Unibertsitate mailarako Kontsumo Arduratsu eta Bidezko Merkataritzako 1. Moduloa – Ekonomia Solidarioa. “Ekimuin: Unibertsitate eredu eraldatzaileak eraikitzen” proiektuko material didaktikoa.

1. KONSTSUMOA ETA BIDEZKO
MERKATARITZA
Ekonomia Solidarioaren Integrazio parte-hartzailea
Unibertsitatean

2. Aurkibidea
1. ZER DA KONTSUMISMOA?1. ZER DA KONTSUMISMOA?
2. KONTSUMISMOAREN KAUSAK2. KONTSUMISMOAREN KAUSAK
3. ZER DA KONTSUMO ARDURATSUA?3. ZER DA KONTSUMO ARDURATSUA?
4. KONTSUMOAREN ALTERNATIBAK4. KONTSUMOAREN ALTERNATIBAK
5. ENPRESA ALTERNATIBOAK5. ENPRESA ALTERNATIBOAK

3. 1. Zer da kontsumismoa?
Gehiegikeria
Irrazionaltasuna
Banaketa ez-zuzena
Jasanezintasun
ekologikoa
Kontsumismoa, ingurumen-krisia eta desberdintasuna errealitate
beraren aurpegiak dira

4. 2. Kontsumismoaren kausak
• Ekoizpenaren eta kontsumoaren egungo eredua
etengabeko hazkunde ekonomikoaren bila?
zoriontasunaren edo zorigaitzaren bila?
• Zaharkitzapen programatua
• Publizitatea
bizitza erosoaren bila?..................
edo
bizigarria denaren eta bizitzaren ilusioaren bila, frustrazioa
dakarren kontsumoaren bidez?

5. Erosketaren balorazioa, kontuan
hartuta produktu eta zerbitzuen bizi-
ziklo osoa:
• lehengaiak
• ekoizpen-prozesuak
• lan-eskubideak
• enpresa-eredua
• merkataritza-eredua
• markak
• publizitatea
• garraioa
• bilgarriak
• erabilera
• hondakinak
3. Zer da kontsumo arduratsua?
Kontsumitzen dugun
produktuaren
ikuspegi integrala

6. 4. Kontsumoaren alternatibak
Nola izan naiteke kontsumitzaile arduratsuagoa?
 Jakin zer erosten duzun
 Aldatu kontsumo-ohiturak
 Murriztu, hobeto bizitzeko
 Aukeratu bertako produktuak eta zerbitzuak
 Aukeratu produktu ekologikoak
 Aukeratu aberastasunaren banaketa bidegabea murriztuko duten produktuak
 Defendatu kontsumitzailearen eskubideak: elkartu
 Estutu jasangarriak ez diren erakunde eta enpresak: elkartu
 Jardun kontsumo kritikoko eta arduratsuko proiektuetan lankidetzan
 Eraiki kontsumoaren alternatibak

7. 7

8. Pertsona berriak
• HerritarraHerritarra
• LangileaLangilea
• KontsumitzaileaKontsumitzailea
• InbertitzaileaInbertitzailea
• FamiliartekoaFamiliartekoa
Gizarte Erantzukizun PertsonalaGizarte Erantzukizun Pertsonala
Pentsatzeko, jarduteko eta harremanetan egoteko kultura indibidual
berria
integratzailea eta zeharkakoa, giza garapen jasangarriaren aldekoa
rol nagusiak:

9. Herritarra, kontsumitzailea eta inbertitzailea
2. Gizarte-egoerarekin arduratsua den kontsumoa  merkatua
1. Sozietate zibilaren boterea, teknologia berrien laguntzarekin (GKEen
nazioartekotzea, kanpainak, boikotak…)
boterearen eta lobbyingaren aurka
3. Gizarte-egoerarekin arduratsua den inbertsioa (SRI)  merkatua

10. 5. Enpresa alternatiboak
HELBURUA
BALIABIDEAK
Ekonomia
konbentzionala
Ekonomia soziala eta
solidarioa
Onura maximizatzea
Giza baliabideak Errentagarritasun
ekonomikoa
Pertsonen bizi-kalitatea
ENPRESA Enpresa tradizionala Enpresa soziala
Enpresa motakEnpresa motak

11. Enpresa soziala eta solidarioa
• Gizarte- edo ekonomia-bazterkeriaren erantzun gisa sortu da.
• Enpresaren gizarte-erantzukizunaren baloreetan oinarritzen diren eta
lurraldearekin konprometituta dauden enpresak dira; horrela, ez dira
sortu ziren lekutik deslokalizatzen.
• Eredua SOLIDARIOA da; izan ere, eragile ekonomikoak ditu, eta horiek
zuzentasunez, horizontalean eta orekaz elkarreraginean dihardute.
Ekonomia sozialaren eta solidarioaren enpresa motak: kooperatibak,
lan-sozietateak, mutualitateak, elkarteak…

12. Ekonomia sozialaren eta solidarioaren printzipioak

13. Kooperatiben adibidea: balio solidarioak
AYUDA MUTUAAYUDA MUTUA Cuando dos o más personas se socorren y cooperan entre sí para lograr
las metas individuales o colectivas propuestas.
ESFUERZO PROPIOESFUERZO PROPIO Motivación y fuerza de voluntad de los miembros con el fin de alcanzar
metas previstas.
RESPONSABILIDADRESPONSABILIDAD Obligación de responder por los propios actos. Es también garantizar el
cumplimiento de los compromisos adquiridos.
DEMOCRACIADEMOCRACIA Toma de decisiones colectivas por los asociados (mediante la
participación y el protagonismo) a lo que se refiere a la gestión de la
cooperativa.
IGUALDADIGUALDAD Ofrecer el mismo trato y condiciones de desarrollo a cada asociado(a)
sin discriminación de sexo, etnia, clase social, credo y capacidad
intelectual o física.
EQUIDADEQUIDAD Justa distribución de los excedentes entre los miembros de la
cooperativa.
SOLIDARIDADSOLIDARIDAD Apoyar y cooperar en la solución de problemas de los asociados, la
familia y la comunidad. También promueve los valores éticos de la
honestidad, transparencia, responsabilidad social y compromiso con los
demás.
LIBERTADLIBERTAD Libertad para decidir por sí mismo lo que mejor considere para su
bienestar y el de su sociedad.

14. Kooperatiben adibidea: balio solidarioak
1. Bazkideen atxikipen boluntarioa eta irekia1. Bazkideen atxikipen boluntarioa eta irekia
2. Kudeaketa demokratikoa2. Kudeaketa demokratikoa
3. Bazkideen parte-hartze ekonomikoa3. Bazkideen parte-hartze ekonomikoa
5. Komunitatearekiko interesa5. Komunitatearekiko interesa
Printzipio
kooperatiboak
Printzipio
kooperatiboak
Printzipio horiek guztiak betetzen dituzte kooperatibek; hala ere,
kooperatibismoaren barruan hainbat tipologia juridiko eta antolatzaile daude.
4. Hezkuntza, prestakuntza eta informazioa4. Hezkuntza, prestakuntza eta informazioa