2. Alkoolet jane komponime organike te cilat ne
molekulat e tyre permbajne grupin funksionor
hidroksil -OH .
3.
4. Etanoli është lëng pa ngjyrë i cili fitohet me fermentimin
e sheqerit. Industrialisht fitohet me hidratimin e etilenit
me ujë në prezencë të acidit fosforik.
5. Sipas mënyrës sistematike, emërtimi i alkooleve rrjedh nga emri i
hidrokarburit përkatës, duke i'a shtuar shkronjat "OL" (Metan-ol)
ose në bazë të radikalit, duke e shtuar fjalën alkool. Ndër alkoolet
më të njohura janë : etanoli, metanoli, butanoli, propanoli etj.
12. Alkoolet mund të konsiderohen derivate të ujit, ku një atom hidrogjen
zëvendësohet me një radikal. Alkoolet kanë veti të hidrokarbureve dhe ujit,
p.sh : etanoli është i djegshëm (si edhe etani), dhe reagon me natriumin si edhe
uji. Alkoolet në krahasim me hidrokarburet, kanë temperatura të vlimit dhe
shkrirjes më të larta. Alkoolet tretën mirë në ujë. Alkoolet me 1 deri 3 atome
karboni tretën mirë ne ujë, me rritje të atomeve të karbonit zvogëlohet
tretshmëria e alkoolit në ujë.
13.
14.
15. Metanoli ka formulë kimike CH3OH , është alkool , lëng i
tejdukshëm dhe me erë të rëndë.Emërtohet nëse emrit të numrit
greko-latin 1 ( meta ) i shtohet prapashtesa OL dhe
fitohet Metanol.
16. Në mënyrë natyrale fitohet me destilimin e thatë (dmth pa uji) të
drunjëve gjethrënës.
Në mënyrë sintetike fitohet nëse në CO (monoksid të Karbonit)
veprohet me H :
CO+2H2 CH3OH
17. Përdoret si lëndë djegëse i përzier me etanolin .Përdorim të madh
ka edhe në industrin e ngjyrave , llakut , fijeve sintetike etj.
18.
19.
20. Etanoli gjithashtu i quajtur edhe alkool etilik, alkool i pastër, përdoret si
pije alkoolike, është substancë e paqëndrueshme, e djegshme (digjet), e
pangjyrë, në gjendje agregate të lëngshme. Etanoli është një psikoaktiv si
droga, më i njohur si lloji i alkoolit në pijet alkoolike.
21. Etanoli është përdorur nga njerëzit që nga koha e parahistorisë si përbërës i
pijeve alkoolike. Mbetjet të etanolit të tharë mbi 9000 - vjeçare janë gjetur në
një qeramikë në Kinë çka nënkuptojmë se pijet alkoolike u përdorën edhe në
nga njerëzit të periudhës të neolitit.
22.
23.
24.
25. Fenolet janë derivate të hidrokarbureve aromatike tek të cilat
grupi funksionar hidroksil –OH lidhet drejtpërsëdrejti me
atomet e karbonit të unazës së areneve (si unaza benzenit,
( C₆H₅–OH ) (polihidroksilike).
26. Fenolet në sasi të vogla përfitohen prej katranit të qymyr gurit me distilim
fraksional. Në sasi të vogla gjenden në bimë. Fenolati i natriumit tretet në ujë të
acidifikuar me acid klorhidrik. Një prej metodave të hershme,që përdoret edhe
sot është shkrirja e kripës së natriumit të acidit sulfobenzoik në prani të
hidroksidit të natriumit në temperaturë 300-350 °C
27. Fenoli në kontakt me kontakt me lëkuren njeriut përthithet dhe shkakton
plagë, duke e helmuar organizmin. Ujërat industriale, e në veçanti ato
të termocentraleve, janë shumë të ndotura me fenole. Fenoli duke u
oksiduar shpenzon oksigjenin në ujë, kështu që jeta e gjallesave
(peshqve) në ujë bëhet e pamundshme.
28. Pamja 3D e një fenoli.
Pamja 3D e shtrirë e komponimit të
një fenoli.
Fenolet janë komponime organike shumë aktive. Ky aktivitet varet nga prania e
unazës së benzenit dhe e grupit hidroksil.
Në fenole zhvillohen dy lloje reaksionesh:
•Reaksionet që zhvillohen në grupin hidroksil të fenolit.
•Reaksionet që zhvillohen në unazën aromatike.
29.
30. Përveç duhanit një ves tjetër i dëmshëm është edhe alkooli. Edhe
ky ves është shkaktar i një vargu sëmundjesh duke filluar që nga
aparati tretës, mëlçia, pankreasi e deri në dëmtime të
pariparueshme të sistemit nervor qendror.
31.
32. Nga ana tjetër është vërtetuar edhe shkencërisht se për shkak të fiziologjisë femrat
dëmtohen shumë më shpejt se meshkujt për të njëjtën sasi alkooli të konsumuar.
Njerëzit që pinë me vite nuk ndjejnë asgjë papritur një ditë gjenden para një fakti të
hidhur, mëlçia e tyre ka marrë fund, është kthyer në një mëlçi cirrotike, ose kanë
shqetësime të lehta që nuk ja vënë veshin, por bukur mirë ata bëjnë puthjen e parë me
vdekjen.
