Presentatie gegeven op 24-5-2019 op het UZ Gent symposium “Interprofessionele communicatie bij de re-integratie van mensen met somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten” (in het kort SOLK).
Info over 'patient empowerment' op https://www.patientempowerment.info
Copyright tekening & cartoons: Edgard Eeckman
7. De “resource dependency theory”
“Een groep of persoon A heeft macht
als A over een “resource” beschikt
waarvan B afhankelijk is,
en waarvoor B geen alternatief heeft
buiten A”
Emerson, 1962 - Overbeck, 2010
8. De afhankelijkheid
van een “resource”
leidt tot macht
De “resource dependency theory”
Hoe waardevoller en zeldzamer de “resource”,
hoe groter de afhankelijkheid.
9. Afhankelijkheids“resources” van de patiënt
Van de patiënt
• Informatie
• Kennis
• Tijd
• Affectie
• Aanhankelijkheid
• Vaardigheden
• Wettelijke macht
10. Factoren kunnen de afhankelijkheid nog versterken …
• Op een directe manier:
onzekerheid, gepercipieerd risico,
gepercipieerde ernst en vertrouwen
• Op een indirecte manier:
gelegitimeerde autoriteit en charisma
13. Het belang
Controleverlies
Kan hulpeloosheid creëren & ziek maken
Kan weerstand en boosheid creëren
Patiënten (de samenleving!)
vragen om betrokken te worden
21. Wederzijdes afhankelijkheids“resources” van patiënt en huisarts
Van de patiënt
• Informatie
• Kennis
• Tijd
• Affectie
• Aanhankelijkheid
• Vaardigheden
• Wettelijke macht
Van de huisarts
• Informatie
• Tijd
• Affectie
• Economisch (reputatie)
29. Het machtsoverwicht hebben ≠ Macht uitoefenen
Macht hebben ꞊ Een opportuniteit
Het machtsoverwicht hebben
30. Wat is ‘empowerment’?
“Mensen helpen om meer controle te krijgen
over hun leven en levensomstandigheden”
Power and Empowerment, Thompson, 2007
WGO’s ethische & morele visie
“Gemeenschappen moeten empowered worden”
Health and Empowerment, Kendall, 1998
31. ‘Patient empowerment’
“Een empowerde patiënt
heeft controle over het management
van zijn conditie
in het dagelijks leven”
EPF, 2015
De patiënt moet willen & durven controle te hebben
34. Patient empowerment: controle delen!
Informatie geven en controle overdragen
zijn twee verschillende dingen
Chronische patiënten = het prototype van geëmpowerde patiënten
35. 4 doelstellingen van communicatie 4 communicatie benaderingen
Communicatie als middel Communicatie benaderingen
1. Informeren
& Kennis creëren
1. Informatie, kennis
& ervaring delen
2. Beïnvloeden
2. Intrinsieke motivatie creëren
door argumenten uit te wisselen
3. Macht uitoefenen 3. ‘Shared decision-making’
4. Empoweren
4. Ondersteunen & Versterken
van de patient’s ‘self-efficacy’
36. Het belang
Communication benaderingen
1. Informatie, kennis
& ervaring delen
2. Intrinsieke motivatie creëren
door argumenten uit te wisselen
3. ‘Shared decision-making’
4. Ondersteunen & Versterken
van de patient’s ‘self-efficacy’
Voorkomen en verminderen van
gevoel van controle- en
autonomieverlies
Creëren van intrinsieke motivatie
Verhogen van ‘patient
adherence’
Hogere betrokkenheid met
zichzelf: preventie & gedrag!
Humane aanpak:
Respect & Zelfbeschikking
Een zaak van attitude
37. Patient empowerment is …
• Meer dan communicatietechnieken toepassen
• Een attitude
Genezen gaat ook over
de autonomie van een persoon herstellen.
Dat kan even belangrijk zijn als volledig genezen.
38. Patient empowerment is …
1. Voorrang geven aan
de doelstellingen van de patiënt
2. De patiënt het laagst mogelijke gevoel
van afhankelijkheid geven (als hij dat wil!)
39. Een situatie Een antwoord:
‘patient
empowerment’
Respect & Samen
43. Symposium op dinsdag 1 oktober
Patiënt en zorgverstrekker:
piloot en co-piloot?
Partners
Zorgnet-Icuro, Voka Health Community, EACH en KORTOM
www.patient-zorgverlener.be