participatie van etnisch-culturele minderheden aan lokaal meerjarenplan
•Download as PPT, PDF•
0 likes•707 views
hoe kunnen etnisch-culturele minderheden betrokken worden bij de opmaak van een strategisch meerjarenplan? Wat kan een integratie-ambtenaar doen om zijn thema te laten doorwegen in de planning van een gemeente?
Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to participatie van etnisch-culturele minderheden aan lokaal meerjarenplan
Similar to participatie van etnisch-culturele minderheden aan lokaal meerjarenplan (20)
participatie van etnisch-culturele minderheden aan lokaal meerjarenplan
- 1. Participatie bij de opmaak van de meerjarenplanning Een inleidend kader Joke Vanreppelen
- 2. Wie is de VVSG? 2 - VVSG - 31/10/12
- 3. Wie zijn jullie? 3 - VVSG - 31/10/12
- 4. Inhoud • BBC, planlast en andere nieuwigheden • Integratie in de meerjarenplanning • Participatie aan de meerjarenplanning • Afwegingskader 4 - VVSG - 31/10/12
- 5. BBC, planlast en andere nieuwigheden
- 6. BBC, planlast en andere nieuwigheden Vóór invoering Decreet Decreet planlastvermindering planlastvermindering Minderheden- Jeugdwerk Lokaal Minderheden- Jeugdwerk Lokaal beleidsplan beleidsplan Sociaal beleidsplan beleidsplan Sociaal- Subsidie- Subsidie- beleidsplan beleidsplan aanvraag aanvraag Strategisch meerjaren Vlaamse Goedkeuring Goedkeuring Goedkeuring subsidie- subsidie- plan prioriteiten aanvraag aanvraag Beslissing toekenning subsidie Rapportering Rapportering Rapportering Rapportering Afrekening 14 PLANNEN 1 PLAN 6 - VVSG -
- 7. BBC, planlast en andere nieuwigheden 7 - VVSG - Lokaal Sociaal Beleid in het meerjarenplan - 04-10-2012 31/10/12
- 8. BBC, planlast en andere nieuwigheden Besluit Beleids- en Beheerscyclus Decreet Planlastvermindering Aanpassing sectorale decreten → ook Integratiedecreet Meer info BBC en planlast: www.vvsg.be < knop 8 - VVSG -
- 9. BBC, planlast en andere nieuwigheden Meerjarenplan gemeente Integratiebeleidsplan OCMW • 3 jaar • 6 jaar • Exclusief integratiebeleid • Alle beleidsdomeinen • Subsidies via convenant • Subsidies via Vlaamse beleidsprioriteiten • Jaarplan • Jaarlijks budget • Evaluatie via jaarrapport • Evaluatie via digitale jaarrapportering 9 - VVSG -
- 10. BBC, planlast en andere nieuwigheden Vlaamse beleidsprioriteiten integratie (onder voorbehoud) •Sociale samenhang •Taalbeleid •Intern diversiteitsbeleid •Gelijke kansen voor alle burgers •Structurele participatie met bijzondere doelgroepen 10 - VVSG - 31/10/12
- 11. Thema integratie in de meerjarenplanning
- 12. Beleidscyclus participatie integratie als prioritaire doelstelling, actieplan, actie? participatie participatie interne en externe analyse politieke bepaling van lokale prioriteiten monitoring en opvolging budgetwijziging en mogelijkheden in kredietaanpassing informeren bestuursakkoord plannen formuleren acties BELEIDS-BEPALING ACTIE-PLAN ANALYSE UITVOERING okt. ‘12 dec.’12 jan. ‘13 dec. ‘13 apr. ‘14 Vlaamse bestuurs installatie goedkeuring Vlaamse prioriteiten akkoord raden meerjarenplan subsidie 12 - VVSG - gekend
- 13. Integratie zowel gemeente als OCMW Samenwerken met OCMW Zelfde doelgroep OCMW-cliënten van allochtone origine Zelfde doelstellingen als integratie Taken OCMW // Vlaamse beleidsprioriteiten integratie Hulpmiddelen •Welzijnsraad, Stuurgroep Lokaal Sociaal Beleid •Decretale stimulansen tot samenwerking VVSG - 13 -
- 14. Actueel Hoe integratie verankeren in meerjarenplan? Interne omgevingsanalyse Vlaamse prioriteit: intern diversiteitsbeleid Externe omgevingsanalyse Input omtrent integratie aanleveren Participatie met burgers en actoren •Vlaamse prioriteit: structurele participatie •In alle beleidsfasen van de cyclus 14 - VVSG - 31/10/12
- 15. Externe analyse • Downloaden www.vvsg.be < sociaal beleid < ecd • Inhoud o Vaststellingen o Verklaringen o Goede praktijken o Meer weten • Thema’s o kansarmoede o werk o onderwijs o samenleven 15 - VVSG - 31/10/12
- 17. Participatie in beleidscyclus ANALYSE BELEIDSBEPALING ACTIEPLANNING 17 - VVSG -
- 18. Voorbeeld: participatie aan meerjarenplan Participatietraject Geel ANALYSEFASE 1. Bepaling 8 domeinen mandatarissen OCMW en gemeente ANALYSE 2. Brainstorm met personeel Medewerkers+mandatarissen OCMW en gemeente 3. Focusgroepen obv 8 domeinen ELEIDSBEPALING met burgers en actoren 4. Inspraaktraject met adviesraden 5. Enquête naar gehele bevolking Prioriteiten naar voren schuiven ACTIEPLANNING BELEIDSBEPALING 6. Terugkoppeling Naar personeel, burgers, actoren, adviesraden 18 - VVSG -
- 19. Decretale verplichtingen inzake participatie • Gemeente- en OCMW-decreet o Inwoners zoveel mogelijk betrekken bij het beleid o Gemeenteraad neemt initiatief om burgers en doelgroepen te betrekken bij beleidsvoorbereiding, uitwerking en evaluatie • Planlastdecreet o Lokale belanghebbenden en/of bevoegde adviesraden betrekken • Sectorale decreten o Integratiedecreet zegt wie, maar niet hoe 19 - VVSG - 31/10/12
- 20. Decretale verplichtingen inzake participatie Voordelen van Integratiedecreet Geïntegreerde participatie is mogelijk • Doelstellingen integraal, dus participatie integraal • Participatie-moeheid tegengaan • Sociaal leereffect Participatie specifiek voor doelgroep kan ook Andere participatiemethodieken naast adviesraad 20 - VVSG - 31/10/12
- 21. Hoe integraal participeren? OPTIE 1 cultuur zorg wonen milieu werken Integratieraad verenigingen verenigingen actoren actoren deskundigen deskundigen 21 - VVSG -
- 22. Hoe integraal participeren OPTIE 2 cultuur zorg wonen milieu werken Integratieraad verenigingen verenigingen actoren actoren deskundigen deskundigen Cultuurraad vertegenwoordiging vertegenwoordiging VVSG -
- 23. Hoe integraal particperen OPTIE 3 Geïntegreerd Wonen, werken, milieu, zorg, welzijn, … Gebied wijk xx wijk wijk yy wijk Eventueel aangevuld met Doelgroep minderheden minderheden 23 - VVSG -
- 24. Actueel Participatie van minderheden? Hersamenstelling adviesraden → frisse wind door adviesraden? statuten, samenstelling, reglement Extra initiatieven → enkel voor minderheden → integraal Meer info: www.vvsg.be < sociaal beleid < lokaal sociaal beleid < beleidsparticipatie 24 - VVSG -
- 25. Afwegingskader
- 26. Baat het niet, dan schaadt het niet? 26 - VVSG -
- 27. Afwegingskader Voortraject Deel 1: verplicht, wenselijk en mogelijk? Deel 2: hoe organiseren? Wat is het doel? Op welk niveau Wanneer en hoe lang? Voor wie? Welke methodiek? 27 - VVSG -
- 28. Voortraject • Verzamelen van (interne) kennis o Welk verleden? o Welke kennis en ervaring? o Motivatie/reden? o Weerstand? • Verantwoordelijkheid o Wie is verantwoordelijk? o Voldoende mandaat, tijd, middelen? 28 - VVSG - 31/10/12
- 29. Deel 1: verplicht, wenselijk én mogelijk? • Is de vorm wettelijk vastgelegd? Wie? Hoe? Wanneer? • Is participatie wenselijk? Publieksagenda = politieke agenda? • Is participatie mogelijk? Beleidsruimte Politiek en ambtelijk draagvlak Expertise Tijd en middelen 29 - VVSG - Garantie inzake communicatie 31/10/12
- 30. Deel 2: hoe participatie organiseren? • Wat is het doel? idee idee idee idee idee idee vermeerderen 30 - VVSG -
- 31. Deel 2: hoe participatie organiseren? • Op welk niveau? zelfbestuur meebeslissen coproduceren adviseren raadplegen informeren 31 - VVSG -
- 32. Deel 2: hoe participatie organiseren? • Wanneer en hoe lang? 32 - VVSG -
- 33. Deel 2: hoe participatie organiseren? Voor wie? Wie selecteren? o ervaring, expert, gebruiker, inwoner? o georganiseerd of individueel o statistisch representatief? Kwetsbare groepen betrekken? Welke rol voor adviesraden? Groepsgrootte: < 20, 20-100, >100 33 - VVSG -
- 34. Afwegingskader participatie VVSG beschrijft 45 methodiekfiches •Werkvorm en varianten •Budget en tijd •Aandachtspunten voor kwetsbare burgers •Succesfactoren en valkuilen •In de praktijk VVSG verzamelt 140-tal lokale voorbeelden www.vvsg.be < lokaal sociaal beleid < beleidsparticipatie 34 - VVSG - Lokaal Sociaal Beleid in het meerjarenplan - 04-10-2012
- 35. Zoek methodiek http://www.vvsg.be/thema/participatie/Methodieken/Forms/AllItems.aspx 35 - VVSG -
- 36. Zoek lokale voorbeelden 36 - VVSG - 31/10/12
- 37. Meer info? Ondersteuning participatie •www.vvsg.be < lokaal sociaal beleid < beleidsparticipatie •pocket participatie en actief burgerschap •Studiedag participatie 26/11 Kortenberg Ondersteuning BBC •www.vvsg.be < knop •pocket BBC in 60 vragen en antwoorden •vormingen < kalender VVSG-website 37 - VVSG -
- 38. BEDANKT
Editor's Notes
- Stappenplan meerjarenplan
- VVSG: vereniging van vlaamse steden en gemeenten Alle vlaamse OCMW’s, gemeenten en politiezones lid van onze organisatie -tijdschrift Lokaal -e-nieuwsbrief en website -vormingen, intervisie, ontmoetingsdagen voor mandatarissen en ambtenaren -verzamelen van goede praktijken + praktijkenbank op de website -beleidswerk en beleidsbeïnvloeding Mijn taak: 3 jaar gewerkt rond project etnisch-culturele diversiteit – verdergezet door stafmedewerker integratie en inburgering Sabine Vancauwenberghe 1 jaar stafmedewerker lokaal sociaal beleid: toegankelijke dienstverlening, planning, participatie en samenwerking Stappenplan meerjarenplan
- Vraag 1: in hoeverre ben je op de hoogte van de nieuwe beleids- en beheerscyclus kleur: ik ben pilootproject, onze gemeente is er reeds mee gestart kleur: ik ben reeds een infosessie gevolgd kleur: ik weet hier weinig tot niets van Vraag 2: hoeveel ervaring heb je met participatie van etnisch-culturele minderheden aan de planning kleur: ik heb reeds initiatieven georganiseerd voor ecd om hun stem mee te nemen in de opmaak van een plan Vb. worldcafé kleur: we hebben een integratieraad of we hebben adviesraden waarin de stem van ecm een plaats krijgt kleur: ik heb nog geen initiatieven georganiseerd rond participatie Vraag 3: ben je reeds gestart met de opmaak van een omgevingsanalyse en voorzie je daarin momenten van participatie? Kleur: wij zijn reeds gestart met de omgevingsanalyse en hebben een participatietraject opgestart Kleur: we zijn reeds gestart met de omgevingsanalyse zonder participatietraject Kleur: we zijn nog niet gestart met de omgevingsanalyse Stappenplan meerjarenplan
- Vroeger : subsidie-aanvraag Je moest aan enkele vereisten voldoen om subsidies te krijgen Vb. ambtenaar integratie, inspraak hebben met de doelgroep, inhoudelijke prioriteiten Huidige situatie: Vlaamse beleidsprioriteiten opnemen in het strategisch meerjarenplan Op basis van deze Vlaamse beleidsprioriteiten worden subsidies toegekend Geen aparte subsidie-aanvraag en rapportering, digitale aanvraag en verwerking aan de hand van de nieuwe beleids- en beheerscyclus Lokaal Sociaal Beleid in het meerjarenplan
- Lokaal Sociaal Beleid in het meerjarenplan
- Beleids- en Beheerscyclus BVR 25 juni 2010 Beleid en beheer samen één verhaal Financiële middelen gekoppeld aan beleidsdoelstellingen Beleid ondersteunt door beheer Planlastvermindering Decreet 15 juli 2011 13 sectorale beleidsplannen verdwijnen Subsidieaanvraag via strategisch meerjarenplan Rapportage via jaarrekening Vlaamse beleidsprioriteiten Lokaal Sociaal Beleid in het meerjarenplan
- Prioriteiten voor integratie 1° de gemeente versterkt de sociale samenhang door wederzijdse kennis, openheid en respect tussen mensen te bevorderen, deelname aan het gemeenschapsleven te stimuleren, door ontmoeting en samenwerking tussen personen van diverse herkomst en diverse levensbeschouwingen te faciliteren en door een consequente aanpak van discriminatie en racisme; 2° de gemeente voert een taalbeleid met het oog op het verhogen van gelijke kansen en Nederlandstalige participatie aan de samenleving; 3° de gemeente voert een diversiteitsbeleid bij haar eigen diensten en voorzieningen met aandacht voor een divers personeelsbeleid, een informatie- en communicatiebeleid met oog voor een correcte beeldvorming en een voldoende gedifferentieerd en toegankelijk aanbod, teneinde een kwaliteitsvolle dienstverlening voor alle burgers te garanderen; 4° de gemeente versterkt en/of stimuleert de niet-gemeentelijke organisaties en voorzieningen in de verschillende relevante domeinen bij het bereiken van de bijzondere doelgroepen van het voormelde decreet en het vergroten van hun betrokkenheid met het oog op gelijke kansen voor alle burgers ; 5° de gemeente faciliteert de mogelijkheid tot een structurele participatie van de bijzondere doelgroepen van het voormelde decreet aan het lokale beleid . Stappenplan meerjarenplan
- Beleidscyclus: Analysefase Beleidsbepaling Actieplanning Uitvoeringsfase Evaluatiefase Bijsturingsfase Onderaan: planning van de meerjarenplanning Bovenaan: wat moet jij als integratie-ambtenaar doen? Waar kan er geparticipeerd worden? Analysefase Informeren over BBC Planning opstellen om BBC te implementeren: secretaris/MAT/ontvanger Vb. pilootproject, externe begeleider… Zowel planning van gemeente als van OCMW in het oog houden Waarom wel, waarom niet? Dezelfde burgers en grondgebied Gezamenlijke beleidsdomeinen Gezamenlijke doelstellingen Gezamenlijke ervaring met LSB? Kostenbesparend Keuzes beleidsdomeinen, velden en items Let op: budgetwijzigingen en kredietaanpassingen zijn enkel nodig buiten de beleidsdomeinen Interne en externe analyse Eigen werking + omgevingsanalyse Dit analyserapport staven met cijfermateriaal, wetenschappelijke kennis + participatie met burgers en actoren Zelf participatie organiseren voor de doelgroep of aansluiten bij een geïntegreerd participatie-initiatief? Beleidsbepaling Vlaamse prioriteiten opvolgen en bekendmaken binnen eigen bestuur (middelen!) Bestuursakkoord – zijn er kapstokken in te vinden? Prioritaire doelstellingen rond ecd? Prioritaire doelstelling waaronder een actie kan komen rond ecd? Bijdrage leveren aan andere doelstellingen? Blijvend sectoraal? Eigen domein-DS-schepen-dienst? Vlaamse beleidsprioriteiten of sporen = lokale PBD? Indien prioritair thema: beleidsdomeinoverschrijdende doelstelling met ambt/pol regisseur en budget Indien geen prioritair thema: vanuit analyse thematisch verantwoordelijken voeden met oog op acties onder hun PBD Link tussen sporen en participatie: Ivm spoor samenleven in diversiteit/leefbaarheid/sociale cohesie ->> geografische participatieinvalshoek Ivm spoor toegankelijkheid en emancipatie ->> specifieke participatie voor specifieke doelgroep Activiteiten sectorverantwoordelijke in planningsfasen Actieplanning Uitwerken van eigen actieplannen en acties met aandacht voor concrete output, middelen en opvolgingsmechanismen Expertise aanbieden bij andere sectoren hun acties Uitvoering Opvolgen van budgetwijzigingen en kredietaanpassingen Meewerken aan monitoring en evaluatie (vb. naar aanleiding van de jaarrekening en opmaak budget/doelstellingennota) Zie bijlage in deelnemersmapje Stappenplan meerjarenplan
- woonzorgcentra, dienstencentrum, maaltijd aan huis, poetshulp, huiswerkbegeleiding, kinderopvang, kansenpas… Decretale stimulansen vanuit hogere overheid Gemeenschappelijke secretaris OCMW-voorzitter in het college Gemeenschappelijke ondersteunende diensten…
- Naast de Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor 2011 Stappenplan meerjarenplan
- Verschillende fasen overlopen: hoe kan participatie hierin vorm krijgen? Planning vb. wijkbabbels: wat zijn mijn prioriteiten voor deze wijk? Nood aan ontmoeting Uitvoering vb. mee beslissen over de inrichting van een ontmoetingsruimte (buurtcafé): programmatie van activiteiten, zitdagen, spelotheek… Praten & doen: vb. verven, vrijwilligerswerking… Evaluatie: vb. tevredenheidsbevraging Participatie kan zowel met burgers (paars) als met lokale actoren (groen caw, sociaal verhuurkantoor….) Verplicht participatie voeren bij de beleidsvoorbereiding (planningsfase), uitvoering en evaluatie Burgers betrekken (gemeente en ocmw decreet) Planningsfase - analyse : omgevingsanalyse (extern) + interne analyse (personeelsbeleid, organisatiestructuur) Deze geven een beeld van de maatschappelijke en organisatorische uitdagingen en mogelijkheden waarmee het bestuur geconfronteerd wordt. - beleidsbepaling : bestuursakkoord + prioritaire beleidsdoelstellingen bepalen: welke uitdagingen neemt het bestuur op? Wat willen we bereiken? - actieplanning : doelstellingen in acties gieten Strategisch meerjarenplan: Prioritair beleid en overig beleid Elke beleidsdoelstelling (prioritair beleid als overig beleid) heeft een actieplan -acties -resultaten -budget Bij een beleidsdoelstelling horen altijd actieplannen: -wat zal het bestuur ondernemen om de beleidsdoelstelling te realiseren -binnen welke termijn zal dit gebeuren -raming van de jaarlijkse ontvangsten en uitgaven die eraan verbonden zijn Technische aangelegenheid: doelstellingen vertalen in acties Zal meestal gebeuren door medewerkers/ambtenaren Het is ook mogelijk om burgers/actoren te betrekken, hen mee verantwoordelijkheid te geven Wanneer participatie organiseren? Keuze aan het lokaal bestuur Omgevingsanalyse Vb Leuven Overmorgen, Roeselare 2030, Gent 2020… eerste bepaling van mogelijk te bereiken doelstellingen Vb Maquettes heraanleg Schaarbeek, participatietraject Geel concretisering doelstellingen in actieplannen Vb. Wijkcomité, jeugd- of seniorenraad finaal document dat ook naar de raad gaat Uitgewerkt plan laten goedkeuren door de betrokken adviesraden Standpunt VVSG: Analysefase: zeker en vast Beleidsbepaling: voorbehouden domein van de mandatarissen Actieplanning: technische aangelegenheid Stappenplan meerjarenplan
- ANALYSEFASE voorbeeld van Geel 1. Bepaling 8 domeinen mandatarissen OCMW en gemeente 2. Brainstorm met personeel Medewerkers+mandatarissen OCMW en gemeente 3. Focusgroepen obv 8 domeinen met burgers en actoren 4. Inspraaktraject met adviesraden 5. Enquête naar gehele bevolking Prioriteiten naar voren schuiven BELEIDSBEPALING 6. Terugkoppeling Naar personeel, burgers, actoren, adviesraden Lokaal Sociaal Beleid in het meerjarenplan
- OCMW- en Gemeentedecreet burgers betrekken bij lokaal beleid bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie Art. 3 van het Gemeentedecreet zegt: De gemeenten verzekeren een burgernabije, democratische, transparante en doelmatige uitoefening van de gemeentelijke bevoegdheden. Ze betrekken de inwoners zo veel mogelijk bij het beleid en zorgen voor openbaarheid van bestuur. Deze formulering – de term gemeenten werd uiteraard vervangen door OCMW’s - werd overgenomen in art. 3 van het OCMW-decreet. Art. 199 van het Gemeentedecreet luidt: De gemeenteraad neemt initiatieven om de betrokkenheid en de inspraak van de burgers of van de doelgroepen te verzekeren bij de beleidsvoorbereiding, bij de uitwerking van de gemeentelijke dienstverlening en bij de evaluatie ervan. De raad voor maatschappelijk welzijn krijgt in art. 205 van het Gemeentedecreet dezelfde opdracht. Het Gemeentedecreet heeft het ook over concrete participatiemaatregelen die gemeente en gemeenteraad kunnen nemen: adviesraden, gemeentelijke volksraadplegingen, budgethouderschap voor wijkcomités en burgerinitiatieven, petitierecht, … Het sluit evenwel geen andere acties en aanpakken uit. De organisatie van participatie valt niet echt te decreteren, zo moet ook de wetgever gedacht hebben. Planlastendecreet Het planlastendecreet ijvert voor minder strikte en minder verkokerde, sectorale regelgeving en laat de deur open om participatie te organiseren op maat van de gemeente en haar belanghebbenden. ART. 6: ‘ De regelingen waarbij periodieke plan- en rapporteringsverplichtingen worden opgelegd, in voorkomend geval subsidieregelingen, zijn onderworpen aan de volgende voorwaarden: (…) 4° ze bepalen dat de lokale besturen moeten aantonen dat ze lokale belanghebbenden en/of bevoegde adviesraden hebben betrokken bij de opmaak van de strategische meerjarenplanning .’ VVSG standpunt De VVSG vindt participatie en betrokkenheid te belangrijk om te verengen tot formele verplichtingen. Sectorale decreten en besluiten mogen geen nadere regels bevatten over: Wanneer: omgevingsanalyse, concretisering van doelstellingen naar actieplannen, finaal document alvorens het naar de raad gaat Hoe: open vraagstelling, wijkvergadering, debat met belangrijke actoren, formele adviesvraag over een kant-en-klaar document Waarover: volledig strategisch meerjarenplan of enkel het sectoraal relevant beleid zonder zicht op het geheel? Het principe dat participatie moet gebeuren tijdens de opmaak van het meerjarenplan moet volgens de VVSG volstaan. -dreiging van inhoudelijke verkokering -dreiging van participatieve verkokering wanneer wijze waarop vastligt in sectorale decreten -hoe gedetailleerder de regels, hoe groter het risico op puur formalistische aanpak Is participatie nuttig/zinvol op dit moment van de cyclus met deze methodiek en deze mensen rond tafel? Deze vragen worden niet gesteld wanneer een adviesraad wordt ingeschakeld. Een adviesraad kan op die manier ook als excuus gebruikt worden. Er is dan formeel advies gevraagd maar eigenlijk niet op het juiste moment, niet met de juiste mensen aan tafel… Sectorale decreten Vroeger strikte regelgeving ivm vormgeving van participatie: wanneer, hoe, met wie, waarover… Met planlastdecreet + organieke decreten is participatie gegarandeerd, legt sectoraal decreet nog meer verplichtingen op? voorontwerpen van decreetswijziging Handboek: uitgebreid alle decreten en ontwerpdecreten verzameld Excell bestand doorgeven en bespreken OPDRACHT : 5 min tijd geven om het schema in excell even te bekijken Centrale bevindingen: Te strikte focus op adviesraden door de sectorale decreten: jeugd, cultuur, sport, milieu, ontwikkelingssamenwerking Hoe, wanneer en wie, waarover wordt ingevuld door sectorale decreten Dit maakt integraal werken moeilijker vraag mbt de milieuraad Steven Verbanck, stafmedewerker leefmilieu (02/211 56 12 of [email_address] ): De milieuraad komt nu op twee plaatsen ter sprake in Vlaamse regels: 1) Milieuconvenant (“samenwerkingsovereenkomst milieu”): Gemeenten die die subsidieovereenkomst tekenden (de meesten), moeten een milieuraad hebben volgens de erg gedetailleerde regels van die subsidieovereenkomst. Maar in het witboek werd aangekondigd dat de overeenkomst na het einde van 2013 niet meer zal hernieuwd worden. 2) B.Vl.Reg. 14.06.2002 betreffende de provinciale en gemeentelijke milieuplanning en de milieuraad, zoals gewijzigd door B.Vl.Reg. 30.03.2007: Een Milieubeleidsplan is niet (meer) verplicht, maar als je er een opmaakt, moet het wel het advies van de milieuraad krijgen. Stappenplan meerjarenplan
- De beleids- en beheerscyclus en het planlastendecreet bieden vandaag de mogelijkheid om dit “hokjes denken” te verlaten en je beleidsparticipatie op een andere manier te organiseren. Idealiter organiseer je je beleidsparticipatie vanuit het perspectief van je burger. Je bevraagt hem over wat hem aanbelangt en dus op een integrale manier. Je betrekt iedereen van je gemeente bij ieder beleidsonderwerp. Dit ongeacht zijn leeftijd, geslacht, interesses of achtergrond. Alle inwoners krijgen de mogelijkheid om hun mening te uiten over wat hen aanbelangt. Helemaal integraal werken is niet alleen technisch moeilijk te organiseren maar in grotere gemeenten ook gewoon onhaalbaar/onbetaalbaar. Je zal dus meestal op zoek moeten naar een andere vorm. De realiteit = integraal Uw burgers = integraal Het grondgebied = integraal Welzijn en de menselijke waardigheid, missie van gemeente en OCMW moet je integraal benaderen Sectoraal is tegennatuurlijk, integraal is normaal <-> ons beleid is categoriaal of sectoraal! Integraal: in zijn geheel, alomvattend, benadering waarbij vanuit alle invalshoeken tegelijkertijd naar een bepaald probleem gekeken wordt Waarom zouden we dit doen, vanuit alle invalshoeken .... Omdat probleem vaak zeer vele aspecten omvat, niet op te sluiten is binnen 1 dienst of sector sectoraal is voor normale mensen artificieel en moeilijk, enkel voor ambtenaren en VVSG-stafmedewerkers is het normaal Bijv.: van het kastje naar de muur (met een integrale problematiek langs sectorale loketten), sectoraal uw mening zeggen via sectorale participatiekanalen, de overheid die sectoraal in uw buurt ingrijpt (eerst poetsactie met de buren, dan straat herstellen, dan werken energieleverancier, ….) Stappenplan meerjarenplan
- BBC en decreet planlastverlaging maakt integraal participatie mogelijk, verplicht niet tot integraal werken maar maakt het wel mogelijk OPTIE 1: sectoraal analyseren en participeren elke inhoudelijke medewerker doet een analyse en organiseert participatie volgens de wettelijke verplichting. Vb. cultuurraad raadplegen bij de voorbereiding van het cultuurbeleid (spreekt zich niet uit over het volledige beleidsplan) Dit is niet aan te raden want Elke dienst maakt zijn analyse (intern en extern) en zijn planning en die worden in het strategisch meerjarenplan gegoten zonder weinig verbindingen Vele kleine beleidsdomeinen=diensten, schepen per domein, geen overschrijdende doelstellingen, planningsproces naast elkaar voordeel: je kan de methodieken en het tempo aanpassen aan de noden van de doelgroep -categoriale adviesraden werken sectoraal Adviesraden zoals senioren, integratie of jeugd zouden in theorie integraal werken maar houden zich in feite vooral bezig met vrije tijd en niet met de andere ‘hardere’ beleidsdomeinen -volgens het gemeentedecreet moeten burgers participeren aan beleid en niet verenigingen tegenstrijdigheid tussen gemeentedecreet en decreet lokaal cultuurbeleid -sociaal leereffect, verruimen van perspectief doe je niet omdat dezelfde doelgroep samenzit VRAAG: laat je de jeugdraad enkel over het jeugdbeleid uitspreken of over het volledige meerjarenplan (vb. ook over ouderenbeleid)? Dirk Meulemans
- OPTIE 2: participatie is integraal, analyse blijft sectoraal STAP 1: Gemeenschappelijke afspraken over voorbereiding analyse & participatie Analyse sectoraal voorbereiden via de inhoudelijke medewerkers, een deel van de analyse kan misschien gemeenschappelijk verlopen STAP 2: Inhoudelijke medewerker merkt bepaalde gaten in zijn analyse Hij organiseert participatie volgens de decretale verplichtingen (cultuurraad) maar weet dat dit onvoldoende is (bepaalde groepen zijn niet vertegenwoordigd). STAP 3: Hij verzamelt de lacunes en geeft deze door aan de categoriale medewerker (vb. jeugd, integratie, ouderen) om deze gaten te vullen. Je kan integraal participeren via een doelgroep die over alle beleidsdomeinen mag spreken Participatie-medewerker organiseert participatie voor bepaalde doelgroep obv vragen inhoudelijke medewerkers De participatie-medewerker geeft input aan de inhoudelijke medewerkers over hun sector STAP 4: De inhoudelijke medewerkers werken het analyserapport van hun sector af Deelanalyserapporten worden samengebracht Voordeel: participatie gebeurt geïntegreerd, burger kan over alles zijn zeg doen gemeenschappelijke afspraken tussen medewerkers (taalgebruik, opbouw analyserapport…) Nadeel: inhoudelijk is er geen integratie, geen prioritering/afweging van sectoren Vb. the battle in Geraarsbergen Senioren versus de jeugd Met live optreden, gratis vat voor +65 en gratis koffiekoeken voor -26 Debatavond over de toekomst van de stad Dirk Meulemans
- BBC en decreet planlastverlaging verplicht niet tot integraal werken maar maakt het wel mogelijk Om een integraal planningsproces te ondersteunen opteren we best voor een integrale participatiemethodiek. De ideale participatievorm is een traject waar alle burgers zich over alle domeinen kunnen uitspreken. Een dergelijk benadering biedt de burgers de mogelijkheid om over hun behoeften en prioriteiten met elkaar in dialoog treden. OPTIE 3: participatie en analyse zijn integraal STAP 1: Inhoudelijke medewerkers maken gezamenlijke basisanalyse: welke zijn de belangrijkste maatschappelijke uitdagingen over de sectoren heen? STAP 2: Participatiemedewerker organiseert participatie over de sectoren heen Gebiedsgericht of eventueel extra per categorie STAP 3: Gemeenschappelijk analyserapport Een mooi theoretisch concept, doch in de praktijk moeilijk realiseerbaar Voorwaarde :brede ambtelijke en politieke mandaten, beleidsdomeinoverschrijdende doelstellingen met domeinoverschrijdende regisseur (politiek en ambtelijk) Vb. staden Ook vanuit het standpunt van de burgers is een integrale benadering de normaalste zaak. Burgers ervaren hun behoeften als een geheel. Ze willen hun behoeften op verschillende domeinen aangeven zonder beperkt te worden door de grenzen van sectorale participatiemethodieken. Sectorale participatie verplicht burgers hun behoeften kunstmatig op te delen volgens een bestuurlijke logica. Middels integrale participatie kunnen burgers hun behoeften vanuit hun referentiekader communiceren, waarna het bestuur de informatie kan herwerken naar zijn bestuurlijk referentiekader. Integrale participatie biedt de burger de mogelijkheid of verplicht de burger een rangorde in zijn noden aan te brengen. Op dat moment hanteert de burger een overkoepelend perspectief, parallel met het perspectief dat het bestuur hanteert als het beleidsvoorstellen uit verschillende sectoren tegenover elkaar afweegt. Bij sectorale participatie bestaan er geen kanalen om deze afweging te communiceren. Een dergelijke prioritering helpt het lokaal bestuur bij de afweging van verschillende alternatieven, doelstellingen en acties. Het verplicht de burgers om een grotere verantwoordelijkheid op te nemen voor het lokale beleid. In dat opzicht is integrale participatie een hogere vorm van participatie dan sectorale participatie, waarbij burgers wel hun behoeften op verschillende domeinen aangeven doch geen mogelijkheid hebben om aan te geven waaraan ze het meest belang hechten. Dirk Meulemans
- Frisse wind door de adviesraad: -nieuwe methodieken gebruiken in de adviesraad: stellingen ter discussie of werken met een klankbordgroep -evaluatie van de werking van adviesraden, een denkoefening nav hersamenstelling adviesraden (maakt deel uit van een participatiebeleid en een taak voor de gemeenteraad) afspraken maken tussen adviesraad en beleid: wat zijn wederzijdse verwachtingen -samenstelling van adviesraden: opentrekken -enkele adviesraden samensmelten Voordelen adviesraden: continuiteit, informatieverspreiding, netwerking, breedtezicht Nadelen adviesraden: onvoldoende aansluiting bij vernieuwing, teveel belangenverdediding vanuit bepaald georganiseerd segment van verenigingen, vermening van beleidsadvies en belangenverdediging Aanvullend initiatief Participatie-innitiatieven zoals vb. enquête naast de bestaande initatieven, vb. wijkgesprek Adviesraden betrekken bij aanvullend initiatief Vb. zoekconferentie/focusgroep Stappenplan meerjarenplan
- Duidelijke visie en beleid op participatie is nodig NIET ‘baat het niet dan schaadt het niet’ Want er zijn een aantal gevaren -Geen interesse vanuit de burgers -Pensenkermis maar geen participatie -Verschillende meningen en conflict Kan leiden tot participatiemoeheid, frustraties, wantrouwen, aanscherpen van tegengestelde belangen Afweging: -Is het verplicht, mogelijk en wenselijk? Deel 1 – niet geschikt, geen voldoende ruimte of tijd – beter informeren ipv participeren -Beleidsparticipatie verder vorm geven: Deel 2 Stappenplan meerjarenplan
- Doel: discussie op gang brengen in het bestuur Richtvragen om te bepalen of burgers ja/nee meepraten over dit beleidsonderwerp -kwaliteit van het participatietraject waarborgen door een visie op participatie te expliciteren -systematische aanpak, strategie uittekenen -helpen om juiste methodieken te kiezen Op basis van dit afwegingskader kan je een startnota opstellen die je bespreekt met de secretaris, schepen, college/vast bureau of gemeente/OCMW raad Je kan dit afwegingskader ook gebruiken om met bovengenoemde personen deze oefening te maken vb. Willebroek Stappenplan meerjarenplan
- Vergeet ook niet om eens over het muurtje te kijken bij de gemeente/het OCMW, de politie of andere lokale partners. Misschien hebben zij expertise of willen zij je helpen bij het opzetten van (gezamenlijke) beleidsparticipatie. VOORTRAJECT Wat was er, wat is er, wat wil en kan je bestuur? Welk verleden inzake beleidsparticipatie draag je mee? Op welke manier geeft jouw bestuur momenteel vorm aan beleidsparticipatie? Wat weet jouw bestuur over beleidsparticipatie? → Welke kennis en ervaring ontbreekt? → Wie bezit deze kennis en ervaring wel? Welke visie hebben jouw collega’s (medewerkers) en politici op beleidsparticipatie? → Participatie sectoraal, categoriaal of integraal vormgeven? → Omdat het moet, loont, hoort of omwille van de neveneffecten? Is er politiek, ambtelijk en burgerlijk draagvlak? Verwacht je weerstand van medewerkers, politici of burgers? Welke beperkingen scheppen bovenstaande antwoorden? Welke aandachtspunten neem je mee? Wie wordt de participatiecoördinator of werkgroep? Wie is de coördinator: één persoon of een werkgroep? Wat verwacht ik? Heb ik er zin in? Beschik ik over de nodige kennis en ervaring? Heb ik voldoende vertrouwen in mezelf? Beschik ik over de nodige tijd? Heb ik voldoende mandaat? Hoe tekortkomingen bijwerken? Welke rol heeft de begeleider ? Is deze persoon neutraal en wordt hij of zij zo gepercipieerd? Heeft de begeleider voldoende competenties voor deze doelgroep en voor dit specifiek onderwerp? Is dit de juiste persoonlijkheid om met deze thematiek en doelgroep aan de slag te gaan? Welke rol hebben de medewerkers van de gemeente/OCMW? Wat wordt er van hen verwacht? Is één van hen de begeleider van het participatietraject of werk je met een externe begeleider? Wie is op ambtelijk niveau dossiereigenaar of inhoudelijk verantwoordelijk? Is hij of zij ook verantwoordelijk voor het participatietraject? Zo niet, wie zal dan het dat traject uittekenen en begeleiden ? Heeft hij of zij daarvoor de nodige competenties? Op welke collega’s van andere diensten kunnen we een beroep doen? Wordt er een extern iemand ingehuurd? Welke rollen kunnen burgers op zich nemen in het traject? Het mobiliseren van deelnemers, het terugkoppelen van resultaten, het inzetten van specifieke expertise … Stappenplan meerjarenplan
- Het eerste deel van het afwegingskader diept de noodzakelijke voorwaarden uit om tot beleidsparticipatie te komen. Wanneer je uit het eerste deel concludeert dat beleidsparticipatie verplicht, mogelijk én wenselijk is, kan je aan de hand van het tweede deel je beleidsparticipatie verder vorm geven. Wanneer blijkt dat het onderwerp niet geschikt is, of er onvoldoende tijd of ruimte is, kan beslist worden de burger louter te informeren over de beleidskwestie. Is de vorm van je beleidsparticipatie wettelijk geregeld? De Vlaamse en federale overheid legt beleidsparticipatie van burgers op aan lokale besturen via o.a. het OCMW- en gemeentedecreet. In andere (sectorale) decreten wordt niet alleen bepaald DAT er beleidsparticipatie moet zijn maar ook WIE, HOE en WANNEER. In dergelijke gevallen heb je als bestuur geen keuze om af te wegen hoe je beleidsparticipatie organiseert. Het planlastendecreet ijvert voor een minder strikte regelgeving, vanuit de sectoren, over hoe beleidsparticipatie op het lokale niveau wordt vorm gegeven. Voorlopig is nog niet beslist hoe dit binnen de sectorale decreten zal worden aangepast. Is beleidsparticipatie wenselijk? Wat is de relatie tussen de burger(s) en het beleidsonderwerp? Hebben alle burgers een mening over dit onderwerp? Raken de beleidsthema’s hen? Valt de publieks- en politieke agenda voldoende samen? Soms zijn bepaalde beleidsonderwerpen enorm actueel maar behoren ze niet tot de prioritaire beleidsdoelstellingen van je lokaal bestuur. Andersom kunnen bepaalde beleidsonderwerpen hoog op de politieke agenda staan maar slechts lauw ontvangen worden door de bevolking. Wees je ervan bewust dat het organiseren van beleidsparticipatie bepaalde verwachtingen schept bij de bevolking. Als deze verwachtingen, door een te beperkte budgetruimte of door eerder genomen beleidsbeslissingen, niet kunnen worden ingelost, is het beter om af te zien van beleidsparticipatie. Wat zijn de voordelen om alle burgers te betrekken bij dit beleidsonderwerp? Zijn alle burgers ervaringsdeskundig of hebben ze kennis over dit onderwerp (zijn ze expert)? Heb je een duidelijk beeld van de mogelijkheden en capaciteiten die aanwezig zijn binnen je bevolking? Het kennen van je burgers vergemakkelijkt het afbakenen van je deelnemersgroep, het kiezen van je beleidsonderwerp en het bepalen van je methodiek. Uit het beantwoorden van bovenstaande vragen kan je ev. besluiten om niet iedere burger uit te nodigen maar slechts een bepaalde groep of enkele specifieke figuren. De afbakening van je deelnemersgroep is belangrijk om je beleidsparticipatie zinvol (en soms ook werkbaar) te houden. Is participatie mogelijk? Om beleidsparticipatie te kunnen organiseren heb je: voldoende (beleids)ruimte nodig Is er binnen de meerjarenplanning ruimte voorzien om beleidsparticipatie te organiseren? Zit je op het einde van je lokale legislatuur of net aan het begin ervan? voldoende bestuurlijk draagvlak nodig Is het bestuur bereid invloed te delen met burgers? Is het bestuur bereid inzicht te geven in het beleidsproces en de afwegingen in de besluitvorming? Is het college/raad bereid om iets te doen met de resultaten? voldoende tijd voor het participatietraject nodig Heb je tijd om mensen te mobiliseren? Is er tijd om alle praktische zaken af te handelen volgens de normale procedures (budget vrijmaken, locatie zoeken en reserveren, …)? voldoende middelen (geld, personeelsinzet, …) nodig Zijn er middelen voorzien of komt dit bovenop de normale budgetten? Zijn er personeelsleden specifiek bezig met beleidsparticipatie of wordt er geopteerd voor een externe begeleider? Komt dit bovenop het takenpakket van een ambtenaar of wordt deze hiervoor (deels) vrijgesteld? goede communicatie vooraf, tijdens en na afloop nodig Is het gemeentelijk infoblad hiervoor aangewezen of zijn er andere (frequentere) kanalen beschikbaar? Bestaat er een communicatieplan hierrond? Of specifieke interne afspraken? voldoende expertise nodig Uit het voortraject moet blijken of er binnen je lokaal bestuur voldoende expertise aanwezig is om beleidsparticipatie te organiseren. Indien dit niet zo is, zullen er eerst duidelijke stappen moeten ondernomen worden om deze expertise te garanderen. Dit kan door het aantrekken van nieuw personeel, het uitbesteden van de opdracht of door samen te werken met andere organisaties/diensten/lokale besturen. OPDRACHT : kies een concrete case en vul deel 1 in op afwegingskader (15 min) Stappenplan meerjarenplan
- Er spelen verschillende argumenten wanneer een lokaal bestuur beslist om burgerparticipatie te organiseren aan het lokaal beleid. De reden waarom er participatie georganiseerd wordt, heeft invloed wanneer, met wie en hoe het participatietraject vorm krijgt Via beleidsparticipatie kan je algemeen gesproken twee doelen bereiken: Je kan het aantal ideeën rond een beleidsonderwerp vermeerderen of net hun aantal verminderen. Ideeën vermeerderen bied je de mogelijkheid om nieuwe inzichten te verwerven, je kijk op het onderwerp te verruimen en alle aspecten in kaart te brengen. Ideeën verminderen zorgt ervoor dat je door de bomen weer het bos gaat zien, zaken kan prioriteren en een duidelijke lijn voor ogen kan houden. Het kan helpen om te komen tot een (gedragen) beleidsbeslissing of om eindelijk die moeilijke beleidsknoop door te hakken. Stappenplan meerjarenplan
- Informeren Als lokaal bestuur ben je verplicht om je beleidsbeslissingen te communiceren naar de inwoners van je gemeente. Dit kan op verschillende manieren: het verspreiden van een gemeentelijk infoblad, het verlenen van informatie aan het loket, … . Je verwacht hierbij geen terugkoppeling van je burgers. Hier is sprake van eenrichtingsverkeer van de lokale overheid naar zijn burgers. Raadplegen Bij het nemen of overwegen van een beleidsbeslissing worden soms adviesraden of burgers geraadpleegd. Lokale politici doen dit niet zozeer om hun beleidsbeslissing alsnog te veranderen maar eerder om een zicht te krijgen op eventuele weerstand of meeval van de burgers. Je vraagt de mening van de deelnemers maar geeft geen garantie dat deze mening wordt gevolgd of zelfs maar gehoord. Het is vanuit het lokale bestuur een zeer vrijblijvende vorm van beleidsparticipatie waarbij je de burger wel betrekt bij de beleidsbeslissing maar een zeer beperkte rol geeft bij de beïnvloeding ervan. Adviseren Het adviseren hoeft niet steeds vanuit het lokale bestuur worden geïnitieerd. Een lokale adviesraad kan, van het lokale bestuur, een mandaat krijgen om over bepaalde beleidsonderwerpen op eigen initiatief advies uit te brengen. Bij het adviseren geef je meer vrijheid. Je nodigt burgers uit om mee te praten en mee te discussiëren over beleidsonderwerpen. In sommige gevallen kan je je ook verbinden om, vanuit je lokaal bestuur, terugkoppeling te voorzien op het uitgebrachte advies. Zo kom je stilaan tot een echte dialoog tussen het lokale bestuur en zijn burgers. Coproductie Wanneer je burgers betrekt bij het begin van een beleidscyclus geef je hen de mogelijkheid om samen met het lokaal bestuur het beleid vorm te geven. Je laat hen bv. de ruimte om zelf beleidsonderwerpen aan te reiken, zelf de beleidsparticipatie te organiseren of om zelf prioriteiten voor te stellen. De burger krijgt hierbij een deel van de verantwoordelijkheid bij het maken van het beleid. Als lokaal bestuur hou jij nog steeds de touwtjes (en de budgetten) in handen maar de burger krijgt in het vormgevingsproces een belangrijke rol. Meebeslissen Wanneer je burgers laat meebeslissen, geef je als lokaal bestuur een deel(tje) van je mandaat terug aan de burger. Je kan hierbij opteren om de burgers te laten kiezen tussen meerdere, doe jezelf gekozen, oplossingen of je kan de burger vrij laten in zijn keuze. Belangrijk is wel dat je als lokaal bestuur steeds aanwezig bent bij het maken van deze keuze en je deze steeds in samenspraak met de burger maakt. Het is dus niet zo dat de burger alles beslist maar je beslist het wel samen. Als lokaal bestuur kan je dus soms voor verassingen komen te staan, waarbij je je zal moeten aanpassen aan de keuze van je burgers. Zelfbestuur Zelfbestuur door burgers kan je een beetje vergelijken met het uitbesteden van bepaalde opdrachten. Je stelt, als lokaal bestuur, een budget en een doelstelling vast maar de manier waarop deze wordt behaald of wie hierbij allemaal betrokken wordt, ligt niet meer in de handen van de lokale overheid. De weinig vormen van zelfbestuur zijn ons vooral bekend in de uitvoeringsfase. Binnen de analysefase komt deze (vergaande) vorm van beleidsparticipatie zelden tot nooit voor. Openbaarheid van lokale besturen Stappenplan meerjarenplan
- Bij de start van een nieuwe legislatuur zal een politicus graag snel aan de slag gaan met de opmaak van het meerjarenplan. Binnen dit nieuwe meerjarenplan zal er plaats zijn voor de noden en behoeften van de burgers maar eveneens voor de specifieke beleidsmaatregelen die opgenomen waren in het verkiezingsprogramma. Om geen tijd te verliezen stellen we vanuit de VVSG voor om de beleidsparticipatie reeds voor de gemeenteraadsverkiezingen voor te bereiden maar pas na de verkiezingen te laten plaatsvinden. Zo kunnen alle nieuwe verkozenen hun visie van bij het begin implementeren en wordt je beleidsparticipatie niet teruggebracht tot een verkiezingsstunt. Bij het inplannen van je beleidsparticipatie zal je rekening moeten houden met de opgelegde timing om het meerjarenplan goedgekeurd te krijgen voor het einde van het jaar. Hierbij moet je voldoende tijd voorzien voor de analyse van je resultaten, het samenvoegen van de verschillende adviezen, het formuleren van je doelstellingen etc. opdat het meerjarenplan tijdig kan worden goedgekeurd op de gemeenteraad. In bijlage vind je een algemene tabel van deze timing. Stappenplan meerjarenplan
- Stappenplan meerjarenplan
- Lokaal Sociaal Beleid in het meerjarenplan
- Stappenplan meerjarenplan
- Stappenplan meerjarenplan
- Stappenplan meerjarenplan
- Stappenplan meerjarenplan