ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

1. Πολλά είναι τα βιβλία για παιδιά που κυκλοφορούν παλαιότερες αλλά και
νέες εκδόσεις , προσεγμένες και ενδιαφέρουσες. Διαλέξαμε κάποια βιβλία
και σας τα προτείνουμε. Τις περισσότερες κριτικές που θα διαβάσετε τις
αντλήσαμε κυρίως από το ηλεκτρονικό περιοδικό Αναγνώστης:
https://www.oanagnostis.gr/ και είναι της Μαρίζας Ντεκάστρο , σπουδαίας
κριτικού και συγγραφέα.
Επιμέλεια-παρουσίαση Κεντρωτή Ελευθερία

2. Πήτερ Χ. Ρέινολντς, Το Μικρότερο Χριστουγεννιάτικο Δώρο,
Μτφρ. Μάρω Ταυρή, Εκδ. Μεταίχμιο, 2020.
• Ένα βιβλίο που θα αγαπήσουν τα παιδιά
είναι Το Μικρότερο Χριστουγεννιάτικο
Δώρο του Πήτερ Χ. Ρέινολντς (κυκλοφόρησε
μαζί με το βιβλίο του Συλλέκτης Λέξεων που
επίσης θα αγαπήσετε). Η αναζήτηση του
«μεγάλου» δώρου, η επιμονή που γίνεται
εμμονή, το ταξίδι μακριά από τον πλανήτη
και ο επαναπροσδιορισμός της ευτυχίας.

3. Χιρόκο Μοτάι, Εκατοντάδες Χιλιάδες Αγιοβασίληδες, Εικ. Maria
Maijala, Μτφρ. Μαρία Παπαγιάννη, Εκδ. Πατάκη, 2020.
• Όταν πρωτοκυκλοφόρησε το 2014 χαρακτηρίστηκε το
καλύτερο βιβλίο της χρονιάς.
• Ένα βιβλίο με πολλές αρετές, που διακρίνεται για την
εικονογράφησή του, κυρίως, όμως, για το γεγονός ότι είναι
απλά ένα βιβλίο που λέει πολλά στα παιδιά σε μια απλή
γλώσσα. Τα κινητοποιεί σε ταξινομήσεις με τη διαίρεση των
σωμάτων, τα εκπλήσσει ευχάριστα όταν ανατρέπει τις
αναμενόμενες απαντήσεις με ευφυείς αναδιπλώσεις,
διέπεται από μια φιλοσοφική χροιά, καθώς περνά το
μήνυμα της προσφοράς αλλά πάνω από όλα διακρίνεται
από μια γλώσσα που ταιριάζει στην εμπειρία του παιδιού
δίνοντας μια απάντηση στην ορατή απουσία της
παραμυθιακής μορφής.

4. Michele D’Ignazio Αϊ-Βασίλης ψάχνει για δουλειά, Εικ. Sergio
Olivotti, Μτφρ. Δήμητρα Δότση, Εκδ. Susaeta, 2020.
• Η Διεθνής Ταχυδρομική Υπηρεσία βρίσκεται στο κόκκινο και από
τις αναγκαστικές περικοπές δεν θα κατορθώσουν να ξεφύγουν οι
εποχικοί υπάλληλοι, όπως ο Αϊ-Βασίλης. Καιρός για μια δεύτερη
δουλειά, αλλά, ακόμη και αν είσαι ο Αϊ-Βασίλης, αυτό δεν είναι
καθόλου εύκολη υπόθεση. Μετά από αποτυχημένες προσπάθεις
σαν σερβιτόρος, εμψυχωτής σε παιδικά πάρτι, ακόμα και
υπάλληλος σε τηλεφωνικό κέντρο, θα βρει αυτό που του ταιριάζει
όταν θα γίνει υπεύθυνος του κάδου ανακύκλωσης και θα
διαπιστώσει πόσα όμορφα δώρα κρύβονται εκεί. Η πλοκή θα
κορυφωθεί όταν ο Αϊ Βασίλης θα ανακαλύψει ένα πακέτο
ανεπίδοτες επιστολές με παραλήπτη τον ίδιο και θα προσπαθήσει
να βρει τον αποστολέα τους. Έξυπνη ιστορία για παιδιά από 8
ετών δοσμένη με χιούμορ και τρυφερότητα, συνιστά ένα ταξίδι
προς την πραγματική σημασία των Χριστουγέννων, ενώ περνά το
περιβαλλοντικό μήνυμα σχετικά με τη σημασία της ανακύκλωσης.

5. Τη νύχτα που τα φώτα άναψαν, Συγγραφέας: Litchfield David
Εκδότης: Μικρή Σελήνη, Αριθμός Σελίδων: 40, Έτος Έκδοσης: 2019
• Μακριά από τον πλανήτη Γη το παιδί,
ο ενήλικας θα αντιληφθούν ότι αυτό
που ζητούσαν ήταν αυτό που όλον τον
καιρό είχαν μπροστά τους και δίπλα
τους: το σπίτι και οι αγαπημένοι τους
άνθρωποι. Έτσι, για να θυμηθούμε
τον Καζαντζάκη: η ευτυχία δεν είναι
παραδείσιο πουλί αλλά το μικρό
καναρίνι που κελαηδάει στην αυλή
μας.
• Για μικρά παιδιά

6. Τζάννι Ροντάρι, Ο πλανήτης των χριστουγεννιάτικων δέντρων,
Εικ. Αλέκος Φουντουκλής, Μτφρ. Χαρά Αρβανιτάκη-Γαλάτεια Γρηγοριάδου-Σουρέλη,
Εκδ. Πατάκη, 2019.
• Πέρα από τις αφηγηματικές αρετές του έργου, για τις
οποίες κανείς θα μπορούσε να μιλά για πολλή ώρα, το
βιβλίο διακρίνεται και για την πολιτική του θέση. Στον
πλανήτη των χριστουγεννιάτικων δέντρων η τεχνολογία
υπηρετεί τον άνθρωπο. Ο Ροντάρι κατασκευάζει έναν
πλανήτη όπου όλα είναι δωρεάν, δεν χρειάζεται να
πληρώσεις για ό,τι έχεις ανάγκη. Ένας πλανήτης που
ισοπεδώνει τις ανισότητες και χαρίζει μόνο χαρά στους
κατοίκους και επισκέπτες του. Το έργο αντικατοπτρίζει την
πεποίθηση του Ροντάρι ότι η παιδική λογοτεχνία πρέπει να
αντιμετωπίζει σοβαρά κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα
ενώ ταυτόχρονα ασκεί τη φαντασία και τις λεκτικές
δεξιότητες του παιδιού. Όπως έχουν επισημάνει πολλοί
μελετητές του, η αντιμετώπιση των παιδιών με τη σοβαρή
προσοχή που τους αξίζει και η πρόκληση της παιδικής
σκέψης μέσω μιας ευφάνταστης χρήσης της γλώσσας,
καθώς και η συμπερίληψη κοινωνικών προβλημάτων,
αποτελούν προτεραιότητα για τον Ροντάρι.

7. Βαγγέλης Ηλιόπουλος : Το κουμπί της αγάπης και ο πρίγκιπας που
δεν είναι πια μικρός, εικ. Κέλλυ Ματαθία-Κόβο, εκδ. Πατάκη
• Κουβαρίστρες, κλωστές, υφάσματα, βελόνες σ’ ένα παραμύθι
σαν του παλιού καλού καιρού! Όλοι ήρωες που ξέρουμε από
τα παραδοσιακά παραμύθια, ένα βασιλόπουλο όμορφο και
καλόκαρδο, ένας άπληστος υπερόπτης βασιλιάς, ένας
υποταγμένος λαός και μία κοπελιά δυναμική κι επίμονη. Και
μια αγάπη που φούντωσε απ’ αφορμή ένα κουμπί! Και με
δίδαγμα- η αγάπη όλα τα μπορεί- σαν του παλιού καιρού.
Επιτέλους ένα παραμύθι παραμυθένιο σαν κι αυτά που
γράφονται σπάνια σήμερα που οι περισσότεροι επιζητούν να
βρουν νέες ιδέες με αποτέλεσμα να διαβάζουμε
στερεοτυπικές ιστορίες κοινωνικού προβληματισμού για μικρά
παιδιά! Η εικονογράφηση, μια θεατρική σκηνή, με την πόλη
αχνή στο βάθος να είναι η σκηνογραφία που μπροστά της
παίζουν οι ήρωες την ιστορία τους. Η εξαιρετική
εικονογράφος, κρατώντας το ρυθμό του κειμένου από σαλόνι
σε σαλόνι, ζωγράφισε εικόνες που άλλοτε διεγείρουν τη
φαντασία και τραβούν το μάτι με τον πλούτο τους, με
ιδιαίτερη σπουδή στα υφάσματα και γνώση της ιστορίας του
κοστουμιού, κι άλλοτε καλούν τον αναγνώστη να
συγκεντρωθεί ώστε να νιώσει τον παλμό των προσώπων.

8. Isol, Αλφαβητάρι στο χέρι, Μτφρ. Έλσα Μαρτίνεθ Χιμένεθ/Λεωνίδας
Ρεμπελάκος/ Χρήστος Σιορίκης, Εκδ. Μάρτης, 2020.
• Το 2013 ήταν η χρονιά της Isol καθώς τιμήθηκε με το Βραβείο
Άστριντ Λίντγκρεν για το σύνολο του έργου της. Την επόμενη
χρονιά οι εκδ. Μάρτης έφεραν τα βιβλία της και την ίδια στην
Ελλάδα όπου έκανε εργαστήρια με μικρούς αναγνώστες.
• Το Αλφαβητάρι στο χέρι είναι ένα ισπανικό αλφαβητάρι για
παιδιά νηπιαγωγείου το οποίο μεταφράστηκε σχετικά εύκολα
στα αγγλικά και τα γαλλικά, επειδή αυτές οι γλώσσες
χρησιμοποιούν το λατινικό αλφάβητο, και πρόσφατα στα
ελληνικά. Το εγχείρημα ανέλαβε μια τριμελής μεταφραστική
ομάδα δασκάλων της ισπανικής, οι Έλσα Μαρτίνεθ Χιμένεθ,
Λεωνίδας Ρεμπελάκος και Χρήστος Σιορίκης. Για να κατανοήσει ο
αναγνώστης τον τρόπο εργασίας της μεταφραστικής ομάδας
πρέπει να πούμε ότι η ιδέα που κρύβεται πίσω από τη
δημιουργία του είναι ότι βασίζει εικόνες και λεζάντες
στην κυριολεξία και τη μεταφορά. Το υπονοεί άλλωστε ο τίτλος
του, ο οποίος διαβάζεται κυριολεκτικά- κρατάω το αλφαβητάρι
στο χέρι μου– ή μεταφορικά- το έχω πρόχειρο αν το χρειαστώ,
αλλά και χειροποίητο αλφαβητάρι.

9. • Αναφορά σε δυο
ακόμα επιτυχημένα
αλφαβητάρια: το
Αλφαβητάρι με
γλωσσοδέτες του
Ευγένιου Τριβιζά
(εικ. Κέλλυ Ματαθία
Κόβο, εκδ.
Μεταίχμιο, 2013)
και το Αλφαβητάρι,
Αστείος παππούλης,
κάπως χοντρούλης,
της Ροδούλας
Παππά (εικ. Paolo
Ghezzi, εκδ. Νεφέλη-
Τσαλαπετεινός,
2013)

10. Eric Carle, Ο ζωγράφος που ζωγράφισε ένα γαλάζιο άλογο, Εκδ.
Καλειδοσκόπιο
• Σαράντα δύο μόλις λέξεις αρκούν στον Eric Carle για να
υποστηρίξει την ελευθερία έκφρασης των καλλιτεχνών σε
κάθε περίπτωση, παντού και πάντα. Τριανταφυλλής
λαγός, πράσινο λιοντάρι, κόκκινος κροκόδειλος, γαλάζιο
άλογο… κάθε ιδέα και απεικόνιση δεκτές! Ο Carle
αφιερώνει το βιβλίο του στον Γερμανό ζωγράφο Franz
Marc που επικρίθηκε για τη νεωτερικότητά του και τους
αντισυμβατικούς του πίνακες από συντηρητικούς
κριτικούς της εποχής του. Το αφιερώνει και σε όλους όσοι
φιμώνονται επειδή η τέχνη τους δεν ανταποκρίνεται στην
ιδεολογία πολλών καθεστώτων. Ένα βιβλίο με επίπεδα
ανάγνωσης ανάλογα με την ηλικία των αναγνωστών. Τα
παιδιά προσχολικής ηλικίας χαίρονται που καλλιτέχνες
των βιβλίων τους ζωγραφίζουν όπως τα ίδια, τα
μεγαλύτερα μπορούν να συζητήσουν για την ελευθερία
της τέχνης, τα ακόμα μεγαλύτερα για τα όρια της τέχνης,
τις καλλιτεχνικές πρωτοπορίες, το κοινωνικό περιβάλλον
που τις ανέδειξε, τις τομές που επέφεραν και πάει
λέγοντας…

11. Hélène Druvert Ωκεανός
Κειμ. Emmanuelle Grundmann Μτφρ. Καρίνα Λάμψα Εκδ. Καπόν, 2020
• Κλασικό βιβλίο γνώσεων ως προς το
περιεχόμενο, με χίλιες δυο πληροφορίες
για το ζωογόνο στοιχείο που περιβάλλει
τον πλανήτη και τα πλάσματα που ζουν
μέσα του. Κάθε σαλόνι
του Ωκεανού μοιάζει με σκηνικό θεάτρου,
μια σκηνή με πολλά επίπεδα και υπέροχη
αισθητική: η χρωματική γκάμα του μπλε
των νερών, τα δαντελένια κοπτικά που
δίνουν βάθος στα υποθαλάσσια
περιβάλλοντα, η ακριβής απεικόνιση των
υδρόβιων πλασμάτων, η τοποθέτηση των
κειμένων, οι γραμματοσειρές είναι που
συνθέτουν ένα φανταστικό και
συναρπαστικό ταξίδι ανακάλυψης στα
βάθη των ωκεανών, το οποίο ενθουσιάζει.

12. Marie G. Rohde Πλανήτης SOS
Μτφρ. Αυγή Δαφερέρα Εκδ. Κλειδάριθμος, 2020
• Πλανήτης SOS: Αστικός Εξαπλώσαυρος, Πλαστικράκεν,
Πετρελαιοκηλιδιάθαν, Πυρηνικά Τζίνι, Γκόλεμ των Ηλεκτρονικών
αποβλήτων, Σκουπιδοκόνγκ, Πνεύματα της Όξινης βροχής,
Νεφόσαυρος, Θορυβοπούλι, είναι μερικά από τα περιβαλλοντικά
τέρατα που απειλούν τον πλανήτη.
• Μ’ αυτό τον ευφάνταστο τρόπο, και με εξαιρετικό γλωσσοπλαστικό
παιχνίδι η απόδοση των ονομάτων τους από τη μεταφράστρια Αυγή
Δαφερέρα, η συγγραφέας Marie Rohde παρουσιάζει τα περιβαλλοντικά
ζητήματα στο βιβλίο της Πλανήτης SOS: ως πλάσματα μιας φανταστικής
τερατολογίας, η οποία εμπνέεται από τις μυθολογίες των λαών
(Βίκινγκς, Κινέζοι, Σκανδιναβοί, Αφρικανοί, Αζτέκοι, κ.ά.) και την ποπ
κουλτούρα (Κινγκ Κονγκ).
• Ως εικονογράφος, Marie Rohde σχεδίασε γραφιστικά το φυσικό
περιβάλλον κάθε τέρατος και το ίδιο με τρόπο που να θυμίζει το
ανάλογο από τη μυθολογία με την οποία συνδέεται.
• Το βιβλίο συμπληρώνουν το υπόμνημα με τη σήμανση των
περιβαλλοντικών απειλών, ο Χάρτης Τεράτων με χρονολόγιο εμφάνισης
καθενός, γλωσσάρι όρων και ευρετήριο.

13. Πάνος Τσερόλας, Τζου, Ο δεινόσαυρός Ανζού (και ένας Κεφάλας)
εικ. Λέλα Στρούτση, εκδ. Κέδρος
• Λογοτεχνικό βιβλίο γνώσεων για ένα από τα πιο
αγαπημένα θέματα των παιδιών. Ο Τζου, κυνηγός
αβγών, ανήκε στην οικογένεια των δεινοσαύρων Ανζού
που έζησαν στην περιοχή του Καναδά. Στο δεύτερο
μυθιστόρημά του, ο Πάνος Τσερόλας βασίστηκε στις
ανακαλύψεις απολιθωμένων σκελετών προϊστορικών
ζώων και αναπλάθει την πιθανή ζωή τους. Στο
μυθιστόρημα οι δεινόσαυροι παρουσιάζονται να έχουν
συμπεριφορά ανάλογη με των άγριων θηλαστικών
(επιθετικότητα, προστασία των μικρών τους, περιοχές
διαβίωσης). Όπως εξηγεί ο συγγραφέας στο σημείωμα
προς τους αναγνώστες αυτή ήταν μία αναγκαία
σύμβαση που τον βοήθησε να δώσει στους
δεινόσαυρους ‘μία νότα αναγνωρίσιμης
προσωπικότητας’. Έτσι ξεκαθαρίζει τα όρια μεταξύ
φαντασίας και πραγματικότητας. Της δικής του ανθηρής
φαντασίας και της πραγματικότητας που πατά σε
πλήθος ενδιαφέρουσες πληροφορίες και είναι όσο το
δυνατόν πιο τεκμηριωμένη.
• Από 9 ετών

14. Ούτε Κράουζε, Ο Σαυρής θέλεις κατοικίδιο, μετ. Γιώτα Λαγουδάκου, εκδ.
Μεταίχμιο
• Διαβάζοντας τις ιστορίες του Σαυρή μας ήρθε στο
μυαλό η πολύ επιτυχημένη
τηλεοπτικήσειρά Flintstones. Όπως στους
Flintstones τα θέματα της εποχής μας περνούν
σχολιασμένα από τους ανθρώπους της εποχής του
λίθου, έτσι και στη δεινοσαυρική οικογένεια της
Ούτε Κράουζε διαβάζουμε για γνωστές
οικογενειακές καταστάσεις. Ο χαριτωμένος
δεινόσαυρος παίρνει τη θέση οποιουδήποτε
σημερινού παιδιού, με τα πείσματά του- θέλω
κατοικίδιο-, τις ιδέες του- ό,τι κι λέτε εσείς οι
μεγάλοι εγώ θα βρω τρόπο να το κάνω -, τις
κόντρες με τους γονείς- είναι δικαίωμά μου-, την
επιβεβλημένη εκπαίδευση, την εκμάθηση καλής
συμπεριφοράς. Και πάντα βρίσκονται λύσεις μέσα
από τις δοκιμές και τα λάθη ή τη συζήτηση. Με
πόσους τρόπους λοιπόν μπορείς να μιλήσεις στα
παιδιά χωρίς να πήξεις στο διδακτισμό!

15. Ούτε Κράουζε, Ο Σαυρής και η φωνακλού Λούσι
μετ. Γιώτα Λαγουδάκου, εκδ. Μεταίχμιο
• Ο χαριτωμένος δεινόσαυρος παίρνει τη
θέση οποιουδήποτε σημερινού παιδιού,
με τα πείσματά του- θέλω κατοικίδιο-, τις
ιδέες του- ό,τι κι λέτε εσείς οι μεγάλοι εγώ
θα βρω τρόπο να το κάνω -, τις κόντρες με
τους γονείς- είναι δικαίωμά μου-, την
επιβεβλημένη εκπαίδευση, την εκμάθηση
καλής συμπεριφοράς. Και πάντα
βρίσκονται λύσεις μέσα από τις δοκιμές
και τα λάθη ή τη συζήτηση. Με πόσους
τρόπους λοιπόν μπορείς να μιλήσεις στα
παιδιά χωρίς να πήξεις στο διδακτισμό!

16. Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Ο Αληθινός τρικεράτωψ φοβάται;, εικ.
Κωνσταντίνα Καπανίδου, εκδ. Πατάκη, 2015
• Ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος έχει γράψει βιβλία για κάθε
καθημερινό θέμα που σχετίζεται με τα παιδιά: την
τηλεόραση, τα βιβλία, τους μετανάστες, το φόβο, το
ρατσισμό… Ο Αληθινός μιλάει για το σχολικό εκφοβισμό
με όχημα ένα από τα παιχνίδια που εξιτάρει τα παιδιά,
ένα δεινόσαυρο. Συγγραφέας έμπειρος, ξέρει πώς να
μιλάει στους αναγνώστες και να πιάνει τον παλμό τους.
Αλλά δεν θα σταθούμε σ’ αυτή του την ικανότητα. Θα
σχολιάσουμε τη γραφή του που φανερά εξελίχτηκε μέσα
στα χρόνια. Σ’ αυτό το τελευταίο βιβλίο γλιστράει
μαλακά, με απίστευτη φυσικότητα από τη σκληρή
πραγματικότητα, που ζει ο ήρωας, στο όνειρο και πάλι
πίσω σε σημείο που ο αναγνώστης να εκπλήσσεται σε
κάθε επεισόδιο. Γράφει μία ιστορία εξωστρεφή παρόλο
που το θέμα της αφορά βαθιά και δύσκολα
συναισθήματα. Αφηγείται δημιουργώντας εικόνες που
τις φαντάζεσαι, συνομιλεί με την εικονογράφο που δίνει
τη δική της εκδοχή για την ιστορία. Αποφεύγει με δυο
λόγια να γράψει ένα βιβλίο από τα ίδια!

17. Mercer Mayer, Υπάρχει ένας εφιάλτης στη ντουλάπα μου, εκδ.
Άγρα, 2015
• Εφιάλτες άλογοι, τρομαχτικοί που παίρνουν τη μορφή
τρομερών τεράτων και κρύβονται σε κάθε γωνιά του
παιδικού δωματίου. Πώς να τους νικήσει το παιδάκι αν όχι
με μια απειλητική γενναιότητα, τα όπλα του, τα πιστόλια,
την άγρια φωνή του; Οι εφιάλτες μάς ακολουθούν σ’
ολόκληρη τη ζωή όμως δεν είμαστε ανίσχυροι μπροστά
τους. Τους δαμάζουμε όταν μπορούμε, όπως ο μικρός της
ιστορίας, ή τουλάχιστον συμπορευόμαστε μ’ αυτούς σε
μια πορεία αυτογνωσίας και συνειδητοποίησης της
ψυχικής μας δύναμης. Η εικονογράφηση φαίνεται να
τοποθετεί την ιστορία σε κάποια απροσδιόριστη εποχή,
τονίζοντας μ’ αυτό τον τρόπο πως οι εφιάλτες υπάρχουν
παντού και πάντα. Ελάχιστο κείμενο και εικόνες μου
αφηγούνται τις οπτικές του παιδιού και του εφιάλτη σε
μία έκδοση υψηλής αισθητικής.
• Το σημαντικότερο κατά την άποψή μας είναι ότι διαθέτει
μία ‘κρυμμένη’ παιδαγωγική η οποία υπονοεί ότι δεν είναι
αναγκαίο και υποχρεωτικό να διατυπώνεται ο χρηστικός
χαρακτήρας κάθε ιστορίας, ζήτημα από το οποίο
υποφέρουν πολλά βιβλία Ελλήνων συγγραφέων με
ανάλογα θέματα.

18. • Μερικοί άνθρωποι συλλέγουν
γραμματόσημα. Μερικοί
συλλέγουν νομίσματα. Μερικοί
έργα τέχνης. Και ο Ζερόμ;
Ο Ζερόμ μάζευε λέξεις…
• Για παιδιά από 4 ετών.
Συλλέκτης λέξεων Συγγραφέας: Peter Reynolds
Μετάφραση: Μάρω Ταυρή, Εικονογράφηση: Peter Reynolds,
εκδ.ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ 2020

19. Isol, Νοτούρνο, Συνταγές για όνειρα,
μετ. Μαργαρίτα Μέλμπεργκ, εκδ. Μάρτης, 2015
• Ο ύπνος γίνεται ευχάριστος για τα μικρά
παιδιά που επιθυμούν όνειρα γλυκά, μ’ ένα
βιβλίο -παιχνίδι κοντά στο κρεβάτι!
Διαβάζουμε τις συνταγές για όνειρα και
βλέπουμε, βάζοντας τις σελίδες κάτω από
τη λάμπα, όμορφα όνειρα για γατιά, βαρετά
βιβλία, ταξίδια, φίλους, φανταστικές
καταστάσεις που απασχολούν και
προβληματίζουν το παιδί.
Το Νοτούρνο είναι ένα βιβλίο χρηστικό,
όπως συνηθίζεται πλέον στα παιδικά
βιβλία, αλλά εντελώς διαφορετικό και πολύ
μελετημένο: ένα άλμπουμ με σπιράλ για να
γυρίζουν εύκολα οι σελίδες από ελαφρύ
χαρτόνι, με ελάχιστη εικονογράφηση που
συμπληρώνεται και εμφανίζεται όταν
φωτιστούν οι εικόνες.

20. • Στη Μαρία Αγγελίδου αρέσει η Ιστορία και ψάχνει πάντα τρόπους για να την
αφηγηθεί. Να την αφηγηθεί όχι γραμμικά, αλλά να μιλήσει για συμβάντα, τα
οποία μπορεί να ήταν καθοριστικά για την εποχή τους, αλλά που έχουν χαθεί
ανάμεσα σε άλλα πιο προβεβλημένα. Στην νέα σειρά βυζαντινών βιβλίων που
έγραψε η συνδετική γραμμή είναι τα χρώματα, μία περίφημη ιδέα που μπορεί να
ανατρέψει τη διάχυτη γκρίζα εικόνα που έχουμε για το Βυζάντιο. Η εικονογράφος
Κατερίνα Βέρουτσου ξεπερνάει τον εαυτό της! Η εικονογράφηση βγαίνει συχνά
έξω από τα κείμενα. Δημιουργεί νέες ιδέες, νέες εικόνες, συνδυάζει και συνομιλεί
με εικαστικές παραδόσεις, ανατολικές και δυτικές, οδηγώντας μας έτσι να
σκεφτούμε πως ο ελληνικός μεσαίωνας ήταν μία εποχή πολύχρωμη και
πολύτροπη.

21. Μαρία Παπαγιάννη, Πες-Πες Μία ιστορία, εικονόγραφηση: Ίρις
Σαμαρτζή, Πατάκης 2020 • Η τροφική μεταφορά της ανάγνωσης αποτελεί το
μυθοπλαστικό ακρογωνιαίο λίθο στο βιβλίο των
Παπαγιάννη και Σαμαρτζή. Με τη διαφορά όμως ότι σε
αυτό η λογοτεχνία, αντί να εστιάζει στη συνήθη
ωφελιμιστική διάσταση της μεταφοράς, αναδεικνύει την
αρχή της ευχαρίστησης ως βασική της λειτουργία. Οι
ιστορίες δίνουν χαρά σε αυτούς που τις δημιουργούν
αλλά και εκείνους που τις ακούν, και η γοητεία της
αφήγησης παραμυθιών ενώνει τους ανθρώπους που τα
μοιράζονται. Μάλιστα η ευχαρίστηση πηγάζει από όλες
τις ιστορίες, από την ίδια την αναγνωστική διαδικασία,
που καθόλου δεν συμμερίζεται την ενοχική ηδονή των
τροφών, όπου η ικανοποίηση συνδέεται αντιστρόφως
ανάλογα με την ωφελιμότητά τους. Στο βιβλίο της Μίας
και της φίλης της, ακόμη και ο αναγνώστης κατορθώνει
να ξεπεράσει την υπονοούμενη παθητικότητα που
συνήθως κατασκευάζει η τροφική μεταφορά, αφού στο
τελευταίο δισέλιδο/ σαλόνι καλείται να αναλάβει ρόλο
μάγειρα-δημιουργού και να σερβίρει σε πιάτα-σελίδες
τετραδίου τις δικές του ιστορίες. Και με αυτόν τον τρόπο
ένας εξωκειμενικός βιβλιοφάγος θα ταΐσει με παραμύθια
την κειμενική Πες-πες που της αρέσει να τρώει ιστορίες.
• Ολόκληρη η κριτική εδώ:
https://www.oanagnostis.gr/vivliofagoi-istorion-poy-
trogontai-pes-pes-mia-istoria-tis-aggelikis-
giannikopoyloy/

22. Νικόλας Ανδρικόπουλος, Η Φωτούλα αγαπούσε τα πλαστικά, Εκδ. Πατάκη, 2020
• Σ’ αντίθεση με πολλά βιβλία τα οποία με
δασκαλίστικο τρόπο, και κατ’ επέκταση απεχθή
διδακτισμό (Παιδιά, το πρόβλημα είναι πιο
σοβαρό απ’ ό,τι νομίζετε…) ασχολούνται με
επίκαιρα ζητήματα όπως η ρύπανση των
θαλασσών, βιβλία όπου ο ενήλικος (δάσκαλος,
παππούς, κλπ) κουνάει το δάχτυλο στους ήρωες
των βιβλίων (συνήθως παιδιά αλλά και ζωάκια
και ψάρια και θαλασσινά) και φυσικά στους
αναγνώστες προσπαθώντας να τους κάνουν να
καταλάβουν τη σημασία των καθαρών θαλασσών
και την προστασία των θαλάσσιων πλασμάτων, ο
Νικόλας Ανδρικόπουλος οδηγεί μαλακά το παιδί
ώστε να να σχηματίσει άποψη για το θέμα. Το
παραμύθι που έγραψε μιλάει με λόγια και
εικόνες που δεν χρειάζονται επεξηγήσεις!

23. • Ένα βιβλίο γεμάτο πληροφορίες για
το περιβάλλον, τον αντίκτυπο που
έχουν οι καθημερινές μας συνήθειες
σε αυτό, την επιτακτική ανάγκη να
ευαισθητοποιηθούμε, αλλά και
πολλές ιδέες για το πώς μπορούμε
όλοι να βοηθήσουμε να σωθεί η Γη
μας!
•

24. • https://www.cretalive.gr/politis
mos/menoyme-spiti-kai-
akoyme-paramythia-apo-tin-
ekpompi-10-lepta-akomi-sto-
trito-programma
• Στην παραπάνω διεύθυνση θα
βρείτε κι άλλα ενδιαφέροντα
βιβλία για ακρόαση , τώρα που
μένετε σπίτι. Η λογοτεχνία και η
γνώση βρίσκεται πάντα, αρκεί
να την ψάχνεις .

25. Jess French Πού πάνε όλα αυτά; Μτφρ. Ιλάειρα Διονυσοπούλου
Εκδ. Διόπτρα, 2020
• Από τα απορρίμματα έως τους ρύπους
των εργοστασίων και από τα πλαστικά
έως τα διαστημικά σκουπίδια,
ανακαλύψτε πού πηγαίνουν, πώς
επηρεάζουν τον πλανήτη μας και τι
μπορεί να γίνει ώστε να μειωθεί το
πρόβλημα.
• Ένα βιβλίο γεμάτο με πολλές
συναρπαστικές ιδέες που δείχνουν πώς
μπορούμε να σώσουμε το περιβάλλον.
• Ξεκινώντας από μικρά εύκολα πράγματα
και απλές αλλαγές στη ζωή μας,
μπορούμε να μετατρέψουμε τον
πλανήτη μας σε ένα καλύτερο μέρος για
να ζήσουμε!

26. Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου (Graphic Novel) της Άλκης Ζέη
εικονογράφηση :Δ.Μαστώρος , Διασκευή : Α. Δαρλάση εκδ. Μεταίχμιο 2020
• Ένα graphic novel-φόρος τιμής από
τους δημιουργούς νεότερων γενιών
σ’ ένα αγαπημένο κλασικό βιβλίο
της ελληνικής λογοτεχνίας για
παιδιά και νέους.

27. • Μπορείτε να ξεφυλλίσετε τις πρώτες
σελίδες του βιβλίου στο διαδίκτυο
Η απαγωγή της Δ
Συγγραφέας: Ελένη Ανδρεάδη
Εικονογράφηση: Στέφανος Κολτσιδόπουλος
Θεματική κατηγορία: Γνώσεις και δραστηριότητες
Ηλικία: Για παιδιά από 8 ετών
Σειρά: Πράκτορες του Πλανήτη
ημερομηνία εκδοσης: 7/12/20

28. Έμα Γιάρλετ, Γράμματα για έναν δράκο, μτφρ. Πετρούλα
Γαβριηλίδου, Ψυχογιός 2019
• Ένας δράκος… κατοικίδιο; Ανήκουστο!
Και πόσα προβλήματα να λυθούν! Η
Γιάρλετ συνθέτει με ελαφράδα μια
μικρογραφία από τα πολλά θέματα
που απασχολούν την καθημερινότητά
μας: την παιδική επιμονή- ΘΕΛΩ- την
αρμονική συγκατοίκηση και τις
προσωπικές ανάγκες, τα
επαγγέλματα, τους κοινωνικούς
φορείς, τις διεργασίες που
καταλήγουν στη λογική. Παιδαγωγικά
μιλώντας, είναι ένα διασκεδαστικό
βιβλίο μ’ εξαιρετικό περιεχόμενο που
στέκεται στο σπίτι και στο σχολείο,
αρκεί κανείς να ανακαλύψει τις
βαθύτερες αρετές του.

29. Αντόνιο Φεράρα, Με δυνατή φωνή,
μτφρ. Άννα Παπασταύρου, Καλέντης
• ‘Με δυνατή φωνή’ σημαίνει Διαβάζω σε
όσους το έχουν ανάγκη! Πρόκειται λοιπόν για
ένα μυθιστόρημα που αναφέρεται στην
κοινωνική προσφορά. Το κίνημα των
μεγαλόφωνων αναγνώσεων δεν είναι
καινούριο, έχει έρθει και στην Ελλάδα. Και
κατ’ επέκταση αποτελεί μία πρόταση για
εθελοντικές δράσεις οι οποίες μόνο να
ωφελήσουν μπορούν ευαίσθητες ομάδες
όπως οι άνεργοι και οι χαμένοι νέοι.
Εξαιρετικό!
• Από 9+ ετών
• Το βιβλίο απέσπασε το PREMIO GIGANTE
DELLE LANGHE.

30. • Η τύχη του Φάουστο μιλάει για τον ατομικισμό
και τον στενό μικρόκοσμο που ονειρεύονται να
χτίσουν κάποιοι γύρω τους θεωρώντας τον εαυτό
τους υπεράνθρωπο. Όπως ο Φάουστ πουλάει την
ψυχή του στον Διάβολο για να πετύχει την
προσωπική του ευδαιμονία, έτσι και ο Φάουστο,
ως άλλος απρόσωπος μέσος όρος και
παντοκράτορας, επιχειρεί να υποτάξει το σύμπαν
με τη δύναμη που διαθέτει. Ο Φάουστο τα θέλει
όλα δικά του: το λουλούδι, το πρόβατο, τη
θάλασσα, το βουνό, τη λίμνη, το δέντρο… Προς
στιγμή τα καταφέρνει, αλλά…
• Αυτή η ζωγραφιστή ιστορία θα μπορούσε να
διαβαστεί σαν αλληγορία για την ανθρώπινη
βουλιμία και για όλα εκείνα τα οποία
συστηματικά επιδιώκει για να ζει καλύτερα…
καταστρέφοντας.
Oliver Jeffers, Η τύχη του Φάουστο, μια ζωγραφισμένη
ιστορία, Αποδ. Φίλιππος Μανδηλαράς,Εκδ. Ικαρος, 2020 (Όλα τα βιβλία
του Τζέφερς στις εκδ. Ίκαρος)

31. Μπερτράν Σαντινί Το Γιαρκ, τραγανά κοκαλάκια και ζουμερά ματάκια
Εικ. Λοράν Γκαπαγιάρ Μτφρ. Κατερίνα Φράγκου Εκδ. Οξύ, 2020
• Το πιο διαδεδομένο τέρας στη Γη είναι ο Άνθρωπος. Μ’
αυτά τα λόγια ξεκινάει η ιστορία του Γιαρκ.
• Το Γιάρκ, τεράστιο, μαύρο, τριχωτό με δοντάρες έτοιμες
να κατασπαράξουν τα τραγανά κοκαλάκια των καλών
παιδιών- έχει δυσπεψία στα κακά παιδιά- ψάχνει το
κολατσιό του τριγυρίζοντας τις νύχτες σε πόλεις και
χωριά. Είναι ο καινούριος μπαμπούλας; Το φοβούνται τα
παιδιά; Ναι, γιατί ο φόβος έχει τη γοητεία του, αλλά και
όχι! Το Γιαρκ μπορεί να είναι τρομακτικό η συμπεριφορά
του όμως είναι εντελώς συμπαθητική γιατί φέρεται
ανθρώπινα και εκθέτει τα σοβαρά προβλήματα της
υγείας του. Η ακροβασία της αφήγηση ανάμεσα στον
φόβο και τα προσωπικά προβλήματα του Γιαρκ
εξισορροπούν την τρομακτική επαφή μαζί του. Επιπλέον
τα έξυπνα παιδιά βρίσκουν πάντα τρόπους να το
αντιμετωπίσουν: η Σάρλοτ αποφασίζει να σταματήσει να
είναι καλό παιδί και κάνει σκανταλιές που του κόβουν
την όρεξη. Ο καλός Λούις το ξεγελά χωρίς να το θέλει:
αντί γι’ αυτόν, το Γιαρκ τρώει τον απαίσιο αδελφό του,
τον Τζακ, και αρρωσταίνει. Το τελευταίο φαγητό που
πλησιάζει είναι η Μαντλέν, το μοναχικό κορίτσι στον
φάρο. Η Μαντλέν το συμπονά, το περιθάλπει και το
κάνει φίλο της.

32. • Στο εικονογραφημένο παραμύθι Η επανάσταση των
ζώων, των Michaël Escoffier και Stéphane Sénégas,
τα ζώα επαναστατούν εναντίον των ανθρώπων
διαμαρτυρόμενα για την κακομεταχείριση και για
όλα όσα υφίστανται από τους κυρίαρχους του
πλανήτη. Οργανώνονται, αντιγράφουν κάθε πιθανή
ανθρώπινη συμπεριφορά, φτάνουν μέχρι του
σημείου να αναλάβουν θέσεις ευθύνης στα
ανθρώπινα και ανατρέπουν την τάξη. Και τελικά,
υπογράφουν, κατ’ αναλογία με τη Διακήρυξη των
Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη, την
Παγκόσμια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων.
Ο παραλληλισμός μεταξύ των δικαιωμάτων των δυο
κόσμων έχει εκπαιδευτικό ενδιαφέρον: τα άρθρα των
διακηρύξεων είναι περίπου κοινά, και άρα μπορούν
να συζητηθούν από τους μικρούς. Παράλληλα όμως,
ο συγγραφέας με ειρωνεία και χιούμορ πετάει νύξεις
για τις συμπεριφορές που απόκτησαν οι νέοι
κρατούντες (τα ζώα) και οι οποίες προσγειώνουν
τους αναγνώστες στην ανθρώπινη πραγματικότητα.

33. Χιου Λόφτινγκ Η ιστορία του γιατρού Τζων Ντουλίτλ
Μτφρ. Μαίρη Μπολάνη Εικ. Νόρα Αρχελάου Εκδ. Βιβλιοπωλείον της «Εστίας»,
2020
• O Τζων Ντουλίτλ ήταν ένας καλοσυνάτος Άγγλος
γιατρός που έμαθε τη γλώσσα των ζώων και άφησε
τους ανθρώπους ασθενείς του για να αφοσιωθεί στην
ανακούφιση των ζώων που κατέφθαναν
απογοητευμένα από τη συμπεριφορά των κυρίων τους.
Το σπίτι του μετατράπηκε σε καταφύγιο φροντίδας. Τα
ζώα της ιστορίας κρύβουν μέσα τους γνωστά
ανθρώπινα χαρακτηριστικά- υπεροψία, επιπολαιότητα,
συμφέροντα, πονηριά, ανευθυνότητα- όμως ο γιατρός
τα πήρε με το μέρος του. Ακόμα και τα μικρότερα
παιδιά να μπορούν να αντιληφθούν το απλό και βαθύ
μήνυμα τούτης της ιστορίας: η ειλικρινής προσφορά
και η καλοσύνη προς κάθε πλάσμα μπορούν να
λειάνουν προβλήματα, σχέσεις, λύπες και αγωνίες!
Όσο λοιπόν ο Ντουλίτλ ήταν καλός καγαθός και
εργαζόταν για το καλό των ζώων, τόσο αδιάφοροι και
σκληροί είναι απέναντί τους οι σύγχρονοι άνθρωποι.

34. • Πρωταγωνιστές τρεις νταήδες- ο Γιωργής,
ο Κυριάκος και ο Μάρκος- μια τριάδα
αγριεμένων μαθητών της Γ’ γυμνασίου,
γκραφιτάδες όλοι τους και ένα θύμα. Είναι
η Άννα, πρωτάκι στο γυμνάσιο, που
προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της μετά
από το διαζύγιο των γονιών της και η
οποία χωρίς καλά καλά να το
συνειδητοποιήσει γυρίζει το παιχνίδι προς
όφελος όλων τους, αλλάζοντας τις σχέσεις
μεταξύ τους, με το σχολείο και την
κοινότητα. Κοραλλιογενής ύφαλος είναι ο
τίτλος του γκράφιτι μεγάλων διαστάσεων
που δημιούργησαν οι τέσσερις μαθητές
στην υπόγεια διάβαση κοντά στο σχολείο.
• Όλη η παρουσίαση εδώ:
https://www.oanagnostis.gr/tagkies-kai-
anoichto-pneyma-tis-marizas-ntekastro/
• Εφηβικό

35. Μελίνα Σιδηροπούλου, Ήλιος με μουστάκια, εικ. Πέρσα Ζαχαριά,
Καλειδοσκόπιο.
• Σκέψεις, σημειώσεις, στιγμιότυπα,
26 σύντομα κείμενα που να μας
βάζουν στην καρδιά και στο μυαλό
μιας έφηβης. Σαν ειλικρινές
ημερολόγιο των αναταράξεων της
ηλικίας της. Στα γραπτά της Μαρίνας
/Μελίνας θα αναγνωρίσουμε τα
παιδιά μας, τους ενήλικους εαυτούς
μας και ίσως και κάτι από τη δική
μας εφηβεία.
• εφηβικό

36. Άλκη Ζέη, Ένα παιδί από το πουθενά, Μεταίχμιο2019
• Το παιδί από το πουθενά κυκλοφορεί παντού,
άλλοτε σαν σκιά, άλλοτε διαβάζουμε γι’ αυτό
στις εφημερίδες, άλλοτε το προσπερνάμε!
Χρειάστηκε λοιπόν η οξυδερκής ματιά της
Άλκης Ζέη για να φτάσει τόσο κοντά μας. Ο
ζυγιασμένος λόγος, η αναφορά σε όλα τα
πρόσφατα γεγονότα που ταράζουν την
κοινωνία, η ανθρωπιά, η ομορφιά της ζωής με
τα πάνω και τα κάτω της, η ελπίδα, οι φιλίες
διαχέουν τη σοφία που καταστάλαξε στην
ψυχή της Άλκης. Και μας τη χαρίζει. Στο
μυθιστόρημα υπάρχει μία και μοναδική
μεγάλη περιπέτεια. Η περιπέτεια του να
μεγαλώνεις σε τούτο τον δύσκολο κόσμο με
θάρρος και αισιοδοξία!