2. Veiligheid
• Nederland is erg veilig
• Afgelopen 11 jaar zijn gemeentes 141% meer
gaan uitgeven aan veiligheidsbeleid
• Vaak dure, repressieve maatregelen
Wat is hiervan het effect?
– Cameratoezicht
– Preventief fouilleren
– Meer blauw op straat
– Harder straffen
3. Evaluatie Cameratoezicht
Amsterdam-West 2012
• In 2010 drie camera’s in A’dam West opgehangen
• Kosten: 130.000,- excl. Personeelskosten
(projectleiding, evaluatie, begeleiding, politie)
• Maart-Juli 2011: 80/99 incidenten parkeeroverlast
• Slechts 1 geval criminaliteit: auto-inbraak
• Geen geweld waargenomen
• Beelden nooit bruikbaar voor ingrijpen
• Geregistreerde incidenten in straten met camera’s
steeg, terwijl dat in straten zonder camera’s daalde
4. Evaluatie Cameratoezicht
Amsterdam-West 2012
• Veel technische problemen
• Het duurde 7 maanden(!) voor beelden
bekeken konden worden door centrale
• Draadloze systeem lastig te verplaatsen:
Kosten: 10.000,- en twee maanden
• Conclusie: Doelstellingen behaald
6. Wat zegt behalen doelstellingen?
• Cameratoezicht onderdeel breed pakket maatregelen
• Verbeteringen al zichtbaar voor camera’s
• Verbeteringen ook betrekking op gebied waar
helemaal geen camera’s zijn geplaatst
• “Gezien het grote aantal andere maatregelen dat is
getroffen in het gebied en gezien de dagelijkse praktijk
achter de schermen, is het zeer onwaarschijnlijk dat de
camera’s een verschil hebben gemaakt”
• Aanbeveling: “Grondig evalueren of project wel nuttig
en noodzakelijk en proportioneel is.”
7. Deelraad West over cameratoezicht
• “Sigaar uit eigen doos zonder te vragen of we
wel sigaren willen roken”
• Op initiatief D66 en GroenLinks rekening
teruggestuurd naar van der Laan (26-10-2011)
• VVD in ‘liberale’ tegenbegroting (eind 2012):
“Niet stopzetten maar uitbreiden”
8. Vervolg camera’s in West
• Project in eerste instantie verlengd
• 1 oktober 2012 drie camera’s uit Jan van
Galenstraat verwijderd
• GroenLinks, D66, SP voor. VVD tegen
• Reactie winkelier: “Dit bevordert mijn gevoel
van veiligheid niet”
9. Algemeen onderzoek naar
effectiviteit cameratoezicht
• Bordje ophangen dat er cameratoezicht is,
is vaak effectiever dan camera zelf
• Vaak kortdurende daling incidenten,
daarna alles weer bij het oude
• Beelden zelden bruikbaar voor opsporing of berechting
• Slechts preventief effect calculerende daders
• Calculerende daders weten camera’s prima te omzeilien
Waterbedeffect: Verplaatsing criminaliteit
10. Machtsverhouding
Burger vs Overheid
• Sinds 9/11 veel maatregelen waarmee overheid macht
toe-eigent en vrijheden en rechten burgers inperkt
–
–
–
–
–
–
–
–
Afluisteren telefoon- en internetverkeer
Lokatiebepaling mobiele telefoon
Opslaan ANPR-gegevens, OV-chip-gegevens
Cameratoezicht / gezichtsherkenning
Vingerafdrukken in paspoort en ID-kaart
Preventief fouilleren
Burgers hacken en spionagesoftware installeren
Oproep DNA-databank
Weinig transparantie, maar burgers gewantrouwd
11. Profiling
• Verzamelde gegevens omzetten in risicoprofiel
• Profiling impliceert discriminatie
• Vaak speuren naar ‘afwijkend gedrag’
–
–
–
–
–
–
In welke mate in de gaten houden?
Preventief oppakken?
Mag je je hier verzekeren?
Hoeveel moet je daarvoor betalen?
Krijgt een gezin extra hulp en toezicht?
Zelfs suggestie om profiling als bewijs in te zetten
Zelf-censuur
Geen mogelijkheid tot correctie
Rem innovatie?
12. Alternatieven: Preventie
• Educatie / Zelfhulp
–
–
–
–
Analfabetisme belangrijkste voorspeller criminaliteit
De-escalerend gedrag
Zelfredzaamheid
Schaamte ouders overlastgevende jongeren
• Goed sociaal beleid
• Stimuleren contact / saamhorigheidsgevoel
• Herstelrecht / Mediation
– Dader wordt geconfronteerd met daden
– Slachtoffer en dader leren elkaar begrijpen
13. Alternatieven: Effectieve handhaving
• Oud-Agent en onderzoeker Jan Nap:
“Meer constructief anarchisme binnen de politie”
• ‘Weigeren infantiliserend werk te doen’
• Werk doen dat kans op moreel handelen vergroot
bvb. overlastgevende zwerver niet beboeten,
maar naar hulpverlening brengen
• Nu weinig discussie of werk deugt binnen politie
• Benadruk positieve dingen die politie doet:
–
–
–
–
Mensen helpen bij vermissing
Portemonnee terug bij eigenaar bezorgd
NIET: zoveel boetes uitgedeeld
NIET: zoveel drugsgebruikers opgepakt
14. Alternatieven: Reguleer drugsmarkt
• Illegale drugsmarkt en drugscriminaliteit kosten maatschappij
17 miljard per jaar
• Politie ruim 50% tijd kwijt aan handhaving drugsverboden
• Drugshandel melkkoe voor criminele organisaties
• Verdiende miljarden moeten witgewassen worden
• Mensen die een leuke avond en geen vlieg kwaad doen
worden gecriminaliseerd
Zij kunnen hierdoor respect rechtsysteem verliezen
• Illegale drugsmarkt gevaar voor volksgezondheid
•
Drugs in Debat
•
@DrugsInDebat
15. Meer lezen?
• Dure Veiligheidsgevoelens
• Met het schrappen van anti-privacy maatregelen valt
miljarden te bezuinigen
• Geef de macht terug aan het volk
• Vervang repressie door alternatieven die wel werken
• Ons drugsbeleid is als een waterbed, oplossing:
gereguleerde teelt
• Stoppen drugsverboden maakt bezuinigingen overbodig
• Over vijftig jaar zijn alle drugs legaal
• Negatieve boodschap over drugs helpt niet
