Succesvolle ondernemers kijken niet naar de vorm maar naar de inhoud. Ze staan niet stil en kunnen van mening verschillen indien nodig, ook wanneer ze zich daarmee onsympathiek maken. Deze en andere eigenschappen van succesvol ondernemerschap helpen we in deze inspiratienota identificeren aan de hand van een aantal tot de verbeelding sprekende persoonlijkheden. Het zijn stuk voor stuk leidende figuren in hun vakgebied die ook een woordje konden/kunnen meespreken over andere onderwerpen. Aangezien we leven in tijden van snelle verandering, komt ook de vraag naar het leiderschapstype aan de oppervlakte. Ondernemers mogen de vraag naar de relevantie van hun eigen leiderschapsstijl niet uit de weg gaan. Ben ik de juiste man/vrouw op de juiste plaats in het licht van de levensfase waarin de onderneming zich momenteel bevindt? En hoe flexibel is een persoonlijke leiderschapsstijl tegen die achtergrond?

1. Succesvol ondernemerschap
Inspiratienota 107, maart 2019
1
Auteurs: Geert Noels en Geert Janssens
Een bewegend doelwit in veranderende tijden

2. 1. Inspirerende denkers
– Albert Einstein
– Malcolm Gladwell
– Peter Bernstein
– Elon Musk
– Steve Jobs
2. Breeddenkend ondernemerschap
3. Wendbaar ondernemen
3.1 Scenariodenken
4.2 Types leiderschap
4.3 Spiegeltje aan de wand
4. Conclusie
2
Succesvol ondernemerschap
Een bewegend doelwit in veranderende tijden

3. 3
Succesvol ondernemerschap
• Van ondernemers wordt verwacht dat ze dingen sneller zien dan
anderen, zijn in staat om achter het hoekje te kunnen kijken → inzicht
en kennis zetten aan tot actie. We kennen allemaal succesvolle
ondernemers, maar toch blijft het vaak gissen naar het geheim achter
hun succes. De nodige dosis geluk speelt altijd mee, maar echte
ondernemers zullen er alles aan doen om dat geluk af te dwingen →
succes vergt een bepaalde manier van denken en doen.
• In deze nota zoeken we naar eigenschappen die dat succes tastbaar
maken. We laten ons daarbij inspireren door inzichten van een aantal
tot de verbeelding sprekende persoonlijkheden die in hun eigen
vakgebied een leidende rol hebben vervuld, maar die dankzij hun open
geest ook een woordje konden meespreken over andere vakgebieden.
Eerst laten we drie wetenschappers aan het woord, daarna twee
ondernemers pur sang. Allen zijn het echter multidisciplinaire denkers.
Een bewegend doelwit in veranderende tijden

4. 1. Inspirerende denkers
4
• Albert Einstein: heeft de wijze waarop we naar de wereld kijken volledig
veranderd. Dat deed hij uiteraard door in zijn eigen vakgebied de
relativiteitstheorie te bedenken. Einstein wist echter als geen ander
duidelijk te maken dat je af en toe een andere bril moet durven opzetten:
we kunnen de problemen niet oplossen vanuit het denkkader waarbinnen
die problemen zijn ontstaan.
• Malcolm Gladwell is een Canadese journalist en succesauteur: een
succesvol ondernemer of leider moet de capaciteit hebben om te kunnen
verschillen van mening en anderen te durven tegenspreken, ook wanneer
hij/zij zich daarmee onsympathiek maakt. Succesvolle ondernemers weten
discipline te koppelen aan focus en durven ‘onaangenaam’ uit de hoek te
komen.
• Peter Lewyn Bernstein: financieel historicus en econoom, tijdens WOII in
de geheime dienst. Bernstein waarschuwde ondernemers: het grootste
risico loop je tijdens die periodes waarin alles meezit. Dan riskeer je
overmoedig te worden en heb je de neiging om risico’s te nemen die je niet
hoeft te nemen → momenten waarop een onderneming dreigt kapot te
groeien omdat ze de verhouding tussen eigen vermogen en schulden
alsook die tussen omzetgroei en kosten uit het oog verliest.

5. 5
• Elon Musk houdt ervan om de dingen anders te doen dan anderen. Het
geheim achter zijn ondernemerssucces is teruggaan naar de basis. Alles
in vraag stellen en teruggaan naar de axioma’s: alleen datgene
aannemen wat onomstotelijk vaststaat. Musk belichaamt wat we zo vaak
omschrijven als ‘out-of-the-box denken’. Enkel door zo te redeneren,
komt iemand op het idee om een raket achterwaarts te laten landen.
• Steve Jobs: “Ik schaats naar de plaats waar de puck zal belanden en niet
waar hij zonet is geweest”, was zijn adagium. Jobs bleef steeds zoeken
naar de opportuniteit, ook in moeilijke tijden. Hoe moeilijk ook, een
ondernemer kan niet overleven wanneer hij enkel focust op gevaar en
het negatieve. Een reden te meer waarom het zo belangrijk is om te
durven van mening verschillen. Steve Jobs was vaak heel ‘disagreeable’;
wanneer hij zag wat anderen niet zagen en zijn visie doordrukte.

6. 2. Breeddenkend ondernemerschap
6
• De wereld nood heeft aan mensen als Elon Musk en Steve Jobs, zij durfden
tegen de stroom ingaan.
• Zowel Musk als Jobs zijn veelzijdige figuren: uitvinder, visionair, ondernemer,
manager,… → geen evidentie want totaal verschillende rollen.
• Maar heeft Tesla vandaag een ander type leider of ondernemer nodig dan
Musk om het succes te verzekeren? Hoe komt het dat Apple zonder Steve
Jobs sterk blijft presteren? En hoe kijkt u als ondernemer aan tegen de
uitdagingen in een snel veranderende wereld? Is uw leiderschap toereikend?
Kan u zich een andere rol aanmeten indien nodig? Kunnen ondernemers
zichzelf überhaupt transformeren in functie van het type leiderschap dat hun
onderneming op een geëigend moment nodig heeft?

7. 3. Wendbaar ondernemen
7
Niemand kan de toekomst voorspellen. Alle informatie die we daarover kunnen
inwinnen, is wellicht zeer interessant en wie weet zelfs relevant. Gemiddeld
gezien ben je echter 100% zeker dat je er 50% van de tijd naast zit → daarom
moet een ondernemer zich daar niet al te veel mee bezighouden. Cfr. Peter
Bernstein: je probeert beter risico’s niet in te schatten wanneer ze totaal
onvoorspelbaar zijn. Hij zou ons overigens adviseren om de onderneming zo
goed mogelijk in te dekken tegen dergelijke risico’s.
3.1 Scenariodenken
• Een ondernemer die vooruitkijkt, tracht te denken in scenario’s →
scenariodenken = logische stap voor wie beseft dat de toekomst onzeker is.
• Elke bedrijfsleider zou minstens twee scenario’s moeten uittekenen: het ‘blue-
sky’-scenario (wat als morgen alles meezit?) is een ideaalscenario dat je afzet
tegenover een basisscenario → in welke mate ben je van een realistische
basis bent vertrokken? Door zo te denken, worden problemen een
opportuniteit en zijn er eigenlijk geen slechte scenario’s, maar wel slechte
voorbereidingen.

8. 8
3.2 Types leiderschap

9. 9
3.3 Spiegeltje aan de wand
• Ondernemers die begaan zijn met de toekomst van hun bedrijf, moeten zich
durven afvragen of hun eigen leiderschapsstijl past bij de situatie waarin
hun onderneming zich bevindt.
• Fundamentele vraag: in welke mate kunnen leiders hun stijl van
leidinggeven aanpassen in functie van de noden van het moment? →
realistisch blijven: dat dezelfde persoon twee kwadranten afdekt, is niet
onmogelijk maar vier kwadranten lijkt niet haalbaar. Wie sterk is in het
hardhandig herstructureren van een onderneming en zijn sporen heeft
verdiend met crisismanagement, lijkt niet meteen in de wieg gelegd voor
een cheerleadersrol. De cheerleader is omgekeerd niet de juiste persoon
om een harde ingreep door te voeren.

10. • Succesvolle ondernemers kijken niet naar de vorm maar naar de inhoud.
Ze staan niet stil en kunnen van mening verschillen indien nodig.
• Iemand mag nog zoveel talent hebben, zonder heldere focus en training
blijft succes uit. Ondernemers zullen risico’s moeten nemen, maar
vermijden risico’s die men niet hoeft te nemen. De succesvolle
ondernemer zal talent nodig hebben om te weten waar de puck zal
belanden, want waar die zonet is geweest, weet ondertussen iedereen.
• In tijden van snelle verandering komt bovendien de vraag naar het
leiderschapstype aan de oppervlakte. Ben ik nog de juiste vrouw/man op
de juiste plaats? Ondernemers mogen deze vraag niet uit de weg gaan.
Charles Darwin, stelde het treffend: niet de snelste of de slimste overleeft,
maar wel diegenen die zich het beste kunnen aanpassen.
Download de volledige inspiratienota via
https://etion.be/kennisbank/succesvol-ondernemerschap-een-bewegend-doelwit-
veranderende-tijden
10
5. Slot