Çin'in başkenti olan Pekin kentinin kuruluşundan günümüze mekansal değişim süreci

1. PLN 4480 TARİHİ KENT MERKEZLERİ MEKANSAL DEĞİŞİM SÜRECİ
PEKİN--BEİJİNG
ÖĞRETİM ÜYESİ: DOÇ.DR. MUHAMMED AYDOĞAN
2016516022 MEHMET CEYLAN
Mayıs,2022

2. Pekin, Çin'in (Xi'an, Luoyang, Nanjing ile birlikte) en iyi korunmuş ve dünya çapında ünlü
dört antik kentinden biridir.
Birkaç kesintiyle Pekin, yaklaşık sekiz yüzyıl boyunca Çin'in başkenti olmuştur.
Şehir aynı zamanda insanlığın beşiği olarak da bilinir.
Tarih öncesi zamanlarda, Pekin'in etrafındaki alan, bilinen en eski insanlardan bazılarının
yaşadığı bir yerdi.
1918 ve 1939 yılları arasında , yaklaşık 770.000 ila 230.000 yıl önce yaşamış
Pekin adamına (eski adıyla Sinanthropus pekinensis ; şimdiki adıyla Homo erectus
pekinensis ) ait kalıntılar bulundu.
Kalıntıların bulunduğu Zhoukoudian merkezi şehrin yaklaşık 50 km güneybatısında bir köy.
Beijing Şehri 3.000 yıldan fazla bir süre önce JİN adıyla kuruldu.
Kentin şimdiki merkezini oluşturan dünyaca ünlü Yasak Şehir Ming hanedanlığı dönemde
1406 yılında inşa edilmiştir.

3. 1045 M.Ö. Ji şehri Pekin'de kuruldu
MÖ 226 İmparator Qin Shihuang, Ji'yi işgal etti
581-618 Adı Zhuojun(130.000'den fazla nüfus)
618-907 Adı Youzhou(Askeri merkez ve iş merkezi)
1153 Kin hanedanlığı döneminde başkenti Zhongdu
olarak adlandırıldı.
1215 Cengiz Han tarafından işgal edildi ve Hanbalık diğer
adıyla Dadu adı verildi.
1368 Ming imparatorluğu şehri kurtarmış ve bügünkü
şehir merkezini inşa etmiştir.
Politik bir merkez olarak Pekin kentinin
gelişimini anlayabilmek için tarihini de
bilmek gerekiyor.

4. 1211 ile 1215 arasında Moğollar Cengiz Han önderliğinde şehri ele geçirdi.
Zhongdu'nun sarayları ateşe verildi ve bir aydan fazla bir süre alevler içinde kaldı.
Tüm Çin Moğol ordularına düştüğünde, Cengiz Han'ın halefi olan Kubilay Han Moğolistan'daki eski Karakurum şehrini
terk ederek Pekin'de yeni bir başkent inşa etmeye karar verdi .
1272'de yeni başkente Dadu ("Büyük Başkent") adını verdi; Moğollar burada Çin'in siyasi merkezi haline geldi.
Dadu, eski şehirden büyük ve eski kentin biraz kuzeydoğusunda inşa edildi.
Dış duvarın çevresi yaklaşık 29 km uzunluğundaydı ve 50 km kareden daha büyük bir alanı kaplıyordu.
Şehir surları dövülmüş toprakla inşa edilmişti ve yılda bir kez onları çamurla onarmak için işçiler çağrılıyordu.
O sırada sarayın baş mimarı Kubilay tarafından atanan bir Arap'tı. Dadu şehri, Moğol döneminin heybetli mimarisini
örnekledi. Duvarlar ve 12 kapının tümü Çin planına göre modellenmiştir, ancak iç odalar ve yaşam alanları genellikle
Moğol kültürünü yansıtıyor .
Bu özellikler , 1280'lerde Dadu'yu ziyaret eden Venedikli gezgin Marco Polo'yu hayrete düşürdü.

5. 1368 Ming imparatorluğu şehri Beiping olarak adlandırıyor.
1403 Yeniden Beijing adlandırılıyor.
1406 Yasak Şehir - inşaat başladı
1421 Ming Başkenti Oldu.
1564 Şehrin orta kısmı artık şekillendi .Günümüz şehir büyüklüğünü
oluşturmak için daha da güneye doğru genişledi.
1644 Qing Başkenti Oldu.
1860 İngiliz-Fransız Müttefik Kuvvetleri şehri işgal etti ve Yuanmingyuan
Bahçelerini yaktı.
1911 Sun Yat-sen'in devrimi, Qing'in egemenliğine son verdi.
Son imparator Puyi tahttan feragat etmek zorunda kaldı.
1912 Çin Cumhuriyeti'nin kuruluşu (daha sonra adı Beiping olarak
değiştirildi)
1937 Japonya Pekin'i işgal etti.
1945 Japonya'nın Teslimi
1949 Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşu, Pekin adını yeniden aldı.
1368’de Ming imparatorluğu Çin’i
birleştirip bügünkü başkenti inşa ediyor.

6. Liao, Jurchen Jin, Yuan, Ming ve Qing hanedanları boyunca Pekin'deki surların değişimini gösteren harita.
Pekin tarihi boyunca pek çok hanedanlığa başkentlik
yapmıştır.
Bu haritada bulunan sur duvarları bize hanedan
döneminde şehrin sınırları ve gelişimi hakkında
ipuçları vermektedir.
Şehrin ilk kurulduğu merkez
Daha sonraki hanedanlarca
yıkılmıştır.
-1406’da kurulan Yasak Şehir
-Bügünkü Pekin Şehri bu merkezi
referans alarak gelişim göstermiştir.

7. Çevre yolları şehrin gelişiminde katmanlı bir
makroform oluşturmuştur. 1904 yılında Pekin Şehri

8. Kentteki ulaşım ağı Yasak Şehri referans alarak grid sisteme dayalı geometrik bir
gelişim göstermiş.

9. Yasak Şehrin etrafında 50 metre
genişliğinde su kanalları kazılmış ve
suyla doldurulmuştur.
Bu strateji şehri savunma
anlamında büyük kolaylık
sağlamıştır.
Kurulduğu merkezde su
kaynağının bulunması kentin
neden burada yer seçtiğini
açıklamaktadır.
Yasak Şehir kendi içinde iç ve
dış olmak üzere iki katmandan
oluşur.
İç katmanda güvenlik zaafiyeti
oluşturmamak için ağaç dikilmemiş.

10. Kuzeyi yüksek dağlarla çevrili olması savunma ; iki büyük nehir arasında ve tarım havzasında yer alıyor olması ekonomik
açıdan stratejik değerini göstermektedir.

11. Bir megakent olan Pekin,
kentsel nüfus
açısından Şanghay'dan sonra
Çin'in en büyük ikinci şehridir
ve ülkenin kültürel, eğitim,
ve siyasî merkezidir.
21,54 milyon (2018)

12. Tarihinden güç alarak gelişen bir vizyona sahiptir.Kurulduğu merkez değerinden bir şey kaybetmemiştir.

13. Pekin kurulduğu merkezle bütünleşen imgelenebilirliği güçlü olan bir kenttir.

14. Geleneksel ve modern mimariyi bir arada barındırmaktadır.

15. Son haliyle iki nehir arasında sıkışan saçaklı bir gelişim göstermektedir

16. KAYNAKÇA
https://www.istockphoto.com/tr/foto%C4%9Fraf/yukar%C4%B1dan-pekin-yasak-%C5%9Fehir-beijing-%C3%A7in-
imparatorluk-%C5%9Fehri-kuzey-kap%C4%B1s%C4%B1nda-gm680955238-124836277
https://www.hiclipart.com/free-transparent-background-png-clipart-
pqrvf/download
https://vizyon2050.istanbul/yayindetay-1-1066-
pekinde_kritik_tarihsel_donem_20162035_yeni_master_plan
https://www.newworldencyclopedia.org/entry/Beijing
https://en.wikipedia.org/wiki/Beijing
https://www.britannica.com/place/Beijing
http://wb.beijing.gov.cn/en/
https://www.beijingofdreams.com/map.html