irrigación, internación, anatomía)
Aparato digestivo (irrigación, internación, anatomía)
 
Cartilla de Prestadores de Prevencion Salud
Cartilla de Prestadores de Prevencion SaludCartilla de Prestadores de Prevencion Salud
Cartilla de Prestadores de Prevencion Salud
 
Claves Obstétricas roja, azul y amarilla
Claves Obstétricas roja, azul y amarillaClaves Obstétricas roja, azul y amarilla
Claves Obstétricas roja, azul y amarilla
 
docsity.vpdfs.com_urticaria-y-angioedema-en-pediatria-causas-mecanismos-y-dia...
docsity.vpdfs.com_urticaria-y-angioedema-en-pediatria-causas-mecanismos-y-dia...docsity.vpdfs.com_urticaria-y-angioedema-en-pediatria-causas-mecanismos-y-dia...
docsity.vpdfs.com_urticaria-y-angioedema-en-pediatria-causas-mecanismos-y-dia...
 
mapa-conceptual-del-sistema-endocrino-4-2.pptx
mapa-conceptual-del-sistema-endocrino-4-2.pptxmapa-conceptual-del-sistema-endocrino-4-2.pptx
mapa-conceptual-del-sistema-endocrino-4-2.pptx
 
Se sustituye manual tarifario 2023 Manual Tarifario 2024.pdf
Se sustituye manual tarifario 2023 Manual Tarifario 2024.pdfSe sustituye manual tarifario 2023 Manual Tarifario 2024.pdf
Se sustituye manual tarifario 2023 Manual Tarifario 2024.pdf
 

Dorland Diccionario Enciclopedico Ilustrado de Medicina 30ed

  • 1.
  • 2. Esta página se deja intencionalmente en blanco
  • 3. D O R L A N D D I C C I O N A R I O ENCICLOPÉDICO ILUSTRADO DE MEDICINA . ERRNVPHGLFRVRUJ
  • 4. Esta página se deja intencionalmente en blanco
  • 5. D O R L A N D D I C C I O N A R I O ENCICLOPÉDICO ILUSTRADO DE MEDICINA!!!:. ELSEVIER Madnd - Barcelona - Amstcrdam • Boston - Filadelfia Londres - Orlando - París - Roma - Sídncy - Tokio • Toronio ERRNVPHGLFRVRUJ
  • 6. Es una publicación ELSEVIER Versión en español de la 30.* edición de la obra en inglés Dorland’ s Illustrated Medical Dictionary Copyright © MMIK Elsevier Inc., an Elsevier Imprim Traducción y revisión Revisores Rafael Luna Méndez Dr en Mediana y Cirugía. Especialista en Mediana de Familia y Comunitaria Luis Rodríguez Radial Dr. en Medicina y Cirugía. Especialista en Cardiología M.* Jesús Fernández Aceñero Dra. en Medicina y Cirugía. Especialista en Anatomía Patológica E. Macarena Gómez Sánchez Dra. en Filología Hispánica Traductores Isabel Álvarez Baleriola Dra. en Medicina y Cirugía. Especialista en Anatomía Patológica Enrique Artozqui Morrás Dr. en Medicina y Cirugía. Especialista en Endocrinología y en Urología José Baena Díaz Dr, en Medicina y Cirugía. Especialista en Traumatología Paloma Bellod Giménez Lda. en Medicina y Cirugía Antonio Diez Herranz Dr en Medicina y Cirugía. Especialista en Neumologia Gloria Herguela Cabrera Lda. en Farmacia. Especialista en Análisis Clínicos Juan Manuel Igea Aznar Dr en Medicina y Cirugía. Especialista en Alergología y Medicina Física María Victoria Torres-Rardo Vega Dra. en Medicina y Cirugía. Especialista en Neurociencia © 2005 E lsevier España, S.A. G énova, 17, 3.° 28004 M adrid, España An Elsevier Imprint Fútúcopiar es un delito (Art. 270 C.P.) Para que exi.'itan libros es necesario el trabajo de un importante colectivo (autores, traductores, dibujantes, correctores, impresores, editores...). El principal beneficiario de ese esfuerzo es el lector que aprovecha su contenido. Quien fotocopia un libro, en las circunstancias previstas por la ley. delinque y contribu­ ye a la «no» existencia de nuevas ediciones. Además, a corto plazo, encarece el precio de las ya existentes. Este libro e.stá legalmente protegido por los dere­ chos de propiedad intelectual. Cualquier uso fuera de los límites establecidos por la legislación vigente, sin el consentimiento del editor, es ilegal. Esto se aplica en particular a la reproducción, fotocopia, traducción, grabación o cualquier otro sistema de recuperación de almacenaje de información. Traducción y producción editorial: G e a c o n s u l t o r í a e d i t o r i a l , s . l . l . ISBN edición original: 0-721ft-0146-4 ISBN edición española: R4-8174-790-4 Depósito legal: B-7.625-2005 Impreso en España por Grafos. S.A. Arte sobre papel Advertencia La medicina es un área en constante evolución. Aunque deben seguirs:c unas precauciones de seguridad estándar, a medida que aumenten nuestros conocimientos gracias a la investigación básica y clínica habrá que introducir cam bios en los tratamientos y en los fármacos. En consecuencia, se recomienda a los lectores que analicen los últimos datos aportados por los fabricantes sobre cada fármaco para comprobar la dosis recomendada, la vía y duración de la administración y las contraindicaciones. Es responsabilidad ineludible del médico determinar las dosis y el tratamiento más indicado para cada paciente, en función de su expe­ riencia y del conocimiento de cada caso concreto. Ni los editores ni los directores asumen responsabilidad alguna por los danos que pudieran generarse a per­ sonas o propiedades como consecuencia del contenido de esta obra. El editor
  • 7. COLABORADORES T h o m a s E. A n d r e o l i, M D Professor and Nolan Chair Department of Internal Medicine Professor of Biology and Biophysics University of Arkansas Coliege of Medicine Littie Rock. Arkansas R ic h a rd E. B ehrm an, MD Clinical Professor of Pediatrics Stanford University and University of California, San Francisco Sénior Vice President for Medical Affairs Lucite Packard Foundation for Children's Health Bhaswati B h attach arya, MPH, MD, MA Director of CAM Research and Education Wyckoff Heights Medical Center Co-Principal Investigator. NIH/NCCAM AMSA EDCAM Initiative Assistant Professor of Family Practice in Clinical Medicine Weill Medical Coliege, Cornell University New York, New York WlLLIAM Z. Bo r e r , M D Professor. Department of Pathology Thomas Jefferson University Director, Clinical Chemistry Thomas Jefferson University Hospital Phiiadelphia, Pennsylvania G e o rg e R C a n e llo s , MD, FACP, FRCP, DSC (Hoh) William Rosenberg Professor of Medicine Harvard Medical School Medical Director, Network Development Boston, Massachusetts M. W ayne F lye, MD, PHD Professor of Surgery, Immunoiogy, and Radiology Washington University School of Medicine St. Louis, Missouri R a ym o nd J. F o n s e c a , D M D Dean, University of Pennsylvania School of Dental Medicine Professor, Department of Oral and Maxillofacial Surgery School of Dental Medicine University of Pennsylvania Phiiadelphia. Pennsylvania L e s te r Haddad, MD, FACEP Clinical Professor of Family Medicine Medical University of South Carolina Charleston, South Carolina Clinical Professor of Emergency Medicine Medical Coliege of Georgia Augusta, Georgia Staff Physician, Memorial and St. Joseph’s Hospital Savannah, Georgia Jo h n Be r n a r d H enry, M D Professor of Distinguished Service Director of Pathology 200 Director of Transfusión Medicine Attending Pathologist State University of New York Health Science Center at Syracuse Syracuse, New York D o n a ld R. H cx)ver, MPH, PhD Associate Professor, Department of Statistics Institute for Health Care Poiicy and Aging Research Rutgers University Piscataway, New Jersey David T. John, P hD Professor of Microbiology and Parasitology Associate Dean for Basic Sciences and Gradúate Studies Okiahoma State University Coliege for Osteopathic Medicine Tulsa, Okiahoma J e ffr e y N, K atz, MD Associate Professor of Medicine Harvard Medical School Brigham and Women’s Hospital Boston, Massachusetts M ic h a e l G. K ienzle, M D Associate Dean, Coliege of Medicine University of lowa Hospitals and Clinics lowa City, lowa R o b e rt W. K irk , DVM, D ip l ACVIM, ACVD Professor of Medicine Emeritus Coliege of Veterinary Medicine Cornell University Ithaca, New York
  • 8. JuHA P. Ko k k o , M D , P h D Asa G. Chandier Professor and Chairman of Medicine Assocíate Dean for Clinícal Research Emory School of Medicine Atlanta. Georgia WiLLiAM L. M e y e rh o ff, MD, PhD Past Chairman and Professor Emeritus Head and Neck Surgery The University of Texas Southwestern Medical Center at Dallas Dallas, Texas B. K eith M o o r e , P h D Professor of Dental Materials and Director of the Dental Materials Laboratory Department of Restorative Dentistry Indiana University School of Dentistry Indianapolis. Indiana K eith L. M o o re , PhD , FIAC, FRSM Professor Emeritus, Anatomy and Cell Biology University of Toronto Toronto, Ontario, Cañada Member of the Federative Committee on Anatomical Terminology of the Internation Federation of Associations of Anatomists C a r l E. Ravin, MD Professor and Chairman Department of Radiology Duke University Medical Center Durham, North Carolina David J. S k o r to n , M D President, University of lowa Professor of Medicine. Electrical and Computer Engineering and Biomedical Engineering The University of lowa lowa City, lowa G.THOfi^AS S tr ic k la n d , M D . P h D Professor of Epidemiology and Preventivo Medicine, Microbiology and Immunology. and Medicine Director, International Health Program University of Maryland School of Medicine Sénior Associate, Department of Immunology and Infectious Diseases Johns Hopkins School of Public Health Baltimore, Maryland Sam W. W ie s e l, MD Professor and Chairman, Department of Orthopaedic Surgery Georgetown University Medical Center Washington, DC VI
  • 9. PROLOGO Un aspecto nuevo para un viejo amif(o Durante más de un siglo y ya 30 ediciones, el Diccionario Dor- Utnd Enciclopédici) Ilustrado de Medicina ha consliluido la re­ ferencia más notable en el campo de la terminología médica. Durante este siglo varias generaciones de lexicógrafos han dedi­ cado su trabajo a revisar, seleccionar e incorporar al Diccionario la inmensa cantidad de términos empleados para describir los co­ nocimientos médicos y científicos relacionados que. no hay que olvidar, se encuentran en continua expansión y en rápida trans­ formación. A sus esfuerzos por lograr un equilibrio entre la ne­ cesidad de incorporar esta terminología cada vez mayor y la exi­ gencia de mantener las dimensiones de esta obra, en la que se incluyen alrededor de II8.ÜOO entradas y se definen más de 122.000 términos, se debe el destacado lugar que ocupa el Dic­ cionario Dorlond entre los diccionarios de medicina. La presente edición, sin abandonar la tradición de excelencia que siempre ha presidido el Diccionario Dorland. presenta un as­ pecto muy diferente al de ediciones precedentes, debido al uso del color para mejorar no sólo su apariencia, sino también su uti­ lidad. Prácticamente todas las ilustraciones (más de l.lOO) se han realizado en color. Asimismo, se ha incorporado un número con­ siderable de ilustraciones (los términos que están ilustrados se acompañan de un cuadratín en color para destacarlo y facilitar su localización en el texto) y todas ellas se han seleccionado cuida­ dosamente para complementar y aclarar la.s dcnniciones a las que acompañan. También se ha dado color al texto, de marvera que los términos de las entradas principales aparecen en rojo, un cam­ bio que contribuye fundamentalmente a destacar las posibles su- bentradas de esc término. Las entradas que están constituidas por subentradas muy extensas (como, por ejemplo, absceso, enfer­ medad. fisura y nervio) se han realzado aún má.s mediante re­ cuadros de color amarillo. El objetivo de todo ello es que la obra, además de presentar un aspecto claro y moderno, también resul­ te fácil de utilizar, evitando de esta manera un excesivo abiga­ rramiento en determinadas entradas. Además del trabajo habitual, exhaustivo y profundo, a la hora de revisar el vocabulario, la trigésima edición del Diccionario Dorland se caracteriza por la incorporación de más de 600 tér­ minos pertenecientes al ámbito de la Medicina Complementaria y Alternativa. Cuando la filosofía que define dichos términos se aparta de la biomedicina tradicional, hemos procurado explicar­ los siempre en relación con sus propias teorías: si bien hay que reconocer que algunas de estas teorías son controvertidas, el in­ terés por este campo está de plena actualidad y cada vez más ex­ tendido. por lo que puede ser habitual el empleo de tales térmi­ nos en la práctica diaria. Los apéndices también se han actualizado y se han incorpora­ do cinco nuevos. El listado de raíces griegas y latinas, que du­ rante más de SOaños ha formado parte de los preliminares de esta obra, se ha desplazado a los apéndices en respuesta a la reitera­ da sugerencia de los lectores de que resultaría más útil entre és­ tos. Asimismo, los apéndices se han rediseñado con objeto de que su consulta sea más fácil, utilizando de nuevo el color para des­ tacarlos. Los cuadros también presentan aspecto noveiloso. l.as láminas, que en ediciones anteriores eran combinaciones de di­ bujos en uno o dos colores, aparecen ahora a tixio color. Como ya viene siendo habitual, acompañan a los términívs que ilustran en lugar de situarse en una sección difícil de encontrar en otn lugar de la obra. En la preparación de esta edición, nuesuxw colaboradores han efectuado un impresionante trabajo de incalculable valor a la hora de revisar las entradas, por lo que no m» queda más que agrade­ cerles sinceramente la generosa cesión de su experiencia. Nos sen­ timos en deuda «n ellos por su ayuda y coasejo no sólo para revi­ sar las entradas existentes, sino también para seleccionar los nuevos términos y eliminar aquellos que se consideran actualmente obso­ letos. Los apéndices incluyen los «Intervalos de referencia para la interpretación de pruebas de laNraiorio», p«)r lo que manifestamos nuesut) agradecimiento a William Z. Birer. MD. que n«s ha per­ mitido gentilmente utilizarlos nuevamente en esta edición. Al igual que en anteriores ediciones, hemos empleado diver­ sas nomenclaturas oficiales y normalizadas conni guías. Así. en anatomía, la Terminología Anatómica (Nomina Anatomicai apro­ bada por el Comité Federativi» sobre Terminología Anatómica; en nomenclatura de enzimas, las Recomendaciones dcl Comité de Nomenclatura de la Unión Internacional de Bioquímica y Biolcv gía Molecular sobre Nomenclatura y Clasificación de Enzimas; en bacteriología, el Bergey's Manual of Systematic Bacieríology y la novena edición del Ber)(ey's Manual of Determinative Bac- leriology; en vinilogia. Taxonomía de Virus: Se.xio Informe del Comité Inienutcional sobre Taxonomía de Vmis, junto con las propuestas aprobadas en las reuniones de Jerusalén (1996) y Es­ trasburgo (1997) del ICTV, y para términos psiquiátricos, el Ma­ nual de Diagnóstico y Estadística de los Trastornos Mentales. 4.* edición (D.SM-IV), publicado por la American Psychiatric As- sm iation. Los Medical Suhject Headings que aparecen están cre­ ados, mantenidos y apí)rtadis por la U.S. National Lihrary ofMe­ dicine. Reconocemos sinceramente que nos sentimos en deuda con los compiladores, editores y propietarios de estas publica­ ciones y queremos señalar que cualquier error en la transcripción o interpretación de este material es responsabilidad exclusiva­ mente nuestra. Asimismo, nvanifestainos nuestro agradecimiento a los lecto­ res que, durante el transcurso de los años, nos han aportado in­ formación, opiniones e innumerables sugerencias. Con ellos he­ mos adquirido una deuda de gratitud; su interés por esta obra nos ha ayudado a mantener la posición del Diccionario Dorland como el diccionario de medicina más importante, más acreditado y de mayor difusión y venta en ttxJo el mundo. Douglas M. Anderson Lexicógrafo jefe Elsevier vil
  • 10. Esta página se deja intencionalmente en blanco
  • 11. INDICE C o l a b o r a d o r e s ..................................................................................................................................................................... v P r ó l o g o ...................................................................................................................................................................................vii Ín d ic e d e c u a d r o s ............................................................................................................................................................ xi Ín d ic e d e l á m in a s ............................................................................................................................................................ xiií Ín d ic e d e a p é n d ic e s ......................................................................................................................................................... xv N o ta s s o b r e la u tiliza ció n d e e s t e d i c c io n a r io ................................................................................. xvii Enimdas principales y subcniradas ..............................................................................................................................xvii Secuencia de las entradas ...................................................................................................... ..........................................xvii Presentación de los plurales y otras inflexiones......................................... ............................................................. xviii Etimología ........................................ ........................................................................................................................... ....... xix Publicaciones oficiales...................................................................................................................................................... xix Medical Subjed Headings ............................................................................................................................... ................ xix Disposición de las definiciones y referencias cruzadas .......................................................................................... xix Símbolos y abreviaturas..................................................................................................................................................... xx Abreviaturas utilizadas en este Diccionario ....................................................... .......................................................... xx F u n d a m e n t o s d e e t im o l o g ía m é d ic a ................................................................................................................xxiii Alfabeto y pronunciación.................. ................................................................................................... ..........................xxiii Transliteración....................................................................................................................................................................xxiii Formación de palabras.....................................................................................................................................................xxiv Lé x ic o ......................................................................................................................................................................................... 1 A p é n d ic e s ....................................................................................................................................................................... 2 0 8 9 C r é d it o s .......................................................................................................................................................................... 2 2 0 9 IX
  • 12. Esta página se deja intencionalmente en blanco
  • 13. INDICE DE CUADROS Algunos ácidos grasos natu rales........................................................................................................................................................20 Aminoácidos: los a-20 aminoácidos espcciricados por el código genético ..........................................................................71 Angulos cavitaríos.................................................................................................................................................................................98 Especies de Anopheles transmisoras del paludism o...................................................................................................................107 Anticonceptivos o rales........................................................................................................................................................................112 Bmnquios segm entarios.....................................................................................................................................................................261 Insecticidas con carbamato ............................................................................................................................................ ................. 299 Clasificación de Black de las caries dentales.............................................................................................................................. 308 Clasificación de la New York Hean Association de los pacientes cardíacos .....................................................................384 Código g enético..................................................................................................................................................... .............................397 Colecalciferol y metabolitos relacionados de la vitamina D ...................................................................................................401 Defectos de los componentes del complemento y de algunas proteínas reguladoras .....................................................419 Criterios de Ranson de la gravedad de la pancreatitis aguda...................................................................................................472 Símbolos utilizados en la nomenclatura cromosómica ............................................................................................................ 476 Tipos de inyección de múltiples electrólitos............................................................................................................................ .... 599 Ocho fases de Erickson en el ser humano ...................................................................................................................................749 Sistemas de grupos sanguíneos humanos y determinantes antigénicos de los hem atíes...................................................883 G ubias..................................................................................................................................................................................................... 885 Clasificación de Nyhus de las hernias inguinales....................................................................................................................... 916 Hiperlipopnueinemias ........................................................................................................................................................................944 Hiperplasia suprarrenal congénita...................................................................................................................................................946 Trastornos, enfermedades y síndromes de inmunodeficiencia primaria ............................................................................1008 Inmunoglobulinas hum anas............................................................................................................................................................ 1010 Plantas que pueden provocar una intoxicación por cianuro ................................................................................................ 1025 Plantas que pueden provocar una intoxicación por oxalato ................................................................................................1027 Acumuladores de scicnio: plantas que pueden provocar una intoxicación por selenio .................................................1027 Marcadores de superficie de los linfocitos................................................................................................................................1122 Marcadores de superficie celular de los linfocitos T en el ser humano ............................................................................1122 Clases de lipoproteínas plasmáticas más frecuentes.................................................................................................................1130 Clasificación de Angle de las maloclusiones ........................................................................................................................... 1157 Código de marcapasos NASPE/BPEG genérico (NBG) ........................................................................................................1166 Adenovirus h u m an o s....................................................................................................................................................................... 1173 Algunos microorganismos etiológicos del micetoma ............................................................................................................1223 Tipos de micotoxicosis ...................................................................................................................................................................1224 Tipos de neum oconiosis.................................................................................................................................................................. 1323 Tipos de neumonitis por hipcrsensibilidad.................................................................................................................................1327 Insecticidas organoclorados (hidnxrarburos clorados) ............................................................................................................1397 Insecticidas organofosforadus ........................................................................................................................................................1398 Selección de pin/as quirúrgicas....................................................................................................... .............................................1493 Métodos seleccionados de psicoterapia breve ..........................................................................................................................1602 Raticidas anticoagulantes .............................................................................................................................................................. 1661 Clases de receptores opioideos ..................................................................................................................................................... 1671 Regla de los n u ev es......................................................................................................................................................................... 1688 Retractores quirúrgicos .................................................................................................................................................................. 1702 Segmenta bronchopuimonalia (segmentos broncopulmonares) ........................................................................................... 1741 Sentidos .......................................................................................................................................................................... ..................1747 Serpientes venenosas im portantes....................................................................... ........................................................................1752 Radiofármacos de tecnecio Te 99m seleccionados..................................................................................................... .............1881 Selección de tijeras ........................................................................................................................................................................1909 Algunos virus de la encefalitis transmitida por garrapatas .................................................................................................. 2057 XI
  • 14. Esta página se deja intencionalmente en blanco
  • 15. INDICE DE LAMINAS 1. Aberraciones crom osóm icas....................................................................................................................................................3 2. Órganos del aparato genitourinario.................................................................................................................................... 127 3. Órganos dcl aparato respiratorio ........................................................................................................................................128 4. Arterias principales dcl cuerpo y venas pulmonares ..................................................................................................... 166 5. Arterias de la cabeza, el cuello y la base del encéfalo .................................................................................................167 6. Arterias dcl tórax y la axila ................................................................................................................................................ 168 7. Arterias dcl abdomen y la pelvis ........................................................................................................................................169 8. Arterias de la extremidad su p e rio r.................................................................................................................................. .1 7 0 9. Arterias de la extremidad inferior .....................................................................................................................................171 10. Estructuras generales de células bacterianas típicas y transferencia de un plásmido entre células bacterianas mediante conjugación ............................................................................................................ 212 11. La célula; estructuras celulares y tipos de células epiteliales ..................................................................................... 331 12. Ofgánulos celulares y membrana c e lu la r..........................................................................................................................332 13. Varias vistas del cerebro y la médula espinal...................................................................................................................350 14. Hemidisccción de la cabeza y el cuello, en la que se aprecian diferentes partes del cerebro y su relacción con otras estructuras ...................................................................................................................................351 15. Estructuras del corazón .......................................................................................................................................................445 16. Vistas anterior y posterior del esqueleto humano ..........................................................................................................691 17. Varios tipos de fracturas .......................................................................................................................................................816 18. Glándulas endocrinas.............................................................................................................................................................. 858 19. Hernias intestinales e inguinales..........................................................................................................................................918 20. Estructura del hígado ............................................................................................................................................................ 936 2 1. Estructura, vascularización y desarrollo del hueso..........................................................................................................975 22. Ligamentos articulares......................................................................................................................................................... 1102 23. Ligamentos articulares..........................................................................................................................................................1103 24. Ligamentos articulares..........................................................................................................................................................1104 25. Representación esquemática del drenaje linfático de las diversas partes del cuerpo ..........................................1121 26. Diferentes tipos de luxación ...............................................................................................................................................1146 27. Estructuras características de los mohos comunes ..................................................................................................... 1248 28. Músculos de la cabeza y el cuello ................................................................................................................................... 1268 29. Músculos del tronco, vista anterior ..................................................................................................................................1269 30. Músculos del tronco, vista posterior.................................................................................................................................1270 31. Músculos superticiales de la extremidad superior ..................................................................................................... 1271 32. Músculos superficiales de la extremidad inferior ........................................................................................................1272 33. Tipos de músculos y estructura..........................................................................................................................................1273 34. Estructura del tejido ner'ioso .........................................................................................................................................1.307 .35. Nervios y músculos superficiales de la cabeza y el cuello ..................................................................................... 1308 36. Nervios profundos y sus relaciones con los huesos faciales ...................................................................................1309 37. Ncrvim profundos del cuello, la axila y la región superior del tórax ...................................................................1310 38. Nervios profundos de la región inferior dcl tronco ..................................................................................................... 1311 39. Nervios de la extremidad superior .................................................................................................................................. 1312 40. Nervios de la extremidad inferior................ ....................................................................................................................1313 4 1. Estructuras externas e internas del o íd o ....... ............... ..................................................................................................1379 42. El ojo y las estructuras relacionadas.................................................................................................................................1380 43. Diversas posiciones utilizadas en la exploración o el tratamiento ..........................................................................1543 44. Segmentos pulmonares ....................... ............................................................................................................................... 1608 45. Técnica de reanimación mediante masaje cardíaco cerrado .....................................................................................1669 46. Estructura del riñón ....................................... ....................................................................................................................1711 XIII
  • 16. 47. Sistema nervioso autónom o................................................................................................................................................ 1817 48. Distintos tipos de suturas ...................................................................................................................................................1864 49. Venas de la cabeza y el cuello .......................................................................................................................................... 2027 50. Principales venas del cuerpo ............................................................................................................................................ 2028 51. Venas superficiales de la extremidad superior ............................................................................................................ 2029 52. Venas superficiales de la extremidad inferior .............................................................................................................. 2030 53. Diversos tipos de vendajes ................................................................................................................................................ 2036 54. Diversos tipos de vendajes funcionales ......................................................................................................................... 2037 55. Estructura de varios virus y ciclo vital del virus de la inmunodeficiencia hu m an a........................................... 2056 56. Visceras torácicas y abdominales ..................................................................................................................................... 2063 X !V
  • 17. INDICE DE APENDICES 1. Etimologfa m éd ica........................................................................................................................................................ 2091 Raíces léxicas frccucnics..........................................................................................................................................2091 Significado de prefijos, sufijos y formas combinadas....................................................................................... 2097 2. Abreviaturas militadas en M edicina....................................................................................................................... 2105 3. Sím bolos..........................................................................................................................................................................2123 4. Anatomía; anerías..........................................................................................................................................................2127 5. Anatomía; huesos, enumerados por regiones del cuerpo.....................................................................................2139 6. Anatomía: huesos..........................................................................................................................................................2141 7. Anatomía; m úsculos......................................................................................................................................................2145 8. Anatomía: ner ios.......................................................................................................................................................... 2161 9. Anatomía: ven as............................................................................................................................................................ 2175 10. F o b ias............................................................................................................................................................................ 2185 11. Tabla de elementos ................................................................................................................................................... 2187 12. Equivalencias de temperatura Celsius y Fahrenheit..........................................................................................2189 13. Múltiplos y submúltiplos del sistema métrico ...................................................................................................2191 14. Tablas de pesos y m edidas........................................................................................................................................2193 15. Tablas de conversión.................................................................................................................................................2195 16. Selección de material quirúrgico............................................................................................................................ 2197 17. Estadiflcación del cán cer..........................................................................................................................................2199 18. Intervalos de referencia para la interpretación de las pruebas de laboratorio............................................2201 XV
  • 18. Esta página se deja intencionalmente en blanco
  • 19. NOTAS PARA LA UTILIZACION DE ESTE DICCIONARIO Kntradas principales y subentradas Las cntrada.% principales y las subcniradas aparecen en color. Los términos que constan de dos o más palabras se ofrecen habítualmente como subeniradas del término principal, como es tradicional en los diccionarios médicos, situadas cada una en una linca distinta. Si bien esta disposición puede confun­ dir en un principio al usuario acostumbrado a los diccionarios generales, presenta la ventaja de que permite agrupar térmi­ nos relacionados (p. ej.. todas las entradas relacionadas con Unfocito aparecen en la entrada principal ¡infocito). Según este esquema, cuerpti biliar, cuerpits cetónicos. cuer­ pos de HoweU o cuerjw pineal se encuentran agrupados bajo la entrada cuerpo: de la misma manera pulso camifdeo. pulso d(- croto y pulso panuiójico figuran como subentradas de pulso. Es imputante que el usuario tenga siempre presente que es im­ posible incluir entradas para Kxias las variaciones de cada tér­ mino. de nKxJo que una subentrada que no aparece en una en­ trada ha de buscarse en otra entrada sinónima. Por ejemplo, la misma entidad puede describirse como enfermedad o como sín­ drome (p. cj., enfermedad de Fabry y síndnme de Fahry, que se encuentra defínido en enfermedad) o como signo o fenóme­ no (por ejemplo, signo de Gowers y fenómeno de Gowers. que se define en signo). En tales casos debe consultarse la entrada para obtener las posibles referencias de términos sinónimos en los que puede aparecer el término o locución buscado. Ejemplo: tra ta m ie n to (...) Atención y cuidados prestados a un pa­ ciente con el objetivo de combatir una enfermedad o un trastorno. V. también cuidados, maniobra, método, técnica, prueba y terapia. En las subentradas no se repite el término de la entrada principal ni siquiera cuando dichas subentradas están en plu­ ral. Así pues, prcsenta indistintamente subentradas en singu­ lar y plural, que para su secuenciación siguen los criterios ge­ nerales de alfabetización. Excepto en las entradas y subentradas que se correspon­ den con nombres propios y las procedentes de otras lenguas, cada una de las entradas o subentradas castellanas va segui­ da del término o términos ingleses correspondientes, ordena­ dos alfabéticamente (las acepciones de cada entrada o su- bentrada castellana se corresponden, salvo en contadas ocasiones, con cada una de las voces inglesas que aparecen). No obstante, si se da el caso en que existen varios términos ingleses para un mismo término español y no puede aplicar­ se la regla anterior de hacer corresponder cada acepción con cada voz inglesa, se pondrá un supcn'ndice en cada una de las entradas en castellano. Si la entrada procede de la castellani- /ación de un término latino, éste irá a continuación entre pa­ réntesis. En el caso de las subentradas se recoge la prinoera letra de la entrada inglesa seguida de la subentrada (o sub­ entradas) correspondiente completa. Ejemplo: celio to m fa (celiotomy) celio- + -tomía] Incisión qui­ rúrgica en el interior de la cavidad abdominal. D. t. lapa­ rotomía y periloneotomfa. vacinal (vaginal c.) Incisión en el interior de la cavi­ dad abdominal a través de la vagina. ventral (ventral c.) Incisión en el interior de la cavi­ dad abdominal a través de la pared abdominal. Compuestos químicos Algunas excepciones a la norma establecida para las suben­ tradas son las relativas a ácidos específicos, enzimas y defi­ ciencias enzimáticas. Los nombres de ácidos específicos apa­ recen como entradas principales bajo la primera palabra del nombre, por ejemplo, deido sulfúrico tendrá su entrada en la letra S. Las deficiencias enzimáticas figuran como entradas principales inmediatamente después de la entrada para la en­ zima en cuestión, p. ej.. deficiencia de carbamoil fosfato sin- tasa tras carbatnoil fosfato sintasa iCPS). Los compuestos químicos que engloban el nombre de un elemento se encuentran como subentradas bajo el elemento; por ejemplo, acetato de aluminio, hidróxido de aluminio y sul­ fato de aluminio se localizan en aluminio. Nombres de fármacos Los fármacos figuran bajo el principio activo, en caso de cons­ tituir éste una entrada principal. Por ejemplo, acetato de pred- nisolona. hemisuccinato de prednisolona y fosfato .uidico de prednisolona figuran bajo prednisolona. Cuando el principio activo no tiene por sí mismo entidad para constituir una en­ trada principal, la totalidad del nombre del fármaco aparece como una entrada principal, por ejemplo, metadona. clorhi­ drato de, en la letra M. Secuencia de las entradas Entradas principales Las entradas principales ,se encuentran alfabetiz.adas en fun­ ción de la secuencia de letras, teniendo en cuenta tanto los es­ pacios como los guiones que pueda haber entre ellas. Las le- XVII
  • 20. Iras griegas, números, diéresis, subíndices y supraíndiccs no se consideran para la sccuenciación. Tampoco se tienen en cuenta los paréntesis y los prefijos y sufijos que prcsenlan un guión. (Los nombres propios, sobre todo epónimos. se rigen por reglas especiales: véase más adelante.) Por consiguiente, se encontrarán las secuencias siguientes; dupp Dupuy-Dutemps, operación de Dupuytren, contractura dur. dolor dura mater duración En el ca.so de entradas castellanas señaladas con un su- praindice. el orden de secuenciación se realiza de acuerdo con la alfabeti/ación que corresponda a los términos ingleses o latinos que se presentan entre paréntesis. Subentradas Las subentradas siguen los mismos criterios de alfabeti/ación que las entradas. Sin embargo, las preposiciones, las conjun­ ciones y los artículos no se tienen en cuenta a la hora de al- fabeti/ar. No obstante, el adverbio “no” y los prefijos ex” y post se consideran para la sccuenciación. En las formas con inflexión o desinenciales. como los términos latinos y otras viK'Cs extranjeras, la sccuenciación sí considera todas las le­ tras. incluidas las preposiciones y las conjunciones. (Para comprender lo que se entiende por «formas con inflexión», véase «Presentación de los plurales y otras inflexiones», pá­ gina xviii.) Según las rcglas anteriores, las secuencias de las subentra­ das siguientes se encuentran bajo ganglio y prolapso: ganglio mesentérico superior de MUIIer del nervio glosofaríngeo nervioso nudoso prolapso anal, del ano del cordón franco del iris de Morgagni Nombres propios En los términos que comienzan con un nombre propio, ha- bitualniente epónimos. se incluyen varias entradas principa­ les; éstos aportan información acerca del origen del térmi­ no (en gran medida, información biográfica) y referencias cruzadas a entradas donde se encuentran las detlniciones. Estas referencias cruzadas resultan útiles, puesto que indi­ can dónde buscar un término que puede aparecer por más de un nombre (como una enfermedad o un síndrome». Las entradas de este tipo se alfabetizan como entradas única­ mente en función del nombre propio, siguiendo las rcglas siguientes; 2. Sólo el primer nombre de un término que contiene más de un nombre propio se tiene en cuenta para la alfabetización a nwnos que las entradas sean idénticas en el resto de as­ pectos. Por tanto. Bahiiiski. reflejo, signo, síndmme de; Bu- hinski-Frochtich. sindrome de: Bahinski-Nageotte, síndrome de: Bahinski-Vaquez, síndmme de aparecen en este orden. 3. La diéresis (o. ii) se ignora a la hora de la alfabetización. Así. Uiwe. anillo de; Lnwe, síndrome (enfermedad) de: Líiwe-Terry-MacLachlan. síndrome de; Uiwenherg. con­ duelo (rampa), pinzas de; Liiwenthal. tracto de; üm er, ani­ llos. tubérculo de, aparecen en este orden. 4. Los nombres que comienzan por Me se alfabetizan exclu­ sivamente por su grafía. 5. No se tienen en cuenta las preposiciones en los nombres propios. Así. von Hauser se alfabetizará por Hauser. Las subentradas que comienzan con un ncimbre propio tam­ bién siguen las reglas anteriores de sccuenciación. Los nombres propios (o entradas en mayúscula) aparecen antes que los nombres comunes (o entrada.s en minúscula). Por consiguiente. Cime.x precede a cimex. Términos químicos En la alfabetizatión de los nombres químicos, los prefijos que aparecen en cursiva (p. ej.. o-, p-, m-, inms-, cis-) se ignoran, al igual que los números, las letras griegas y los prefijos o-, L-, d-, /-. (+)- y (-)-. Cuando se lee el prefijo, sin embargo, el tér­ mino se encuentra alfabetizado con tcxlas sus letras, por ejem­ plo. ortocres4l en la O y Imanaftolstdfónico. ácido en la B. Prc.sentación de los plurales y otras inflexiones En las entradas de términos perter»ecientcs a otras lenguas (for­ madas en su mayoría por términos en griego o en latín) apa­ rece el plural de dich») término después de la entrada: Ejemplo: stralrum pl. strata (...) El plural original suele aparecer en su lugar alfabético co­ rrecto, como entrada independiente. Ejemplo: strata (Del lat.j Plural de stratum. El latín se utiliza, en especial en anatomía, para fomiar fra­ ses del tipo «el X de la Y», por ejemplo, an us aortae, esto es, «el cayado de la aorta». El sintagma preposicional intnxJucido por «de» .se corresponde con el genitivo latino {aortae «de la airta», de aorta). Por este motivo, a nwnudo también aparece el genitivo de los nombres latinos, procedido por la abreviatura .¡¡en. 1. Las palabras que siguen al nombre no se tienen en cuenta para el orden alfabético, excepto en el caso de que el nom­ bre sea idéntico. Por consiguiente. Addison. enfermedad de precede a Addison. planos, punto de. Ejemplos: papilla (...) gen. y pl. ¡tapillae (...) os (...) 1. gen. oris, pl. ora (...) 2. gen. o.s.sis. pl. os. ¡a (...) xvni
  • 21. El latín y el griego (así como otros idiomas, entre ios que se encuentran el alemán y el ruso) presentan declinaciones, es decir, las palabras cambian de forma para mostrar su relación gramatical con otras palabras dentro de una oración. Un ejem­ plo es el término uoruie, visto anteriormente, donde la desi­ nencia ñnal de la palabra nos indica la categoría gramatical, en este caso complenwnto del nombre, que en castellano se rige por la preposición «de». Otras fonnas de la declinación latina aparecen en subcntradas; estas formas son núcleos en un sintagma preposicional. Por ejemplo, en la entrada fissura existe la subentrada in ano; ano es el núcleo de la preposición in y es una de las seis formas diferentes con inflexión de anua. Como ya hemos indicado, las diferencias entre las formas sin­ gular y plural sí se tienen en cuentan a la hora de alfabetizar, así como también las preposiciones o conjunciones (p. ej.. ety. por consiguiente, en la entrada fissura. la subentrada in ano aparece después de horizontaUs pulmonis dextri y precede a inienmratis cerehelli. Ktiiitología 2. Muchos términos técnicos derivados dcl griego o del latín aparecen en dos ocasiones como entradas principales (y en ambas con su significado y refcn.*ncias cruzadas), en pri­ mer lugar como palabra independiente (con etimología) y posteriormente como forma combinada (sin etimología), por ejemplo, eclomüi y -eclomía. 3. El ensayo «I-undamentos de etimología médica» (véase pá­ gina xxiii) explica las reglas básicas de derivación y com­ posición de términos griegos, latinos y grccolatinos en me­ dicina. Por otra parte, el Apéndice 1 es un listado analítico de raíces griegas y latinas, prefijos y formas combinadas; dicho listado representa una excelente guía para el análisis de los términos médicos existentes y la creación de otros nuevos. 4. Los prefijos (p. ej., hiper-, hipo-), los sufijos (p. ej.. -ia, -oiileo) y las formas combinadas (p. ej.. aclino-, -emia) dcl listado analítico también se incluyen como entradas princi­ pales en el diccionario. Publicaciones oriciales La información sobre el origen de una palabra aparece entre corchetes después de la entrada. Esta información es nece­ sariamente breve y a menudo el lector debe deducir el sig­ nificado a panir del étimo, es decir, dcl término original del cual derivan otras palabras. Por ejemplo, en la entrada prin­ cipal (¡tialismo, la etimología que aparece es (Del lat. dúo. dos]. Lat. quiere decir latín (los idiomas aparecen abreviados o al completo; véase «Abreviaturas utilizadas en este dicciona­ rio». página XX). La palabra dúo es el étimo y «dos» es la traducción castellana dcl étimo, no de la entrada. El lector debe pasar de dúo a dual y a dualismo. Asimismo, las li­ mitaciones de espacio no permiten señalar la evolución completa de un término desde su étimo hasta el derivado moderno (es decir, la entnKla). Por ejemplo, la etimología de riñón no es muy complicada: dcl latín irn rénio rinyo ri­ ñón; de rtnio también derivan el mnyo catalán y el valencia­ no renyó. En las palabras o kcuciones extranjeras que han pasado al castellano íntegramente, sólo se ofrece el idioma, con la tra­ ducción entre comillas. Ejemplo: dcjíi vu |Del fr. «ya visto»! • • ■ Algunos términos que aparecen en publicaciones oficiales se identifican p«r una abreviatura entre corchetes. En las entra­ das principales, estas abreviaturas suelen encontrarse después de la etimología (o tras la entrada cuando no se aporta dicha etimología). En las subcntradas. aparecen inmediatamente de­ trás de las mismas. Cuando un termino tiene más de un sig­ nificado. la abreviatura se sitúa al principio de la definición a la que hace referencia. Se utilizan las abreviaturas siguientes: (DSM-IV) Manual de Diagnóstico y Estadística de los Trastornos Mentales de la Ame­ rican Psychiatric Association, 4. ed.. 1994. |EC1 Número de la Enzyme Commission (p. ej., citrato(si)-sintasa... |E C 4.I.3.7|) to­ mado de las Recomendaciones del Co­ mité de Nomenclatura de la Unión Inter­ nacional de B ioquím ica y B iología Molecular sobre Nomenclatura y Clasi­ ficación de Enzimas publicadas en Enzy­ me Nomendature (1992). (TA) Terminología Anatómica ( 1998), Medical Subject Headin^s Cuando el significado de la palabra o locución extranjera es el mismo que el de la entrada no se indica la traducción. Se deben añadir los conwntarios siguientes: I. Como guía para el vKabulario relacionado, sobre tido para los términos anatómicos, la entrada principal puede seguirse de sus equivalentes griego o latino entre cor­ chetes. En varios términos se ofrecen los Medical Subject Headings (MeSH) y números correspondientes. En algunos casos, el Me­ dica! Subject Heading también aparece en los sinónimos de tales términos; con objeto de conservar espacio, habitualmen- tc se limitan a los sinónimos MeSfi. Disposición de las defíniciones V referencias cru/adas Ejemplo: riñón . . . [Del lat. ren: del gr. nephms Con escasas excepciones, una definición figura únicamente en un lugar para dos o más términos sinónimos. I,as entradas de los sinónimos presentan referencias cruzadas al término don- x i x
  • 22. de puede cnconirarsc la dcnníción. Tales referencias cruzadas aparecen en lugar de la definición: masluplaNliu M amoplaslia. La dennición se encuentra en mumoplastia. En muchos ca­ sos. encontramos una enumeración de sinónimos al final de la entrada en la que figura la definición. Esta enumeración se inicia con las siglas D. I.. esto es, denomínase también, y los sinónimos aparecen en cursiva. En las referencias cruzadas entre una subentrada y otra den- trt) de un mismo encabezamiento principal se escribe el tér­ mino completo de la entrada principal; síndrome de hipiTsum nia-hulim ia Síndrome de Kleine-Levin. La utilización de referencias cruzadas también se sigue en términos antiguos que han sidi sustituidos, así como en las diferentes maneras de transcribir un término. En tales casos, la definición aparece en el término que se prefiere en la ac­ tualidad. Sin embargo, está Justificada una advertencia. En al­ gunos casos, la preferencia de un término sobre otro resulta sutil o incluso inexistente, mientras que en otros, diferentes autoridades, en diferentes especialidades o regiones prefieren términos diferentes. En tales casos, se ha seguido la práctica de definir las palabras únicamente en uno de los términos con la doble finalidad de. por un lado, reducir el tamaño del Dic­ cionario y, por otro, de evitar la duplicación de las definicio­ nes. por lo que el usuario debe recordar que la aparición de una referencia cruzada o definición no siempre indica la pre­ ferencia de una forma o un sinónimo sobre el resto. Entradas relacionadas También se ofrecen referencias cruzadas a entradas relaciona­ das o a entradas en que puede encontrarse información adi­ cional. Se identifican ptr «V. también», «Cf.» y «q. v.» (o su plural «qq. v.»). (Para el significado de las abreviaturas, véa­ se «Abreviaturas utilizadas en este Diccionario», página xx.) dmme de Dtiwn en sindnme, ja información bitgráfica g«»- gráfica o de otro tipo relacionada con el nombre papio se ofre­ ce en una entrada principal (véase «Nombres propios» en el apar­ tado «Secuencia de las entradas», página xviii). También se ofrece una referencia cruz.ada que remite de la entrada principal del rKMiibre propi») a la subentrada en que se define el término. Ejemplo: Down, síndrome (enfermedad) de |John I,angdon Haydon Down, médico inglés. 1828-18%) V. en sindnme. Símbolos y abreviaturas I^ s símbolos, las abreviaturas, las siglas y ios acrónimos fi­ guran como entradas principales; las definiciones consisten en el término al que se refiere el símbolo o la abreviatura con la traducción si el término está en otro idioma. Estos términos suelen aparecer alfabetizados en los lugares oponunos del dic­ cionario; algunos de ellos, sin embaído, se explican por sí so­ los en la definición y no cuentan con entrada, como los nom­ bres de organizaciones y frases como la siguiente: q.h. Ucl lal.ifuaijur h» ni (cada hora). En determinados casos la definición aparece en la abreviatu­ ra o el acrónimo en lugar de en el término al que se refiere, p. ej.. EUSA; en tales casos, la abreviatura, y no el témiino. es lo que realmente se utiliza. l^ s abreviaturas aparecen con y sin punto. Esto no debe in­ terpretarse como indicativo de un uso correcto, ya que las abreviaturas pueden aparecer de cualquier fomia; en la actua­ lidad. se tiende a no utilizar el punto en la mayoría de las abre­ viaturas. En el Apéndice 2 también se ofrece un listado de algunas abreviaturas. Abreviaturas utili/.adas en este Diccionario I-as referencias cruzadas intrcKiucidas con «V. también» o con a. Arteria: agar «Cf.» aparecen en cursiva. aa. Arterias al. Alemán Terminología oficial ant. Anterior En general, cuando un término está contenido en una de las ár. Árabe publicaciones oficiales enumeradas en el apañado de «Publi­ A S. Anglosajón caciones oficiales», su definición aparece en el término ofi­ c. Acerca de (del lat. ciña) cial. Por consiguiente, la definición de «coxal» se encuentra cf. Compárese (del lat. confer) en os coxae: en la subentrada coxal figura una referencia cru­ D. t. Denomínase también zada al término oficial. No obstante, la obra presenta excep­ def. Definición ciones en algunos casos en que el término no oficial es tan dim. Diminutivo comiin o importante, por lo que tiene más sentido situar la EC Enzyme Commission definición en el término no oficial (por ejemplo, la definición esp. Español se encuentra en corazón, no en cor). fr. Francés gen. Genitivo Entradas que contienen un nombre propio gr. Griego Las entradas que contienen un nombre propio suelen aparecer inf. Inferior recogidas en dos x;asiones. l-a definición de la entidad aparece it. Italiano en una subentrada bajo la entrada principal adecuada, como 0i- 1. Ligamento X X
  • 23. lat. Latín ligg. Ligamentos lat. Lateral m. Músculo med. Medial; mediano mm. Músculos n. Nervio neg. Negativo nn. Nervios obs. Obsoleto p. ej. Por ejemplo pl. Plural port. Portugués post. Posterior q . v. Véase (del lat. quod vide) q q . V. Véanse (del lat. quae vide) sing. Singular sup. Superior TA Terminología Anatómica USP United States Pharmacopeia USAN United States Adopted Ñames V. Vena vv. Venas V. Véase XXI
  • 24. Esta página se deja intencionalmente en blanco
  • 25. FUNDAMENTOS DE ETIMOLOGÍA MÉDICA P o r J o s e p h M . P a tw e ll, P h D Hace 2600 años, los griegos asiáticos de Jonia y los griegos italianos de la Grecia Magna fueron los padres de las ciencias especulativas y de investigación, lo que hizo que el griego de entonces llegara hasta sus Kmites y los traspasara, al crear nue­ vos significados para términos ya utilizados y generar pala­ bras nuevas para nuevas ideas y descubrimientos. En este sen­ tido se cree que fue Pitágoras quien empleó por primera vez el término filosofía, «amor por la sabiduría». Las ciencias continiían avanzando por esta senda sólida, iconoclasta pero a la vez deudora y respetuosa de su antigua tradición. En anatomía, cirugía, medicina clínica y medicina de laboratorio, más del 90»' de los términos técnicos tiene su origen en el griego, el latín y el grecolatino. El conocimiento de los fundamentos de la formación de palabras en griego y latín resulta extraordinariamente útil para aprender el vocabu­ lario de la medicina o de cualquier ciencia moderna y es in­ dispensable para todo aquel que pretenda acuñar un término relacionado con una nueva hipótesis, teoría, proceso o enti­ dad. El objetivo de esta introducción es presentar estos fun­ damentos de una manera lo más práctica y concisa posible; cualquier afirmación contraría a la lingüística histórica y com­ parativa que aparezca en las páginas siguientes se ha efectua­ do de una manera deliberada para lograr este propósito. Alfabeto y pronunciación El alfabeto latino es una modiHcación de uno de los numero­ sos alfabetos griegos. El orden y la grafía de las letras latinas son idénticas a los nuestros, salvo en que el alfabeto latino clásico carece de y. ñ y w. que constituyen unas innovaciones que se incorporaron en la Edad Medía. Las consonantes del alfabeto latino tienen los mismos va­ lores aproximados que las del castellano, excepto en que c y ch presentan el sonido K. s es sorda y v suena ua. Ph y th sue­ nan como / y /. respectivamente. Las vocales latinas son largas o cortas. Las cortas se pro­ nuncian de una forma muy semejante a la del inglés wander. bed. it. hope y put; la y corta suena como la tí de diinn en ale­ mán. Las vocales largas se pronuncian como father. hey, nut- riñe, siove y rude en inglés; la y larga suena como la ü de iiber en alemán. El idioma castellano no realiza tales di.stinciones. Las palabras se acentúan en la peniíltima sílaba en caso de contener una vocal larga o un diptongo, o si se sigue de dos o más consonantes; en el resto de casos, se acentúan en la an­ tepenúltima sílaba. El alfabeto griego de uso actual se basa en el que se utili­ zaba en la Atenas de Tmales del siglo V a. de C. En la tabla si­ guiente se muestra una equivalencia entre los caracteres grie­ gos antiguos y los que se corresponden con el castellano actual. M ayúscula MiniLscula Nombre Transcripción latina A a alfa a B P beta b r Y gamma 6 A b delta d E E epsilón e Z C dseta z H n eta e 0 0 .» zeta th I 1 iota i K K kappa c. k A iambda 1 M mi m N V ni n xi X o o omicrón o n n P' P p p rho r I o .? sigma s T T tau I Y V ypsilón y. u fi ph X X ji ch V V psi ps Q (U omega 0 Las vocales son a , e, vj, i, o, u, w, que en su mayoría pue­ den ir seguidas de i o u para formar diptongos, de entre los cuales los m is frecuentes son: Diptongo Transcripcii Ctl e a v au El i. ei EV eu OI 0, oi, e Ol u Ul ui Tran.sliteración Los romanos transliteraron kappa por c, no por k, y ji por ch. Sin embargo, en este Diccionario se mantiene en sus etimo­ logías la transliteración que indica con más claridad el origen griego del término. En la Grecia clásica, el diptongo ei se pronunciaba como en «pleito», mientras que a finales del siglo IV a. de C. se co­ menzó a pronunciar «i»; por consiguiente, la ciudad que Ale­ jandro Magno fundó en Egipto, Alexandreia, se convirtió en XXIII
  • 26. AlexanJria en latín. En general, en castellano se prefiere la iranslíieración latina, aunque el uso de ei por fi está crecien­ do. En este Diccionario se transiitera £i por ei en sus etimo­ logías. Los romanos transliteraron los diptongos griegos « i y oi por los suyos ae y oe, que tenían una pronunciación prác­ ticamente idéntica. No obstante, los diptongos griegos y la­ tinos evolucionaron a vocales simples, pasando por un pe­ ríodo de transformación progresiva en el que se osciló entre los diptongos antiguos y la nueva pronunciación. Esta va­ cilación persiste en idiomas como el inglés: los británicos prefieren los diptongos (w dem a. htíí'morrhage) y los esta­ dounidenses la v«Kal simple (rdem a. hí'morrhage). En la nomenclatura oficial, por ejemplo, la Terminología Anató­ mica. el Index nominum generícorum (planiariim) y el In- ternaiional Code o f Nomenclature of Bacteria, la ortogra­ fía oficial fluctúa entre una edición y otra, de manera que varía de oesophagus a esophagtts o de Haemophilus a He- mophiius y viceversa. En las etimologías de este Dicciona­ rio. los diptongos griegos m y m se translitcran por ai y oi. y se mantienen los latinos ae y oe con objeto de lograr la mayor claridad posible. Los griegos, aunque también los romanos, tuvieron los mis­ mos problemas con la h que ciertas personas en la actualidad, de maiKra que no la ponen cuando debe aparecer y la añaden cuando no resulta necesario. En griego, la h- inicial se man­ tiene en palabras simples {haimu. sangre), pero puede asimi­ larse o desaparecer antes de un prefijo. Por asimilación. hp« y haima dan lugar a hyphaimos, bañado por sangre (apareció por primera vez en Hipócrates): por desaparición, a-, an- y haima originan anaimia, anemia (apareció por primera vez en Aristóteles), no ahaimia ni ahemia. El latín suele conservar la h- inicial aun detrás de prefijos íltomo fiahilis. hahUilas. inhabilitas: honor, honestas, inho­ nestas). al igual que sucede en castellano. I.as palabras griegas se escriben con varias tildes que se­ ñalan la sílaba acentuada. Las palabras que comienzan por vo­ cal. un diptongo o rho (p) se escriben con una marca, el de­ nominado «espíritu» sobre la vocal o la rho inicial o sobre el segundo elemento del diptongo (hepoóiSia. heterodoxia-. auríhjTiKog. aistheiikfht: fnüfióa. rhythmos). El espíritu ds- pen (‘) indica que la silaba com ien/j con una aspiración (h as­ pirada). como en e. y las palabras que comien/.an así suelen transcribirse con una h inicial, como en heiennloxia. Las pa­ labras que comien/an con rho o ypsilón siempre tienen un es­ píritu áspero (ívTfp. hyper; pd'nct, rheuma). El espíritu sua­ ve C) indica la ausencia de aspiración y no tiene efecto alguno sobre la pronunciación (íí/NU/fm»i)c. ammatikos. cu m rffK Í^. autographos) Oíros convenios relativos a las transliteraciones del griego .son los siguientes: gamma (y), antes de gamma (y), kappa (k). ji X ¡'i (?) se pronuncia n y se transcribe como n * Rho ini­ cial y su espíritu áspero (/») .se transcriben como rh. y no hr. la ScgumU (»uerra M u m lu !. AniiUnnitm (k ú'^KurTfiov. atuvcU*. y ÓÓOVT-. dicn(e) k cambió por AKkñtnHiím, qiK es la o rto s n lú oficial. y AitkistnuJim wn corm ios. pero no Axitttnxítm. la palabra griega ^menuje ro l da iu^ar a mgríu% en talín y en catlcllanu. peni no a agfcrtux ni angrt. com o en rheuma (reum a); la doble rho ipp) comt rrh {diáppoict, dianhirea, diarea). Ypsilón (i') se transcribe como y rhytmos). excepto en los diptongos, donde se es­ cribe como M(pevmt. reuma). Algunas palabras de origen griego han pasado al castella­ no prácticamente sin modificaciones (cWfAtTOv, esqueleto: aÚTOHtTOV. autómata): la mayor parte de las palabras grie­ gas han pasado al castellano a través del latín, con pix:as mo­ dificaciones (griego íTTfpvov, esternón; latín, stemum) y al­ gunas lo han hecho a través de una lengua interm edia secundaría, como el francés, con modiñcaciones adicionales (griego xt'tporpyía. cheinnirgia: latín, chirurgia: francés, ri- rurgerie: castellano, cirugía). Formación de palalras l-os cambios más frecuentes, importantes y, pmbablemcnle. caprichosos en las palabras griegas o latinas (o en castellano, para tal caso) no tienen lugar en el paso del griego o del la­ tín al castellano, sino cuando estas palabras se forman por pri­ mera ve/ en la lengua original. Muchas palabras en castellano y casi todas las palabras de las lenguas clásica.s son combinaciones de raíces y afijos. La raíz de un palabra contiene el significado léxico básico y los afijos confieren a la raí/, su forma final como palabra. (La ma­ yor parte de los afijos son prefijos y sufijos, incluidas las in­ flexiones. que se añaden antes o después de la raíz, respecti­ vamente.) Por ejemplo, en los términos castellanos agua, aguas, aguado, desagüe, aguador, aguam anil, paraguas, aguacero y aguar, la raíz es agua y los diversos prefijos (des- para-) y sufijos (-S, -do, -dor, -r, etc.) se añaden a la raíz para for­ mar una palabra y modificar su significado. En castellano, una raíz constituye con frecuencia una pa­ labra con significado independiente, como agua; estas pala­ bras son extremadamente raras en las lenguas clásicas. En latín y griego de forma habitual, y a menudo también en castellano, una palabra es un complejo que consta de una raíz y uno o más afijos, que no son palabras independien­ tes. sino que sólo se u.san para modificar la raíz de alguna manera: estas palabras .se denominan «palabras derivadas». Cuando la raíz no se modifica de una palabra derivada a otra (una «raíz regular» o «débil) y los afijos se yuxtaponen a ella, la totalidad del sistema de palabras derivadas presen­ ta una transparencia y una simplicidad que permiten su com­ presión instantánea, como sucede con agua y sus derivados. Esto también ocurre con el latín y el griego: existe una cla­ ra relación entre los derivados de la raíz latina Ittud- (ala­ bar), como los nombres laudis y laudator (alabanza, alaba­ dor), las formas del verbo regular, laudo, laudas (alabo, alabas, etc.), laudare (alabar) y los adjetivos laudahilis y lau- datorius (alabable). También hay un sistema regular con la raíz griega pau- (pausa, parada): los nombres pausis (pausa) y pauster (calmante), las formas principales del verbo pauo (parar)./«IM50 (pararé) y los adjetivos pausteon (que se para) y pausterios (calmante, que para). Surgen dificultades en latín, griego y otros idiomas cuan­ do las raíces cambian de palabra a palabra (raíces «irregula­ x x i v
  • 27. res» o «fuertes»). Un ejemplo será suficiente. La raíz ten- (es­ tirar) aparece en latín y griego. En latín, la raíz es regular y los derivados son obvios: tendo (tendón), tensio (tensión), te­ nias (tenue), extenuatus (extenuado). En griego, sin embar­ go, la misma raíz aparece como ten-, tein-, ton-, ta-, tan- y tain. En realidad, las reglas para formar palabras en el grie­ go clásico ocuparían un libro entero y, por tanto, en aras de la eficiencia, el listado analítico de palabras que aparece tras este ensayo, ofrece ejemplos de qué afijos se unen a qué for­ mas de la raíz, tanto en el metódico latín como en el exube rante griego. En el sistema latino hay una inconsistencia que afecta a nu­ merosas palabras y, por tanto, a muchas voces castellanas: las raíces latinas con vocales cortas producen vocales normales y fuertes en palabras simples sin prefijos, pero originan vocales débiles en palabras con prefijo. Consideremos a continuación la raíz latina/ac- (hacer). La a breve se mantiene normalmente en palabras sin prefijo; por consiguiente, las formas principales del verbo son: fa d o fáacere hago hacer Otros derivados sin prefijo son: facies factor factura faction- factiosus facil- faz, facies factor manufactura facción faccioso fácil A su vez, de fácil- se derivan: A partir del participio de pretérito, effectus, se generan de­ rivados al eliminar el sufijo -us y añadir otros sufijos a la raíz. Por consiguiente, de effect- deriva: effectum efecto effector efector effectivus efectivo En ocasiones, los romanos recompusieron una forma con prefijo a partir de la norma para las formas sin prefijo. El ejemplo más frecuente, que resulta perfecto para su uso en me­ dicina, es calefacio, yo caliento, y no caleficio, y de ahí cale- facient-, no caleficient-. Evidentemente, existen excepciones, que se producen cuan­ do el término castellano no procede del latín directamente, sino que tiene su origen en otra lengua. Éste es el caso de «chambra», término que procede del francés chambre, cuyo étimo es el latín camera, del que procede también el castella­ no cámara. La asimilación puede afectar a las consonantes presen­ tes entre raíces y afijos. En latín, la asimilación suele ser mínima y obvia: scriho («yo escribo») y seriba («escritor, escriba») alternan con scripsi («escribí») y scriptura («es­ critura»). A veces, la asimilación entre las raíces, prefijos y sufijos latinos causa una distorsión tal que genera con­ fusión, A continuación se ofrece un listado de algunos pre­ fijos latinos frecuentes (en su mayoría también se utilizan como preposiciones) que muestra la asimilación del prefi­ jo al elemento siguiente, aunque en el término castellano no se refleje. El prefijo in- tiene un doble origen y, por consiguiente, dos usos: como prefijo espacial que signifi­ ca en, sobre o dentro de (inscribir, í/uminar, irradiar) y com o prefijo antónim o (i/isensible, inm aduro, ¡/egible, irreverente). facultat- facultad Prefijo Asimilación Latín Castellano facilitat- facilidad ad- ante ; cambia a u f­ accelerare acelerar ad- ante / cam bia a af­ a/TIrmare a/intiar A continuación se añade el prefijo ex a la raíz/ac-. Ex se ad- ame g cam bia a ab ­ ajjgíutinare aglutinar asimila a ef- a n te /y cambia el significado d e/ac - por «com­ ad- ante p cam bia a ap- a/jpendix apéndice pletar», Este prefijo o cualquier otro hace que una a breve (ó) ad- ante ,r cambia a as­ ú.vsimiiare a,timilar se convierta en i breve (I) ante una consonante y en una e bre­ iid- ante t cam bia a ai- artritio africión ve (é) ante dos consonantes. Los cambios en las formas prin­ ex- ante /c a m b ia a ef- ?^uslo e/üsión cipales del verbo con prefijo son: in- ante 1cam bia a il- //luminatio i7uminación in- ante m cam bia a im- í/nmitatio imitar efficio de exfacio in- ante r cambia a ir ¡/radiatio iTradiación efficere de exfacere oh- ante c cam bia a oc- OfClu.SÍO orlusión effectus de exfactus •!Uh- ante / cam bia a suf- suffacarc ,mfocar sub- ante p cam bia a ¿up­ suppositorium i«po.sitorio A partir de palabras como efficio se pueden comprender con rrans- ante s cambia a tran- /ra«,vpiratio rra/iipiración mayor claridad la evolución o los derivados de las palabras latinas. El participio de presente se forma al eliminar el sufi­ jo -re del infinitivo, que es la forma utilizada en las etimolo­ gías del Diccionario Dorland, y se añade -nt (en verbos como efficio se pierde la partícula final -ere y se añade -ient). El par­ ticipio presente de efficio, derivado de efficere será efficient- (eficiente), a partir del cual deriva el nombre efficientia (efi­ ciencia). En griego, la asimilación provoca cambios drásticos en una palabra, pero las leyes fonéticas que rigen estas asimi­ laciones quedan fuera del ámbito de este Diccionario. Afor­ tunadamente, sin embargo, los prefijos griegos son bastante regulares. Al igual que los latinos, pueden actuar como pre posiciones de movimiento o lugar. La mayoría de los prefi­ jos griegos terminan en vocal, que se mantiene cuando el ele­ XXV
  • 28. mentó siguiente empieza por consonante y se pierde (elisión) cuando comienza por vocal: por ejemplo, la iota en epi («so­ bre») no se altera en epidemia y se pierde antes de la o en «■/;onychium («cutícula»). Cuando un prefijo griego termina en consonante y el elemento siguiente empieza por conso­ nante, se produce una asimilación semejante a la del latín: la ni {n} de syn («con») se convierte en symphatheia y syllo- gismox (simpatía y silogismo). El prefijo prevocálico an- tie­ ne un doble origen y, por tanto, un doble uso: es la preposi­ ción espacial ana («arriba»), como en anabolismo y ánodo; y es el prefijo antónimo a-, an, como en ateo y anodino, pro­ cediendo del mismo origen como el prefijo antónimo en la­ tín y castellano in. A continuación ofrecemos un listado de algunos prefi­ jos griegos frecuentes con ejemplos de elisión y asim ila­ ción. Preposición amphi ana anti apo dia ek ex en epi hyper hypo kata meta para perí pro syn Form as com binadas amphi- amph- ana- an- anti- apo- ap- dia- di- ek- ex- en- em- epi- hyper- hypo- kata- kat- meta- met- para- par- peri- pro- syn- sym- syl- sy- Castellano anficciánco ün/eclexis anabolismo ánodo üníigeno apófiús fl/iandria ¿Ííüíermia diméúco íctopia ¿xosmosis ínostosis /mbolo é’ pmefrina hiperíToña /t/podérmico Cüíalepsia catión metamoríosh meíencéfalo paramastoide parótida peritoneo pronóstico í/ntesis ■sí'npático .vi7epsis síítole Muchos sufijos latinos han llegado al castellano de forma natural durante siglos y se precisan pocos comentarios sobre su morfología y utilización. Algunos sufijos frecuentes de uso particular en medicina se enumeran a continuación con sus derivados castellanos. Obsérvese que los sufijos -abilis y -alisí-aris se encuentran unidos a raíces verbales de la pri­ mera conjugación (infinitivos terminados en -are, como en laudare, alabar), mientras que Abilis e -ilis se utilizan con las otras conjugaciones (videre, visihilis; legere, legihilis; audlre, audibilis). Com ponentes latinos Castellano avis + -arium aviario, aviar dormio (dormitus) + -orium dormitoríí) nutria (nutritus) + -ia nutrición moveo (motus) + -or motor porosas + -tas porosií/aJ frió + -abilis friable Corpus (corporis) + -alis corporal febris + -ilis febril oculus + aris ocular cilium + -arius ciliar sensus + -arius sensorio, sensorial reticulum + -atus rcticulada morbus + -idus mórbida ahorior (abortus) + -ivus abortivo squama + -osus escamoio adeps (adipis) + -osus adipoAo prae + caveo (cautus) + -io +-arius precaución Hasta ahora, hemos examinado las diversas formas de raí­ ces, palabras simples y palabras derivadas; únicamente restan las palabras compuestas. Una palabra compuesta está forma­ da por dos (o más) palabras independientes. En castellano, aguardiente, matasuegras, salvamanteles, taparrabos son pa­ labras compuestas. No obstante, dichas palabras no represen­ tan un cambio léxico o semántico con respeco a las palabras originales que las conforman. La situación es notablemente di­ ferente en latín y griego; en las lenguas clásicas se utilizan formas combinadas de sustantivos (es decir, nombres y adje­ tivos que incluyen participios pasados) que con frecuencia son considerablemente diferentes de las formas léxicas que las for­ maron. En latín, todas las palabras compuestas suelen constar de la raíz de la primera palabra, seguida de una vocal de enlace, habitualmente -i-, en ocasiones la raíz de la segunda pa­ labra, la declinación: magn-i-ficient-ia, magnificientia, mag- nificiencia. En la terminología científica, existen muchas palabras compuestas como dorsorradial y frenosecretor con elementos latinos y vocales de enlace griegas; las formas auténticamente latinas de estas voces compuestas serían dor- siradialis y frenisecretoríus. En griego, las reglas para formar palabras compuestas son mucho más complicadas. Si el primer sustantivo de un com­ ponente griego acaba en -a (pero no en -ma) o -e, práctica­ mente siempre se cambia esa vocal por -o-: glossa, lengua + ptosis, caída glossoptosis (glosoptosis) phóne, voz, sonido + logos, estudio phonologia (fonología) Los sustantivos que acaban en -on, -os o -ys suelen perder la consonante final y mantienen la vocal sin modificaciones: astean, hueso + arthritis, gota (apareció por primera vez en Hipócrates) osteoarthritis (osteartritis) myelos, médula + poiésis, producción myelopoiesis (mie- lopoyesis) pachys, grueso -t- derma, piel pachydermia (apareció por primera vez en Hipócrates) (paquidermia)
  • 29. Si el segundo elemento comienza por vocal, simplemente se elimina la -a o -e final del primer elemento sin añadir -o-: arché, principio + enteran, intestino archenteron (ar- quénteron) bradys, lento + akusis, audición bradyacousia (bradia- cusia) Existen excepciones: idea, idea + lagos = ideología es regular, pero genea, familia, linaje + logos = genealogía; genealogía es irregular, así como architektón, no archotektón, arquitecto archttypos no archotypos, arquetipo No obstante, el regular archo- es extremadamente raro com­ parado con arche- y archi- (en puridad, irregulares), por lo que se convierte en irregular en la formación de palabras com­ puestas. La formación de palabras compuestas a partir de otras es complicada debido al hecho de que habitualmente no puede predecirse la forma combinada de un sustantivo a partir de la entrada léxica y, en realidad, suele deducirse la entrada léxi­ ca a partir de la forma combinada y no al contrario. En griego, los sustantivos que acaban en -ma presentan una raíz o forma de combinación en -mat-; así, haima (sangre), haimat- y poiésis (elaboración) originan haimatopoiésis, he­ matopoyesis. No obstante, el mismo Hipócrates emplea hai- morrhagia, hemorragia, no haimatorrhagia. Y nadie podría predecir a partir del nominativo gyné (mujer), que aparece como un nombre regular, una forma combinada gynaik-, que da lugar a ginecología, o de gala (leche), galakt-, que origina galactóforo. El latín no es tan irregular, pero aun así encontramos que lac (leche) da lugar a un radical lact- (lactacidemia); de cor (cora­ zón) surge el radical cord- (cordial); de miles (soldado) procede también el radical milit- (militar). La forma convinada de homo- (ser humano, hombre) es homin- (homínido), pero el mismo Ci­ cerón emplea homicida (asesino, homicida) y no hominicida.
  • 30. Esta página se deja intencionalmente en blanco
  • 31. m A Acomodación; adenina o adenosina; alanina; amperio; ánodo; anterior; gas alveolar (como subíndice). A, . Absorbancia; actividad (def. 3); admisión; área; número mas1co. Á Angstrom. A. [Del lat.] Annum (año). A 2 Segundo tono aórtico. a Acomodación; atto-; sangre arterial (como subíndice). a Aceleración (def. 2); actividad (def. 2); absortividad específica. a [Del lat.] Ante (antes). a. [Del lat.] Annum (año); aqua (agua); arteria (arteria). a-1 (a-1) [Del gr.] Prefijo inseparable que indica desaparición o ausencia; aparece como an- delante de palabras que comienzan con vocal o h. a-2 (a-2) [Del lat.] Prefijo que indica separación o alejamiento. a capite ad calcem [Del lat.] De la cabeza al talón, el orden clásico para describir síntomas. a Alfa, primera letra del alfabeto griego, símbolo del coe ficiente de Bun­ sen, cadena pesada de la IgA (véase inmunoglobulina), cadena a de la he­ moglobina y probabilidad de un error de tipo l. a- (a-) Prefijo que indica 1) el átomo de carbono adyacente al grupo fun­ cional principal; p. ej., a-aminoácidos, utilizándose las letras sucesivas /3. y, 8, etc., para designar los átomos de carbono sucesivos de la cadena; 2) rota­ ción específica de una sustancia ópticamente activa, p. ej., a-D-glucosa; 3) orientación de un átomo o grupo exocíclico, p. ej., 3a-hidroxi-5a-androstano­ l7-ona (androsterona); 4) proteína plasmática que migra con la banda a (sub­ dividida en bandas a1 y a2) en la electroforesis de proteínas, p. ej., a-fetopro­ teína; (5) un componente de una serie de productos químicos relacionados, en especial una serie de formas estereoisoméricas, isoméricas, poliméricas o aló­ tropas, p. ej., a-caroteno, y 6) un miembro de un grupo de entidades relacio­ nadas, p. ej., rayo a. Para los compuestos precedidos por el prefijo a-,véase la forma sin prefijo. a, a-trehalasa (a,a-trehalase) [EC 3.2. 1 .28] Enzima de la clase hidrola­ sa que cataliza la rotura del enlace glucosídico en la trehalosa para formar dos moléculas de glucosa. La deficiencia de esta enzima, que se hereda de forma autosómica recesiva, produce una malabsorción de trehalosa, que se manifiesta con vómitos y diarrea tras la ingestión de una gran cantidad de se­ tas comestibles. AA Alcohólicos Anónimos; aminoácido. AA [Del gr. ana, de cada] aa. aa. [Del lat.] Arteriae (arterias). aa Abreviatura que se utiliza en las prescripciones escritas, seguida de los nombres de dos o más ingredientes y que significa «de cada»; también se escribe como AAy ana. AAA American Association ofAnatomists. AAAS American Association f ar the Advencement ofScience. AABB American Association ofBlood Banks. AACP American Academy ofChildPsychiatry. AAD American Academy ofDermatology. AADP American Academy ofDenture Prosthetics. AADR American Academy ofDental Radiology. AADS American Association ofDental Schools. AAE1 AAE2 AAFP American Association ofEndodontists. (ASA) Anticuerpo antiespermático. American Academy ofFamily Physicians. AAH Antígeno asociado a la hepatitis. V. antígeno de super ficie de la he­ patitis B, en antígeno. AAl American Association oflmmunologists. AAlD American Academy oflmplant Dentistry. AAlN American Association ofIndustrial Nurses. AAL (ALA) Ácido aminolevulínico. AAL (FFA) Ácidos grasos libres. V. ácidos grasos no esterificados, en áci­ do graso. AAMA American Association ofMedica! Assistants. AAMC Association ofAmerican Medica! Colleges. AAMD American Association on Mental Deficiency. AAMT American Association f ar Medica! Transcription. AAN American Academy ofNeurology. AANP American Association ofNaturopathic Physicians. AAO American Association of Orthodontists; American Academy ofOph­ thalmology; American Academy of Otolaryngology; American Osteopathic Association. AAOP American Academy ofOral Pathology. AAOS American Academy ofOrthopaedic Surgeons. AAP AmericanAcademy o fPediatrics; American Academy o fPedodontics; American Academy ofPeriodontology; American Association ofPathologists. AAPA American Academy ofPhysician Assistants. AAPB American Association ofPathologists and Bact�riologists. AAPMR American Academy ofPhysical Medicine and Rehabilitation. AARC American Association f ar Respiratory Care. Aaron, signo de (Aaron sign) [Charles Dettie Aaron, médico estadouni­ dense, 1 866-1951] V. en signo. Aarskog, síndrome de (Aarskog syndrome) [Dagfinn Charles Aarskog, pediatra noruego, nacido en 1 928] V. en síndrome. Aarskog-Scott, síndrome de ( Aarskog-Scott syndrome) [D. C. Aars­ kog; Charles I. Scott, Jr., pediatra estadounidense, s. XX] Síndrome de Aaars­ kog. V. en síndrome. AAS ( ASA) Ácido acetilsalicílico; ácido arginosuccínico. 5-AAS (5-ASA) ácido 5-aminosalicílico. V. mesalacina. Aase, síndrome de ( Aase syndrome) [Jon Morton Aase, pediatra esta­ dounidense, nacido en 1 936] V. en síndrome. AATA American Art Therapy Association. AB [Del lat.] Artium Baccalaureus. ab Preposición latina que significa desde. ab- (ab-) [Del lat. ab, desde] Prefijo que significa desde. abacavir, sulfato de (abacavir sulf ate) Inhibidor de la transcriptasa in­ versa no nucleosídico, que se utiliza como antirretrovírico en el tratamiento de la infección por el virus de la inmunodeficiencia humana; se administra por vía oral. abacteriano (abacterial) Sin bacterias. Abadie, signo de (Abadie s sign) [Joseph Louis Irenée Abadie, neurólo­ go francés, 1 873-1946] V. en signo. abanico (jan) Área, figura o estructura con forma de sector de un círculo que contiene menos de un semicírculo. abaptistón (abaptiston) [a-1 + del gr. baptein, sumergir] Trépano cuya for­ ma evita la penetración en el encéfalo. abarognosia (abarognosis) [a-1 + baro + del gr. gnosis, conocimiento) Barognosia. abarticulación (abarticulation) [ab- + del lat. articulatio, articulación] l . Luxación de una articulación. 2. Articulación sinovial. abarticular (abarticular) l . Que no afecta a la articulación. 2. Alejado de una articulación. abartrosis (abarthrosis) [ab- +del lat. arthrosis] Diartrosis. abasia (abasia) [a-1 + del gr. basis, paso + -ia] Incapacidad para andar. astasia (a.-astasia) Astasia-abasia. atáxica (a. atactica) Abasia caracterizada por movimientos inseguros y debida a un defecto de coordinación. coreica (choreic a.) Forma debida a corea de las extremidades inferiores. espástica ( spactic a.) Abasia paroxística trepidante. paralítica (paralytic a.) Forma debida a parálisis de los músculos de las extremidades inferiores. paroxística trepidante (paroxysmal trepidant a.) Astasia-abasia causa­ da por rigidez espástica de las extremidades inferiores al intentar ponerse de pie. D. t. abasia espástica. temblorosa, trémula (trembling a., a. trepidans) Abasia debida a tem­ blor de las extremidades inferiores. abásico (abasic) Perteneciente o relativo a la abasia. abático (abatic) Abásico. abatimiento (abatement) Disminución de la intensidad de un dolor o síntoma. abatimiento (de jection) Estado mental caracterizado por tristeza; ánimo bajo característico de la depresión. abatir (abate) Inclinar, descender o disminuir. abbau [Del al. abbau, «descomposición», «rotura»] l. Degradación exer­ gónica de las sustancias químicas. 2. Descomposición de las sustancias quí­ micas. 3. Productos catabólicos. Abbe, colgajo de, operación (Abbe sflap, operation) [Robert Abbe, ci­ rujano estadounidense, 1 851-1928] V. en colgajo y operación. Abbe, condensador de ( Abbe s condenser) [Emst Karl Abbe, fisico ale­ mán, 1 840-1905] V. en condensador.
  • 32. Abbe-Zeiss, cámara de recuento (aparato) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . aberración e e • Regiones del abdomen: J, epigastrio; 2, hipocondrio derecho; 3, hipocondrio izq­ guierdo; 4, flanco, vacío (o región lumbar) derecho; 5, región umbilical o mesogastrio 6, flanco, vacío (o región lumbar) izquierdo; 7, fosa (o región) ilíaca derecha; 8, hipo­ gastrio (o región púbica); 9, fosa (o región) ilíaca izquierda. A, plano transpilórico; B. plano transtubercular; C, línea medioclavicular. Abbe-Zeiss, cámara de recuento (aparato) (Abbe-Zeiss counting chamber [apparatusj [E. K. Abbe; Carl Zeiss, óptico alemán, 1 8 1 6-1 888] Cá­ mara de recuento de Thoma-Zeiss. Abbot, método de ( Abbot's method ) [Edville Gerhardt Abbot, cirujano estadounidense, 1 870-1 938] V. en método. Abbott-Miller, sonda de (Abbot-Miller tube) [William Osler Abbott, mé­ dico estadounidense, 1 902-1943; T. Grier Miller, médico estadounidense, 1 886-198 1]. V. Miller-Abbott, tubo de. Abbott-Rawson, sonda de ( Abbott-Rawson tube) [W. O. Abbott; Ar­ thur J. Rawson, médico estadounidense, nacido en 1 896] V. en sonda. ABCD Régimen de quimioterapia antineoplásica constituido por doxorru­ bicina, bleomicina, CCNU (lomustina) y dacarbacina. abciximab (abciximab) Fragmento Fab de un anticuerpo monoclonal hu­ mano-murino que inhibe la agregación de las plaquetas y se usa como anti­ trombótico en la angioplastia coronaria transluminal percutánea; se adminis­ tra en infusión intravenosa. •abdomen (abdomen) [Posiblemente del lat. abdere, esconder] [TA] Parte del cuerpo situada entre el tórax y la pelvis; contiene una cavidad (cavidad ab­ dominal) separada en la parte superior de la cavidad torácica por el diafragma y en Ja parte inferior de la cavidad pélvica por el plano del estrecho superior de la pelvis; está revestido por una membrana serosa, el peritoneo. Esta cavidad contiene las vísceras abdominales (V. lámina 56) y está rodeada por una pared (paredabdominal) formada por los músculos abdominales, la columna vertebral y los huesos ilíacos. D. t. vientre y barriga. Cuatro lineas imaginarias proyecta­ das sobre la pared anterior lo dividen en nueve regiones (V. ilustración); dos de las líneas siguen un trazado horizontal alrededor del cuerpo (la superior, en el plano de los cartílagos del noveno par de costillas, y la inferior, en el plano de las crestas ilíacas superiores), y las otras dos se extienden verticalmente a cada lado del cuerpo desde el cartílago de la octava costilla al centro del ligamento inguinal. Las regiones son: tres superiores, hipocondrio derecho, epigastrio e hi­ pocondrio izquierdo; tres medias, vacío derecho, umbilical y vacío izquierdo, y tres inferiores, fosa inguinal derecha, púbica y fosa inguinal izquierda. agudo (acute a.) Cuadro abdominal de comienzo brusco que suele aso­ ciarse a dolor abdominal debido a inflamación, perforación, obstrucción, in­ farto o rotura de órganos intraabdominales. En general, precisa una interven­ ción quirúrgica de urgencia. Como ejemplos pueden citarse la colecistitis o la apendicitis agudas, la perforación de una úlcera péptica, la hernia estran­ gulada, la trombosis de la arteria mesentérica superior o la rotura esplénica. Llamado también abdomen quirúrgico. en batea (boat-shaped a.) Abdomen escafoideo. carinado (carinate a.) Abdomen escafoideo. escafoideo ( scaphoid a.) Abdomen cuya pared anterior está deprimida; se observa en niños con enfermedad cerebral. D. t. abdomen navicular y carinado. navicular (navicular a.) Abdomen escafoideo. obstipum (obstipum a.) Acortamiento congénito del músculo recto del abdomen. en parrilla (gridiron a.) Abdomen cruzado por cicatrices debidas a in­ tervenciones quirúrgicas múltiples, como el que se observa en las formas gra­ ves de síndrome de Munchausen. en péndulo (pendulous a.) Cuadro de relajación de la pared abdominal por el que la pared abdominal anterior cuelga sobre el pubis. D. t. venterpro­ pendens. quirúrgico (surgical a.) Abdomen agudo. abdominal (abdominal) [Del lat. abdominalis] Perteneciente o relativo al abdomen. D. t. celíaco. 2 abdomin(o)- (abdomin(o)-) [Del lat. abdomen] Prefijo que indica relación con el abdomen. abdominocentesis (abdominocentesis) [abdomino- + -centesis] Para­ centesis abdominal. abdominocístico (abdominocystic) Abdominovesical. abdominoescrotal (abdominoscrotal) Perteneciente o relativo al abdo­ men y el escroto. abdominogenital (abdominogenital) Perteneciente o relativo al abdomen y Jos órganos genitales. abdominohisterectomía (abdominohysterectomy) Histerectomía abdo­ minal. abdominohisterotomía (abdominohysterotomy) Histerotomía abdominal. abdominoscopia (abdominoscopy) [abdomino- + -scopia] Laparoscopia. abdominotorácico (abdominothoracic) Toracoabdominal. abdominouterotomía (abdominouterotomy) Histerotomía abdominal. abdominovaginal (abdominovaginal) Perteneciente o relativo al abdo­ men y la vagina. abdominovesical (abdominovesical) l . Abdominocístico. 2. Pertene­ ciente o relativo o que comunica Ja cavidad abdominal y la vejiga, como una fistula. D. t. abdominocístico y vesicoabdominal. •abducción (abduction) Acción y efecto de abducir. abducens [Del lat. «separarn] Adjetivo latino que se utiliza en nombres de estructuras (p. ej., nervio abducens) que sirven para abducir una parte. abducente (abducent) [Del Jat. abducens] Que abduce o realiza una se­ paración, como un nervio abducente. abducir (abduct) [ab- + ducir] Separar o alejar del plano medio o (en los dedos) de la línea axial de una extremidad. abductio [Del Jat.] [TA] Abducción. abductor (abductor) Que abduce. V. en músculo. abecuosa (abequose) Azúcar poco frecuente que es un antígeno somáti­ co polisacárido de especies de Salmonella. abedul (birch) Cualquier árbol del género Betula. abeja (bee) Cualquiera de los diversos insectos voladores de la familiaApi­ dae. V. Apis y Bombus. abembrionario (abembryonic) [ab- + embrionario] Separado del em­ brión. Abernethy, fascia de ( Abernethy 's f ascia) [John Abernethy, cirujano y anatomista británico, 1764-1831] V. f ascia ilíaca. aberración1 (aberrancy) Aberración2 (def. 3). dependiente de aceleración (acceleration-dependent a.) Aberración producida por una conducción intraventricular alterada cuando el corazón al­ canza una frecuencia crítica determinada. dependiente de bradicardia (bradycardia-dependent a.) Aberración dependiente de desaceleración. dependiente de desaceleración (deceleration-dependent a.) Aberra­ ción producida por una conducción intraventricular alterada tras pausas pro­ longadas o disminución de la frecuencia cardíaca por debajo de un umbral crítico. dependiente de taquicardia (tachycardia-dependent a.) Aberración de­ pendiente de aceleración. aberración2 (aberration) [Del lat. aberratio] 1. Desviación del curso o condición normal. 2 Refracción o focalización desigual de los rayos de la luz por una lente que produce una degradación de la imagen. 3. En cardio­ logía, conducción aberrante del impulso eléctrico. cromática (chromatic a.) Desviación desigual de los rayos de luz de dis­ tintas longitudes de onda que pasan a través de un medio de refracción, Jo que produce halos de color alrededor de la imagen obtenida. D. t. aberración newtoniana. •Abducción de los dedos de la mano.
  • 33. A B e ----- D E F G Deleción terminal A A B B e E D ----- D E e F F G G Inversión paracéntrica A A B D e e ----- D B E E F F G G Inversión pericéntrica A B A D A Centrómero A A 8-1 _ B B e e e ----- D D D E E G F F G G Deleción intersticial A B e D E F G A B e D E F G E F ----- E F Translocación robertsoniana A L L A A B M M B B ----- e N N e e D o o o D E p p p E F F G G Translocación recíproca A L L A A B M M B B ----- e N N e e D o o D D E p p G E F F G G Inserción A B B A e D E F G ----- ----- G Cromosoma en anillo � c;;;;; F ;;;;;;;;¡ E ;;;;;;;;¡ D ;;;;;;;;¡ C � f;.C ;;;;;;;;; ;;;; D ;;;;;¡ E ;;;;;;;;¡ F�----- e::;;;;;;:;:::_...,,. F F E lsocromosoma LÁMINA l. ABERRACIONES CROMOSÓMICAS •Los genes se indican con letras; las roturas se marcan con flechas pequeñas. 3 L L M M N N D o E p F G L L M M N N E o F p o p F