Welke trends en ontwikkelingen zijn er bij Bibliotheken? Welke events zijn hier van invloed geweest, zoals internet, digitalisering etc.?

1. VUCA events
Openbare Bibliotheken

2. Uitleningen vanaf
1968
• Ruim 6 miljard uitleningen in
de afgelopen 50 jaar totaal….
• En dan toch >2 MIO
laaggeletterden….
• Sterke fluctuaties in toe en
afname van aantal
uitleningen
• Vanaf jaren negentig vooral
afnames

3. VUCA
Events:
1971 - Eerste email
1989 - world wide web
1992 - Windows 3.1
1994 - Netscape
1997 - Google lancering
2001 - Wikipedia
2005 - Lancering YouTube
2007 - Apple iPhone
2010 - Apple iPad
1997
Google
2005
YouTube
1992
Windows 3.1
@
1971
Eerste email
1994
Netscape
2001
Wikipedia
1989
world wide web
2007
Apple
iPhone
2010
Apple
iPad

4. Ontwikkeling
Lidmaatschap
• Aantal leden / aantal inwoners x 100%
• Penetratie volwassenen daalt
structureel sinds 1999: 10% van
volwassenen is lid (was 19%)
• % jeugdleden stijgt van 53% naar 61%,
sinds 2004 structureel omhoog. (Wat is
effect van ander uitschrijvingbeleid* en
dBOS?)
• Verschil tussen jeugd en volwassen is
steeds groter: 51% procentpunt = 80%
van de jeugdleden blijft/wordt niet
meer lid. Bij 18 jaar is al een uitstroom
van rond de 95%. Het idee was altijd
dat mensen later wel weer
terugkwamen, dat is dus niet het geval.
• Prognose over 10 jaar: <5 % penetratie
bij volwassenen
* Veel bibliotheken zijn gestopt met het
uitschrijven van inactieve jeugdleden

5. Totaal aantal
uitleningen
201320061985
2001
1999

6. Kosten en
uitleningen per lid
• Lasten stijgen tot 2002 en blijven
daarna voornamelijk gelijk.
Inkomsten dalen door afname
van subsidies en aantal betalende
leden.
• Uitleningen per lid blijven dalen
naar (gemiddeld) minder dan 20
uitleningen per lid.
• Geschatte kosten van uitleen =
medialasten + 75% van overige
lasten
• Stijging kosten per uitlening is
structureel, door de daling van
het aantal uitleningen.
Bezuinigingen op uitleenfunctie
vinden wel plaats, maar niet met
zelfde tempo als afname van
uitleenfunctie.

7. Collectiegebruik
neemt af
• Collectie (boeken) gebruik bij
volwassenen neemt af met -
21%, bij jeugd met -29%
• Media kosten dalen van 80
MIO naar <60 MIO

8. Online Bibliotheek
• Uitleningen en actieve
accounts zijn flink
gegroeid, maar de groei
neemt af.
• Voorspelling
(logaritmische trendlijn)
laat nog wel groei zien,
maar dit levert geen
substantiële vervanging
op van de afname van de
fysieke uitleen

10. Suggesties
• Concludeer dat het uitleenmodel voor volwassenen/betalende gebruikers failliet
is. Alternatieve (commerciële) distributieketens hebben deze rol overgenomen.
• Verleg de focus naar maatschappelijke relevantie:
• Niet het aantal uitleningen en beschikbaarheid van collectie nastreven; streef naar probeer
er voor te zorgen dat het gebruik van de collectie relevant is.
• De collectie moet, net als de Bibliotheek, educatief-maatschappelijk herontworpen worden.
Het proces voor collectieontwikkeling moet, net als overige activiteiten, niet meer stand-
alone opgepakt worden, maar samen met gebruikers, scholen, kennisinstituten, bedrijven
etc.
• Ontwikkel kostendekkende en/of digitale alternatieven voor o.a. IBL
• Dat geldt ook voor het relatiemodel. Hou niet vast aan een steeds maar teruglopende
contributie; gaan naar een educatief-maatschappelijk relatie model. Dus collectieve
financiering van collectieve voorzieningen voor collectieve vraagstukken. En verder
kostendekkende financiering vanuit profijtbeginsel.
• Een breder bereik ontwikkelen door nieuwe, relevante (voor gebruikers en financiers)
educatief-maatschappelijke proposities.

11. Contributie,
leengeld,
boetes, etc.
Contributie,
leengeld,
boetes, etc.
Omzet per klant
10%van
burgers is lid
Trainingen, Cursus, leningen
30%van
burgers is lid
prognose
Trainingen,
Cursus,
leningen
Visie EM Bieb;
- Van abonnementen naar gebruikers
- ‘Freemium’ om een meer bereik te creëren (van 10%
naar 30%)
- Meer bereik om meer potentiele klanten te creëren
voor nieuwe proposities
- Meer omzet van meer klanten te creëren
prognose Bereik

12. Penetratiegraad
100%
50%
0%
5
Leeftijd
10 3018 40 50 60 70
51%
Uitstroom op 18 jaar
wordt niet meer
goed gemaakt op
latere leeftijd.
61%
10%
Huidige levenscyclus lidmaatschap