Dagboek van het bezoek van de Belgische delegatie als waarnemers van de verkiezingen in Nicaragua

1. 1
Verkiezingen Nicaragua 7 november 2021
Dagboek van Frans De Maegd, lid van de Belgische delegatie in
Nicaragua
Begin oktober vroeg ARLAC, een vereniging die de strijd van de volkeren van
Latijns-Amerika en de Caraïben ondersteunt, mij om deel te nemen aan een
solidariteitsreis naar Nicaragua in het kader van de verkiezingen van 7 november
2021. Ik vond dat eigenaardig want ik was in het verleden natuurlijk wel solidair met
de volkeren van Latijns-Amerika maar nooit actief. Mijn aandacht gaat eerder naar
het Verre Oosten (vooral het Koreaanse schiereiland en het moedige Noord-Korea)
en de Hoorn van Afrika (vooral Eritrea en vandaag Ethiopië).
Mijn keuze was vooral ingegeven door het feit dat bv Noord-Korea en Eritrea bijna op
geen enkele steun konden rekenen in België en de landen van Latijns-Amerika al
jaar en dag wel, al was het maar dankzij de sterke aanwezigheid van Latino’s in ons
land en de vroeger grote solidariteit bewegingen met Cuba, Nicaragua, El Salvador…
alsook de strijd tegen de dictatuur in Chili, Brazilië…
Het antwoord op de vraag was eigenlijk eenvoudig en tegelijk onverwachts: Haïti.
Haïti is tegelijk een land van de Caraïben (Centraal-Amerika) en Afrika (het is
volwaardig lid van de Afrikaanse Eenheid Organisatie.
De kameraden van ARLAC dachten via mij een betere link tussen Latijns-Amerika
plus de Caraïben en het oosten van Afrika te kunnen leggen.
Daarbij kwam nog dat ik mij altijd heb verzet tegen de kritieken (zeg maar meeheulen
met het imperialisme) van een groot deel van “links” tegen bijvoorbeeld Venezuela en
Nicaragua (toen deze in 2017 en 2018 de (contra-) “revoluties” neersloeg alsook de

2. 2
huiver van “links” van elke gewapende en gewelddadige strijd tegen het imperialisme
en de reactie in het continent.
Bovendien kozen ze mij omdat ik “tijd zat” heb sinds ik niet meer echt georganiseerd
ben. Maar nu genoeg over mij.
Er werd ook aan 4 andere consequente anti-imperialisten gevraagd om deel te
nemen aan deze reis: Ermelinde van ARLAC, Carla, Marianne en Selma.
Tijdens twee bezoeken aan de ambassade van Nicaragua in Brussel legde de
gedreven en vriendelijke ambassadrice Irana Venerio en haar rechterhand Zolia
Muller ons de situatie uit in Nicaragua op de vooravond van en belangrijke
verkiezingen van 7 november.
Omdat het Westen de verkiezingen in Nicaragua al maandag lang “een farce”
noemden en Nicaragua bleven bekampen wilde Nicaragua beroep doen op een
200tal waarnemers-medewerkers tijdens de verkiezingen. Het was niet de bedoeling
dat die waarnemers – in feite allemaal sympathisanten- zich “neutraal” zouden
opstellen want “neutraliteit” in de strijd tussen imperialisme en anti-imperialisten
bestaat niet, maar wel zouden getuigen over de ernst waarmee de verkiezingen
werden gehouden en het belang dat de bevolking van Nicaragua aan deze
verkiezingen hechtte.
De aanwezigheid van de buitenlandse waarnemers (uit het Westen) was tegelijk ook
belangrijk voor de bevolking zodat deze zou zijn dat er wel degelijk belangstelling
voor de verkiezingen en steun voor hun land bestond in imperialistische landen. Van
de ambassadrice kregen we ook studiemateriaal, waaronder een lijvige brochure
over de centrale politiek van het FSNL (de Sandinistische Partij geleid door President
Ortega): de strijd tegen de armoede sinds de Sandinisten opnieuw aan de macht zijn
sinds 2007.
Ik vertrok op 3 november naar
Nicaragua via Schiphol en Panama
City.
In Panama werd ik twee dagen
geblokkeerd in en rond de luchthaven
omwille van problemen met mijn QR
Covid-19 code. Het was een akelige
ervaring; overal politie en leger in
copy-paste USA-uniformen. Iedereen
die u voortdurend aanspreekt om uw
wat te verkopen of wat geld af te
troggelen. Blij dat ik in de late
ochtend van 5 november eindelijk
naar Nicaragua kon vliegen.
Vrijdag 5 november, de ontmoeting met de 180 buitenlandse
waarnemers-begeleiders in Managua.

3. 3
In de loop van vrijdag 5 november kwamen de laatste buitenlandse vrienden van
Nicaragua aan op de luchthaven Managua. Zoals de meeste deelnemers werden we
naar het (voor ons) luxueuze Crown Palza Hotel gebracht, waar de deelnemers in
een twaalftal groepen werden gesplist en we kennis maakten met elkaar. Onze
“groep 2” bestond uit 30 deelnemers uit verschillende EU landen, waaronder 14
Spanjaarden die al jaar en dag ijverden voor de solidariteit met Nicaragua (bv door
de verkoop van koffie uit coöperatieven). Daarnaast waren er in onze groep ook wat
Duitsers, Denen, Ieren, Britten en Italianen.
Opmerkelijk was de Ierse groep rond
de flamboyante Mick Wallace (foto),
een EU-parlementslid die zijn
misprijzen voor de EU-politiek tegen
Nicaragua en Latijns-Amerika niet
onder stoelen of banken stak.
Bij zijn terugkeer zal hij trouwens lof
spreken over de verkiezingen in
Nicargua. Er kwam geen applaus
vanop de banken van het EU-
parlement.
Onze groep 2 werd tijdens geheel ons verblijf geleid door Carlos Morelos,
ambtenaar van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, en Sidhartha Marín,
ambtenaar van het Ministerie van Justitie.
De Belgische delegatie: met Ermelinde, van ARLAC, die de delegatie leidde;
Marianne Pétré, Carla Maurizi en ikzelf (Frans De Maegd)

4. 4
Diezelfde avond werden we in het imposante Olaf Palme cultureel centrum officieel
ingeschreven, kregen we “een pas” alsook een Consejo Supremo Electoral (CSE –
Verkiezingsraad) pet en vestje om onze aanwezigheid duidelijk te maken tijdens
onze komende bezoeken aan de kiesbureaus. Onze 4-koppige delegatie (Selma aan
de reis kon niet deelnemen omdat ze positief getest was in België) stond onder
leiding van Ermelinde van ARLAC.
Die avond hadden we ook een ontmoeting en een kort gesprek met de minister van
buitenlands zaken van Nicaragua
De co-minister Denis Moncada staat in het midden. Achter hem: Carla, Marianne,
Frans en Ermelinde.
Vooraan; twee kameraden uit Italië.
Zaterdag 6 november, de dag voor de verkiezingen.
Ochtend meeting waarnemers-deelnemers op 6 november in de Olaf Palme zaal
met vertegenwoordigers van de Nationale Verkiezingsraad - Consejo Supremo
Electoral (CSE) verkiezing

5. 5
Samenvatting van de tussenkomsten van het panel
Inleiding
“ Onze Verzekeringsraad (CSE) heeft goed werk geleverd en goed samengewerkt.
Alle partijen konden voorstellen doen en deden dat ook, rechtstreeks of via het
parlement.
Deze verkiezingen zijn beter voorbereid dan alle vorige onder meer door het inzetten
van moderne technieken.
Sommige lijsten zijn enkel regionaal ingediend.
Sinds de val van de dictatuur zijn dit onze 20ste verkiezingen (gemeenteverkiezingen
inbegrepen).
- Gelijkheid man-vrouw is verzekerd. 50% van kandidaten zijn vrouwen.
Deze vergadering wordt trouwens geleid door een meerderheid van 6 vrouwen. Het
geheel van het CSE bestaat uit 26 vrouwen en 24 mannen.
- De gehele bevolking van Nicaragua wil vrede en vooruitgang en steunt het houden
van de verkiezingen. Alleen de partijen en individuen die de wetten niet respecteren
kunnen niet deelnemen aan de verkiezingen. Ze hebben zichzelf buiten spel gezet.
Het zijn vrije verkiezingen. De rechten van de mens worden volledig gerespecteerd.
We deden onder meer beroep op de universiteiten om de verkiezingen te
organiseren en te controleren.
- De Covid-maatregelen worden gerespecteerd tijdens de verkiezingen; afstand
houden, het dragen van een masker, nooit meer dan 200 mensen in en rond een
kiesbureau. De politie controleert nauwkeurig of de Covid maatregelen worden
gerespecteerd (dat is hun belangrijkste taak aan de kiesbureaus).
Hier op het podium zitten enkele leden van de verkiezingsraad die actief zijn in het
parlement, de verschillende partijen (waaronder de erkende oppositie partijen),
vrouwenorganisaties, de onderwijs- en de sportsector alsook de economische-
productiesectoren.
Elke stap die de Raad zette bij het organiseren van de verkiezingen kon zij in alle
onafhankelijkheid nemen. De voorbereiding van de verkiezingen en de verkiezingen
zelf moeten de democratie en de grondwet versterken. We doen dit met een groot

6. 6
plichtbesef en grote waardigheid.
De uitdaging is groot omwille van de druk van het VS-imperialisme die onze
onafhankelijk in het verleden wilden vernietigen en ons land hebben bezet
gedurende bepaalde periodes.
Denken we maar bijvoorbeeld aan de Walker periode tijdens de welke we in feite een
deel werden van de VS-confederatie. Om de opstand te smoren aarzelde Walker niet
de stad Granada in brand te steken. Maar Walker werd verjaagd.
Dan was er ook het “Knock-briefje”. Waarin de toenmalige president de
onafhankelijkheid van Nicaragua verwierp, zij vloot stuurde en interventietroepen ons
land bezette. Onze president Zenedon werd vermoord en het land werd in 1912
bezet door de Yankees. Maar Augusto Sandinoi stond op en begon de weerstand te
organiseren begin de jaren twintig. Hij was een liberaal die bekommerd was voor ons
land en de bevolking. In het begin voerde hij de strijd met slechts 14 campesinos.
Na jaren gewapende strijd jaar moesten de VS Nicaragua verlaten en werd een
akkoord gesloten met de heersende klasse. Maar deze hebben het akkoord direct
verraden en Sandino vermoord in 1934. Nicaragua heeft de weg die Sandino koos
verdergezet en in 1987 werd ons land bevrijdt van de Somoza dictatuur.
We blijven strijden voor onze onafhankelijkheid in de geest van Sandino. Want een
volk zijn onafhankelijkheid afnemen is de grootst mogelijk misdaad.
Het imperialisme en de reactionairen maken van alle meningsverschillen en
problemen gebruik om de revolutie te proberen stoppen. Het imperialisme beweert
dat ze dit doet om onze bevolking “te helpen”. We kennen hun “hulp”. Na de grote
aardbeving van 1972 hebben de Mariniers de gewonden ze uit het puin haalden
vermoord zodat verzorging niet meer hoefde…
We gaan naar een overwinning van alle partijen die deelnemen aan de verkiezingen.
De bevolking kent de politiek van de verschillende partijen en kan kiezen voor
diegenen die hen zal vertegenwoordigen in het parlement. De eenheid is belangrijker
dan de meningsverschillen.
Het volk kent ook de politiek die we vandaag voeren en die uit het verleden. De
welvaart stijgt, er is gezondheidzorg, onderwijs en elektrificatie. 16 jaar bewind van
rechts bracht alleen achteruitgang omdat zij de vrije markt verheerlijkten.
In 2018 doorbrak de burgerij de nationale consensus en steunde de vanuit het
buitenland aangestuurde contrarevolutie poging. We hebben onze les geleerd. We
steunen ons vandaag niet langer meer op de burgerij maar leggen de nadruk op het
ontwikkelen van een sociale economie zonder banden met de ‘big business’”
Toespraak van Dhr Martinez voorzitter van de verkiezingsraad
“Morgen zijn het verkiezingen. Met onze door het parlement aangeduide
verkiezingsraad zijn we de voorbereiding al gestart in april van dit jaar. We hebben
hierbij op vele punten het proces van de voorbereiding en het verloop van de
verkiezingen verbeterd, vergeleken met die van 2014 (gender gelijkheid, moderne
technologie, grote aandacht voor de nationale minderheden…).
Kritieken en meningsverschillen zijn nodig en zelf wenselijk maar ze moeten
gebeuren binnen de grondwet. Protest organiseren met organisaties, die door het
buitenland worden gefinancierd zijn vandaag niet meer mogelijk”.

7. 7
Daarop volgde een aantal tussenkomsten vanuit de zaal van deelnemers uit Porto
Rico, Costa Rica en Venezuela. Deze laatste vroeg de deelnemers ook veel
aandacht te besteden aan de verkiezingen van 20 november in Venezuela.
Tussenkomst van een vertegenwoordiger van de Centrale Bank van Nicaragua
over de ontwikkelingen in de economie vandaag
“We hebben een zware periode achter de rug door de Covid-pandemie en stormen
van dit jaar. In 2018 ging de economie fors achteruit toen Covid toesloeg. Vandaag
kennen we een fors herstel maar waakzaamheid is geboden. Vergeleken met 2019
hebben we in 2020 een economische groei van 16,7 %, de consumptie steeg met
10%, de export met 45 %, de bouw met 29% en de industrie met 26%.
Dit is te danken aan de stijging van de prijzen op de wereldmarkt van goud, cacao,
koffie, … De vaccinatiecampagne kende succes en we konden onze economisch
activiteiten opnieuw starten. De inflatie blijf wel stijgen, van 4,9 in 2019 naar 5,6%.
Vooral de stijgende energieprijzen spelen een negatieve rol. Het transport is veel
duurder geworden. Wat zal overwegen: de groei of de duurdere energieprijzen.
Het is een grote uitdaging om de publieke financies gezond te houden. Er was een
gebrek aan goudreserves, hetgeen de economie verzwakte. Vandaag is er een
surplus omdat we dankzij de hervatting van de economie 28% meer belastinggeld
ontvingen. Onze buitenlandse schuld ging wel van 64% van het BNP naar 67%. Dat
is en stijging van 5 %. Dat moeten we aanpakken.
Onze moeilijkheden van vandaag zijn veel minder groot dan die na de onrust van
2018. De mensen waren even in paniek. Ze haalden hun geld van de bank, hetgeen
een tekort aan geld teweegbracht om de economie te financieren.
We hebben ons moeten aanpassen en de rol van de staat in de economie moeten
versterken. We hebben tegelijk de vrijhandelszones uitgebreid en de taks in die
zones tot 0 % teruggebracht. Het voordeel van die zones is wel dat ze zorgen voor
het inkomen van 10.000de gezinnen. Door de aanwezigheid van de vakbonden en de
controle van de staat laten we geen brutale uitbuiting van onze werkers toe.
Zeer belangrijk in de periode na de onrust was het stabiliseren van de broodprijs. In
het verleden kochten we het graan van de VS. In 2018 kregen we gratis graan van
Rusland en kopen we vandaag Russisch graan. Dat was even aanpassen. Eerst
wilde onze bakkers dat graan niet. Nu willen ze enkel Russisch graan.
De productie en distributie van bonen was ook erg belangrijk. De binnenlandse
verkoop gaat absoluut voor op de verkoop (aan hogere prijzen) aan het buitenland.
Voedselveiligheid is onze topprioriteit en het lukt ons ook”.
Taiwan?
Dan kwamen er vragen vanuit de zaal. Vooral detailvragen in verband met de
economie. Wel vroeg iemand waarom Nicaragua nog altijd banden heeft met Taiwan
en Taiwan erkent.
Het antwoord was eerder diplomatisch maar toch duidelijk.
“Onze banden met Taiwan zijn historisch gegroeid. Taiwan steunt vandaag nog altijd
heel wat belangrijke projecten in ons land. Dat belet niet dat onze economische en

8. 8
politieke relaties met de V.R. China uitstekend zijn. China steun ons op alle vlakken.
Wij steunen de groeiende rol die China vandaag speelt in een multipolaire wereld”.
Ondertussen zijn de banden met Taiwan verbroken en erkent Eritrea (net zoals in de
periode 1987-1990) terug de Volksrepubliek China. Zeer vergaande akkoorden
werden tussen beide landen waaronder de bouw van het kanaal doorheen Nicaragua
om de Stille met de Atlantische Oceaan te verbinden.
Naar de noordelijke stad Esteli
Na de meeting en een warme maaltijd vertrokken de meer dan 10 verschillende
groepen naar diverse steden in Nicaragua om het verloop van de verkiezingen te
volgen. Met “groep 2” bestaande uit 30 afgevaardigden vanuit de EU reden we per
bus naar de noordelijke stad Esteli op ongeveer 150 km van de hoofdstad. Na een rit
van zowat 3 uur werden we door de burgemeester van de stad ontvangen die haar
stad voorstelde.
De verantwoordelijke voor de verkiezingen gaf uitleg over het verloop van de
verkiezingen van zondag en onze belangrijke rol als waarnemers-begeleiders tijdens
ons bezoek aan verschillende kiesbureaus.
We hebben de nacht doorgebracht in het mooie en historische hotel Los Arcos, dat
van “verantwoord toerisme” haar waarde-merk maakt.

9. 9
Zondag 7 november: de dag van de verkiezingen
Vanaf 7 uur vertrokken we vanuit het hotel om een eerste kiesbureau te bezoeken.
Diezelfde ochtend bezochten we nog drie kiesbureaus in verschillende districten van
de stad. Mick Wallace, EU-parlementslid beschreef in een interview voor een
Italiaanse krantii op per perfecte wijze het verloop van onze bezoeken.
Ik neem dan ook met plezier een deel van zijn verslag en zijn besluiten over.
“Wij zijn aangekomen in de stad Estelì, in de noordelijke hooglanden, een
Sandinistisch bolwerk, een belangrijke sigarenproducent, gelegen in een prachtig
landschap. We bezoeken vier kiesdistricten, waar we telkens een half uur blijven
staan, vrij om te dwalen, te observeren en binnen te gaan waar we willen.

10. 10
Het stemmechanisme is eenvoudig en, zo lijkt het, veilig. Bij het bereiken van de 16-
jarige leeftijd ontvangt iedere burger een identiteitsbewijs. Bij aankomst in het
kiesdistrict wordt de streepjescode op het document gelezen en wordt de kiezer naar
een stembureau geleid, waar hij of zij wordt geregistreerd en een stembiljet krijgt, dat
moet worden gevouwen en na het uitbrengen van de stem in de stembus moet
worden gedaan. Aan het eind wordt op iedereen die heeft gestemd een centimeter
onuitwisbare inkt aangebracht, zodat hij niet meer dan één keer kan stemmen. Buiten
elk stembureau hangen lijsten van het kiesorgaan (maximaal 400 personen per
stembureau), met een andere opvatting van privacy dan de onze.
Alle partijen mogen in elk stembureau hun eigen vertegenwoordiger hebben tijdens
het stemmen en tellen, terwijl de voorzitter, de secretaris en de stemopnemer lid zijn
van de CSE (althans dat is wat ik begrepen heb).
Toen wij er waren, verliepen de zaken uiterst eenvoudig en eerlijk, en alle
betrokkenen leken eerlijk, beleefd en bekwaam.
De officiële uitslag was 65% deelname aan de stemming en president Ortega met
75%, een makkelijke winnaar.
Wat kunnen we zeggen? Voor ons leken de verkiezingen eerlijk en alles leek
normaal te verlopen. Wat we voelden was dat er veel druk moet zijn geweest om te
stemmen, we weten niet of het van de regering kwam of van familieleden: we zagen
arme bejaarden die niet wisten hoe, wat of waarom ze moesten stemmen. Over het
percentage kiezers valt niets te zeggen, hoewel de toestroom vrij groot leek: de 20%
die door de oppositieorganisaties Urnas Abiertas en Observatorio Ciudadanos werd
opgegeven, lijkt buitensporig laag. Anderzijds is het onmogelijk te weten wat er zich
in de stembureaus heeft afgespeeld voor en na onze komst of tijdens het tellen.
Zoals gezegd, denk ik dat we ervan uit kunnen gaan dat de uitslag regelmatig is, ook
omdat, zoals onze metgezel Carlos ons vertelde, de echte uitdaging niet was om de
verkiezingen te winnen, maar om een goed quorum van kiezers te krijgen”.
Wachten op de verkiezingsresultaten
Na onze hartelijke bezoeken aan de kiesbureaus keerden we met de bus terug naar
Managua.
We werden uitgenodigd voor een maaltijd
iii in een restaurant aan de voet van de nog
actieve Masaya vulkaan
Na het eten reden we tot aan de krater en
keken naar de kokende lava massa enkele
tientallen meter onder ons. Erg
indrukwekkend
.
Daarna gingen we opnieuw naar het Olaf Palme centrum voor een reeks stevige
conferenties met PowerPoint over de ontwikkelingen in Nicaragua op het terrein van

11. 11
de economie, de gezondheidszorg, het onderwijs, de deelname van de bevolking
aan het bestuur van het land…
Ik was echt te moe om te noteren, al was het uitermate interessant.
Dan was het wachten op de verkiezingsuitslagen.
Het was pas na 3 uur dat de Verkiezingscommissie de voorlopige uitslagen in detail
(district per district) begon voor te lezen. Het werd al snel duidelijk dat het FSNL de
verkiezingen had gewonnen.
Omstreeks vier uur gaf ik het op en vroeg om naar het hotel terug te keren om na
bijna 22 u spanningen eindelijk opnieuw te kunnen slapen. Toen we door de
volkswijken reden, reden jongeren ons op brommers juichend en zwaaiend met
FSNL vlaggen ons voorbij. Op de grote kruispunten stonden mensen ook te juichen
en op “het plein van de revolutie” was het overwinningsfeest al volop bezig.
Maandag 8 november, de dag na de verkiezingsoverwinning
Het grootste deel van de dag hebben we gerust en een verklaring van onze delegatie
opgesteld, die we aan Kiesraad overhandigden en we uitwisselden met de andere
delegaties onze en hun verklaringen uit. In onze verklaring gingen natuurlijk in tegen
de negatieve propaganda die al voor de verkiezingen werd verspreid.iv Iedereen
maakte hetzelfde bilan, de ene verklaring was al wat lyrischer dan de andere.
We hadden ook intense gesprekken met andere internationale deelnemers
Waarvan ik hier enkele noteer

12. 12
-
Brenda Castillo Sandiniste uit
Denemarken.
Deze “jonge” kameraad van bijna
70 vertelde met verve dat zij als
Nicaraguaanse in de jaren 80 met
het FSNL vocht. Tijdens de
moeilijke jaren dat rechts opnieuw
de macht had in het land (1990-
2007) leerde ze een Deense
communist kennen, waarmee ze
huwde en naar Denenmarken
vertrok. v
- Brenda zou graag, samen met haar man naar Nicaragua komen wonen maar
dan zouden ze veel van hun pensioen voordelen verliezen. Ze nodigde ons uit
op de grote Spartacus-opstand betoging uit in januari 2022.
- De Duitse kameraad Christel Schemel van Volkssolidarität, een
onafhankelijke organisatie van sociaal dienstbetoon – een erfenis van de DDR
was graag tot een stevige discussie bereid. Zij leidde ook een alternatieve
reisorganisatie naar onder meer Cuba. Zij is daar mee opgehouden omdat ze
merkte dat de Westers toeristen bv in Cuba steeds onverdraagzamer werden
telkens ze met de typische moeilijkheden van landen die het slachtoffer zijn
van sancties.vi
- De communistische kameraad uit Costa Rica. De kameraad moet zowat 70
zijn. Hij studeerde eind de jaren 60 en begin de jaren 70 geschiedenis in
Moskou en werd vormingsverantwoordelijke van de Communistische Partij
van Costa Rica. Het waren moeilijke en gevaarlijke tijden. Het meest
dramatische was de teloorgang van zijn partij bij de val van de Sovjet-Unie.
Pas sinds zowat 15 jaren slagen hij, andere kameraden van zijn generatie die
het communisme waren trouw gebleven samen met jonge kameraden, erin om
een nieuwe communistische partij op te bouwen: de The Popular Vanguard
Party (PVP). Het grootste probleem was het maken van een correct bilan van
de ineenstorting van hun partij alsook de oude verdeeldheid en frustraties te
overwinnen.
- Met de Afro-Amerikaan Paul Pumphey, uit Washington had ik graag wat
willen discuteren maar hij had het te druk met de discussies in zijn groep. Ik
vernam wel dat hij ooit lid was van de Black Panther Party. Vandaag is hij
chocolatier. Hij organiseert steun aan de bevolking van Congo Kinshasa via
zijn organisatie “Friends of the Congo”.vii

13. 13
- Na wat aarzelingen sprak ik ook een “echte”
Amerikaan aan die duidelijk uit Texas kwam
(met cowboyhoed).
Ik vroeg hem waarom hij deelnam aan de
Internationale delegatie? Zijn antwoord was
krachtig en vriendelijk: “Omdat Nicaragua het
socialistisch ideaal van Jezus Christus
verwezenlijkte”. Hij gaf mij een boek “Jesus is
a socialist” met verschillende artikels en
uitspraken uit de Evangelies, van de socialist
Eugene Debs en Martin Luther Kingviii.
Ik herkende direct de Amerikaanse versie van de “Bevrijding-Theologie” die enorm
populaire werd onder de progressieve Katholieke jongeren in België in de jaren 60.
De grote meerderheid van die jongeren werden eind de jaren 60 en begin de jaren
70 communist en lid van “De Derde Wereldbeweging”, die de strijd van de volkeren –
vooral de gewapende strijd – ondersteunde of aansloten bij Alle Macht Aan De
Arbeiders (AMADA) dat werkte aan de opbouw van een nieuwe marxistisch-
leninistische (gedachte Mao Tse-Toung) partij (de latere Partij van de Arbeid onder
leiding van Ludo Martens) .
In de namiddag bezochten we een opmerkelijk “openluchtmuseum” aan de rand van
het meer: Casas-Museo de Sandino, Blanca Aráuz y Rubén Darío
Het vaderlijk huis (replica) van Sandino – Het Ruben Dario museum
Museum bestaat uit een 6 tal gereconstrueerde woningen van helden van de
Revolutie: waaronder het geboortehuis van de bevrijdingstrijder Sandino (1895-
1934). Hij was de onwettige zoon van een rijke grootgrondbezitter en wijnhandelaar,
die zijn zoon wel met moeite erkende maar eerst verwaarloosde nadat hij de moeder
, de meid aan huis, had verbannen. Maar de jonge Sandino werkte zich op in de
zaak van zijn vader en verdubbelde zelf snel het zakencijfer van de firma. Het
verhaal van de jeugd van Sandino bewees dat hij al zeer vroeg heeft leren vechten.
Die vechtlust kwam hem goed pan pas in de strijd tegen de reactie en het
imperialisme in de jaren 20 en begin de jaren dertig

14. 14
Daarnaast was er ook het geboortehuis van de grootste Centraal Amerikaanse
dichter Rubén Daríoix
, (1867-1916), geboren in Leon en nog steeds vereerd in geheel
Nicaragua. Dee muurschilderingen en standbeelden met Sandino zie het meest
daarna die van de dichter.
Tijdens onze wandeling hadden we ook een onverwachte ontmoeting met de
burgemeester van Managua die door de stad wandelde en een praatje sloeg met de
inwoners van de stad. Dat praatjes draaide meestal uit op selfies met de
burgemeester.
Avondmeeting met President Ortega en Vicepresident Murillo
“De plaats van de Revolutie” met de kathedraal en het paleis van de natie
Bij valavond, omstreeks 18 uur en het donker werd, namen we deel aan een
herdenkingsmeeting, die tegelijk een overwinningsmeeting werd. Deze had plaats op
de grote plaats van de revolutie aan de voet van de verwoeste kathedraal, die te
lijden had van de aardbeving van 1972, die een groot deel van de stad verwoeste.
Er waren zowat 3000 uitgenodigde aanwezigen (zittend op Covid-veilige afstand van
elkaar). Een zeer grote groep enthousiaste jongeren van de jongerenorganisaties
van het FSNL waren aanwezig, alsook veteranen en mensen die actief zijn in de
politieke en sociale organisaties van het land. Tenslotte waren er ook de zowat 180
internationale waarnemers-begeleiders.
De meeting (ook weergegeven op twee immense schermen) startte met
meeslepende muziek en dans en werd gevolgd door een lange en boeiende
toespraak van de President.

15. 15
Enkele opmerkelijke tussenkomsten van de President:
Wij voeren die strijd verder, omdat de Westerlingen zich blijven gedragen als
kolonisatoren. Zij begrijpen niet dat de bevolkingen die later ontstonden, een
mengeling vormden van Spanjaarden en Inheemse Volkeren. Alsook een
vermenging van Inheemse Volkeren met onze Afrikaanse Broeders die hier als
slaven aankwamen. Zij begrijpen niet dat deze Volkeren, die opkwamen en vochten
voor hun Vrijheid, vochten voor hun Onafhankelijkheid, en de grote Spaanse Legers
versloegen. Zij begrijpen niet dat deze Volkeren hun Overtuiging vormden en al lang
geleden ophielden een Kolonie van Europa te zijn.
Wij begrijpen volledig de politiek van de Europese Regeringen, dat verschilt van de
Volkeren in Europa. (…)
Het wordt tijd dat Europa voor eens en voor altijd begrijpt dat in onze Landen, onder
onze Volkeren en Naties, alsook hier in Nicaragua het Nicaraguaanse Volk regeert
en niet de Europese Regeringen. (…)
De EU haat de Volkeren omdat wij blijven vechten om onze Onafhankelijkheid, onze
Soevereiniteit te verdedigen. Daarom is er zoveel haat tegen Cuba, daarom is er
zoveel haat tegen de Bolivariaanse Republiek Venezuela, daarom is er zoveel haat
tegen de Volkeren die vechten voor Vrijheid, zoals Bolivia. Zij voelen dat deze
Volkeren in opstand blijven komen en dat zij de ketenen blijven breken, en zij willen
die ketenen weer opleggen.”
Na zijn toespraak bedankte hij niet alleen de aanwezige afgevaardigden (de meeste
van hen stonden op het podium) uit Rusland, Cuba, Venezuela en andere landen die
Nicaragua al jaar en dag steunden (De V.R. China was daar niet bij omdat Nicaragua
om historisch redenen geen diplomatieke relaties heeft met Nicaragua). De President
vermelde natuurlijk de aanwezigheid van de internationale delegaties en vermelde
als een van de eerste de delegatie uit België, wat ons natuurlijk erg plezierde.
De President verbroedert met de muzikanten - Russische delegatie bij de dansers
Daarna ging de President van het podium om te verbroederen met het publiek,
vooral met de jongeren. Hij werd daarbij beschermd door enkele lijfwachten, die
duidelijk de situatie en het enthousiasme niet meester konden. De President genoot

16. 16
blijkbaar van dit “mensen-bad”.
Andere aanwezigen gingen de Vicepresidente begroeten alsook de andere gasten
(waaronder de Russische delegatie) die op het podium stond.
De dansgroep nodigde ons ook uit om met hen op de foto te staan. Hetgeen we
natuurlijk niet afsloegen.
Op het podium gesleurd, willen of niet…
Dinsdag 9 november; bezoek aan de stad Managua
Het officiële programma van de internationale waarnemers was afgelopen. Een deel
ging naar huis – waaronder onze kameraad Carla M..
Andere bleven in het land om hun contacten te verdiepen en het land beter te leren
kennen.
Dankzij de contacten van ARLAC
werden we de volgende dagen onder
de arm genomen door Ingrid
Gonzalez Miranda (foto) een
gepensioneerde politiecommissaris en
vandaag advocate.
Al die dagen konden we ook rekenen op de sympathieke chauffeur Eddy Ruez.
Tijdens onze lange ritten had ik een gesprek met hem over zijn leven en werk. Hij

17. 17
werkte voor een parastatale die het personenvervoer voor de regering en de staat
organiseert. Zij basisloon is laag, zowat 200 euro per maand. Maar zijn overuren,
nachtwerk en zondagwerk maakten veel goed. Hij was bijna zestig maar wil absoluut
verder blijven werken. Het land doorkruisen en mensen ontmoeten is zijn groot leven,
al is dat ten nadele van zijn gezin. Sinds het FSNL in 2007 de macht overnam is er
veel veranderd voor hem en zijn gezin. Zijn wekomstandigheden werden beter, zijn
kinderen kunnen gratis studeren. Belangrijk is voor hem dat de wegen zo verbeterd
waren. Nu kan hij een stad bereiken na 2, 3 uur rijden. Wat vroeger een ganse dag
duurde. We merkten inderdaad op dat de wegen tussen de steden en in de steden
uitstekend waren. Niet simpel met het vele vrachtvervoer in immense
indrukwekkende Amerikaanse vrachtwagens. Deed mij aan de wegen in Frankrijk
denken. De aanleg van degelijke wegen was enorm belangrijk voor de ontwikkeling
van de economie en de eenheid van het volk na 2007. Zo een verschil tussen
vroeger en nu vergeten de mensen niet.
De journalist van de vrije radio “La Sandino”
Voordat we de stad bezochten werden we ontvangen door de journalisten van de
vrije radio “La Sandino”. Deze populaire radio is onafhankelijk maar verdedigt de
politiek van het FSNL. Behalve aan politiek wordt er veel aandacht besteed aan sport
en cultuur. De radio draaide ook vele populaire Nicaraguaanse muziek.
Behalve Carla, Ermelinde en ik nam ook de welbespraakte Fabricio Casari het
woord. Daags ervoor plaatste hij een opmerkelijk bilan van de verkiezingen maar
vooral over de hetze tegen de verkiezingen op het internet. Zijn haat tegen de
verraders van de Sandinisten (“in naam van het Sandinismo”) is sterk:
“De verraders en huurlingen, de dwangmatige haters, de meedogenloze producenten
van leugens die met dollars zijn gevuld, hebben verloren. De poging tot staatsgreep
was een zware nederlaag, omdat zij hadden gehoopt op een meerderheid van
onthouding bij de verkiezingen. Zij dachten dat fysiologische vermoeidheid, die
optreedt na jaren van sabotage”.

18. 18
Achter het radiostation bevindt zich aan de Laguna de Tsiscappa (foto) (een krater
die vol water staat vele, 10tallen meters diep. Een grote fontein zorgde voor zuurstof
toevoer. Onder het liberale regime werd het afvalwater van een deel van de stad in
dit klein meer gedumpt. Het water was compleet dood. Ongeveer hetzelfde gebeurde
met het meer van Managua dat nu ook wordt gezuiverd. De achtereenvolgende
FSNL-regeringen zorgden voor degelijke waterzuiveringsstations en het beperken
van het produceren van vervuild water.
De rest van de dag bezochten we andere delen van Managua, die telkens behalve
toeristisch ook steeds politiek belang hadden. Zoals het bezoek aan het “Resera
Natural de Tsicapa met een meer de 20 meter hoge metalen silhouette van
Sandino.

19. 19
Het “Melecon de Managua” aan de oever van het meer met het ruiterbeeld van
Bolivar en ten slotte het immense park en de toeristische haven “Puerto Salvador
Allende”. (foto’s hieronder)
Woensdag 10 november: ontmoeting met veteranen
Met Ingrid bezochten we een wijklokaal
van het FSNL in een grote volkswijk in
Managua waar Mario, een veteraan van
de strijd tegen Somoza, dagelijks
permanentie houdt. De kameraad
ontving ons in een rondstoel. Zijn voet
was gebroken nadat hij enkele weken
daarvoor bij valavond door contra’s
werd overvallen. Hij kon zich met moeite
verdedigen maar gelukkig daagde een
politieagent op die op de aanvallers
schoot en hen verjoeg.
Wat ons het eerst opviel was hoezeer het lokaal verwaarloosd was door gebrek aan
financiële middelen. Rijk werd je blijkbaar niet door het FSNL te dienen.
In het lokaal staan ook de foto’s van de martelaren van de bevrijdingsstrijd.

20. 20
Ze worden niet vergeten maar de foto’s en kaders verdienen wel te worden
hernieuwd
Mario vertelde kort zijn verhaal, terwijl hij voortdurend werd onderbroken door
bezoekers die hem raad kwam vragen, wat nieuws mededeelden enz. Ze drukten
allemaal hun dank en bewondering uit voor wat Mario betekende voor de wijk.
Kort daarna kwam een andere veteraan
Marvin binnen. Hij is historicus en
bijzonder welbespraakt.
Gedurende meer dan een uur vertelde
hij ons over de geschiedenis van de
Revolutie en de uitdagingen van
vandaag, nadat komaf was gemaakt
met de contrarevolutie.
Ik verstond weinig of niets van zijn uitleg omdat ik het Spaans niet machtig ben maar
begreep wel dat de veteranen in de moeilijke dagen van de poging tot contrarevolutie
een beslissende rol speelde bij de liquidatie van die opstand.
In de namiddag verplaatsten ons naar een andere wijk van Managua waar we
een ontmoeting hadden met drie andere veteranen en een jong militant van het
FSNL die in de voetstappen van de veteranen verder de Revolutie verdedigt.

21. 21
Donald Ignacio Mendoza Garcia, die het marxisme goed beheerst en een
uitgebreide bibliotheek bezit met boeken die hij aan kameraden uitleent. Ik kon bij het
doorbladeren van de boeken, zowel theoretische als historische werken alsook
romans als “les misérables” van Victor Hugo, vaststellen dat die boeken ijverig
werden gelezen. Het boek “Het Kapitaal” (foto van Marx was erg beduimeld en
bevatte nog heel wat bladwijzers.x
Raul Elias Area Vanegas, verantwoordelijke voor de organisatie van de veteranen
vertelde ons over zijn activiteitenxi. Hij bezoek voortdurend de verschillende
afdelingen in het land (foto rechts) om hen te versterken, de verhalen van de
veteranen te noteren en diegenen die hulp nodig hebben bij te staan. Hij is eveneens
actief in de solidariteitsbeweging met Cuba.
Tenslotte spraken we met een jong kader van
het FSNL die de veteranenorganisatie
ondersteunt in haar dagelijks werk en instaat voor
de vormingen die de veteranen geven aan de
jonge generatie.

22. 22
Donderdag 11 november: bezoek aan de steden Granada en Masaya
Ons bezoek aan het charmante Granada alsook aan het levendige Masaya was
eerder toeristisch maar ook tegelijk een onderdompeling in het dagelijkse leven van
die steden.
In Granada hadden we een korte ontmoeting in het gemeentehuis van Granada met
5 jonge kaders van het FSNL, waaronder verschillende militante vrouwen.
Opmerkelijk was ook het gesprek dat we hadden met een jonge vrouw, haar
moeder (foto links) en grootmoeder, waarbij gekoelde kokosnoten kochten die ze
voor ons open hakten en waarvan we het sap en de vrucht konden smaken.
Ermelinde (foto rechts) vroeg hen voor wie ze hadden gestemd. De jonge vrouw en
de grootmoeder zeiden zonder aarzelen: “voor de president”. De moeder trok een

23. 23
kwaad gezicht en zei: “ik zeker niet voor de president. Hij beloofde ons werk en dat
hebben we niet gekregen. In de Bijbel staat dat een mens werk nodig heeft want dat
hij anders niet kan eten”. We hebben het gesprek niet verdergezet omwille van de
spanning die onder de vrouwen merkbaar werd. Het was ons in alle geval duidelijk
dat tot in de gezinnen over de verkiezingen en over politiek vrij en soms hard wordt
gediscuteerd.
In Masaya deden wat boodschappen en gingen dan naar het fort dat de stad
domineerde.
Het fort van heldendaad en gruwel in Masaya (Nicaragua)xii
Net buiten de stad op een
strategische heuvel ligt het fort
Coyotepe.
Het werd gebouwd in aan het begin
van de 20e eeuw en is vandaag
voor het volk van Nicaragua van
grote historische betekenis.
En dat om twee redenen; de ene is
heroïsch, dan ander gruwelijk.
Begin oktober 1912, probeerden vaderlandslievende krachten, onder leiding van
generaal Benjamín Zeledón, de Amerikaanse interventietroepen tegen te houden die
oprukten naar de hoofdstad. Vanuit het fort Coyotepe lukte dit gedurende 4 dagen.
Het US Marine Bataljon van majoor Smedley Butler bombardeerde daarom het
rebellen bolwerk. De mariniers veroverden het fort en Nicaraguaanse generaal
Benjamín Zeledón werd vermoord. Zijn lijk werd achter een paard voortgesleept, om
de bevolking angst in te boezemen.
Maar in plaats terreur te zaaien was
de moord van Celedón de vonk die
Augusto Sandino en anderen
aanmoedigde om zeven jaar lang in
de bergen van Noord-Nicaragua te
vechten tegen de Amerikaanse
interventie.
Het verzet in 1912 staat daarom in de harten van alle Nicaraguanen geschreven.

24. 24
Tijdens ons bezoek aan het fort vertelde
onze gids Gallego, een veteraan het
tweede gruwelijke verhaal van het fort.
President Anastasio Somoza (de eerste
dictator van de Somoza dynastie) het
fort aan het eind van de jaren dertig in
een gevangenis en foltercentrum.
We liepen met onze gids doorheen de ovaalvormige gevangenis, die de
binnenmuren van het fort volgt in een breedte van ongeveer tien meter en een lengte
van 80 meter.
Lange donkere gang
Folterruimte
Een lange donkere gang, gescheiden door een verdwenen hek scheidde de
gevangen van de cipiers. Wat dieper lagen de donkere en vochtige kerkers. In totaal
waren zaten 1.000 gevangenen in deze gevangenis. Regelmatig werden er
gevangen weggehaald om plaats te maken voor nieuwe gevangenen. De vorige
verdwenen, zonder een spoor na te laten.
De wandeling door de sinistere gangen en cellen maakten een diepe indruk op ons.
Het leek er even op of we hoorden de kreten van pijn in de folterruimtes. We waren
opgelucht toen we opnieuw in de buitenlucht liepen.
Onze 65-jarige gids Gallego vertelde ook zijn persoonlijk verhaal. Als jongeling van
14 jaar had hij, vanuit zijn school, een protestbeweging georganiseerd tegen de
Somoza dictatuur. De repressie sloeg toe. Zijn broer (die politie met hem verwarde)
werd gevangengenomen. Gallego verwittigde een commando van de Sandinisten,
die erin slaagde zijn broer te bevrijden. Samen met zijn broer vluchtte hij naar het
zuiden om tot de overwinning van 1987 deel te nemen aan de guerrillastrijd.

25. 25
Aan de bevrijding van zijn
geboortestad Masaya en de
verovering van het fort kon hij niet
deelnemen.
Bij de bestorming vielen er enkele
Sandinisten.
Enkele blauwe kruisen binnen het
fort herinneren de bezoekers aan
hun offer in de strijd.
Vandaag wordt het fort beheerd door de
Scoutsbeweging, waarvoor onze
kameraad had gewerkt tot hij met
pensioen ging.
Maar de Scouts hebben nog niet het
geld gevonden om dit fort en
herdenkingsmonument mooi te
herstellen. Het is nochtans nodig.
Dit bezoek zullen we ons altijd herinneren.
Het fort is de getuigenis van de moed en het doorzettingsvermogen van het
Nicaraguaanse volk en het FSNL
Vrijdag 12 november: Bezoek aan de revolutionaire stad Leon in het
noorden van Nicaraguaxiii

26. 26
Leon, de op één na grootste stad van Nicaragua, op ongeveer 100 km ten noorden
van Managua, wordt beschouwd als de hoofdstad van de Revolutie omdat het de
eerste stad was die door het Sandinistisch Nationaal Bevrijdingsfront (FSLN) werd
ingenomen vóór de overwinning in Managua, waarbij dictator Somoza gedwongen
werd te vluchten.
Het is ook, na Managua, de stad die het meest te lijden heeft gehad van de
contrarevolutionaire opstand van 2018.
Het centrum van deze welvarende stad, die op de werelderfgoedlijst van de
UNESCO staat, wordt door veel toeristen bezocht. Het is ook een universiteitsstad en
de bevolking is zeer jong.
Dankzij onze vriendin Ingrid, voormalig
politiecommissaris en nu advocaat, werden we op 12
november 2021 in Leon ontvangen door een oud-
veteraan, gepensioneerd kolonel, Gilberto Narvaez
Morenoxiv
Deze kameraad had zich op zeer jonge leeftijd bij de
guerrilla aangesloten en werd na de bevrijding officier
in het leger.
Toen rechts opnieuw aan de macht kwam in Nicaragua, tussen 1990 en 2007, bleef
hij in het leger terwijl hij clandestien militeerde voor de FSNL. Gilberto is nu 66 jaar
oud en engageert zich tijdens zijn pensioen als vrijwilliger bij het stadsbestuur. Hij
zorgt voor een permanente sociale band tussen het bestuur en de bevolking, door
van wijk tot wijk, van huis tot huis te gaan om de behoeften van de bevolking te
peilen en te proberen die op te lossen. Gilberto werkt hard en telt zijn uren niet,
vooral niet in de moeilijke Covid-19 pandemie tijden. Hij wordt echter enorm
geholpen door de sociale en volksgezondheidsprogramma's die door de regering van
Daniel Ortega worden uitgevoerd. Vanaf midden november krijgt de bevolking haar
derde dosis vaccin.
Gilberto vertelde ons over de poging om Ortega's regering omver te werpen in 2018.
De opstand werd geleid door "liberalen" (in werkelijkheid rechts en uiterst rechts) die
hun richtlijnen uit het buitenland ontvingen. Twee- à drieduizend studenten en het
armste en meest gemarginaliseerde deel van de bevolking gingen de straat op,
vergezeld van huurlingen uit de buurlanden El Salvador en Honduras. Die huurlingen
zijn meestal lid van uiterst gewelddadige criminele bendes, de zogenaamde "Maras".
De armste mensen bouwden mee aan de barricaden in ruil voor alcohol en 300
cordobas per dag, het equivalent van het minimumloon.
Het grootste probleem voor de regering was om het hoofd koel te houden. Zich niet
tot het uiterste te laten provoceren door de Contra's om zo een burgeroorlog te
voorkomen. De onrust was bijzonder sterk gedurende de eerste twintig dagen,

27. 27
gedurende welke er 680 barricades en tegen-barricades waren in de stad en haar
omgeving. De inmenging van buitenlandse mogendheden manifesteerde zich op
verschillende manieren: financiering door de VS, huurlingen uit buurlanden en
ambulances van het Rode Kruis die werden gebruikt om wapens en sicarios
(huurmoordenaars) naar Leon te vervoeren.
De contra’s wilden zoveel mogelijk
vernielingen aanrichten om een
interventie van de strijdkrachten uit te
lokken. Het doel was de regering tot een
zware repressie te dwingen, om zo de
afzetting van de president te
legitimeren.
De kolonel en de militanten van het
FSLN verhinderden de plundering en
het in brand steken van de kathedraal,
waar de stoffelijke resten van de grote
dichter Ruben Dario liggen.
Het hoofdziekenhuis werd ook bedreigd.
Gilberto leidde het verzet met de hulp
van de Sandinisten en zorgde voor de
veiligheid van de stad.
Zijn huis werd belegerd door de contra’s
die de overgave van de kolonel eisten
onder bedreiging van het levend
verbranden van zijn familie. Hij en zijn
vrouw gaven zich niet gewonnen en het
gezin wist te ontsnappen. Zijn huis werd
afgebrand.
Het geweld duurde niet langer dan twintig dagen omdat, volgens Gilberto, de
rechtervleugel nooit in staat was eenheid te vinden na de eerste vernielingen. De
contra's begonnen onderling te vechten, waardoor het FSLN de stad wijk voor wijk
kon overnemen. Er waren veel gewonden en twee contra’s werden gedood.
Onmiddellijk na het herstel van de vrede werd een beleid van "nationale verzoening"
gevoerd, waarbij amnestie werd verleend aan degenen die geen misdaden of zware
misdrijven hadden begaan. De grootste schurken waren intussen het land uit
gevlucht.
Deze nationale verzoening was een enorme uitdaging voor Gilberto, die nu de hand
moest reiken aan degenen die zijn huis in brand hadden gestoken en hadden
geprobeerd zijn familie levend te verbranden. Ze moesten nu samen de stad Léon
herstellen. Niet al zijn familieleden keuren zijn verzoenende houding het goed. De
gepensioneerde kolonel daarentegen begreep echter dat de politiek van verzoening
de enige manier is om alle bevolkingslagen te herenigen. Daarom heeft hij het tot zijn

28. 28
plicht gemaakt de lumpen werk te verschaffen en hen bij het sociale leven te
betrekken. Deze houding heeft vruchten afgeworpen: de verkiezingen van op 7
november zijn in alle rust verlopen en veel voormalige "opstandelingen" hebben hun
stem uitgebracht... vaak voor het FSLN. De partij van Ortega behaalde 78% van de
stemmen in de stad, wat meer is dan de nationale score van 75%. Deze cijfers tonen
aan dat de revolutie, na de contrarevolutie van 2018, sterker is geworden. De dag
van de verkiezingen was een feest; de mensen gingen in groep naar de
stembureaus, een manier om samen te komen ondanks de meningsverschillen uit
het verleden.
Intussen is alle schade hersteld. De stad is weer mooi en klaar om toeristen te
ontvangen, zodra de Covid-19 pandemie voorbij is.
Na de lunch, in een mooi (en duur)
toeristenrestaurant, improviseerde
Gilberto zich als gids van de stad.
De martelaren De opstand in de jaren vijftig Tegen de CIA
In het centrum, is een straat gewijd aan de martelaren in de strijd tegen de dictator
Somoza met grote borden alsook met grote muurschilderingen: een illustratie van
de opstand in de vroege jaren 1950, de andere met een aanklacht tegen de CIA en
haar pogingen om Nicaragua te onderwerpen.

29. 29
Natuurlijk kon een schilderij ter ere van
Nicaragua's en Latijns-Amerika's
grootste dichter Ruben Dario niet
ontbreken in het centrum van de stad.
Aan het eind van de straat, aan de andere kant van het centrale plein, staat het huis
van de Sandinistische veteranen dat nogal verwaarloosd is wegens gebrek aan
middelen, maar springlevend, met zijn vele foto's over de strijd tegen Somoza -
ontroerend beelden maar zeer beschadigd. Dit centrum verdient het vernieuwd te
worden.
Mythen en legenden Martelingen onder Somoza
Verderop bezochten we het Museum van de plaatselijke Mythen en Legenden. Het
gebouw, een voormalige martelgevangenis van Somoza, is goed doordacht en
combineert de mythes van Nicaragua en de donkere jaren van de dictatuur. Grote
zwarte schilderijen op een witte muur tonen het leven in de gevangenis, macabere
scènes die teruggrijpen naar de tijd van de Spaanse conquistadores en ons eraan
herinneren dat het land gisteren, net als vandaag, vecht voor zijn soevereiniteit en
onafhankelijkheid.

30. 30
Tenslotte namen we afscheid voor het monument ter ere van Ruben Dario, nationaal
dichter. Leon, zijn straten, zijn mensen en zijn geschiedenis, zullen we niet vergeten.
Met dank aan kolonel Gilberto alsook aan onze begeleidster Ingrid.
1.
2. Monument Ruben Dario
3.
4. Onze gids en begeleidster Ingrid
Zaterdag 13 november: verhuis en rustdag
Die laatste dag stond al volledig in net teken van het vertrek van Marianne en
Ermelinde. Zij gingen zich laten testen met een negatieve QR-code te kunnen
vertrekken; Marianne naar België, Ermelinde naar Mexico om haar vader te
bezoeken. Ikzelf verhuisde van het Crown Plaza Hotel naar een charmant en rustig
klein hotel op een achttal km van het centrum. De prijs was meer dan redelijk; 40
dollar per nacht, ontbijt en avondmaal inbegrepen. Terwijl in het Crown Hotel je
minstens 120 dollar moest betalen voor een nacht en voor een ontbijt zowat 20
dollar, om over de maaltijden nog maar te zwijgen.
S ’avonds kregen we het bezoek van Lautaro, de gewezen ambassadeur van
Nicaragua in België. Ook hij had zeer goede contacten met ARLAC. Hij is nu op
pensioen maar politiek nog actief. Herinneringen aan zijn periode in België werden
opgehaald alsook zijn goede contacten met ARLAC
Zondag 14, maandag 15 en dinsdag 16 november: de laatste dagen
in Managua.
De dagen na het vertrek van Ermelinde en Marianne heb ik vooral veel gerust en
geslapen in het rustige Casa San Juanxv hotel. Verder door verschillende wijken van
Managua gezworven.

31. 31
Alsook twee musea bezocht, waaronder het museum van Folklore en de
permanente tentoonstelling over het Nicaragua vóór de koloniale bezetting
Dinsdag heb ik een QR Covid-19 test laten nemen om makkelijk terug te keren. Deze
bleek negatief. Als “gringo” moest ik voor die test wel 150 dollar (132 euro) betalen.
Hoeveel de Nicaraguanen betalen weet ik niet. Ik betaalde ook een “gringo” prijs bij
de kapper van 750 Cordoba zowat 19 euro… 5 euro meer dan wat de Marokkaanse
haarkapper mij in Molenbeek vraagt.
De straten van Managua
Kerstsfeer in Managua vanaf midden november: Maria hulde en 35°C sneeuwman
In de namiddag liep ik nog maar eens lang de centrale boulevard van de stad en
zagen dat er overal podia werden opgesteld voor de eindejaarsfeesten. Ook
verschenen er overal kerststallen en altaren om de Heilige Maagd Maria te eren. Op
alle hoeken van de straat verschenen er grote engelen als was het maar om de
voetgangers te beschermen bij het oversteken van de straat want zebrapaden zijn
zeldzaam en de auto is koning.
Een sneeuwman vinden aan de oever van het meer bij 35 graden Celsius was een
verassing.

32. 32
Opmerkelijk was bij valavond de
verlichting langsheen alle grote
Bolivar boulevard.
Het meest indrukwekkend waren de
verlichte metalen boomstructuren en
boven alles het verlichte metalen
Chavez monument.
De verlichting van al die structuren
bestaat uit duizenden led lampjes die
in de kleine gaten van de zowat 15
meter metalen structuren worden
geplaatst
.
De verlichte boomstructuren bevatten zowat 3000 lampjes. Ze worden manueel door
een viertal arbeiders geplaatst gedurende 2 dagen. Tientallen ploegen zijn daar mee
bezig want ik schat dat langs de centrale lanen en op de pleinen meer dan honderd
van dergelijke structuren staan. Die kleurrijke structuren staan er geheel het jaar.
Alleen voor de eindejaarsfeesten worden ze verlicht. Wonderbaarlijk! De Champs
Elyseés verlichting is er niets bij!
Woensdag 17 en Donderdag 18 november: terugkeer naar België
Mijn vertrek uit Managua voor een de vlucht naar Panama verliep vlot, dankzij de
begeleiding van Carlos van het ministerie van buitenlandse zaken. Tijdens de rit naar
de luchthaven drukte hij mij op het hart om de inspanningen van ARLAC om de
waarheid over Nicaragua te verdedigen verder te zetten en herhaalde hij zijn spijt dat
zoveel linkse vrienden Nicaragua de rug hebben toegekeerd en vaak de zijde
hebben gekozen van het MRS, dat zogenaamd “de waarden van Sandino” wilden
herstellen maar vandaag volledig het VS-imperialisme tegen Nicaragua steunen.
Natuurlijk heb ik hem gerustgesteld en hem beloofd hem regelmatig op de hoogte
houden.
Tijdens de vlucht naar Panama maakte ik kennis met een jong Frans koppel dat 4
weken lang doorheen Nicaragua had gezworven. Eerst wilde ze naar Costa-Rica
reizen maar dat was hen te duur. Ze waren erg te spreken over de vriendelijke
Nicaraguanen die ze hadden ontmoet en benadrukten dat ze zich nooit onveilig
hadden gevoeld gedurende geheel de reis. Politiek waren ze niet geïnteresseerd
maar ze waren wel verwonderd over de heisa in het Westen tegen Nicaragua.
Bij het vertrek uit Panama, voor de lange en vervellende vlucht naar Amsterdam,
kwamen 5 Chinezen bij mij zitten, gekleed in een wit kunststof veiligheids-pak, met
handschoenen en mondmaskers aan. Ze vlogen van Panama via Amsterdam naar
Peking. Ze wilden niet via Hong-Kong of een luchthaven in de VS of Canada naar
hun land terugvliegen. Wanneer ik hen zei dat ik Mao en China bewonderden vonden
ze dat top. Van zodra ze vlogen zwegen ze om zoveel mogelijk energie te sparen.

33. 33
Op de luchthaven was de hardste confrontatie het koude en regenachtige weer.
In de trein naar Leuven plande ik wat ik de volgende dagen en weken zou doen om
mijn reis en die van de delegatie het best te doen renderen voor de solidariteit met
Nicaragua. Met ARLAC moet dat lukken!
Discussiepunten
Abortus
Na de verkiezingsoverwinning begon rechts in Nicaragua samen met kerk een
campagne tegen abortus. Dit had een impact op de erg gelovige bevolking.
Abortus werd officieel verboden.
De Sandinisten hebben zo de kerk schaakmat gezet door "abortus te verbieden"
maar in de praktijk (!) wordt er elke keer "een uitzondering gemaakt omwille van
bijzondere omstandigheden". Hier moet men eigenlijk wel een beetje voorzichter bij
het bekritiseren van Nicaragua in deze kwestie zijn want abortus wordt hier ook maar
getolereerd.
Wat in de anti-Nicaragua propaganda niet wordt vermeld is dat homoseksualiteit uit
het strafrecht werd gehaald. Een hele prestatie in een continent waar macho gedrag
en misprijzen voor homoseksuelen nog erg aanwezig is .
Christelijke identiteit
De bevolking is Nicaragua is enorm gelovig. Overal Mariabeelden (gelukkig niet
zoveel gruwelijke kruisbeelden).
Het FSNL steunt zich op "de bevrijdingstheologie".
Een slogan die je overal ziet is: "Nicaragua: Christelijk, socialistisch en solidair". De
bevrijdingstheologie heeft zijn limieten (getoond) ("naastenliefde" staat centraal niet
"de klassenhaat") maar na de contrarevolutie van 2018 hebben de Sandinisten, denk
ik, hun les geleerd.
De houding ten overstaand van de godsdienst is voor de communisten erg complex.
Men moet daar voorzichtig en handig mee omgaan. Dat is zowel in erg Christelijke
landen als in Moslimlanden (cfr het Libië van Kadhafi, het FNL tijdens de Algerijnse
oorlog, ...).
i
https://en.wikipedia.org/wiki/Augusto_C%C3%A9sar_Sandino
ii
https://www.infoaut.org/conflitti-globali/nicaragua-il-sandinismo-alle-urne?fbclid=IwAR3MF-
n5r0twyjVhuqfNZpD9EMRgvZ_JSth_OWzOrv5HlZc17E72sbl6wiU
iii
Het was zeer opmerkelijk maar er werden gedurende deze en andere maaltijden geen
alcoholische dranken geschonken. Je kon apart wel een biertje bestellen maar de prijs was
stevig. Ik zag niemand meer dan 1 à 2 biertjes drinken. Het viel ons ook op dat alcohol bijna
geen plaats kreeg in de vele restaurants en cafés in Managua. Volgens Ermelinde staat dit in
schril contrast et andere Centraal-Amerikaanse landen zoals Mexico (dat zij goed kent) waar
overvloedig wordt gedronken.
iv
Persbericht van de Belgische CSE delegatie
“In Nicaragua werden presidents-, parlements- en pan-Amerikaanse verkiezingen gehouden

34. 34
op Zondag 7 november 2021.
Nicaragua nodigde internationale waarnemers uit veel verschillende landen uit om het
verkiezingsproces, met inbegrip van het stemproces, in het gehele land waar te nemen.
Een Belgische delegatie voegde zich bij deze 180 waarnemers.
De delegatie ging naar Esteli, een gemeente met ongeveer 200.000 inwoners ten noorden
van Managua, waar zij het stemproces heeft geobserveerd.
Managua, waar zij het stemproces in vier verkiezingscentra konden observeren.
De organisatie van deze verkiezingen werd toevertrouwd aan een Hoge Kiesraad (CSE),
gekozen binnen de Nationale Assemblee en samengesteld uit leden van de Nationale
Assemblee.
De organisatie van deze verkiezingen werd toevertrouwd aan een Hoge Kiesraad (CSE),
gekozen binnen de Nationale Assemblee en samengesteld uit leden van alle partijen die
zitting hebben in het Parlement.
Het ging er vooral om de verkiezingsverrichtingen zo te organiseren dat de gehele bevolking
van het land aan de verkiezingen kon deelnemen.
Het ging er vooral om de verkiezingsverrichtingen zo te organiseren dat de gehele bevolking
van het land gemakkelijk en eenvoudig haar stem kon uitbrengen.
Dit was het geval.
De organisatie van de stembureaus met talrijke CSE-medewerkers (met volledig
operationele computerapparatuur voor de verificatie van apparatuur voor identiteitscontrole)
en vrijwillige medewerkers om het stemproces vlot te laten verlopen: geen wachtrijen, hulp
voor de kiezers, en de hulp voor mensen met mobiliteitsproblemen, voor bejaarden en om te
zorgen voor alle nodige hygiënische maatregelen met betrekking tot COVID.
De stemming zelf gebeurde op genummerde en verzegelde papieren stembiljetten, met
stemhokjes (zoals in België).
De veiligheid werd verzekerd door een klein aantal politieagenten buiten de stembureaus.
Er hebben zich in onze aanwezigheid geen incidenten van welke aard ook voorgedaan. Wij
hebben dan ook geconstateerd dat de verkiezingen rustig en vreedzaam zijn verlopen met
een aanzienlijke deelname van de bevolking (65%).
De jongeren waren opvallend aanwezig en gaven blijk van hun vertrouwen in de
progressieve regering van het land.”
v https://arbejderen.dk/udland/de-rige-hader-sandinisterne-derfor-er-jeg-sandinist/
vi
Het deed mij danken aan Contact en Cultuur (CEC) van de PVDA (1.0) uit de jaren
negentig en begin de jaren 2000. Om politieke redenen werd CEC uiteindelijk opgedoekt.
vii
Friends of the Congo www.friendsofthecongo.ne
viii
https://cpiusa.org/books/jesus-is-a-socialist
Caleb Maupin was oook aanwezig maar ik heb geen gesprek met hem gehad
ix
https://nl.wikipedia.org/wiki/Rub%C3%A9n_Dar%C3%ADo
x
Ik vond dit als gewezen Docu-Marx medewerker erg ontroerend en vergeleek de interesse
voor het marxisme-leninisme in Managua (toch bij die kameraad) met het gemak waarmee
onze Docu-Marx bibliotheek en videotheek van IMAST voor het publiek werd gesloten en
waarbij zowat ¼ van de boeken bij het oud papier terecht kwamen.
xi
https://www.facebook.com/raulelias.areasvanegas

35. 35
xii Ter gelegenheid van de verkiezingen in Nicaragua van 7 november bezocht de Belgische delegatie,
die deelnam als waarnemer-begeleider aan de verkiezingen, verschillende steden van het land,
waaronder de stad Masaya en haar fort
xiii Ter gelegenheid van de verkiezingen in Nicaragua van 7 november bezocht de Belgische delegatie,
die deelnam als waarnemer-begeleider aan de verkiezingen, verschillende steden van het land,
waaronder de stad Leon
xiv
Facebook https://www.facebook.com/profile.php?id=100074078227386
xv
Casa San Juan hotel www.casasanjuan.net