Pan Andrzej Potoczek, naczelnik wydziału planowania strategicznego i przestrzennego w Urzędzie Marszałkowskim w Toruniu, zaprezentował wymagania, jakie będą stawiane przed samorządami, które będą chciały pozyskać środki na ożywanie zdegradowanych przestrzeni.

1. Prawno-organizacyjne
aspekty rewitalizacji
Toruń 13.05.2015 r.

2. Doświadczenia z perspektywy 2007-2013 dla
prowadzenia rewitalizacji
• Rosnąca świadomość znaczenia rewitalizacji dla
rozwoju
• Potrzeba wzmacniania kompleksowości projektów
• Podnoszenie znaczenia kwestii gospodarczych i
społecznych działaniach na rzecz rewitalizacji
• Poszerzanie możliwości montażu finansowego na
rzecz rewitalizacji
• Włączenie finansowania zwrotnego i formuły ppp do
działań rewitalizacyjnych

3. Rewitalizację należy rozumieć jako wyprowadzanie ze stanu
kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez
przedsięwzięcia całościowe (integrujące interwencję na rzecz
społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki),
skoncentrowane terytorialnie i prowadzone we współpracy z
lokalną społecznością, w sposób zaplanowany oraz
zintegrowany przez określenie i realizację programów
rewitalizacji.
na podstawie projektu Krajowej Polityki Miejskiej
DEFINICJA REWITALIZACJI

4. Strategia Europa 2020: 3 - priorytety
1.) Inteligentny wzrost: rozwój gospodarczy bazujący na wiedzy i
innowacyjności
2.) Zrównoważony wzrost: promujący wydajniejszą, bardziej zieloną i
konkurencyjną gospodarkę
3.) Wzrost promujący włączenie społeczne: tzn. charakteryzujący się
wysokim poziomem zatrudnienia, sprzyjający spójności społecznej
i terytorialnej

5. Zgodnie z UP istotne wyzwanie
dla Polski stanowi zapewnienie
warunków dla właściwej rewitalizacji.

6. Rewitalizacja jako jeden z celów polityki
miejskiej.
„Odbudowa zdolności rozwoju przez
rewitalizację zdegradowanych społecznie,
ekonomicznie i fizycznie obszarów
miejskich.”

7. Rewitalizacja na poziomie regionalnym
CT 8 Promowanie trwałego i wysokiej jakości
zatrudnienia oraz wsparcie mobilności
pracowników.
CT 9 Wspieranie włączenia społecznego
i walka z ubóstwem.
9 b Wspieranie rewitalizacji fizycznej,
gospodarczej i społecznej ubogich
społeczności na obszarach miejskich
i wiejskich.

8. System działań na rzecz rewitalizacji obejmuje:
1.Realizację zasady terytorializacji
2.Całościowe rozumienie rewitalizacji

9. NPR – jako pakiet rozwiązań
systemowych dotyczących rewitalizacji –
obejmuje on:
•dokumenty,
•zmiany regulacyjne,
•instrumenty wsparcia,
•informację i edukację.

10. Aspekty prawno-organizacyjne
1.Status rewitalizacji oraz związane z nią
procedury.
2.Powiązanie rewitalizacji z planowaniem
przestrzennym.
3.Stworzenie sprzyjającego otoczenia
prawno-organizacyjnego

11. Wspieranie z EFS obejmuje:
•działania na rzecz poprawy zatrudnienia,
•działania na rzecz aktywnej integracji
społecznej,
•działania na rzecz promocji
przedsiębiorczości,
•działania na rzecz usług społecznych.

12. Rewitalizacja jako proces przemian
obejmuje:
•działania rewitalizacyjne,
•proces rewitalizacji,
•katalog interesariuszy,
•pojęcie obszar zdegradowany,
•obszar rewitalizacji,
•specjalna strefa rewitalizacji.

13. Program rewitalizacji
Podstawa prowadzenia działań
rewitalizacyjnych. Tworzy tereny operacyjne
i płaszczyznę koordynacji działań.
•ma charakter zintegrowany,
•koncentruje się na najistotniejszych problemach,
•identyfikuje ważne przedsięwzięcia,
•ujmuje działania w sposób kompleksowy,
•koordynuje instrumenty wsparcia.

14. Elementy Programu Rewitalizacji w części
wspólnej dla całej gminy:
1. Diagnoza stosunków społeczno-gospodarczych
w gminie oraz problemów funkcjonalno-przestrzennych,
stanu wyposażenia w infrastrukturę techniczną oraz
stanu technicznego tkanki budowlanej w gminie.
2. Wyznaczenie granic obszarów zdegradowanych.
3. Wyznaczenie granic obszaru rewitalizacji
(na poziomie działki ewidencyjnej).
4. Określenie celów procesu rewitalizacji w odniesieniu do
obszarów zdegradowanych.

15. Elementy Programu Rewitalizacji w częściach
dotyczących poszczególnych obszarów
rewitalizacji:
1. Ogólne kierunki działań w sferach objętych diagnozą
w odniesieniu do każdego z obszarów.
2. Lista przedsięwzięć (zawierającą listę przedsięwzięć
podstawowych oraz indykatywny opis przedsięwzięć
uzupełniających).
3. Ogólny harmonogram realizacji programu w odniesieniu
do każdego z obszarów.
4. Założenia systemu monitorowania i ewaluacji programu.
5. Wstępny plan finansowy, wskazujący konieczne do
poniesienia wydatki na realizację programu oraz źródła ich
pokrycia ze środków publicznych w podziale na lata
budżetowe (ustalenie modelu finansowania rewitalizacji).

16. 6. Indykatywna zakładana wysokość wydatków ze źródeł
prywatnych.
7. Analiza zgodności programu ze studium oraz innymi
dokumentami strategicznymi gminy.
8. Wskazanie formalnej podstawy realizacji programu
w odniesieniu do obszarów (uchwała w sprawie SSR,
plan miejscowy – w tym informacja o konieczności jego
nowelizacji).
9. Załącznik graficzny przedstawiający podstawowe
kierunki zmian funkcjonalno-przestrzennych obszaru.
Elementy Programu Rewitalizacji w częściach
dotyczących poszczególnych obszarów
rewitalizacji:

17. wyzwania
demograficzne
zarządzanie
obszarami
miejskimi
rozwój gospodarczy
ochrona środowiska
i adaptacja do zmian klimatu
rewitalizacja
kształtowanie
przestrzeni
polityka
inwestycyjna
W Krajowej Polityce Miejskiej wyróżniono
10 wątków tematycznych: KONSTRUKCJA
WĄTKU
TEMATYCZNEGO

18. Partycypacja społeczna
w procesie rewitalizacji

19. 20
• Dyskusja dotycząca kierunków działań
• Identyfikacja potencjałów i możliwości
• Konsultacje założeń i projektu programu
• Monitorowanie i ocena procesu
rewitalizacji
Rola partnerów społeczno - gospodarczych

20. Włączenie partnerów społeczno-
gospodarczych w proces
rewitalizacji pozwoli
na stworzenie systemu
wdrażania przyjętych ustaleń
z udziałem wielu zaangażowanych
podmiotów

21. Społeczność
zdezintegrowana

22. Tworzenie więzi

23. Społeczność
współpracująca

24. Jakość życia jako cel
rozwoju
Problem efektywności działań w tym
zakresie jest związany z udziałem
społeczności lokalnej

25. Dialog lokalny jako
wyznacznik działań
w procesie rewitalizacji

26. • Celem konsultacji jest
podniesienie jakości
podejmowania decyzji

27. Konsultacje służą
• Informowaniu
• Partycypacji
• Łagodzeniu konfliktów

28. Podstawowe zasady konsultacji
społecznych
• Dobra wiara
• Powszechność
• Przejrzystość
• Responsywność
• Koordynacja
• Przewidywalność
• Poszanowanie interesu ogólnego

29. Konieczność rozwijania form
uczestnictwa społecznego
• Celem jest zwiększenie skuteczności
aktywnego i systematycznego udziału
w procesie zarządzania rozwojem

30. • Ważny jest tutaj stosunek
władzy publicznej do idei
partycypacji społecznej.
• Idea „zarządzania ku” a nie
„zarządzania nad”

31. Współcześnie mówimy o :
• udziale w zarządzaniu publicznym,
• Udziale w realizacji polityk publicznych
• Udziale w sprawowaniu władzy lokalnej

32. Praktyka działań wskazuje na
potrzebę rozróżnienia pomiędzy :
Konsultacjami a współdecydowaniem
Demokracja deliberatywna
Demokracja negocjacyjna
Program rewitalizacji– efekt negocjacji pomiędzy władzą
a obywatelami

33. • Konsultacje nie powinny być metodą
zastępowania czy wyręczania samorządu
w działaniu

34. Dialog i udział społeczności w procesie
rozwoju powinien prowadzić :
• Od rządu do współrządzenia
• Od samorządu do samorządności
• Od władzy do władztwa

35. Partnerstwo społeczne
Tworzy scenariusz możliwego rozwoju,
dostosowany do lokalnej rzeczywistości
Aktorzy Instytucjonalni Aktorzy Społeczni

36. Warunki aktywnego
partnerstwa :
• Identyfikacja ważnych problemów,
• Poznanie preferencji odnośnie sposobów
rozwiązania problemów,
• Identyfikacja opinii liderów,
• Wyjaśnienie przyczyn i skutków możliwych
rozwiązań,
• Uzyskanie przychylności mieszkańców,
• Maksymalne włączenie mieszkańców
w rozwiązywanie problemów

37. Konieczność przygotowania do
aktywnego udziału w partycypacji
społecznej
• Pojawia się zatem potrzeba edukacji,
kształtowania postaw, budowania
aktywności obywatelskiej.
• Idea i propozycja zainicjowania
i rozwijania poszukiwań w zakresie
rozwijania form współdziałania

38. Potrzeba postawienia pytań
o konsultacje
Po co ? Z kim ? Jak ?
Umożliwi to świadome stosowanie konsultacji

39. Problemy i dylematy
• Jaka jest wiedza przedstawicieli władz
lokalnych o „swojej” społeczności
• Potrzebna jest edukacja władz lokalnych
na temat partycypacji publicznej
• Konieczna jest edukacja społeczna
zarówno o partycypacji jak i do
partycypacji
• Czy nie występuje zjawisko „znużenia
konsultacyjnego”

40. • Czy partycypacja występuje
jednakowo we wszystkich typach
jednostek terytorialnych
• Czy partycypacja ma u nas
tradycyjny charakter
• Czy partycypacja ma wybiórczy
charakter
• Partycypacja publiczna w Polsce
jest deficytowa

41. • Władze lokalne powinny rozwijać
komunikację z mieszkańcami za
pośrednictwem nowoczesnych technologii

42. Dziękuję za uwagę