Waar moet je rekening mee houden bij het verkrijgen van toestemming van auteurs voor het publiceren van werken in de HBO Kennisbank? Een uitleg over auteursrecht, gebruiksrecht en open access.
Permission to publish: over toestemming, open access en gebruiksrecht in de HBO Kennisbank
1. Permission to publish
Over het toestemming krijgen voor het
publiceren in de HBO Kennisbank
(en daarmee over auteursrecht, gebruiksrecht en Open Access)
Raymond Snijders
Gebruikersoverleg HBO Kennisbank
12 september 2017
Foto via https://www.flickr.com/photos/gbierens/3590454606 CC BY-NC-ND
3. Van wie is de scriptie eigenlijk?
Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk
van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens
rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te
verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.
Ja maar?! Wie is dan de maker?
De opleiding! De onderwijsinstelling! Het bedrijf waar de
afstudeeropdracht is uitgevoerd! Wacht, de student? Echt waar?
De oneindige discussie (2006 tot nu)
4. Toestemming vragen
De rechthebbende moet toestemming geven voor wat de
instelling/bibliotheek met zijn of haar publicatie wil doen! Want in de
HBO Kennisbank wordt de publicatie openbaar gemaakt.
En dat is geen vrijbrief
De toestemming geldt alleen voor het specifieke doel waarvoor die
toestemming verkregen is. Vraag je alleen toestemming om de
publicatie in de HBO Kennisbank op te nemen, dan is dat ook alles
wat er mee mag gebeuren.
Toestemming vragen
5. Schriftelijke toestemming
Schriftelijke toestemming is essentieel. De werkgroep
Auteursrechten en hbo ontwierp de eerste versie van een
toestemmingsformulier.
Nog best lastig
Duidelijk maken wat er precies met een publicatie gaat gebeuren in
de HBO Kennisbank valt niet mee. Consequenties? Wat als er
meerdere auteurs zijn? En hoe houd je rekening met de belangen (en
rechten) van derden die bijgedragen hebben?
Toestemmingsformulier
6. Maar we willen nu nog meer!
Open access betekent voor een gebruiker (van de HBO Kennisbank)
dat je een publicatie ook mag hergebruiken voor je eigen
doeleinden. Open access betekent voor de auteur(s) dat er
toestemming gegeven moet worden om meer te doen met de
publicatie dan alleen maar beschikbaar stellen in de HBO-K.
Anders zouden eindgebruikers eerst zelf toestemming
moeten vragen aan de student, docent of onderzoeker.
Open access
8. De eindgebruikers faciliteren
Wat moeten eindgebruikers van de HBO Kennisbank kunnen doen
met de publicaties? Mogen ze het aanpassen en hergebruiken?
Zowel commercieel als niet-commercieel? En moet dat voor elke
publicatie kunnen verschillen? Verplicht zijn?
Hoe open (access) moet de HBO Kennisbank zijn?
Wat willen we nou?
9. Niet zo dus
Klik op ‘Open access publicaties’ en je krijgt publicaties met
‘Restricted Access’ waar de auteur geen toestemming heeft gegeven
om meer te doen met de publicatie.
10. Creative Commons
Vooraf gedefinieerde toestemming is mogelijk met Creative
Commons. 6 licenties waarmee de auteursrechthebbende kan
bepalen in welke mate (en voor welke doeleinden) zijn of haar werk
verder verspreid mag worden, en onder welke voorwaarden dit mag.
Wat voor toestemming?
12. Een rechthebbende moet dus goed nadenken of (en hoe)
die zijn of haar werk wil delen met anderen. En snappen
wat de consequenties zijn!
Waarin wordt het werk gepubliceerd en wat betekent
dat precies? What’s in it for him/her? Beschrijf dat in
het toestemmingsformulier
Alleen publiceren of ook een (open access)
gebruiksrecht meegeven? Toestemming 2.0. Leg ook
uit wat hier de consequenties van zijn!
Een rechthebbende komt nooit alleen. Let op
belangen en rechten van derden.
Wat voor toestemming?