Bu sunum "Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeceliği ve Otelcilik" bölümü yüksek lisans öğrencisi ''Kutluhan Gül'' tarafından hazırlanıp, ödev sunumu olarak sunulmuştur.
Management Functions Research in Hotel Enterprises
This presentation was prepared by Atılım University Institute of Social Sciences, Tourism Management and Hotel Management Department, graduate student "Kutluhan Gül" and presented as homework presentation.
3. Örgütlemenin Tanımı
Örgüt : Ortak çaba sarf ederek bir işi
başarmak için bir araya gelen ve her
birinin belli bir faaliyet bütünü
içinde belirli görev, sorumluluk ve
yetkileri bulunan bireyler veya
gruplar arasındaki ilişkileri temsil
eden yapıdır.
Örgütleme : Hangi kaynakların,
hangi faaliyetler için, kimler
tarafından, nerede ve nasıl
kullanılacağı belirleyerek tüm
örgütsel kaynakların birbirleri ile
ilişkilerinin kurulmasını ve devam
ettirilmesini sağlamaktır.
5. Örgütleme İlkeleri
• Klasik yönetim teorisyenleri arasında
yer alan Henry Fayol, birçoğu
günümüze kadar gelen ve etkisini
sürdürmekte olan çeşitli örgütleme
ilkelerini geliştirmiştir. Fayol’un
yönetim ilkelerine aşağıda başlıklar
halinde yer verilmiştir.
6. Örgütleme
İlkeleri
• Amaç Birliği İlkesi : İşletmenin
tüm ana ve ikincil amaçları
birbirleriyle uyum sağlayacak
şekilde düzenlenmelidir.
• Komuta Birliği İlkesi : Her ast
yalnızca bir üste bağlı olmalıdır.
• Basamaklar Sırası (Hiyerarşi)
ilkesi : İşletmelerde belirli işlerin
yapılması, birbirleri ile ilgili
görevlerin belirli sıralarla
yapılmasıyla mümkündür.
Belirlenmiş olan bu sıralar
nedeniyle çalışanlar birbirlerine ast
ve üst biçiminde bağlanmaktadır.
7. Örgütleme
İlkeleri
• Fonksiyonel Benzerlik İlkesi :
Görevlerin fonksiyonel
benzerlikleri itibariyle bir
araya getirilmesine dikkat
edilmesine vurgulayan bir
ilkedir.
• Denetimin Ayrılma İlkesi : Bir
işletme de gerçekleştirilen
herhangi bir faaliyetin aynı
birim tarafında üretilip
denetlenmesinin doğru
olmayacağını ileri süren bir
ilkedir.
• Kontrol Alanı İlkesi : Bir
yöneticinin etkili ve verimli bir
şekilde yönetip kontrol edeceği
birim veya insanların sayısının
sınırlı olduğunun üzerinde
duran bir ilkedir.
8. Örgütleme
İlkeleri
• Değişebilirlilik İlkesi: Sosyal,
teknolojik veya biyolojik
şartlardaki değişmeler karşısında
işletmelerinde değişebilir bir
özelliğe sahip olmaları gerektiği
tezini ileri süren bir ilkedir.
• Süreklilik İlkesi : Örgütlerin
sürekli olması değişebilir
iliklerinin gereğidir. Her örgüt,
koşullar uyum sağlayarak
değişmekte ve böylece
sürekliliğini korumaktadır.
• Çapraz İlişki İlkesi : İşletmelerde
personelin yalnızca üstlerinin
bilgisi ile değil aynı zamanda
aynı yönetim basamağında
görevli kişilerin birbirleri ile
buluşup, kararlar almalarına izin
verilmelidir
9. Otel
İşletmelerindeki
Bölümlerin
Çıkışı?
• Otel işletmeleri çeşitli özellikleri
bakımından birbirinden ayrılmaktadır;
büyüklüklerine, faaliyet sürelerine,
konaklama amacına, bulundukları
yere, hukuki özeliklerine, sunulan
hizmetin çeşidine, uygulanan fiyat
düzeyine ve konaklama ihtiyacına göre
sınıflandırılmaktadır. Dolaysıyla,
örgütsel yapılarında bir takım
farklılıklar olduğu gösterilmektedir.
Bu nedenle, tüm otel işletmeleri için
geçerli olan tek bir örgüt yapısından
söz edilemediği için bölümlere
ayrılmıştır.
10. Otel İşletmelerindeki Bölümler
• Yönetim Bölümü: Yönetim bir grup insanı belirlenmiş amaçlara doğru
yönlendirme, aralarındaki işbölümü, işbirliği ve koordinasyon sağlama
çabalarının toplamıdır.
• Ön büro Bölümü: Müşterilerin otele giriş, konaklama ve çıkış aşamalarında
çeşitli hizmetleri yerine getiren bir bölümdür. Ön büro, konaklama
faaliyetlerinin yürütülmesinde diğer bölümlerle işbirliği yaparak, bilginin
toplanması ve dağıtılması işlemini de gerçekleştirmektedir.
• Kat Hizmetleri Bölümü: Kat hizmetleri bölümü otel işletmelerinin odalar
fonksiyonu altında yer almaktadır. Otelin temizliği, bakımı ve düzeninden
sorumlu olan bu bölümün fonksiyonel alanı mutfak ve depolar hariç yaklaşık
tüm oteli kapsadığından oldukça geniş bir görev alanı bulunmaktadır.
11. Otel İşletmelerindeki Bölümler
• Yiyecek-İçecek Bölümü – F&B : Otel işletmelerinde müşterilerin her türlü
yiyecek ve içecek ihtiyaçlarını karşılamaktadır.
• İnsan Kaynakları Bölümü: Bir işletmede en üst yöneticilerden en alt
kademedeki niteliksiz personele kadar her çeşit iş veya meslekte çalışanları
kapsamaktadır. İnsan kaynakları yönetiminin temel amacı; insan kaynağını
en etkin ve verimli şekilde kullanarak iş yaşamının kalitesini
yükseltmektedir.
• Muhasebe Bölümü : İşletmenin varlıkları ve kaynakları üzerinde değişme
yaratan mali nitelikteki işlemleri; kaydetmek, sınıflandırmak, özetlemek,
analiz etmek ve yorumlamak suretiyle ilgili kişi ve kurumlara raporlara
halinde sunan bir bilgi sistemidir.
12. Otel İşletmelerindeki Bölümler
• Pazarlama Bölümü : Malların ve hizmetlerin üreticilerinden tüketicilere
doğru akışını sağlayan her türlü işletme eğilimidir. Satın alma, taşıma,
depolama, finansman, fiyatlandırma, tanıtım ve satış gibi işlevler ile
toptancıların ve perakendecilerin çeşitli çabaları pazarlama eylemlerini
oluşturmaktadır.
• Destek Hizmet Bölümü: Otelin müşteri servisi, üretimi ve ge1irleri ile
doğrudan sorumlu olmayan hizmetler olarak tanımlanmaktadır.
13. Bölümlere
Ayırma
Kriterleri
• İşletmelerin esnek bir
yapıya sahip olmaları için
çeşitli bölümlere
ayrılmaları
gerekmektedir. Otel
işletmede bölümlere
ayırmada kullanılan
ilkeler; fonksiyonel,
coğrafi ve ürün/hizmet
üretimi bölümüne göre
bölümlere ayırma olarak
sıralanabilir.
14. Bölümlere Ayırma Kriterleri
• Fonksiyonel Bölümlere Ayırma: Örgütleme amacıyla
kullanılan en basit ve yaygın bölümlem ayırma
yöntemidir. Benzer özellikteki İşlerin bir araya
getirilmesi ile gerçekleştirilmektedir.
• Bölgesel Coğrafi Bölümlere Ayırma : Belirli bir coğrafi
bölgede ki tüm fonksiyonların, farklı yöneticiler veya bir
merkez ofis kullanmaktaysa bir yönetici altında
toplanmasını ifade etmektedir. Genellikle farklı coğrafi
bölgelerde faaliyet gösteren işletmeler tarafından tercih
edilmektedir.
• Müşteri ile Olan İlişkisine Göre Bölümlere Ayırma :
Resepsiyon, santral, servis, animasyon gibi bölümler
müşteri ilişkileri yoğun olduğundan ön birimler olarak
kabul edilirken, muhasebe, çamaşırhane, mutfak, teknik
servis gibi bölümlerin müşteri ile temas etmeden hizmet
üretmeleri söz konusu olduğundan arka birimlerdir.
16. Yöneltme
• Yönetim fonksiyonlarından biri olan yöneltme
yönetim süreci içinde, planlama ve örgütleme
fonksiyonlarının sonrasında gerçekleştirilmektedir.
Örgütleme fonksiyonu sayesinde emir-komuta
ilişkisi kurulmakta, sorumlular belirlenmekte ve
görev paylaşımı yapılmaktadır. Sonra, faaliyetlerin
gerçekleştirilmesine gelmektedir. İnsanların tatmin
olmuş bir biçimde çalışmaları, devir oranının ve
devamsızlıkların azalmasında etkili olacağı gibi
personelin örgüt kültürünü benimseyerek
kendilerini ait oldııklan örgüte adamalarında son
derece önemli rol oynamaktadır.
18. Koordinasyon
• Düzenleştirme eşgüdüleme veya uyumlaştırma
olarak da bilinen koordinasyon; işletmeyi
oluşturan tüm unsurların çabalarını birleştirerek
uyumlu ahenkli ve düzenli bir şekilde istenilen
amaca ulaşmak için güçlerini bütünlemelerini
sağlayan bir yönetim fonksiyonudur.
Koordinasyon faaliyetinin yerine getirilmesi ve
istenilen amaçlara ulaşılabilmesi için bir takım
ilkelerin temel alınması gerekmektedir.
o Bölümler arası yatay ve fonksiyonel işbirliğinin
yapılması,
o Uyuşmazlıkların çözümlenmesi,
o Ortak sorumluluk,
o Planlar ve politikalar arasında koordinasyonun
sağlanması,
o Bir sorunla veya konuyla ilgili tüm faktörlerin
birlikte dikkate alınması,
o Koordinasyon sürekli bir faaliyet olarak
düşünülmektedir.
20. Kontrol
• İşletme içindeki davranış ve
performansın işletmenin kural ve
prosedürleri ile ne derece
örtüştüğünün belirlenmesi amacıyla
oluşturulan mekanizmayı
içermektedir.
• Kontrol genellikle faaliyetler
gerçekleştirildikten sonra
yapılmaktadır. Bu tarz kontrol
bildirimlerine geribildirim olarak
adlandırılır. Geribildirim faaliyetlerin
sonuca odaklanıp ortaya konulan
performansını değerlendirmeye
yöneliktir.
Editor's Notes
Komuta birliği ilkesi her ne kadar günümüzde geçerliliğini koruyor gibi görüngede örneğin fonksiyonel örgütlenme biçimi ile komuta birliği ilkesine aykırı hareket edilmektedir. Dolaysıyla günümüzde geçerliliğini yitirdiği ifade edilir.
Fon benzerlik ilkesi ör: bir otel işletmesindeki odalar bölümünün ön baro kat hizmetleri ve üniformalı hizmetlerden oluşması örnek gösterilebilir.
Denetim örnek : otel işletmelerinde kasiyerin çeşitli salon ve ön büroda çalışmasına rağmen muhasebe bölümüne bağlı olması.
Kontrol alanı sebebi: Çünkü her yöneticinin uzmanlık alanı, enerjisi ve zamanı bellidir. Herkes herzeyi bilmediği gibi, yöneltmek ve kontrol etmek için belli bir ölçüde enerji ve zamana sahiptir
Değişebilirdik ör : Örneğin, otellerin rezervasyonlar için bilgisayarlı rezervasyon sistemlerini kullanmamalarını veya günümüzde bir e-posta adresine sahip olmamaları
Çapraz ör: Ön büro müdürünü gerektiğinde kat hizmetleri departmanındaki ir kat görevlisine emir vermesinde olduğu gibi.
Yönetim diğer tanım : başka insanlar aracılığıyla iş germe ve belirlenen hedeflere ulaşma süreçlerinden oluşur biçimindeki tanım yönetim sadece beşeri boyutuyla ele almaktır.
Kat : Bu geniş çalışma alanı aynı zamanda, bölümün iş gören sayısını ve maliyetini arttırıcı etkide de bulunmaktadır. Bu nedenle, kat hizmetlerinin, otel işletmelerinin maliyet ve verimliliğinde önemli bir yere sahip olduğu söylenebilir. Dolaysıyla, kat hizmetleri bölümü otel yönetiminin etkinliğinde önemli bir role sahiptir.
Pazar: Otel işletmeleri açısından pazarlama; mevcut ve potansiyel mÜşterilerin turistik karakterli istek, ihtiyaç ve beklentilerinin araştırılması, bunları tatmin etmek için gerekli mal/hizmet karmasının oluşturulması, oluşturulan bu karmanın fiyatlandırılması, tutundurulması ve satışına yönelik çabaların yürütülmesi ile tüm bu yapılanların ne ölçüde müşteri tatmini sağladığının araştırılarak geleceğe dönük yeni ve iyileştirici çalışmaların planlanması sürecidir
Fonksiyonel örnek : . Otel işletmelerinde kat hizmetleri önbüro, servis, mutfak, Teknik servis, güvenlik, insan kaynakları gibi fonksiyonların bir bölüm adı altında toplanarak genel yönetime bağlı olarak yapılandırılması bu gruba örnek olarak verilebilir.
Koor : Koordinasyon faaliyetleri bir anlamda, diğer fonksiyonların yerine getirilmesinde adeta bir zorunluluk olması nedeniyle çoğu kez ayrı bir fonksiyon olarak düşünülmediği kaynaklara rastlanmaktadır.
Ayrıcı otel işletmelerinde koordinasyon amacıyla farklı yöntemlerden de yararlanılmaktadır. bunlar
Dike koordinasyon : Organizayonların farklı kademelerinde yer alan birimlerin ast ve üstler arasındaki bağlantıya denir
Yatay : İşletmede üster ve astlar arasında genelikle işin yapılması konusunda sağlanan koordinasyona karşılık ayno organiziayon basamağında çalışanlar arasında gerçekleşmektedir.
Çapraz: tam tanım yok ama örnek vermek gerekirsek bir ziyafet orgnaziasyonu için yiyecek içecek pazarlama ve muhasebe bölümü yöneticilerin ve ya çalışnların bir araya gelerek öalışması
Gönüllü : Kendiiliğinde işbirliği yapması yani çalışan bireylerin ortak br amacı benimsemişi.
İletişim :Koordinasyon sağlamada temel amaçtır Örgütleme fonksiyonu yapılacak işlerin kimler tarafında gerçekleştirileceğini belirlenmesinde
Kurallar : En temel özelliği farklı bölümlerde kendi bölüm yöneticilerine karşı sorumlu olan çalışanların belirli bir zamanda bir araya gelerek özel bir amacı gerçekleştirmesine denir.