Met vijfhonderd kunstwerken presenteert het Bonnefantenmuseum de grootste overzichtstentoonstelling ooit van David Lynch. Zijn kunst is net zo sinister en verontrustend als zijn cultfilms zijn (o.a. ‘Eraserhead’, ‘Blue Velvet’, ‘Wild at Heart’). Maar wie goed kijkt, zal ongetwijfeld ook verrast worden door een glimlach. David Lynch blijkt een uitstekende barista te zijn. Museumdirecteur Stijn Huijts bezocht de 72-jarige Amerikaanse kunstenaar en beroemde filmregisseur in zijn villa aan Mulholland Drive in Los Angeles en werd getrakteerd op een „echt heerlijke kop koffie”. De directeur van het Bonnefantenmuseum in Maastricht maakte de reis naar Los Angeles diverse keren in aanloop naar de overzichtstentoonstelling Someone’s In My House, tot eind april 2019 in Maastricht.

1. © Copyright 2018 Dagblad De Limburger.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW,
wordt uitdrukkelijk voorbehouden. Vrijdag, 30 november 2018
BEELDENDE KUNST
Hethuisvan Lynch
BEELDENDE KUNST
Hethuisv
D
MAASTRICHTMet vijfhonderd
kunstwerken presenteert
het Bonnefantenmuseum
de grootste overzichtsten-
toonstelling ooit van David
Lynch. Zijn kunst is net zo
sinister en verontrustend
als zijn cultfilms zijn (o.a.
‘Eraserhead’, ‘Blue Velvet’,
‘Wild at Heart’). Maar wie
goed kijkt, zal ongetwijfeld
ook verrast worden door
een glimlach.
D
MAASTRICHT
DOOR KIM NOACH
D
avid Lynch blijkt een
uitstekende barista te
zijn. Museumdirec-
teur Stijn Huijts be-
zocht de 72-jarige
Amerikaanse kunstenaar en be-
roemde filmregisseur in zijn villa
aan Mulholland Drive in Los Ange-
les en werd getrakteerd op een
„echtheerlijkekopkoffie”.Dedirec-
teur van het Bonnefantenmuseum
in Maastricht maakte de reis naar
Los Angeles diverse keren in aan-
loopnaar deoverzichtstentoonstel-
ling Someone’s In My House, die gis-
teren opende in Maastricht.
Komt de man met de kenmerkende
grijze lok zelf ook naar Maastricht?
Dat was de hamvraag tot een dag
voor de opening. Nee, klinkt het re-
soluut uit de mond van Huijts,
Lynch is niet persoonlijk aanwezig
bij de opening. Het blijkt dat de
Amerikaan („die een dagje ouder
wordt”) niet zo happig is op verre
reizen, kou én mensenmassa’s.
Maar dat wil niet zeggen dat het
beelddatsommigejournalistenvan
Lynch naar buiten brengen als een
nukkig, afstandelijk of zelfs verve-
lende kerel klopt. Huijts: „Ik heb
hem als een supervriendelijk en
zachtaardig mens leren kennen.”
HuisHuis
RuimanderhalfjaarisHuijtsinnau-
we samenspraak met Lynch bezig
geweest met het samenstellen van
de grote overzichtstentoonstelling
Someone’s In My House, met vijfhon-
derd kunstwerken de grootste ver-
zameling van Lynchiaanse kunst
ooit,eenwereldprimeurvoorMaas-
tricht.
De titel voor de tentoonstelling
leendeHuijtsvaneengelijknamigli-
thografie uit 2014 die uiteraard ook
in Maastricht hangt. Een onheil-
spellendenverontrustendwerk,zo-
alseigenlijkhet heleoeuvrevanDa-
vidLynchsinisterenzelfsvaakmor-
bide blijkt te zijn.
Interessant is dat het thema ‘huis’
vaak terugkomt in het werk van
Lynch. Het huis dat symbool staat
voor veiligheid en een plek waar je
kunt ontspannen, krijgt in de Lyn-
chiaansewereldeendreiging.Zoals
inhetschilderijPeteGoestohisGirl-
friend’sHouse(2009).Petekomtniet
gezellig een potje vrijen, want hij
heeft een pistool en een groot mes
opzijnliefgericht. Lynchisgefasci-
neerd door de verborgen wereld
achter de gevels, waar de duistere
duivelsekantvandemensalleruim-
te krijgt om zich te manifesteren.
Muizen
Omdat zijn werk zich zo consistent
Muizen
Omdat zijn werk zich zo consistent
richt op het duistere, de onderhuid-
sedreiging,zouhetvoordehandlig-
gen dat Lynch een ongelukkige
jeugd gehad heeft. Maar niets is
minder waar, vertelt Huijts. Lynch
had een idyllische jeugd in Boise,
Idaho. Maar al op jonge leeftijd
bleek de jonge David een fascinatie
te hebben voor dood, verderf en li-
chaamssappen. De anekdote dat
Davids vader zijn zoon betrapte
toenhijindekeldermuizenontleed-
de, komt prominent aan bod in de
documentaire The Art Life.
Niet veel mensen weten dat Lynch
zijn carrière als beeldend kunste-
naar startte. Hij is opgeleid aan
kunstacademies in Washington en
Philadelphia.
Lynchlooptookniettekoopmetzijn
kunstenaarschap, weet Huijts. Hij
wil niet weggezet worden als de zo-
veelste beroemdheid die ‘ook wat
schildert’. „Alsof het een hobby is
zoalsgolfen.”Lynchblijkteenvoort-
durende drang te hebben om beel-
dende kunst te creëren, meer nog
dan films. Of zoals hij het zelf ver-
woordt:‘Dekunstenaarisdevroed-
vrouwdiedekunstterwereldhelpt.’
Hij doet het niet geheel onverdien-
stelijk.AlsjeeenechteLynchinhuis
wilthalen,benjetussende70.000à
180.000 dollar kwijt.
Wie de tentoonstelling in Maas-
tricht bezoekt, duikt meteen bij de
eerste stap diep in het brein van
Lynch. Onder het geloei van een si-
rene kijk je naar het eerste kunst-
werkSixMenGettingSick,SixTimes
(1967)datLynchalskunststudentin
Philadelphia maakte. Een irritante
sirenediejenekharenovereindzet:
hier klopt iets niet.
Behalve metersgrote en hoge can-
vassen is er nog veel meer te zien.
Lynch blijkt voortdurend te schet-
sen. Op servetjes, luciferdoosjes,
scripts, alles van papier wat binnen
handbereikligt.Ineenmuseumzaal
zie je zelfs strips die Lynch een tijd
vooreenAmerikaansekrantmaak-
te. Het zijn verrassend humoristi-
sche tekeningetjes.
KijkkastKijkkast
Imposant is de zaal waar de ‘kijk-
kasten’ hangen. Enorme doeken
met lampjes die allemaal minia-
tuurverhaaltjes vertellen met een
schurendeakeligheid.Dedikkegou-
den lijsten komen van dezelfde fir-
ma waar ook Francis Bacon zaken
mee deed. Zet een van de klaarlig-
gende koptelefoons op waaruit mu-
ziek klinkt uit films van Lynch, en
het ongemak kruipt in je poriën.
Dat onbestemde gevoel verlaat je
niet meer. Zeker niet als je de ‘zaal
van het huiselijk geweld’ binnen-
loopt, zoals Huijts het samenvat.
Daar hangt een canvas waarop een
manzijnhalfnaaktevriendinvraagt
of ze wil weten waar hij aan denkt,
terwijl hij de akelige scherpe punt
vaneenmesophaarricht.Ofleesde
namen van twee andere doeken:
This Man Was Shot 0.9502 Seconds
Ago en Change the Fuckin’ Channel
Fuckface.Alleenaldezetitelsvertel-
len miniverhalen.
Een van die beroemde Lynch-ver-
halen draait om de figuur Bob. Ook
Bob krijgt in Maastricht zijn eigen
zaal. Fans van Lynch weten meteen
dat het de personificatie van het
kwaad is in de beroemde tv-serie
Twin Peaks. Maar Bob is veel meer.
Bob is ook de typisch Amerikaanse
man die geen clou heeft hoe de we-
reld om hem heen functioneert. We
voelen ons allemaal wel eens Bob.
Someone’sInMyHouse,DavidLynch
is te zien tot en met 28 april 2019.
www.bonnefantenmuseum.nl
Imago
David Lynch wil
niet weggezet
worden als de
zoveelste
beroemdheid die
‘ook wat
schildert’.
Films van Lynch
Filmhuis Lumière in Maastricht haakt
aan bij de expositie ‘Someone’s In My
House’ met een retrospectief gewijd
aan de films en het leven van film-
maker David Lynch. Kunstenaar
Lynch maakte in zijn ruim dertigjarige
carrière meerdere films én televisie-
serie ‘Twin Peaks’ die een cultstatus
hebben. Van onder meer zijn speel-
filmdebuut ‘Eraserhead’ uit 1977, ‘The
Elephant Man’, ‘Blue Velvet’, ‘The
Straight Line’ tot het langverwachte
vervolg op ‘Twin Peaks’ die vorig jaar
verscheen. Kijk voor meer informa-
tie: www.lumiere.nl
Gisteren werden de laatste punt-
jes op de i gezet in het Bonnefan-
tenmuseum voor de expositie
‘Someone’s In My House’ van
David Lynch. Beneden museumdi-
recteur Stijn Huijts.
FOTO'S HARRY HEUTS