2. 1746
Goya,30 Mart’ta Zaragozalı tezhip ustası José de Goya’nın
ve Engracia Lucientes’in oğlu olarak dünyaya geldi.
Goya is born on 30th ,son of a master gilder, José de Goya
and Engracia Lucientes, resident in Zaragoza.
V.Felipe öldü,VI.Fernando İspanya’nın yeni kralı oldu.
King Philip V died, Ferdinand VI became the new King of
Spain.
1748
Montesquieu Kanunların Ruhu’nu yayımladı.
Montesquieu publishes The Spirit of the Laws in Geneva.
1749
Goethe Frankfurt’ta doğdu.
Goethe born in Frankfurt.
1751-1759
Öğrenimini, sınıf arkadaşı ve yakın dostu, Aydınlanma
hareketinin öncülerinden Martín Zapater’le beraber
Zaragoza Pías Okulu’nda tamamladı.
Studies in the Escuelas Pías school in Zaragoza with a
fellow pupil and close friend, who is one of the pioneers of
3. “Goya, her zaman büyük bir sanatçı, sık sık da dehşet uyandıran bir sanatçıdır…Cervantes
döneminde zirveye ulaşan, temelde neşeli ve şakacı İspanyol yergici ruhuna çok daha modern bir
şey, günümüzde çok takdir gören bir nitelik,tanımlanamayana düşkünlük,hayvani özellikler edinmiş
insan çizgileriyle dehşetengiz bir doğa kavramı eklemiştir.”
Charles Baudelaire,Estetik Arayışlar(1868)
Sergide dünya sanat tarihinin en büyük ustalarından Francisco da Goya’nın izlediği sanatsal yolun
bir rotası çizilmektedir.Kendinden önceki üstün resim geleneğinin mirasçısı olan Goya, modern
anlatımların da habercisi olarak anılır.
İspanya ve tüm Avrupa’nın çalkantılı bir dönemine tanıklık eden Goya toplumsal olayları eleştirel bir
bakış açısıyla yansıtır.Gerçekçi ve yer yer ürkütücü üslubuyla karanlığın en iyi anlatıcılarından biri
olan Goya’nın gravür serileriyle çeşitli yağlıboyalarını buluşturan sergi,bir dönemin ruhuna tanıklık
ederken ressamın sıradışı imgelemine de ışık tutuyor.
“Goya, is always a great artist and often a terrifying artist… adding to the Spanish satirical
spirit,fundamentally joyful and humorous,as it was in the time of Cervantes,something much more
modern,a quality that is highly appreciated in modern times,as is love for the indefinable,a terrifying
sense of nature,of human features that have acquired animal characteristics…”
Charles Baudelaire,Estetik Arayışlar(1868)
The exhibition traces the artistic path of one of the greatest masters in art history.Being the
successor of the predominant art tradition of the times before him, Goya is commemorated as the
precursor of the modern narrative.
Bearing witness to a turbulent period in Spain and Europe, Goya reflects the social circumstances
of the era with a critical perspective. The exhibition unites his various oil paintings and engraving
series and shed light on Goya’s extraordinary imagination with his realistic and at times frigthening
style that makes him one of the best narrators of darkness.
4. Sık Dokuyorlar
Aside yedirme baskı,leke baskı,iğne kazı
ve çelik kalem,
Özel koleksiyon,Madrid
They spin finely
Etching,aquatint,dry point,and burin,
Private collection,Madrid
5.
6. Hepsi Düşecek
Aside yedirme baskı,perdahlanmış leke
baskı,
Özel koleksiyon,Madrid
All will fall
Etching and burnished aquatint,
Private collection,Madrid
7.
8. Francisco Goya y Lucientes,ressam
Aside yedirme baskı,leke baskı,iğne kazı
ve çelik kalem,
Özel koleksiyon,Madrid
Francisco Goya y Lucientes,painter
Etching,aquatint,dry point,and burin,
Private collection,Madrid
9.
10. KAPRİÇYOLAR,1799
Goya gravür çalışmalarına 1788’de bu alanda söz sahibi olan İtalyanlar’ın özellikle de Velázquez’in eserlerini
kopyalayarak başladı.Acemiliğinin yansıdığı bu çalışmaların ardından,saray başressamlığına atandığı 1799’da
yayımladığı ilk dizisi, 80 baskıdan oluşan Kapriçyolar’dır.
1729 tarihli İspanyol Akademi Sözlüğü’ne göre kapris “düşünceden (niyetten)yola çıkarak oluşturulmuş, genellikle
olağan ve yaygın kurallara uymayan yargı…”olarak tanımlanıyordu. Goya, 18.yüzyıl sonu İspanyol toplumunun,
özellikle soyluların ve din adamlarının yergisi niteliğindeki bu serisiyle döneminin toplumsal aşırılıklarını ustalıkla
eleştirebilen bir aydın olduğunu kanıtlıyordu.
Kapriçyolar’da İtalyan karikatürlerinden yararlanır;kahramanların yüz hatları abartılıdır,bazı örneklerde insanın
kusurlarını ve zavallılığını vurgulamak için çehrelere hayvani özellikler ekler.Dizinin 300 nüshası Madrid’de
sanatçının evine yakın bir parfüm ve içki dükkânında 14 gün boyunca satışa sunulmuştur. Engizisyon’un
kendisine karşı önlem almasından korkan Goya, sadece 27 nüshası satılan diziyi satıştan çekerek, oğluna ömür
boyu maaş bağlanması karşılığında Kral IV. Carlos’a devretmiştir.
CAPRICHOS,1799
Goya’s first print series was a collectionof copies of paintings by Velázquez in 1778. They were clumsy and
strongly influenced by,among others, the Italian models popular at the time. In 1799, after being appointed court
painter,he published the series called the Caprichos which was to be composed of 80 prints.
In the Spanish Dictionary of 1729, capricho (caprice) was defined as a “judgement formed by an idea [of intent]
and in general outside ordinary common rules…” The series is a satire of 18th century Spanish society, especially
the nobility and clergy through which he proves to be an enlightened intellectual, able to masterfully criticize the
excesses of the society of his time.
Inspired by Italian caricature, the features of the characters in the Caprichos are exaggerated and in some cases
he adds animal features to the faces to highlight human vices and clumsiness. The series, of which 300 were
printed,was on sale for 14 days in a perfume and liqueur shop in Madrid, close to the artist’s residence. The
Inquisition was able to take action against Goya, and the artisat was terrified enough to withdraw the series after
having sold only 27 copies. He decided to offer the original plates to King Charles IV,in exchange for a life pension
for his son.
11. Sofu meslek
Aside yedirme baskı,leke baskı ve iğne
kazı,
Özel Koleksiyon,Madrid
Devout profession
Etching,aquatint,and dry point
Private collection,Madrid
12.
13. Karşılıklı
Aside yedirme baskı,perdahlanmış leke
baskı,iğne kazı ve çelik kalem,
Özel Koleksiyon,Madrid
What one does to another
Etching,burnished aquatint, dry point,and
burin,
Private collection,Madrid
14.
15. Bekle meshetsinler
Aside yedirme baskı,perdahlanmış leke
baskı ve iğne kazı,
Özel Koleksiyon,Madrid
Wait till you’ve been anointed
Etching,burnished aquatint, and dry point,
Private collection,Madrid
16.
17. Güzel hoca
Aside yedirme baskı,perdahlanmış leke
baskı ve iğne kazı,
Özel Koleksiyon,Madrid
Pretty teacher
Etching,burnished aquatint, and dry point,
Private collection,Madrid
18.
19. Uçup gitti
Aside yedirme baskı, leke baskı ve iğne
kazı,
Özel Koleksiyon,Madrid
They have flown
Etching, aquatint, and dry point,
Private collection,Madrid
20.
21. IV. Carlos Muhafız Birliği Albayı
Üniformasıyla
1800
Tuval üzerine yağlıboya
Özel Koleksiyon,Madrid
Charles IV in the Uniform of Colonel of the
Guardias de Corps
1800
Oil on canvas
Private collection,Madrid
22.
23. Maria Luisa de Parma Saray Kıyafetiyle
1800
Tuval üzerine yağlıboya
Özel Koleksiyon,Madrid
Maria Luisa de Parma in Court Dress
1800
Oil on canvas
Private collection,Madrid
24.
25. Minik Cinler
Aside yedirme baskı ve perdahlanmış leke
baskı
Özel Koleksiyon,Madrid
Hobgoblins
Etching, and burnished aquatint,
Private collection,Madrid
26.
27. Bakın ne kadar ciddiler!
Aside yedirme baskı, leke baskı ve iğne
kazı,
Özel Koleksiyon,Madrid
Look how solemn they are!
Etching, aquatint, and dry point,
Private collection,Madrid
28.
29. Ne ekersen
Aside yedirme baskı,perdahlanmış leke
baskı,iğne kazı ve çelik kalem,
Özel Koleksiyon,Madrid
Those specks of dust
Etching,burnished aquatint, dry point,and
burin,
Private collection,Madrid
30.
31. Vakit geldi
Aside yedirme baskı,perdahlanmış leke
baskı,iğne kazı ve çelik kalem,
Özel Koleksiyon,Madrid
It is time
Etching,burnished aquatint, dry point,and
burin,
Private collection,Madrid
32.
33. Toparla,uyanıyorlar
Aside yedirme baskı ve perdahlanmış leke
baskı
Özel Koleksiyon,Madrid
Be quick,they are waking up
Etching and burnished aquatint,
Private collection,Madrid
34.
35. Niye saklıyor ki?
Aside yedirme baskı,perdahlanmış leke
baskı ve iğne kazı
Özel Koleksiyon,Madrid
Why hide them?
Etching,burnished aquatint and dry point
Private collection,Madrid
36.
37. Bağırma,salak
Aside yedirme baskı ve perdahlanmış leke
baskı
Özel Koleksiyon,Madrid
Don’t scream,stupid
Etching and burnished aquatint,
Private collection,Madrid
38.
39. Kimse görmedi bizi
Aside yedirme baskı,perdahlanmış leke
baskı ve çelik kalem,
Özel Koleksiyon,Madrid
No one has been us
Etching,burnished aquatint, and burin
Private collection,Madrid
40.
41. Yeniden dirilecek mi?
Aside yedirme baskı ve perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
Will she live again?
Etching and burnisher,
Private collection,Madrid
42.
43. Gerçek öldü
Aside yedirme baskı ve perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
The truth has died
Etching and burnisher,
Private collection,Madrid
44.
45. İyi savunuyor kendini
Aside yedirme baskı,iğne kazı,çelik uç ve
perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
He defends himself well
Etching,dry point,chisel,and burnisher,
Private collection,Madrid
46.
47. O ip kopsun
Aside yedirme baskı,suluboya ya da
perdahlanmış leke baskı ve iğne kazı,
Özel Koleksiyon,Madrid
Let the rope break
Etching,watercolor or burnished aquatint
and dry point,
Private collection,Madrid
48.
49. Etobur akbaba
Aside yedirme baskı, çelik uç, perdah
kalemi ve iğne kazı
Özel Koleksiyon,Madrid
The carnivorous vulture
Etching, chisel, burnisher and dry point,
Private collection,Madrid
50.
51. Kedicil Pantomim
Aside yedirme baskı, çelik uç ve perdah
kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
Feline pantomime
Etching, chisel and burnisher,
Private collection,Madrid
52.
53. Ortak iyiliğe karşı
Aside yedirme baskı ve perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
Against the common good
Etching and burnisher,
Private collection,Madrid
54.
55. Yolu bilmiyorlar
Aside yedirme baskı, iğne kazı, çelik uç ve
perdah kalemi
Özel Koleksiyon,Madrid
They don’t know the way
Etching, dry point, chisel, and burnisher,
Private collection,Madrid
56.
57. Üst üste ölüler
Aside yedirme baskı ve perdahlanmış leke
baskı,
Özel Koleksiyon,Madrid
A collection of dead men
Etching and burnished aquatint,
Private collection,Madrid
58.
59. Mezarlığa giden araba dolusu yük
Aside yedirme baskı, leke baskı, çelik uç
ve perdah kalemi
Özel Koleksiyon,Madrid
Cartloads to the cemetery
Etching,aquatint, chisel, and burnisher,
Private collection,Madrid
60.
61. Ölüm döşekleri
Aside yedirme baskı,suluboya, iğne kazı,
çelik uç ve perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
The deathbeds
Etching, watercolor,dry point, chisel, and
burnisher,
Private collection,Madrid
62.
63. Mezara
Aside yedirme baskı,suluboya ve iğne kazı,
Özel Koleksiyon,Madrid
To the cemetery
Etching, watercolor and dry point,
Private collection,Madrid
64.
65. Sağlamlar ve hastalar
Aside yedirme baskı, leke baskı, çelik uç
ve perdah kalemi
Özel Koleksiyon,Madrid
The sound and the sick
Etching,aquatint, chisel, and burnisher,
Private collection,Madrid
66.
67. En kötüsü dilenmek
Aside yedirme baskı,suluboya ve perdah
kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
The worst is to beg
Etching, watercolor and burnisher,
Private collection,Madrid
68.
69. Beyhude feryatlar
Aside yedirme baskı,suluboya, çelik uç ve
perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
Vain laments
Etching, watercolor, chisel, and burnisher,
Private collection,Madrid
70.
71. Mutsuz anne!
Aside yedirme baskı, perdahlanmış leke
baskı ve iğne kazı,
Özel Koleksiyon,Madrid
Unhappy mother!
Etching, burnished aquatint, and dry point,
Private collection,Madrid
72.
73. Bir kadının yardımseverliği
Aside yedirme baskı,suluboya, perdah
kalemi ve çelik uç
Özel Koleksiyon,Madrid
A woman’s charity
Etching, watercolor, burnisher and chisel,
Private collection,Madrid
74.
75. Büyük marifet! Ölülerle!
Aside yedirme baskı,suluboya ve iğne kazı,
Özel Koleksiyon,Madrid
Great deeds! Against the dead!
Etching, watercolor and dry point,
Private collection,Madrid
76.
77. Daha kötüsü
Aside yedirme baskı,suluboya ve iğne kazı,
Özel Koleksiyon,Madrid
This is worse
Etching, watercolor and dry point,
Private collection,Madrid
78.
79. Bunu da bilmiyoruz
Aside yedirme baskı, perdahlanmış leke
baskı, iğne kazı ve çelik uç,
Özel Koleksiyon,Madrid
Not [ in the case] either
Etching, burnished aquatint, dry point and
chisel,
Private collection,Madrid
80.
81. Bir ustura için
Aside yedirme baskı, iğne kazı, çelik uç ve
perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
On account of a knife
Etching, dry point, chisel, and burnisher,
Private collection,Madrid
82.
83. Daha fazlası olur mu?
Aside yedirme baskı,suluboya, çelik uç ve
perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
What more can one do?
Etching, watercolor, chisel, and burnisher,
Private collection,Madrid
84.
85. Ayaktakımı
Aside yedirme baskı, suluboya, iğne kazı,
çelik uç ve perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
Rabble
Etching, watercolor,dry point, chisel, and
burnisher,
Private collection,Madrid
86.
87. Ne büyük bir değer!
Aside yedirme baskı, leke baskı, iğne kazı,
çelik uç ve perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
What courage!
Etching, aquatint, dry point, chisel, and
burnisher,
Private collection,Madrid
88.
89. Tıpatıp
Aside yedirme baskı, suluboya, iğne kazı,
çelik uç ve perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
The same
Etching, watercolor,dry point, chisel, and
burnisher,
Private collection,Madrid
90.
91. Olacaklara dair kasvetli önseziler
Aside yedirme baskı, iğne kazı, çelik uç ve
perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
Sad presentiments of what must come to
pass
Etching, dry point, chisel, and burnisher,
Private collection,Madrid
92.
93. Varolmanın acısı
Aside yedirme baskı, suluboya, çelik uç ve
perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
Bitter presence
Etching, watercolor,chisel, and burnisher,
Private collection,Madrid
94.
95. Adım atmak zor!
Aside yedirme baskı, perdahlanmış
suluboya, iğne kazı ve çelik uç,
Özel Koleksiyon,Madrid
The way is hard!
Etching, burnished watercolor, dry point,
burin and chisel,
Private collection,Madrid
96.
97. Çare yok
Aside yedirme baskı, iğne kazı, çelik uç ve
perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
And it can’t be helped
Etching, dry point, chisel, and burnisher,
Private collection,Madrid
98.
99. Ölüleri göm ve sus
Aside yedirme baskı, perdahlanmış
suluboya, iğne kazı ve çelik uç,
Özel Koleksiyon,Madrid
Bury them and keep quiet
Etching, burnished watercolor, dry point,
burin and chisel,
Private collection,Madrid
100.
101. Onları iyileştir, sonra da bir başkasını
Aside yedirme baskı, suluboya, çelik uç ve
perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
Treat them, then on to other matters
Etching, watercolor,chisel, and burnisher,
Private collection,Madrid
102.
103. İstismar ediyorlar
Aside yedirme baskı, suluboya, iğne kazı,
çelik uç ve perdah kalemi,
Özel Koleksiyon,Madrid
They avail themselves
Etching, watercolor,dry point, chisel, and
burnisher,
Private collection,Madrid
104.
105. Maya ve Yüzleri Örtülü Adamlar
yak.1777
Tuval üzerine yağlıboya
Özel Koleksiyon,Madrid
The Maja and the Cloaked Men
ca.1777
Oil on canvas
Private collection,Madrid
106.
107. Kaçamayacaksın
Aside yedirme baskı ve perdahlanmış leke
baskı,
Özel Koleksiyon,Madrid
You will not escape
Etching and burnished aquatint,
Private collection,Madrid
108.
109. İlk karşılarına çıkana evet der,ellerini
uzatırlar
Aside yedirme baskı ve perdahlanmış leke
baskı,
Özel Koleksiyon,Madrid
They say yes and give their hand to the
first çömer
Etching and burnished aquatint,
Private collection,Madrid