2. Publiek Domein
de benaming voor de status van werken, zoals programmatuur,
teksten, beelden en geluidsopnamen, waarbij de auteursrechten en
naburige rechten verlopen zijn of niet van toepassing zijn.
Het auteursrecht bepaalt dat een werk niet door anderen mag worden veranderd of opnieuw
worden gepubliceerd zonder expliciete toestemming van de rechtverkrijgende. De meeste
werken vallen door het maken automatisch onder het auteursrecht, ook als de auteur dit niet
expliciet opeist:
● 19de eeuw: copyright na registratie
● sinds Berne conventie 1886 genereert creatie automatisch auteursrechtelijke
bescherming
België: auteursrechtelijke bescherming tot 70 jaar na overlijden
3. Waarom Publiek Domein Dag?
● auteursrecht is complex en verschilt van land tot land (in een digitale wereld)
● toegang tot Publiek Domein werk niet gegarandeerd:
○ lobbying om auteursrechtelijke bescherming uit te breiden (Sonny Bono Copyright Extension
Act/Mickey Mouse Protection Act)
○ PD status ≠ effectief toegankelijk
5. Performo Toys Micky Mouse from 1926, auteur: Rene D. Grove, United States
Patent Office
6. Publiek Domein: Perspectief erfgoedsector
Auteursrecht in haar huidige vorm bemoeilijkt ontsluiting erfgoedcollecties → “20th
century black hole”
toegankelijkheid ↔ zichtbaarheid ↔ gebruik ↔ duurzaamheid
Chronological distribution creation date objects in Europeana collections (1800-today), CC
BY-SA Europeana
7. Auteursrecht is geen vaststaand iets
● 19de eeuw: copyright na registratie
● sinds Berne conventie 1886 automatische bescherming
● uitbreiding auteursrechtelijke bescherming:
○ lobbying om beschermingstermijn uit te breiden (Sonny Bono Copyright Extension Act/Mickey
Mouse Protection Act)
● uitzonderingen die ontsluiting moeten bevorderen:
○ 2012 Orphan Works Directive
○ 2016 Freedom of panorama uitzondering
○ 2019 EU Copyright Directive:
■ uitzondering out-of-commerce werken
■ 2D reproducties genereren geen nieuw auteursrecht
8. Waarom co-organiseren wij Publiek Domein Dag?
Terugkerend en laagdrempelig initiatief:
● instellingen stimuleren om te
experimenteren met data- en
beelddonaties (zonder meteen hun
beleid te veranderen)
● dialoog
● vorming:
○ auteursrecht, impact ontsluiting, etc.
○ vaardigheden opdoen: upload, analyse impact
● hergebruik alvast stimuleren:
○ acties Constant vzw netwerk
○ Wikimedia schrijfsessies KBR
9. Publiek Domein Dag in België
● 2015-2016: Constant vzw, KBR, Cinema Nova, CRIDS
(focus activisme en creatief hergebruik)
● 2018- heden: PACKED vzw ook effectieve ontsluiting
erfgoedcollecties
Cinema Nova: concert met muziek van Reynaldo
Hahn & filmscreening Ernst LubitschThe Death of the Authors, 1946: Xavan & Jaluka door
Peter Westenberg / Constant vzw
10. Publiek Domein Dag BE 2020
Focus: James Ensor (1860-1949)
● 21/02: Publiek Domein Dag
○ ontsluiting Ensor-beelden VKC musea
○ ontsluiting Ensor-beelden KBR
○ evt. Navigoo etc.
● na PDD:
○ openGLAM community inschakelen om
internationaal instellingen te contacteren
SkeletonLookingatChinoiseries,JamesEnsor,1885,MuseumforFineArtsGhent(1995-A),King
BaudouinFoundation(KBS0008),CC0
12. Impact
Evolutie?
● doneren data
● doneren beelden
● beleid
Waar in de toekomst op inzetten?
● oplossingen werklast
○ vormingen workflow
○ BIS-baners
○ betere en gebruiksvriendelijkere
tooling Wikimedia platformen
○ onderzoeken en promoten van
oplossingen zoals
rechtsverklaringen
VictorHorta,Municipal
Developments,1932:Coupeset
élévationsdesfaçadesdesécoles
1et11,Doorsnedenen
gevelopstandenvandescholen1
en11,Coll.AAM/CIVA–Fonds
Blaton,CC0
Bolspelers, Ramah, 1921, Koninklijk Museum
voor Schone Kunsten Antwerpen, CC0
Christus in de woestijn, Gustave Van
de Woestyne, 1939, Koninklijk
Museum voor Schone Kunsten
Gent, 1985-F
13. Publiek Domein Dag Cyclus
jan/feb: Publiek Domein Dag
lente: Open Data Bootcamp /
vorming auteursrecht
najaar: Wikimedia platformen upload
workflow