1. PINTURA
GOTIKOA

2. EZAUGARRI NAGUSIAK
1. PINTURA TIPOLOGIAK
- Freskoa (tenplearekin lagunduta): beirateek tokia hartzearekin batera,
freskoak gutxituko dira.
- Ohol edo taula gaineko pintura: tenple eta olio-pintura.
2. IKONOGRAFIA (gaiak): eskulturaren berdinak.
3. EZAUGARRI FORMALAK: Naturalismo eta errealismorantz
jotzen da
- Perspektiba (naturala) lantzen da, fondoaren irudikapena eginez:
paisaia, elementu arkitektonikoak, pertsonaiak… (errealismoa lortuz)
- Pertsonaia nagusiak eguneroko bizitzaren giroan irudikatzen dira,
eguneroko gaiak txertatuz (pertsonaiak, paisaiak…).
- Pintura narratiboa da: eszenen segidak irudikatzen dira (denbora eta
gertaerak eszena ezberdinen bitartez kontatzen dira).
- Erretraturako joera: eszenetako pertsonak benetako erretratuak dira.

3. 1.HORMA PINTURA (FRESKOA)
• Elizetan hormak bere funtzio
sostengatzailea galdu zuen neurri
handi batean. Kontrahorma eta
arbotanteekin ez zen behar horma
sendorik.
• Barnealdeko espazioetan horma
sendoak ez dira erromanikoan
bezain garrantzitsuak. Leiho zabalei
espazioa uzteko asmotan hustu
egiten dira.
•Beraz, horma pintura, ia kasu
gehienetan, desagertu egin zen.
(Italian izan ezik).

4. gangak
hormak
absidea
absidea
hormak
Asisko San Frantzisko elizako
barrualdea: Giotto - Italia

5. 2. BEIRATEAK
figura gutxi ezaugarri erromanikoak
funtzio hezitzailea

6. 3. EGURREZKO OHOLAK: ERRETAULAK
(TENPLEA ETA OLIOA)
Aldarearen atzealdeko horman edo alboetako kaperetako horman kokatzeko eginda

7. Teknikak
• Tenplea erabiltzen da:Pigmentuak lotzeko arrautza edo animalien
hezurretatik lortutako kola erabiltzen zuten.
• XV. mendetik aurrera olioa erabiltzen zen: olioa erabiltzen zuten
koloreak lotzeko.
Tenplea
Olioa

8. Olio pintura
– Olioa aglutinatzaile
bezala
– Beladurak
– Dirdira eta
argitasuna
– Xehetasun handia
J. Van Eyck: Bizitzaren iturria.
Prado Museoa. 1459

9. 3. EGURREAN PINTATURIKO KOADROAK (olioa): diptikoak, triptikoak
TRIPTIKOA

10. Erretaulak Kaleak
• Elizen barruan jartzen
ziren, horma pintura
ordezkatuz.
• Absideetan edota
kaperetan aurkitzen dira
• Parte desberdinak
dituzte:
– Predella edo oinarria
– Gorputzak horizontalki
– Kaleak bertikalki
Gorputzak Predella

11. Atikoa
Alboetako
kaleak
Erdiko kalea
Banku edo
predela

12. Erretaula motak

14. 4. LARRUAN EDO
PAPEREAN EGINDAKO
MINIATURAK
(akuarela)
LIMBOURG ANAIAK: BERRY-KO DUKEAREN ORDU ABERATSAK

15. ERLIJIOSOAK PROFANOAK
•Kristo gurutzilkatua (Kristo-gizona)
•Erretratuak
•Amabirjina eta Haurra
•Zaldunen batailak
•Apostoluak, Santuak, Profetak
•Maitasun gortesaua
•Martirioak
•Santuen bizitzak
•Kristoren Pasioa, Pietatea
•Deikundea eta Umearen Jaiotza

16. ERLIJIOSOAK

17. Gai patetikoek lehentasuna dute, emozioak sortarazteko

18. Ikonografia erlijiosoaz gain, erretratuak, eraikinak eta paisaiak ere
agertzen dira.

19. “Rollin kantzilerraren Amabirjina” Jan Van Eyck (1435)

20. PROFANOAK

21. Eguneroko bizitzaren deskripzio zehatza

22. Graziaren iturria, Jan Van Eyck El Boscoren Belar gurdia

25. FIGURAK INGURU ERREAL BATEAN DAUDE
PAISAIA ETA ERAIKINEN AGERPENA
JARRERA EZBERDINAK
FIGURA BATZUK GURI BIZKARRA EMANDA DAUDE

26. KOLORE ABERASTASUNA MARRAZKETA GARRANTZITSUA DA
KOLORE ÑABARDURAK DAUDE, EZ DIRA LAUAK
URRE KOLOREAREN ERABILPENA
ARGIAREN TRATAMENDU EZBERDINAK: ERREALISTAGOA

27. Pertsonaien ikerketa anatomikoa

28. Pintoreeek tonu desberdinak erabiltzen dituzte

29. PERSPEKTIBA
SAKONTASUNA ADIERAZTEKO INTERESA
FIGURA LAUKIZUZENAK DESAGERTU DIRA
ARGIAREN ERABILPENA BOLUMENA SORTZEKO
JANTZIEN KALITATE EZBERDINEN IRUDIKAPENA

30. Sakontasunaren adierazpena

31. Figurek bolumena dute

32. JARRERA EZBERDINAK
MUGIMENDU NATURALAGOAK
Giotto: Scrovegni kapera

33. SENTIMENDUEN ADIERAZPENA ERREALISMOA
ESKUEN HIZKUNTZA
ANATOMIAREN IKERKETA
ERRETRATOAK, INDIBIDUALISMOA
Roger Van der Weyden-en Gurutzearen jaitsiera

34. BILAKAERA
GOTIKO
LINEALA
( Franko-gotikoa) ITALO-GOTIKOA
INTERNAZIONALA
FLAMENDARRA

35. Lau fase daude:
– Gotiko lineala edo
Frantsesa, XIII.
mendean
– Italiar gotikoa edo
Trecentoa, XIV.
mendean
– Nazioarteko estiloa, Lineala Italiarra
XIV. mendean
– Flamendar estiloa,
XV. mendean
Internazionala
Flamendarra

36. Gotiko lineala
• XIII. mendean hasi zen eta XIV. mendera
arte iraun zuen
• Ezaugarriak:
– Margotzeko lerroen
garrantzia
– Koloreen intentsitatea
– Naturalismo ingenuoa,
ulertzeko erraza

37. Gotiko lineala
• Estilo biguna da, jentila
• Irudikapen nagusiak hiru eratan agertzen
dira:
– Horma pintura
– Taula gainean
– Miniatura

38. Gotiko lineala

40. Italiar gotikoa
• Italian eman zen
XIV. mendean
• Ezaugarriak:
– Sakontasunaren
bilaketa
– Giza gorputzaren
analisia eta
ikerketa
– Argiaren
garrantzia,
kolorearekiko
harremanetan

41. Italiar gotikoa
• Frantziskotarren
ordenaren
agerpenak
sentimenduei
garrantzi gehiago
eman zien.
• Ikuslea hunkitu nahi
zuten.
• Lanak izaera
intelektualagoa
zuen.

42. Italiar gotikoa
• XIII. mendean Toskanan
estilo berri bat sortu zen,
eskola bat agertuz:
– Kristo estilizatuak, gorputza
kurboz, gurutze forma duen
egur baten gainean.
– Pintura luzeak, erretaula
bezala antolatuak, erdian santu
nagusiaren irudia tamaina
handiagoan duela, alboko
eszenak bandetan antolatzen
diren bitartean.

43. Italiar gotikoa
• Irudi arrunt bat
Amabirjina Haurrarekin
da, Bizantziar eragina
duela.
• Bi eskola agertzen dira:
Sienan eta Florentzian
• Hauetan
Berpizkunderako
oinarriak finkatzen dira
• Autoreak:
– Simone Martini
– Duccio
– Cimabue
– Giotto

44. Italiar gotikoa
• Giottok Bizantziar
hieratismotik
Berpizkundeko
naturalismorako
bilakaera markatu zuen
• Bere pinturan eragin
hauek izan zituen:
– Cimabue bere maisua,
bizantziar estiloz
– Kultura klasikoa
– Burgesiaren mentalitate
irekia
– Ikusten den mundua
irudikatzeko arazoak

45. Italiar gotikoa
• Giottoren
ezaugarriak dira:
– Naturan inspiraturik
– Bizantziar
tradizioarekiko
haustura
– Hirugarren
dimentsioko
irudikapena
– Ikerketa
anatomikoak
– Gama kromatikoa
sortzea

46. Italiar gotikoa
• Material
desberdinak erabili
zituen, tenpera
bezala
• Bere horma
pinturako
ezaugarriak:
– Irudien bolumena
irudikatzeko saiakera
– Hirugarren
dimentsioaren
sorkuntza
– Marrazketa sendoa

47. Italiar gotikoa
• Giottoren pertsonaiek
keinuak egiten dituzte,
istorioa biziagoa egitez
• Markoa paisaia da,
hiriekin, sinple xamarra,
baina bolumen
arkitektonikoak irudikatu
nahian
• Historia sakratuak
ikusleei gerturatzen
dizkie
• Irudiak sendoak dira

48. Italiar gotikoa
• Giottok irudi
espresiboak sortu
zituen, ezaugarri
psikologikoekin eta
elkarren artan lotuak
• Koloreak eta argiak
irudiak modelatzen
dituzte eta drama
azpimarratzen dute
• Bere lan famatuena
Paduako Scrovegni
kaperako freskoak dira.

49. Estilo Internazionala
• Europako erdialdean
agertu zen bi estiloen
fusioz:
– Gotiko lineala
– Italiar gotikoa
• Ezaugarriak:
– Anekdotaren garrantzia
– Bihurgunearekiko
zaletasuna
– Plegatu eta
mugimenduaren
aniztasuna
– Naturako elementuen
erabilera izaera
sinbolikoz
– Detailez beteriko teknika

50. Estilo Internazionala
• Estilo hau Berry eta
Borgoinako eskoletan
garatu zen, garrantzi
berezia izanik
miniaturak
• Flamendar artistengan
eragina izan zuen
• Espainian Aragoin
garatu zen
• Eskolak daude:
– Valentzia
– Aragoi
– Katalunia
– Gaztela

51. Estilo Internazionala
A. Lorenzetti: Hiriko gobernu ona. Sienako jauregi publikoan.
1338

53. Flamendar estiloa
• Nazioarteko estilotik
bilakatu zen
• Olioa erabiltzen zuten
koloreak nahasteko:
– Koloreak biziagoak dira
– Distira gehiago dauka
– Gardentasuna
irudikatzeko aukera
– Kolore konposatuak
sortzeko aukera
– Detailez beteriko
konposizioak, arreta
berezia pertsonaien edo
tresnen ezaugarrietan.

54. Flamendar estiloa
• Oihal gainean egiten
da
• Miniaturen eragina
dauka
• Flandesen agertu
zen, bertan lan
hauek eskatzen
zituen burgesia
aberats bat
zegoelako
• Artista nagusiak:
– Van Eyck
– Van der Weyden

55. Flamendar estiloa
• Errealitatea gehiago baloratzen da
• Gaiak:
Erlijiosoak
Talde
erretratuak
Erretratuak Ohiturak

56. Flamendar estiloa
Ezaugarriak:
– Olioa: distiratsua,
kolore desberdinak
bat bestearen
gainean, detaileak
– Birtuosismo
teknikoa
– Tamaina txikiko
taulen gainean edo
erretaula
handietan egina
– Detailearekiko
zaletasuna
– Gertutik ikusteko
beharra

57. Flamendar estiloa
Ezaugarriak:
– Argiaren balioa
– Tresnekiko
interesa
– Tresnen balio
sinbolikoa
– Paisaia eta
naturarekiko
maitasuna
– Naturalismo eta
errealismoa
– Espazio
piktorikoaren
sorrera

58. Flamendar estiloa
• Pintoreen bigarren belaunaldi bat dago:
El Bosco (Italiar Berpizkundeko garaikidea)
• Espainian Katalunian eragina izan zuen
(Dalmau).
El Bosco
Dalmau

59. SIMONE MARTINI GIOTTO DI BONDONE

60. JAN ETA HUBERT
VAN EYCK
ROGER VAN DER WEYDEN EL BOSCO