Een presentatie over het belang van spelend leren voor de verschillende ontwikkelingsdomeinen. Over de relatie tussen bewegen en ontwikkelingstaken. En over de relatie tussen bewegingsactiviteiten, de hulpvraag en de rationale

1. +
Spelend leren en sociaal ontwikkelen
het geheime leven van 4 – 6 jarigen
Mariska Beenhakker
Theo de Groot
Beter spelen en bewegen
met kleuters
Onderbouwdag
ESCALDA
scholen
8 november 2017

2. +

3. +
Fotoserie is hier niet opgenomen
in verband met de privacy

4. +

5. +
Verwachtingen

6. +

7. +
3 E – model
 Criteria voor….
 Hout snijden
 Leuk zijn
 Direct bruikbaar
E
EE

8. De ware ontdekkingsreis ligt niet
in het zoeken naar nieuwe landschappen,
maar in het kijken met andere ogen.

9. +
Introductie en kennismaking
Kleuters zijn gewoon kleine mensjes
Kleuters mogen stuiteren
Orde, structuur en regelmaat

10. +
Wat is een kleuter?
Korte spanningsboog
Geen zitvlees
Beweeglijk
Fysiek ingesteld
Niet teveel praten, maar doen

11. +

12. +
Informatie structureren
 Maakt overzichtelijker
 Vaak ook eenvoudiger
 Veelal inzichtelijker

13. We zijn op weg……

14. +
Belang bewegen - emotioneel
 Complimenten landen in de ervaringen van kinderen.
 Opbouwen van vertrouwen
 Belangrijke basis in de emotionele ontwikkeling
 Komt tot stand door de motorische ontwikkeling
 Door fysiek te oefenen
 Veel bewegen leert het kind zijn eigen lichaam te vertrouwen
 Vooral ‘buiten’ is een speelveld waar zelfvertrouwen wordt
geleerd
 Een kind leert met zijn lijf
Het
brein

15. +
Ontwikkelingstaken - emotioneel
 Leren:
 Onder woorden brengen van emoties
 Minder impulsief te reageren
 Omgaan met emoties
 Herkennen van emoties en lichaamstaal van anderen
 Meer afstand te nemen van ouders en toenadering te zoeken tot
andere sleutelfiguren

16. +
In de emotie………..

17. +
Belang bewegen - sociaal
 Kinderen die met elkaar spelen zullen altijd proberen in
elkaars ritme te komen.
 Sociaal ontwikkelen
 Omgaan met anderen
 Vertrouwen
 Sensomotorisch ontwikkelen
 Samen in beweging (komen)
 In elkaars ritme komen
 Aanpassen aan elkaar

18. +
Ontwikkelingstaken - sociaal
 Leren:
 Van naast elkaar naar met elkaar spelen
 Omgaan met winst en verlies
 Naast voor je zelf ook voor anderen op te komen
 Voldoen aan de eisen die de leerkracht en de omgeving stellen
 Hebben van belangstelling voor vriendschappen
 Het verschil tussen goed doen en kwaad doen en de impact die
dit heeft op de ander

19. +
Concreet….
 Aandacht voor de eigen opstelling
 Lichaamstaal, intuïtie en de ontwikkeling van
grensbewustzijn spelen hier een belangrijke rol.
 Het voelen, respecteren, stellen en eventueel verdedigen van
de eigen grenzen.
 En ook…..het aanvoelen en respecteren van de grenzen van
anderen.

20. +
Complimenten haken aan in
fysieke ervaringen
Zelfbewustzijn
Emotioneel bewustzijn
Lichaamsbewustzijn

21. +
Een filmpje

22. +
Alle neuzen dezelfde kant op
1. Totale ontwikkeling - ontwikkelingsniveaus
2. B-SMEC | S
3. Speelkriebels
4. Verschillende typen - SLOV
5. Rationale

23. +
In overzicht………

24. +
Bewegende beelden

25. +
1 - Totale ontwikkeling
Verschillende ontwikkelingsniveaus
ontwikkelingsniceaus

26. +
B-SMEC | S
2
B – biologisch
S – sensorisch
M – motorisch
E – emotioneel
C – cognitief
-----------------
S – sociaal

27. +
3 - Speelkriebels
Bewegingsuitdaging – Speelkriebel
=
Kernidee
=
Essentie van het spel/ activiteit
=
Wat valt er te halen?

28. +
Waardoor word ik aangetrokken?
WAAROM WIL IK ER AAN BEGINNEN?
WAAROM WIL IK HET BLIJVEN DOEN?
WAAROM WIL IK HET MORGEN
NOG WEL EEN KEER DOEN?

29. +
“Zonder een technische aanwijzing te hebben
gekregen, ervaart de op leren gerichte kleuter dat
het een ‘waardeloze’ gymles was !”
4 - SLOV

30. +
De eigens
Niveau
Interesse
Tempo
Manier van
leren

31. +
5 - The heart of the matter is….
 De RATIONALE geeft het verband weer tussen: tussen:
 het gedrag van het kind,
 de speelkriebel,
 de doelstelling(en) van de les,
 en het gekozen arrangement.
 LEIDENDE VRAAG:
 Welk mogelijk nut of effect kan het deelnemen aan het
bewegingsarrangement hebben (gericht op het
ontwikkelingsperspectief van het kind)?
 Gericht op het creëren van de optimale beweeg- en
ontwikkelomgeving.

32. +
Rationale =
De kindgerichte beweegreden die de leerkracht
hanteert om
 haar interventies / leerhulp,
 de speelkriebel van het kind
 en het gekozen arrangement te ‘verklaren’
zo worden ‘(hulp)vraag en (hulp)aanbod’ met
elkaar verbonden.

33. +SPANNINGSVELD
Rationale vs Speelkriebel
Model van ACTIE
- Wat wil je?
- Wat dus oproepen?
- Hoe manipuhelpen?

34. +
Er is niets zo theoretisch als
een goede praktijk
Er is niets zo praktisch als
een goede theorie

35. +
Good practice
 9 criteria goede gymles
 Verschillende organisatievormen mogelijk
 Gevarieerd en compleet jaarplan
 Organisatie gestuurd
 1,5 – 2,5 jaar kleuteren
 Half jaar investeren
 Tuintjes

36. +
Eigen huis en tuintjes
• Leerlijn uitgelicht
• Balanceren;
springen;
over de kop;
zwaaien
• Leerlijn mikken
• Leerlijn jongleren
• Tikspelen
• Doelspelen
• Stoeispelen
• Bew. Op muziek
• Leerlijn klimmen
Vak 1
KLIMTUINTJE
Vak 2
SPELTUINTJE
Vak 3
TRUC
TUINTJE
Vak 4
MIK/
JONGLEER
TUINTJE

37. +
Basisregels
 Je blijft in je eigen tuintje
 Je vraagt je bal terug en de ander geeft hem terug
 Bij stopteken (DE DUIM), opruimen en ga je zitten op de
bank in eigen tuintje
 Wisselen met klok mee (MAGISCHE VINGER)
 Ieder groepje komt in ieder tuintje (7 a 8 min)
 Als er tijd over is, nog even zelf kiezen
 Nieuwe kinderen moeten de regels nog leren en wij
helpen daarbij

38. +
Tuintjes uitgelicht
KLIMTUINTJE
 Vrij spelen
 Matje mag je springen
 In combi met …
 Rekening houden met elkaar
 Delegeren  laat ‘t !
TRUCJE LEREN
 Wachten op je beurt
 Op de stip zit je vooraan
 Je mag beginnen als…
 Aandachtspunten voor uitvoering
 Klaar = achteraan sluiten
 Instrueren  lukt ‘t ?

39. +
Leidende vragen
Wat zie ik ?
Wat vind ik ervan ?
Wat doe ik ermee ?

40. +
Tuintjes uitgelicht
MIKKEN/ JONGLEREN
 Vrij spelen
 Ieder eigen materiaal
 Bal in ander tuintje, vragen
 Opruimen materiaal
 Stimuleren  leeft ‘t ?
SPELLETJE
 Samen op gang houden
 Rolwisselingen
 Af = …
 Spel klaar = hand omhoog
 Opruimen materiaal
 Coachen  loopt ‘t ?

41. +
9 criteria voor een
goede les

42. +
9 criteria goede les
 Variatie in speelkriebels
 Ruimte voor relatie met de
ander
 Drang tot bewegen
 Zich competent voelen
 Gevarieerd aanbod
 Verhouding actie - rust
 Veel oefenbeurten en
herhaling
 Structuur en overzicht
 Zich autonoom voelen

43. +
De grote drie…
Beleven
Plezier – Verdriet – Pijn – Samen –
Alleen - (niet) gekozen worden –
Sensomotorisch – Saai – Stom –
Moeilijk – Succes – (niet) af zijn…
Bewegen
Leerlijnen
Bewegingsactiviteiten
Bewegingsuitdagingen
Lichaamsbesef
Ruimtelijke oriëntatie …
Reguleren
Opruimen – Doordraaien – Tikker kiezen
Groepjes maken - Wachten op je beurt
Regels en afspraken onthouden/ uitleggen
Rolwisselingen …

44. +

45. +
Bewegende beelden

46. +
Resumerend: Het speelveld

47. +
Optimale beweeg- en
ontwikkelingsomgeving
HET | Vakinhoudelijke kant
- lukken en mislukken
WIJ | Relationele kant
- eigenheid en gezamenlijkheid
LEERKRACHT
HET WIJ
LEERKRACHT

48. +
Lukken en mislukken
 Het mislukken overheerst
 Frustratie (ontstaat)
 Van mislukken naar het lukken
 Het krampachtig, angstig en voorzichtig zoeken naar….
 Van het lukken naar het beter lukken
 Van bewust en nadenkend bekwaam naar wendbaar
bekwaam
 Van het beter lukken naar het ‘stralend falen’
 Het kunnen genieten van het misgaan, van ‘fouten’.

49. +
Eigenheid en gezamenlijkheid
 SLOV
 Het gaat dan om de relatie met:
 Het materiaal
 De ander(en)
 De leerkracht

50. +
9 criteria voor een
goede les

51. +
Tot zo ver…
Meer informatie of vragen? Aarzel niet:
Mariska@spelenmetgedrag.nl
Theo@spelenmetgedrag.nl

52. +
Meer informatie of
vragen? Aarzel niet:
Meer weten?
Mariska@spelenmetgedrag.nl
Theo@spelenmetgedrag.nl