Sinkopa

1. Sinkopa –diagnostikimi
dhe menaxhimi

2. Përmbajtja
Definicioni Sinonime
t
Faktoret
predisponues
Klasifik
imi
Manifesti
mi klinik
Patofiziolo
gjia
Evaluimi
Menaxhimi
Prevenimi
Konklusi
onet

3. Sinkopa
“Sinkopa është simptom dhe nuk
është sëmundje”

4. Sinkopa- Definicioni
 Humbje e papritur, e përkohshme e shkurte
reversibile e vetëdijes
 Zakonisht < 1 minute
 Definicioni: vazodilatim masiv periferik qon deri
te zbrazja e ulët kardiake që rezulton në
zvoglimin e qarkullimit cerebral të gjakut e që
shkaktonë zakonisht shkakton humbje të
përkohshme të vetëdijes.

5. Syncope and death are the same – except that in one you
wake up.
W.H.Anderson
Eshtë një proces që ka potencial të rezikoj jetën
e pacientit

6. Sinkopa - prevalenca
 Është emergjenca më e shpeshtë
 Sinkopa paraqitet në rreth 3 % të të gjitha
vizitave emergjente

7.  40% të njerëzve përjetojnë sinkopën së paku një herë në
jëtë
 1-6% të të pranuarve në spital
 1% e emergjencave në dhomën e vizitave emergjente
 10% humbjeve të vetëdijes te të moshuarit janë pasojë e
sinkopës
 Në morbiditetet e shkallës së lartë traumat gjatë
aksidenteve, frakturat, etj sinkopa përfaqësohet me 6%
 Te lëndimet e vogla si psh, lacerimet e lëkurës,
hematomat, etj Sinkopa përfaqsohet me 29%

8. Sinkopa - sinonimet
 Bradikardia atriale
 Humbja beninje e vetëdijes
 Sinkopa neurogjene
 Sinkopa psikogjene
 Humbja e thjeshtë e vetëdijes
 Sinkopa vazodepresore
 Sinkopa vazovagale

9. Faktorët predisponues
PSIKOGJEN
Frika
Shqetësimi
Stresi emocional
Dhimbja ( e
menjehershme dhe e
papritur)
Ballafaqimi me
ambientin - gjaku,
instrumentet, personeli
mjekësorë dhe ate
stomatologjik
LUFTO apo IK
Sinkopë vazodepresore

10. Faktorët predisponues
JO PSIKOGJEN
Ulja në pozitë jo
adekuate apo
qëndrimi në këmbë
Uria, si rrjedhë e
dietave apo ushqimit
jo të rregullt
Kjo zvoglon
qarkullimin cerebral
në pikë kritike të
humbjes së vetëdijes
Zvoglon nivelin e
glukozës në tru

11.  Detyra fillestare e çdo punonjesi shendetësore
është që të dalloj sinkopën e vërtetë nga situatat
jo sinkope si:
 pseudosinkopat psikogjene,
 humbjet e vetëdijës të natyrave të tjera,
 çrregullimet metabolike (hipoxia e hipoglikemia)
 intoksikimet dhe
 histeria.

12. Test –metoda e diagnostikimit të
sinkopës ortostatike
 Metodë protokolare e
diagnostikimit, në rastet e
sinkopave atipike
 Pacienti mësohet të dalloj
simptomet prodromale të
saj në mënyrë që të jetë i
pregatitur
 Nuk përdoret për të
vlerësuar suksesin e
trajtimit.

13. Klasifikimi
Vazovagale
Kardiopulmonare
Cerebrale
European Society of Cardiology (ESC)

14. VAZOVAGALE
Veprimi i vagusit
Insuficience e qarkullimit te SNQ
TA, Pulsi- zvoglohet
Humbja e vetëdijes
Sinkoa vazovagale shkaktohet nga situatat e pakënshme emocionale, dhimbja
dhe stresi ortostatik (qendrimet e gjata në këmbë ,rradhë ose hapësira të
ngjeshura te njërëzve dhe është e shoqëruar me postepisode më mundimi,
dobësisë dhe vjelljes

15. KARDIOPULMONA
RE
Pacientët me histori të sëm. Kardiovaskulare (aritmite,tahikarditë
paroksizmale ventrikulare dhe supraventrikulare, çrregullimet
atrioventrikulare, etj)
Si pasojë e zvoglimit të vëllimit minutor të gjakut që qon deri te
zvoglimi edhe I qarkullimit në SNQ
Pacientët me prdispozita të sinkopës kardiake kanë rrezik të dyfishtë
nga vdekja krahasuar me pacientët e shëndoshë.

16. CEREBROVASKUL
ARE
Insuficiencë e perfuzionit cerebral te gjakut si insuficienca e arteries
basilare, migrena, iritimi I sinusit karotid, etj. Edhepse e rrallë (1%), ky
tip I sinkopës duhet të merret në konsideratë në rast të të dhënave të
dyshimta anamnestike ose analizave klinike

17. Prevenimi
 Anamneza – vlerësimi paraprak i mundësisë së
paraqitjes së sinkopës
 Aplikimi i protokolit për redukim të stresit caktimi
itermineve, vizita të rregullta te personelit
shendetesore dhe stomatologjik.
 Ajrosja e ambienteve të punës
 Pergaditja psikologjike e pacientit per procedurat e
intervenimit mjeksor.

18.  Pozita adekuate e pacientit

19. Presinkopa
 Ankohet se e ka të
nxehtë ne qafë dhe
fytyrë
 Zbehet
 Djersitet fillimisht në
ballë
 Ndihem keq------Nauze--
--Humbje e Vetëdijes
(HV).

20.  Dilatim pupilarë
 Hiperpnea-thellohet respiracioni
 Pacienti ka duar dhe këmbë të ftohta
 Hipotension dhe bradikardi
 Nuk shef mirë, marramendje
oHumbet Vetëdija

21.  Nëse pacienti është në pozitë të ngritur
 Parasinkopa Humbje e
vetëdijes
për 30 sekonda

22.  Nëse pacienti është në pozitë shtrire ne
shpinë
 Parasinkopa pothuajse KURRË
Humbje të Vetëdijes

23. Sinkopa
 Zbehja e pacientit lehtësisht në te hiri
 Djersitje
 Nauze
 Zgjërim i bebzave të syrit
 Lëvizje konvulzive

24.  Lëvizjet konvulzive të duarve, këmbëve, dhe muskujve
të fytyrës
 Bradikardia vazhdon
 P -50 rrahje në minutë
 Relaksimi i plotë muskularë mund të qon tek
obstrukcioni parcial apo total i rrugëve të
frymemarrjes
 Inkontinencë

25. Kohëzgjatja
Disa sekonda –disa minuta
Nese zgjatë më shumë se 5 minuta,
gjegjësisht nëse pacienti nuk kthjellet
për 15-20 minuta , më nuk kemi të
bëjmë vetëm me SINKOPE

26. Sinkopa- Tretmani
 Vendosja e pacientit në pozitë supine me këmbët
e elevuara (Pozita Trendelenberg)
 O2
 Monitorimi I shenjave vitale:
 Frymmemarrjen, Pulsin dhe TA
 Lirimi nga rrobat e shtrënguara

27. Sinkopa- Tretmani
 Lecka të lagura të ftohta të vendosen në ballë
të pacientit (e stimulon pacientin në reagim)
 Nëse hipotensioni perziston ,
EPINEPHRINE/adrenalinë (1:10,000)
0.01 mg/kg IV/IM
 Nëse kemi bradikardi,
ATROPINE 0.01 mg IV/IM

28. Përcaktimi i faktorëve nxitës të
sinkopës
 Percaktohet shkaktari i sinkopes
 aksioziteti,
 shtypja e gjakut,
 dhimbja e papritur(gjatë trajtimit) ,
 hipoglikemia,
 traumat psikogjene (te përjetura në fëmijëri gjatë
trajtimeve shendetesore ose dentare )
Kjo ka rëndësi në mënyrë që të evitohet dhe të
parashihet mundësia e paraqitjes së sinkopës
para se pacienti t’i nënshtrohet intervenimit te
ndryshme mjëksore

29. Sinkopa-sfidat
 Implikimi në kualitetin e jetës:
 Punë
 Rrugë
 Vozitësit
 Etiologjia komplekse
 Vështirësi në parashikimin e shfaqjes (në çdo
moment)
 Vlerësimi i duhur i rrezikut

30. Ju faleminderit!