3. Creative Rotterdam
Focus
• Creatieve industrie in de stedelijke omgeving
• Innovatie door en met de creatieve industrie
• Stedelijke milieus als zwaartepunt van actie
• Netwerken als belangrijke bron van innovatie
• Talent cruciale factor voor stedelijke economie
• Mapping and Monitoring
– Hogeschool Rotterdam en opleidingen
– Stedelijke ,regionale en landelijke overheden
– Topsector creatieve industrie - CLICKNL
4. Creative Rotterdam
Concepten
• Creatieve industrie, creatieve sector
– Productie van betekenis, symboliek, belevingswaarde
• Creatief talent
– Relatief autonoom, eigen competenties
• Innovatie
– Succesvolle toepassing van nieuwe ideeën en kennis
• Creatieve stad
– Stedelijke betekenis als basis voor identiteitsvorming
– Cultuur als software van de stad
5. Creative Rotterdam
Centrale vragen (1)
• Wat is het belang van de creatieve industrie
gezien als sector en als geheel van creatieve
beroepsbeoefenaren?
• Hoe is de creatieve sector over de stad
verdeeld?
• Wat is de relatie tussen creatieve industrie en
de rest van de economie?
• Wat is de bijdrage van creatieve bedrijven aan
innovatie? Hoe innovatief zijn ze zelf? Helpen
ze andere bedrijven met innoveren?
6. Creative Rotterdam
Centrale vragen (2)
• Wat is de rol van creatief talent (creatieve
klasse) in de stad?
• Wie zijn de innovatoren in Rotterdam en hoe
ziet hun netwerk er uit? Wat is de rol van de
creatieve klasse daarbinnen?
• Hoe verhoudt de situatie in Rotterdam zich tot
die in andere steden of Nederland als totaal?
• Wat is de ontwikkeling in de afgelopen tien
jaar?
7. Creative Rotterdam
Doel
• In kaart brengen van de dynamiek
– Creatieve industrie, creatief talent, innovatie
– Omvang, ontwikkeling en relaties
• Op een innovatieve wijze
– Oude en nieuwe methodieken, visualisatie
– Gekende bronnen (LISA, CBS, Nat. Rek, EBB etc.)
– Nieuwe bronnen (Open data, User gen, Social media)
– Innovatieve visualisaties
• Van statisch naar dynamisch
– Van polaroid naar video
– Multidimensioneel
8. Creative Rotterdam
Opdracht
• Ontwerp een nieuwe methode om de creatieve dynamiek
(in de stad) in kaart te brengen.
• Leg van daaruit de innovatiepotentie van de stad bloot.
• Leg de verbinding tussen creatieve industrie, creatief
talent, creatieve stad en innovatie.
• Maak duidelijk hoe de creatieve sector in verbinding staat
met andere sectoren in de stedelijke economie.
• Gebruik verschillende soorten kwantitatieve en te
kwantificeren data die ter beschikking staan of kunnen
komen en ontwerp nieuwe visualisaties.
• Gebruik ook kwalitatieve methoden om gedetecteerde
trends te duiden, te begrijpen en uit te diepen.
• Ontwerp nieuwe vormen van kennisdeling en publicatie.
10. Cross Media Monitor 2012
Onderzoek naar cross media
• Banen, Bedrijven, • Cross Media in de • Mediacluster in zijn
Omzet, Ontwikkelingen Stedelijke Economie internationale context
• Landelijk, Noordvleugel • Banen, Bedrijven, Omzet, • Cross Media Markt Monitor
van de Randstad Ontwikkelingen, • Samenvatting ‘Cross Media
Specialisatie in Cijfers’ en ‘Top 25’
11. Aantal banen in 2011, banengroei in 2000-2011 en
2009-2011 in de creatieve industrie en ICT in Nederland
(Deel)sectoren Banen Groei Groei Groei Groei
2011 2000-2011 2000-2011 2009-2011 2009-2011
(aantallen) (% per jaar) (aantallen) (% per jaar)
Kunsten en cultureel erfgoed 98.874 39.808 4,8% 10.445 5,7%
Media en entertainmentindustrie 89.296 7.142 0,8% -3.122 -1,7%
Creatieve zakelijke dienstverlening 92.280 31.369 3,8% 3.223 1,8%
Creatieve industrie 280.450 78.319 3,0% 10.546 1,9%
Diensten 228.870 2.755 0,1% -1.783 -0,4%
Hardware 43.435 -31.585 -4,8% -3.200 -3,5%
ICT 272.305 -28.830 -0,9% -4.983 -0,9%
Creatieve industrie en ICT 552.755 49.489 0,9% 5.563 0,5%
Totale economie 8.065.110 729.740 0,9% -29.030 -0,2%
Bron: LISA 2012
12. Banengroei in de periode 2000-2011 deelsectoren in creatieve
industrie en ICT (2000=100)
175
Kunsten en erfgoed en creatief
zakelijke dienstverlening sterkste
150
groeiers, media- en
Procentuele groei in banen (2000=100)
entertainment vlak!
125
100
75
50
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Kunsten en cultureel erfgoed Media en entertainmentindustrie
Creatieve zakelijke dienstverlening ICT-diensten
Hardware
Bron: LISA 2012
13. Reële omzetgroei in de periode 2000-2010 in creatieve
industrie, ICT en totale economie (2000=100)
120
118 Cross media bedrijvigheid is in 2010
goed voor een omzet van € 90
116
miljard (7,9 procent van de
economie). Daarvan komt € 32,8
Groei in reële omzet (2000=100)
114
miljard voor rekening van de
112
creatieve industrie (2,9 procent) en
€ 57,2 miljard van ICT (5 procent).
110
108
106
104
102
100
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Creatieve industrie ICT Totale economie Nederland
Bron: TNO, o.b.v CBS en LISA
14. Banengroei naar grootteklasse in de creatieve industrie
en ICT in Nederland in de periode 2009-2011
12.000
10.000
8.000
6.000
Groei in aantal banen (absoluut)
4.000
2.000
0
0 t/m 1 2 t/m10 11 t/m 50 50+
-2.000
-4.000
-6.000
-8.000
Kunsten en cultureel erfgoed Media en entertainmentindustrie Creatieve zakelijke dienstverlening
ICT-diensten Hardware
Bron: LISA 2012
15. Ontwikkeling gemiddelde bedrijfsgrootte (2000-2011)
deelsectoren creatieve industrie en ICT
30
Creatief zakelijke dienstverlening
Gemiddeld aantal banen per bedrijf
meest kleinschalig. Hardware
25
meest grootschalig, maar in tien
jaar meer dan gehalveerd.
20
15
10
5
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Kunsten en cultureel erfgoed Media en entertainmentindustrie Creatieve zakelijke dienstverlening
ICT-diensten Hardware
Bron: LISA 2012
17. Amsterdam
Aantal banen in 2011 in Utrecht
creatieve industrie en ICT in de 's-Gravenhage
25 grootste cross media steden Rotterdam
van Nederland, naar Eindhoven
Hilversum
deelsectoren: kunsten en
Groningen
erfgoed, media en Nijmegen
entertainment, creatieve Amersfoort
zakelijke dienstverlening, ICT Apeldoorn
diensten en ICT hardware 's-Hertogenbosch
Arnhem
Haarlemmermeer
Haarlem
Almere
Tilburg
Zoetermeer
Breda
Delft
Nieuwegein
Maastricht
Enschede
Amstelveen
Zwolle
Zaanstad
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000
Kunsten en cultureel erfgoed Media en entertainmentindustrie
Creatieve Zakelijke Dienstverlening ICT-diensten
ICT-hardware
Bron: LISA 2012
19. Creative Rotterdam
Creatieve Industrie in Amsterdam
Arbeidsplaatsen in de creatieve industrie in de stadsdelen in 2002
11.000
5.500
1.100
Aandeel Kunsten
Aandeel Media&Entertainment
Aandeel Creatieve zakelijke diensten
23. Creative Rotterdam
Rotterdam
• Grote sector, klein aandeel in de economie
• Focus op hefboomwerking en cross overs
• Creatieve netwerkeconomie
– Aandacht voor talent en niet alleen bedrijven
– Creatief talent als hefboom
• Speerpunten en specialismen
– Creatief zakelijke diensten (LQ=158)
– Architectuur
• Cases
– Serious gaming (medisch, onderwijs)
– Open Data (cross sectoraal, nieuwe combinaties)
25. Ontwikkeling Creatieve Industrie per deelsector
naar bedrijfsgrootte, Rotterdam (2000-2011)
600
400
200
Groei in aantal banen 2000-2011
0
0 t/m 1 2 t/m 5 6 t/m 10 11 t/m 50 50+
-200
-400
-600
-800
-1000
Kunsten en cultureel erfgoed Media en entertainmentindustrie
Creatieve zakelijke dienstverlening
26. Aantal banen, aandeel in totaal aantal banen in Rotterdam,
2003, en gemiddelde jaarlijkse groei, 1996 t/m 2003, in de
creatieve industrie naar deelgebied in Rotterdam
Deelgebied Banen Aandeel in Gemiddelde
Rotterdam totaal jaarlijkse groei
1996-2003
Aantal Procenten
Rotterdam Centrum 4.109 40 5,7
Delfshaven 740 7 8,3
Noord 966 9 4,8
Hillegersberg/Schiebroek 259 3 1,4
Kralingen/Crooswijk 768 7 2,1
Feijenoord 583 6 12,5
IJsselmonde 118 1 2,1
Prins Alexander 1.776 17 36,6
Charlois 369 4 2,2
Spaanse Polder 149 1 2,8
Rotterdam Noord-West 107 1 21,7
Totaal Rotterdam 10.301 100 8,0
27. 0% 20% 40% 60% 80% 100%
Rotterdam Centrum
Aantal banen in
Delfshaven
creatieve industrie
Noord
naar deelsector en
Hillegersberg/Schiebroek
deelgebied Rotterdam
Kralingen/Kroosw ijk
(2003)
Feijenoord
IJsselmonde
Prins Alexander
Charlois
Spaanse Polder
Bedrijvenpark Rotterdam
Noord-West
Totaal Rotterdam
Kunsten
Media en entertainment
Creatieve zakelijke diensten
29. Creative Rotterdam
Methodisch en Onderzoekstechnisch (1)
• Data op basis van of geprepareerd voor research
– LISA
– CBS (diverse bestanden)
• Data voor bestuur en beleid
– KvK, Overheden, Brancheorganisaties
----> Open Data
• User created of generated data
– LinkedIn, Facebook, Twitter, Songkick, Spotify etc
----> Creative Research Tools
30. Creative Rotterdam
Methodisch en Onderzoekstechnisch (2)
• Data over plaats
– wijk, stad, regio, landsdeel, nationaal
• Data over talent
– burgers, werknemers, creatieven, opleiding
• Data over bedrijven en organisaties
– banen, werknemers, waarde, innovatie
• Economische grootheden
– Productie, consumptie, omzet, werkgelegenheid,
toegevoegde waarde
• User created of generated data
– LinkedIn, Facebook, Twitter, Songkick, Spotify etc
32. Creative Rotterdam
Volgende stappen (1)
• Uitwerken van onderzoeksopzet en –voorstel
– Theoretisch en conceptueel
– Methodisch en onderzoekstechnisch
• Draagvlak en samenwerking
– KC’s C 010 en IO, IOI, Rotterdam Open Data
– Gemeente Rotterdam, CLICKNL
– Kennis/onderzoek: PBL, Universiteit Utrecht, CBS,
LISA, Rotterdam CS etc…
• Workshops
– Theoretisch conceptueel
– Methodisch
33. Creative Rotterdam
Vervolgstappen (2)
• Pilotprojecten (creative researchtools)
– Kennis- en innovatienetwerk HR lectoren en HD’s
– Bands on Tour
• Identificatie, acquisitie en analyse relevante
databestanden
– Lisa, CBS, EBB, Innovatie enquete etc.
– Eerste analyses
• Verbinding user data en research data
– Eerste integrale resultaten
• Evaluatie en nieuwe planning
