Aurkezpen honetan, laburki azaltzen da zer hartu behar den kontuan lan akademiko egokiak egiteko. Unibertsitateko Lehen Hezkuntzako graduko 1. mailako ikasleentzat prestatua da, hau da, oinarrizko azalpenak dira.

1. ITURRI BIBLIOGRAFIKOAK BILATZEA
ETA LAN AKADEMIKOETAN ERABILTZEA
UNIBERTSITATEAREN TESTUINGURUAN
Ainhoa Ezeiza
Hizkuntza eta Literaturaren Didaktika Saila
Euskal Herriko Unibertsitatea (UPV/EHU)
Aurkezpen hau Lehen Hezkuntzako graduko 1. mailako ikasleentzat prestatu da
Hezkuntza eta Kirol Fakultatea (Gasteiz)
Este obra está bajo una licencia Creative Commons Reconocimiento-CompartirIgual 3.0 Unported.

2. Unibertsitateko testu akademiko-zientifikoak sortzeko,
zenbait ekintza konplexu gauzatu behar ditugu:

3. Unibertsitateko testu akademiko-zientifikoak sortzeko,
zenbait ekintza konplexu gauzatu behar ditugu:
1. Informazioa bilatu

4. Unibertsitateko testu akademiko-zientifikoak sortzeko,
zenbait ekintza konplexu gauzatu behar ditugu:
1. Informazioa bilatu
2. Informazioa hautatu, iragazi

5. Unibertsitateko testu akademiko-zientifikoak sortzeko,
zenbait ekintza konplexu gauzatu behar ditugu:
1. Informazioa bilatu
2. Informazioa hautatu, iragazi
3. Informazioa egoki gorde (gero ondo erreferentziatu
ahal izateko)

6. Unibertsitateko testu akademiko-zientifikoak sortzeko,
zenbait ekintza konplexu gauzatu behar ditugu:
1. Informazioa bilatu
2. Informazioa hautatu, iragazi
3. Informazioa egoki gorde (gero ondo erreferentziatu
ahal izateko)
4. Testua sortzen edo idazten ari garen bitartean,
aurkitutako informazio esanguratsua zeure testuarekin
elkarlotzen joan (kopiaitsatsi gehiegizkoak saihestuz)

7. Unibertsitateko testu akademiko-zientifikoak sortzeko,
zenbait ekintza konplexu gauzatu behar ditugu:
1. Informazioa bilatu
2. Informazioa hautatu, iragazi
3. Informazioa egoki gorde (gero ondo erreferentziatu
ahal izateko)
4. Testua sortzen edo idazten ari garen bitartean,
aurkitutako informazio esanguratsua zeure testuarekin
elkarlotzen joan (kopiaitsatsi gehiegizkoak saihestuz)
5. Egoki erreferentziatu, bai testuan zehar eta bai
amaierako erreferentzia bibliografikoen atalean

8. Non bila ditzaket ikerketa artikuluak?
Bilatzaile orokorrak (Google erakoak):
• Bilatzaile hauek globalak dira eta euren bilaketa-
algoritmo propioak dituzte.
• Ematen dizkiguten lehen aukerak hautatzea ez da ideia
ona. Badira pertsona batzuk webguneak goian gera
daitezen lan egiten dutenak, alegia, goian egoteak ez du
berez kalitatea adierazten.
Ikus bideo honetan argitzen dena: “Los “secretos” de
Google y Facebook”: https://youtu.be/Rq7QiD-_vHY
• Ikasi behar da bilaketa-orriak ematen digun informazioa
irakurtzen klikatu beharrik izan gabe.

9. Non bila ditzaket ikerketa artikuluak?
Bilatzaile zehatzagoak:
• Google Akademikoa: http://scholar.google.es/
“Google-ren ranking teknologiak artikulu bakoitzaren testu osoa kontuan
hartzen du, baita autorea ere, non argitaratu den eta zein maiztasunez
izan den aipatua bestelako iturri espezialduetan”
• Google Books http://books.google.es/
Soilik argitaratuak izateko baimena duten liburuak daude osorik. Osatu
gabe dauden liburuetan gain-begira dezakegu ea interesatzen zaizkigun
aztertzeko.

10. Bilaketa aurreratua
Bilaketa eraginkorragorako:
Aukera aurreratuak aplika itzazu (hauek dira oinarrizkoenak):
• terminoa +terminoa (bi hitz batera kontuan hartzeko)
• terminoa o termino (hitz bat edo bestea)
• -terminoa (“ken” hitza, bilaketan hitz bat duten guneak
baztertzeko)
 Komatxoak erabili hitzez hitzeko bilaketa egiteko "bilaketa
eraginkorrak“
“Bilaketa aurreratua” erabili “zortea izango dut” aukeraren
ordez
Jakintza-arlo edo espezialitateko hitz gako berezituak erabili

11. Non bila ditzaket ikerketa artikuluak?
Datu-baseak
Datu-baseek ez digute beti artikulua ematen baina bai
liburutegian edo aldizkari ofizialeko webgune ofizialean
aurkitzeko erreferentziak.
Adibidez: DIALNET
Unibertsitateko Biblioteka Zerbitzuak ordainpeko aldizkari
elektroniko askoren sarbidea du. Normalean, nahikoa da
unibertsitateko konexio sarera konektatuta egotea eskuratu ahal
izateko.

12. Nola gorde dezaket aurkitutakoa?
• Zure nabigatzaileko markatzaileak erabili
• EHUko liburutegiko webgunean duzun kontua erabili
– Online bibliografia kudeatzaileak erreferentzien formatua
gordetzen dutenak: Zotero, Mendeley...

13. Nola erreferentziatu behar dut aurkitutakoa?
Iturriak erreferentziatzea derrigorrezkoa da:
- Jabetza intelektual kontuengatik eta etika profesionalagatik
- Beste pertsona batzuei gure lanetik ikastea errazteko
- Ideiak norengandik datozen jakin eta kritikoki analizatu ahal izateko
– Erreferentziatzeko eta aipuak egiteko modu asko dago. Giza- eta
Gizarte- Zientzietan hauek dira gehien erabiltzen direnak:
- APA Arauak (American Psychological Association)
- Harvard Arauak
- MLA (Modern Language Association)
- Chicago Arauak
Aurkezpen honetan azaltzen dira laburki MLA eta APA arauak:
https://www.slideshare.net/sjnietoc/normas-apa-y-mla

14. Nola erreferentziatu behar dut aurkitutakoa?
• Arau bat zein beste erabili, nolanahi ere, zure lanean erabili nahi
duzun dokumentazioaren autoretzaren inguruko informazioa jaso:
• Autoretza (autoreen izen-abizenak edo izenaren lehen hizkia
eta abizena)
• Titulua
• Argitalpen-data (ez duenean, d.g. erabili, baina ia beti izaten
du)
• Argitaletxea, lanera iristeko esteka zuzena (ez Google-rena)
edo argitalpenaren lekua adierazten duen edozein datu.
• Webguneen kasuan, argitalpenak data finko bat ez badu
(aldatzen den orria bada), erantsi zein egunetan kontsultatu
duzun.
Gogoan izan: hobe da dokumentuak jaso ahala apuntatzea,
dokumentazioaren informazioa geroago berreskuratzen saiatzea
baino.

15. Nola egin idazketa lana?
• Hau da, berez, lan zailena. Nola idatzi zure ahotsa entzun dadin aditu
askoren testuen erreferentzien artean?

16. Alde batetik, gure geure hausnarketak, ideiak, esperientziak eta bizipenak
ditugu, prozesu luze baten ondorioz eratzen joan direnak.
Adibidez, honetaz idatzi nahi dugu:
“Gauzak ahoz esatea oso inportantea da gure pentsamendua lantzeko.
Gainera, adibidez bakarka irakurtzen dugunean, isilik, ez dugu inorekin
kontrastatzen irakurritakoa eta horrela gutxiago ikasten da. Testu bat
lagunekin edo klasekideekin komentatzen dugunean, gero hobeto ulertzen
dugu eta ideia berri gehiago bururatzen zaizkigu testuari lotuta”.
Eta gure testua akademikoki oinarritzeko, erreferentzia hau aurkitu dugu,
adibidez, lagungarria izan daitekeena:
“Teniendo en cuenta esas diferencias e interpretando su significado cognitivo, el
mensaje que se ha extendido en general y a través de la escuela es que la oralidad
genera un pensamiento más simple y con eso se justifica que la Escuela priorice la
Escritura sobre la oralidad, de forma que el alumnado llegue a un desarrollo
cognitivo superior. Esa misma justificación es la base para la exclusión de la
oralidad (…) argumentando que es la forma de comunicarse «de la gente
ignorante», una forma pobre y simple” (Encina y Ezeiza, 2018, 52. orr.).

17. Adibide honetan, aukera bat da zuzenean erreferentzia literalki txertatzea,
hau da, aipu gisa. Baina horretarako ere, lotura bat eman behar diegu bi
testuei, josi egin behar ditugu bi azalpenak, honela, adibidez:
“Gauzak ahoz esatea oso inportantea da gure pentsamendua lantzeko.
Gainera, adibidez bakarka irakurtzen dugunean, isilik, ez dugu inorekin
kontrastatzen irakurritakoa eta horrela gutxiago ikasten da. Testu bat
lagunekin edo klasekideekin komentatzen dugunean, gero hobeto ulertzen
dugu eta ideia berri gehiago bururatzen zaizkigu testuari lotuta”.
Askotan, ematen du ahoz azaltzea pobreagoa dela, ez dugulako lortzen
ondo azaltzea, edo modu inperfektuagoan azaltzen dugulako testua, edo
informalago, edo ez hain zehazki, baina berez, ahozkotasunez lantzeak
asko laguntzen du, pentsamendu konplexuagoa lantzen delako. Encina eta
Ezeizak azaltzen duten bezala:
“Teniendo en cuenta esas diferencias e interpretando su significado cognitivo, el
mensaje que se ha extendido en general y a través de la escuela es que la oralidad
genera un pensamiento más simple y con eso se justifica que la Escuela priorice la
Escritura sobre la oralidad, de forma que el alumnado llegue a un desarrollo
cognitivo superior. Esa misma justificación es la base para la exclusión de la
oralidad (…) argumentando que es la forma de comunicarse «de la gente
ignorante», una forma pobre y simple” (Encina y Ezeiza, 2018, 52. orr.).

18. Hala ere, hori ez da aukera egokiena eta soilik
salbuespen gisa erabiliko dugu
Alde batetik, euskaraz idazten dugunean iturri gehientsuenak beste hizkuntza
batean daudenez, azkenean ez genuke euskaraz idatziko, hizkuntza
nahasketa litzateke; edo itzuliko bagenu, trebetasun handia eduki beharko
genuke, itzulpena ona izan dadin.
Bestetik, ahotsak horrela nahasten joanda, kohesioa eta koherentzia galtzen
joaten da eta “kopiaitsatsi” efektua eragiten da, edo ematen du ez dagoela
irakurritako testuaren benetako ulerkerarik, testua horrela, zuzenean itsatsiz.

19. Beste modu bat da irakurritako testua ondo ulertuz, testuan txertatzea aipu gisaren
ordez, parafraseatuz.
Honelako zerbait litzateke, kasu honetan:
“Gauzak ahoz esatea oso inportantea da gure pentsamendua lantzeko. Gainera,
adibidez bakarka irakurtzen dugunean, isilik, ez dugu inorekin kontrastatzen
irakurritakoa eta horrela gutxiago ikasten da. Testu bat lagunekin edo klasekideekin
komentatzen dugunean, gero hobeto ulertzen dugu eta ideia berri gehiago bururatzen
zaizkigu testuari lotuta”.
Askotan, ematen du ahoz azaltzea pobreagoa dela, ez dugulako lortzen ondo azaltzea,
edo modu inperfektuagoan azaltzen dugulako testua, edo informalago, edo ez hain
zehazki, baina berez, ahozkotasunez lantzeak asko laguntzen du, pentsamendu
konplexuagoa lantzen delako. Encina eta Ezeizak azaltzen duten bezala (2018),
Eskolak irakurketari ematen dio lehentasuna, ahozkotasuna sinpleagoa delakoan, baina
hainbat ikerketak erakutsi dute hori ez dela hala eta ahozkotasunak ere pentsamendu
konplexua eraikitzen duela.

20. Beste modu bat da irakurritako testua ondo ulertuz, testuan txertatzea aipu gisaren
ordez, parafraseatuz.
Honelako zerbait litzateke, kasu honetan:
“Gauzak ahoz esatea oso inportantea da gure pentsamendua lantzeko. Gainera,
adibidez bakarka irakurtzen dugunean, isilik, ez dugu inorekin kontrastatzen
irakurritakoa eta horrela gutxiago ikasten da. Testu bat lagunekin edo klasekideekin
komentatzen dugunean, gero hobeto ulertzen dugu eta ideia berri gehiago bururatzen
zaizkigu testuari lotuta”.
Askotan, ematen du ahoz azaltzea pobreagoa dela, ez dugulako lortzen ondo azaltzea,
edo modu inperfektuagoan azaltzen dugulako testua, edo informalago, edo ez hain
zehazki, baina berez, ahozkotasunez lantzeak asko laguntzen du, pentsamendu
konplexuagoa lantzen delako. Encina eta Ezeizak azaltzen duten bezala (2018),
Eskolak irakurketari ematen dio lehentasuna, ahozkotasuna sinpleagoa delakoan, baina
hainbat ikerketak erakutsi dute hori ez dela hala eta ahozkotasunak ere pentsamendu
konplexua eraikitzen duela.
Eta amaieran, noski, erreferentzia bibliografikoa gehitu:
Encina, J. & Ezeiza, A. (2018). Oralidad y Escritura. In J. Encina, A. Ezeiza eta E. Urteaga
(koord.), Educación sin propiedad (43-58). Guadalajara: Volapük Eds.

21. Ainhoa Ezeiza
ainhoa.ezeiza@ehu.eus
Twitter: @ainhoaezeiza
Espero dut aurkezpen hau lagungarria izatea
lan akademikoak egiten trebatzeko!