2. ESKULTURA
1.- Antropozentrismo: Gizakia gauza guztien neurria da
2.-Idealismoa: Gizaki perfektua, akatsik gabekoa
Perfekzio fisikoa (Proportzioa, simetria, harmonia)
Perfekzio psikologikoa (Serenitatea)
3.-Materialak: Brontzea eta marmol zuria
4.-Eboluzio formala:
Aldi Arkaikoa: Geometrikoa, eskematikoa
Aldi Klasikoa: Errealismo idealizatua
Aldi Helenistikoa: Espresionista eta barroko
5.-Jatorrizko eskultura gutxi gelditzen zaigu: Artelan gehienak erromatar
kopiak dira
3. ALDI ARKAIKOA (K.a. VIII-VI)
-Ekialdeko eragina:(Egipto,Mesopotamia)
-Aurrekotasunaren legea
-Estatismoa
-Zurruntasuna (gorputz tensioa
-Geometrismo, eskematizazioa
(adatsa)
-Espresio hieratikoa:
-Begi almendratuak
-Irribarre arkaikoa
Kouros Kore
4. Kouros/Kouroi
• Atleta biluziak
• Formatu handia
• Edertasun fisikoa
• Ez dira erretratuak: klase
baten ideala
• Zango bat aurrera eta bestea
atzera: baina Estatismoaren
sensazioa
5. Kore/Korei
• Sazerdotisak
• Jantzitakoak (Peplo)
• Eskaintzaile jarreran.
• Peplo doriarra:
– Simetria
– Tolestura eskasak
• Trataera ez da hain zurruna:
atseginagoa
• Kouroi baino plastikoagoa, modelatze-lanari
ezker
11. Klasizismorako Iragapena
(Estilo Garratza K.a. 500 -450)
-Figuren barietatea eta ugaritasuna
-Figurak tolestatzea, markoari egokitzeko
-Mugimendu eta figuren arteko erlazioa
-Geometrizazioa alboratzen hasten da
-Joera naturalista garatzen hasten da
18. 1go Klasizismoa (450 – 400)
Edertasunaren ideia bilatzen da:
Edertasun fisikoa: Proportzioak matematikoki aztertzen dira:
Kanon-en ezarpena
Edertasun izpirituala: Erlijiotasuna: Jainko eta Heroi
mitologikoak
Materialak: Harria, marmola, brontze…
Polikromatzen dira
Argizari geruza (errealismoa emateko)
Egileak:
Miron (Diskoboloa)
Fidias (Parthenoi-ko dekorazio eskultorikoa)
Polikleto (Doriforo)
19. MIRON FIDIAS POLICLETO
-Giza gorputzaren
perfekzioa
Idealismo eta
Naturalismo batu egiten
du
Giza gorputzaren neurri
ideala: Kanon
-Figura mugimenduan Aurpegietan: Edertasuna
eta Serenitatea
Kanon: Buruak
gorputzaren 1/7 izan
behar du.
Arropa bustien teknika Indarra, oreka eta
idealen batuketa lortzen
du
Mugimendua efektismorik
gabe
20. Miron. “Diskobolo”
• -Diskoa jaurtikitzera doan atleta:
Mugimendua antzeztu nahi du
• -Anatomia hobeto adierazten da:
– Bizkar eta zangoen gihar-tentsioa
– Behatzek lurrari eusten diote
• -Arkaismoaren ezaugarriak:
– Ilea
– Aurpegiaren espresioa
– Gorputz enborren gihar planoak
– Zango eta besoen ezarpena:
sakontasun falta
21. Partenon: Frontoia (Fidias)
Ekialdean: Atenearen Jaiotza
Zeus
Atenea
Poseidon
Mendebaldean: Atenea eta Poseidon elkarren aurka
24. Doriforo (Policleto)
-Brontzez egindakoa
-Burua gorputzaren zazpirena da
-Buruak hiri zati ditu:
Kopeta
Sudurra
Ahoa eta kokotsa
-Kontraposto
25. 2en Klasizismoa (IV mendea)
-Idealizazioa, serenitatea, oreka… ahultzen dira
-Espresibitatea eta mugimendua lantzen dira
-Errealismo handiagoa
-Dramatismoa
-Sentimenduak eta gogoak gehiago errepresentatzen dira
-Gai erlijiosoen tratamendu arruntagoa
-Prozesu hau HELENISMOAN bukatuko da.
26. IV. mendea
PRAXITELES ESKOPAS LISIPO
Aurpegietako
espresibitatea azaltzen
hasten da: tristura eta
malenkonia
Pertsonaien psikologia
isladatzen du.
Pertsonaiek jarrera
naturalistagoa azaltzen
dute
Gorputzak labaindura
edo leunketa finaz
moldatzen ditu.
Sentimendu tragikoa
ematen die
Dotoretasuna eta
malgutasuna atleten
irudietan
Praxitelestar kurba Aurpegietan
azpimarratzen da
Kanon berri bat : Burua
gorputzaren 1/8
Aurpegiaren “sfumatto”
27. PRAXITELES
• Aurpegietako espresibitatea azaltzen hasten da:
tristura eta malenkonia
• Gorputzak labaindura edo leunketa finaz moldatzen
ditu.
• Praxitelestar kurba
• Aurpegiaren “Sfumatto”
38. V. mendea
PRAXITELES ESKOPAS LISIPO
Aurpegietako
espresibitatea azaltzen
hasten da: tristura eta
malenkonia
Pertsonaien psikologia
isladatzen du.
Pertsonaiek jarrera
naturalistagoa azaltzen
dute
Gorputzak labaindura
edo leunketa finaz
moldatzen ditu.
Sentimendu tragikoa
ematen die
Dotoretasuna eta
malgutasuna atleten
irudietan
Praxitelestar kurba Aurpegietan
azpimarratzen da
Kanon berri bat : Burua
gorputzaren 1/8
Aurpegiaren “sfumatto”
40. ALDI HELENISTIKOA (III-II)
Polis-en Krisialdia
Oreka eta harmonia klasikoa galtzen doa (Askotan ez
dute irudi osoa errepresentatzen)
Gaiak:
Kaleko eszena arruntak
Patetikoak eta gogorrak
Barnekoiak eta samurrak
Umoretsuak
Haurrak nahiz zaharrak ikus daitezke
Errepresentazio erraldoiak, tamaina hadikoak
42. Sinkretismoa
• Estilo desberdinak batzen ditu
• Baina estilo bakoitzaren ezaugarriak
ezabatu gabe
• Kontzeptu klasikoak:
– Pisu sensatzioa
– Grabitatea
– Esprisio arketipoa
• Ezaugarri helenistikoak:
– Biluziak
– Gorputzaren bihurdura
– Jantzi astinduak
– Praxiteles-en kurba
Milo-ko Venus-a
48. ZERAMIKA
• Estilo geometrikoa (K.a. X – VIII)
• Aldi Arkaikoa (K.a. VII – VI)
• Aldi klasikoa (K.a. V)
49. Estilo geometrikoa (K.a. X – VIII)
Zeramikaren bitartez greziar pinturak antzeman ditzakegu
Garapena:
• Kolore Beltzetik gaztain ilunerantz
• Marra hutsetik zaldi eta oreinen errepresentazioa
• Giza irudia
50. Estilo Arkaikoa (K.a. VII-VI)
Figurak gero eta handiagoak egiten dira
• Irudi beltzak hondo
gorriz
• Irudi gorriak hondo
beltzez
51. Estilo Klasikoa (K.a.V)
Zeramika atikoa da.
Zeramika-lanek pinturarekin
paralelismoa daukate:
-Eskortzoa
-Perspektiba
-Emozioen espresioak
Editor's Notes
Podían llegar a tener 3 metros de altura
Pie izqdo adelantado, pero NO sensacion de movto: La planta de los dos pies pegadas al suelo.
Brazos caídos, pegados al cuerpo y puños cerrados
Polikromatuak ziren
Kolorearen arrastoak ikusten da.
Joven portador de ternero como ofrenda
Formas más redondeadas
Perfeccionamiento del modelado anatomico
Zangoak urrats egiteko itxuran azaltzen dira: Jarrera naturalagoak
Zurruntasuna ia desagertzen da, giza formak eginago eta zaluagoak
Arkaismoa: Adatestan eta tolesturetan
Zurruntasuna ia desagertzen da, giza formak eginago eta zaluagoak
Arkaismoa: Adatestan eta tolesturetan
Brontzez egindakoa
Venus-en jaiotza
Amodio sakratua eta profanoa
Jatorrizko eskultura grekoaren kopia erromatarra da.
Originala brontzean landu zen, baina galdu egin zen.
Anatomia xehetasun handiz landu zuen.
Garai hartan guztian gertatutako zen bezala, gorputz errutsua (vigoroso), baina harmoniatsua, GERRA ETA LEHIA ATLETIKOETARAKO ZAILDUA (entrenado)
Goikoa: Partenonen Ekialdeko frontoia. Atenearen jaiotza Ezkerraldean Dionisios, eserita
Hiru jainkoek, egitura piramidala dute
Behekoa: Partenonen Mendebaldeko frontoia: Atenea eta Poseidon elkarren aurka
Tentsio eta mugimendua
Zaldiaren burua, oso naturalista
-Cella edo Naos-eko horman
-Erdierliebeak (bajoreliebe)
-Gaia: Atenasko neskek ehundutako eta brodadutako 159 metroko peploa daramakiote Atenea jainkosari.
-Figurak binaka doaz
-Mugimenduak eta elkarren arteko erlazioa orekatuak
-Oreka fisiko eta izpirituala, isiltasuna, errespetua, barne bakea.
Zentauromakia: Zentauroen aurkako borroka
Gigantomakia: Jainko eta erraldoien arteko borroka
Amazonomakia: Amazonen aurkako garaipena
Originala: brontzez. Kopia: marmolez egina
“Kontraposto” jarrera hasten da:
Gorputza eskuineko hankan bermatzen da, haren ardatza gorputzaren grabitate-zentrorantz pixka bat mugitua (aldakak makurtuz)
Beste hanka, pixka bat tolestua
Besoek erritmoa aldatua dute: eskuinaldekoak ez du esfortzurik egiten, eta ezkerrekoak tolestatuta, lantza sosengatzen du.
Burua alderatuta dauka, beheranz makurtuta.
Praxitelestar kurba: Gorputzak zerbaiten gainean (sostenguren bat, zuhaitz bat…) kargatzen dira oso arinki.
Praxitelestar kurba: Gorputzak zerbaiten gainean (sostenguren bat, zuhaitz bat…) kargatzen dira oso arinki.
Afroditaren gorputza estilizatu, luzatu egiten da.
Gorputzaren kontrapostoa eta kurba areagotu egin da
Bat datoz kemena eta sentsualitatea
Knido-ko Afroditarenkin konparatuta: Honek ez du keinu lotsakorrik, bere buruaz seguru azaltzen da.
Belbedere-ren soin enborra: Polifermo harkaitz batean eserita
Balore klasizistak, baina espresio helenistikoa errepresentatzen du.
Arantzaren Haurra: Arantzaren aitzakiaz barne hutsuneak edo espazioak lortu nahi dira, airea eskultura barruan zirkula dadin.
Pergamo-ko aldareko erliebeak:
Oso erliebe handiko Goierliebea da: Irudi batzuk ia exentuak egeri dira
Gai nagusia: Jainko eta erraoldoien arteko guda.
Gorputzak elkarren gainean agertzen dira, argi-itzul joko ekusgarriak eskaintzen.
Ohiz kanpoko Bortiztasuna: Irudien mugimenduetan eta keinuan.
Laocoonte:
Originala: brontzezkoa; kopia marmolezkoa
Dramatismoa, tentsioa
Gorputzen bihurrikadura
Konposizio barrokoa: Laokonteren gorputzaren goranzko diagonala
Laocoonteren anatomia errutsua, garai klasikokoak baino askoz ere gihar nabarmen eta tenkatuagoekin
Laocoonteren aurpegiaren espresioa: sufrimendua (pathos): Errealismoa
Irudi beltzak (hondo gorria): Eszena mitologikoak
Irudi gorriak (hondo beltza): Eguneroko tematika, errealismo eta detalle gehiagorekin. Beltzez zehazten zituzten irudien gaineko marrak