1. IES San Adrian BHI
GAIA
MATERIA
PSIKOLOGIA ETA SOZIOLOGIA
D.B.H. 1
E.S.O. 1
BATX.1 BATX.2
X
SAILA
DEPARTAMENTO
FILOSOFIA
ASTEKO ORDUAK
4 Iraupena 120 ordu
1 ARLOAREN HELBURUAK
Psikologia eta soziologia ikasgaiak, ikasleek honako gaitasunak garatzea du helburu:
1. Psikologiaren aztergaia ulertzea eta psikologiak har ditzakeen aplikazio desberdin eta ugariez
ohartzea.
2. Psikologiak, bai norberaren burua, bai besteak ezagutu ahal izateko baliabide teoriko-
praktikoak eskaintzen dituela jakitea eta baloratzea.
3. XX. mendeko paradigma psikologiko nagusien oinarriak ezagutzea, arlo teorikoan zein
praktikoan.
4. Pertzepzioaren dimentsio objetiboaz jabetu, pertzepzioaren legeak identifikatuz eta deskribatuz
eta pertsonen pertzepzioaren izaera subjetiboaz ohartzea.
5. Oroimenari buruzko lehen ikuspegiak aztertzea, aplikatzea eta bereiztea eta oroimenaren
patología ohikoenak ulertzea eta baten bat identifikatzea.
6. Motibazioak eta emozioak nola gure nortasun eta jarreran eragiten duten ulertzea.
7. Frustrazioari aurre egiteko erabili ohi ditugun defensa mekanismoen kritika egitea.
8. Nortasuna eta tenperamendua desberdintzea eta nortasunaz dauden teoriak ulertu eta
identifikatzea.
9. Autokontzeptua eta autoestimuak geure jarreran duten eraginaz jabetzea eta norberaren
kontzeptu onean eragina duten faktoreak identifikatzea.
10. “Jokabide anormala” definitzeko erabiltzen diren irizpideak kritikatzea eta baloratzea.
11. Nahaste psikologiko bat zer den eta horien sailkapena eta tratamentua ulertzea.
12. Soziologia gizarte zientzien artean, bereziki antropologiaren eta psikologiaren artean lekutzen
jakitea.
13. Soziologiaren aztergaia eta estatus zientifikoa ulertzea.
14. Soziologiaren eremua ordenatzea, eta berau osatzen duten esparruetako batzuek identifikatzea.
15. Gizarte egituraren osagaien arteko elkarrekintza deskribatzea eta giza taldeen ezaugarriak eta
talde motak identifikatzea.
16. Gizarte desbideraketa, bere osotasunean azaldu ondoren, bere izaera erlatiboaz ohartzea, ete
bere zergatiak aztertzen dituen teoria soziologiko bate do beste aplikatzea eta identifikatzea.
17. Besteen ideia eta jokabideekiko jarrera toleranteagoa garatzea, bereziki arrazoi social zein
kulturalengatik ikaslearen izaerarekiko desberdinagoak direnenak.
1
2. 2 IAZKO MEMORIAREN JARRAIPENA
Iazko memoria kontutan harturik, aurtengo programazioa egitean denboralizazioa kontutan hartu izan
dugu, ikasturte osorako era maila bakoitzerako, edukin guztiak eman ahal izateko edukitzeko asmoz.
Hala ere, nahiz eta aurten gai batzuk berdinak izan, badira ere berriak direnak eta aurten lehenengo
aldiz sartu direnak
3 EDUKIAK / CONTENIDOS
KONTZEPTUZKO EDUKINAK
1. Zer da psikologia?
• Psikologiaren aztergaia eta definizioa
• Psikologiaren eremua
• Psikologia zientifikoaren jaiotza XIX. mendean
• XX. mendeko paradigma psikologiko nagusiak
• Psikologia eta sasipsikologia
• Psikologiaren metodología zientifikoa
2. Pertzepzioa
• Zer da pertzepzioa?
• Pertzepzioa zertarako?
• Nola hautematen dugu?
• Pertzepzioaren patología
• Pertzepzioa eta publizitatea
• Pertsonen pertzepzioa
• Pertzepzioa eta nortasuna
• Pertzepzio soziala
3. Oroimena
• Zer da oroimena?
• Lehen ikusmoldeak
• Informazio-prozesaketaren ikusmoldea
• Ahaztea
• Oroimenaren patología
4. Adimena
• Zer da adimena?
• Adimenaren analisi faktoriala
• Adimenaren ikusmolde ebolutiboa: J. Piaget
• Problemen ebazpena
• Adimenaren neurketa
• Herentzia vs. ingurunea
• Adimen-urritasuna
• Adimen-aberastasuna
2
3. 5. Zer da soziologia?
• Soziologia psikologiaren eta antropologiaren artean
• Soziologiaren aztergaia eta muga
• Soziologiaren eremua
• Soziologiaren fundatzaileak
• Soziologi ikuspegi nagusiak
• Soziologia eta iritzi arrunta
• Soziologiaren metodo zientifikoa
• Soziologia zertarako?
6. Sozializazioa, gizarte-kontrola eta gizarte-desbideraketa
• Sozializazioa
• Gizarte-kontrola
• Gizarte-desbideraketa
7. Gizarte-egitura eta gizarte-aldakuntza
• Gizarte-egitura
• Gizarte-mailaketa eta gizarte-mugikortasuna
• Gizarte-aldakuntza
PROZEDURAZKO EDUKINAK
1. Norberaren ideien azalpen argudiatua egiten jakitea, bai ahoz, bai idatziz.
2. Oinarrizko tresna metodologikoak hartzea: definizio bat egitea, eskemak, testu baten
laburpena, irakurritakoaren ulermena lantzea, azpimarratzen ikastea eta testuaren ideia
nagusiak eta tesia ateratzea (ikusentzunezko testuak barne), testu iruzkina egitea, kontzeptu
mapak egitea edo ulertzea, norbere edo besteen iritzien argudiaketa eta kritika egitea, modu
argi eta razionalean adierazten jakitea ahoz edo idatziz, adierazpena lantzea argoteko hitzik
erabili gabe.
3. Informazioaren hautaketa, bereizketa, elkarketa eta aplikazioa jakiten egitea.
4. Hipotesien formulazioa, analisia eta konparazioa egiten jakitea.
5. Grafikoen elaborazioa, interpretazioa, analisia eta konparazioa egiten jakitea.
6. Debateetan parte hartzea norbere iritzia zehazki argudiatzen eta besteon iritziak entzuten,
ulertzen saiatuz eta errespetatzen.
JARRERAZKO EDUKINAK
1. Gizakiarekin erlazionaturiko gaiei buruzko ardura bultzatzea.
2. Psikologi ikuspegi desberdinekiko jarrera irekia izatea, eta bate do bestekiko interesa agertzea.
3. Metodologia zientifikoaren onarpena, eta sasipsikologiaren arbuioa arazo psikologikoak
aztertzerakoan.
4. Ingurunea eta herentzia elkarrekin egoteagatik sortzen diren ondorio eta erantzukizunen
balorazioa egitea.
5. Pertzepzioa ezagutzaren iturri fidagarria delako ustearen kritika egitea eta pertzepzio modu
desberdinen onarpena izatea.
6. Publizitatea dela eta, pertzepzio sozialen bidez psikologiak gizartean joka lezakeen
funtzioarekiko jarrera kritikoa garatzea.
3
4. 7. Desberdintasunaz jabetzea eta irizpide ezberdinen defensa egitea pertzepzioaren teoriak
kontutan hartuz.
8. Oroimenaren ikuspegi anitzaren defensa eta oroimenaren nahasteekiko sentsibilizazioa eta
jakinmina sortaraztea.
9. Norberaren sentimenduak, motibazioak eta emozioak ezagutzen eta arrazoitzen ikastea.
10. Harremanetan sortzen diren arazoak aztertzea eta konpontzen ikastea.
11. Gizarte analisietan iritzi arruntak joka ohi duen paperarekiko erne egotea eta metodología
zientifikoaren balorazioa egitea.
12. Edozein gertaera sozialaren aurrean interpretazio eta balorazio desberdinak egin daitezkeelako
kontzientzia hartzea.
13. Gizarte mailaketarekiko jarrera kritikoa hartzea eta aukera berdintasunaren defensa egitea.
14. Gizarte antolakuntzan gizartekideen erantzukizun eta parte-hartzea ezinbestekoak direla
onatzea.
Metodologiak helburu hauek izangi ditu:
1. Ikasleen ideia eta gaitasunak baloratzea: beraien autoestima garatzen ez bada, ezinezkoa
izango delako tolerantzia edo solidaritatea bezalako baloreen lorpena.
2. Ikasleak bere adimena martxan jarri dezala bere nortasuna, motiboak, emozioak, ideia
eta jokaeraz hausnarketa razional eta kritikoa lortzeko asmoz.
Klaseko lanaren antolaketa ekintza ezberdinez osatuta egongo da: azalpenak, ikusentzunezko
testuak, lan pertsonala, talde lanak eta lanaren adierazpena talde haundiaren aurrean.
Material didaktikoak: Gaiak argitaletxeko “Psikologia eta soziologia” testuliburuaz eta
irakasleak banatutako fotokopiaz gain, beharrezkoak izango dira klasean hartutako apunteak ere
(arbelako eskematan eta ikusentzunezko testutan oinarriturik). Bestalde, honako errekurtso hauek
erabiliko ditugu:
• Pelikula, bideo eta dokumentalak kritikoki ikustea. Pixkanaka, analisia gero eta
sakonagoa izango da, ikerketa lanak egin ahal izateko.
• Publizitatea edo zenbat berri komentatzea.
• Gai konkretu bateko arazo eta ideia nagusiak kontzeptu mapen bidez.
• Inkestak egitea.
• Lan monografikoak egitea.
• Debateak antolatzea.
5 BALIABIDEAK
1. Testu liburua: Argiak argitaletxekoa. (“Psikologia eta soziologia”).
2. Ikasgaiaren bloga: http://filosofiaparaestudiantes.blogspot.com
3. Ikusentzunezko baliabideak: dokumentalak (“Redes” saioa, Youtubeko bideoak, Edukatina
kanala, e.a.), filmak eta bideoak.
4. Egunkariak, irratia, sare sozialak eta, orokorrean, sarean topa daitezke baliabideak.
5. Blogak.
4
4 METODOLOGÍA
5. 6
EBALUAZIOA: TRESNAK, EBALUAZIO ETA KALIFIKAZIO IRIZPIDEAK
Ebaluazio irizpideak honako hauek izango dira:
1. Klasera etortzea eta parte hartzea. Debateetan norbere iritzia ematea ahozko argudiaketa
zehaztasunez eginez.
2. Klaseko apunteak egunean lantzea. Argitasuna, egitura eta antolaketa baloratuko dira.
3. Lan eta ariketa pertsonalak modu argian adieraztea, idazkerak behar duen denbora pentsatzeko
erabiliz eta honela norbere iritziak aztertuz aurreiritzien aurrean jarrera kritikoa izaten salatzea.
4. Talde lanetan parte hartzea taldekide bakoitzaren ekarpena argi gera dadin.
5. Tresna metodologikoak erabiltzen jakitea (ahozko eta idatzizko adierazpena, irakurketaren
ulermena, definizioak, sintesia, analisia, arrazonatzeko gaitasuna, kritika, debatitzea, ulertzea,
entzutea, errespetatzea, e.a.).
Ebaluazio tresnak hauek izango dira:
1. Klasean ikasle bakoitzak egiten duen lana ete bere parte hartzea egunean kontuan hartuko da.
Baloratutako dira ikaslearen: interesa, lana, arrazonatzeko gaitasuna, besteon iritziekiko duen
errespetua, entzuten eta ulertzen dakien, ordena, diziplina eta taldearekiko duen solidaritatea.
Aurreko guztiaren balioa bi puntutakoa izango da, jarrerazko edukiei dagokiona, hain zuzen.
2. Ikasleen lan idatziak edota etxeko lanak eta klasean hartutako apunteak, kapituluen laburpenak
eta banatutako fotokopiak ere aurkeztu beharko dituzte. Eduki hauek prozeduratan baloratuko
dira 2 puntuko notarekin.
3. Azkenik, ebaluaketa bakoitzean azterketa idatzia egin beharko dute. Azterketan baloratuko
dena klasean landutako kontzeptuen ulermena izango da. Azterketaren balioa 6 puntutakoa
izango da eta kontzeptuei dagokiona gainditzeko hiru puntu atera behar dituzte. Horrela ez
bada, azterketa hori berreskuratu beharrean egongo dira, nahiz eta ebaluaketako notan bost
puntu izan.
4. Azterketa egiteko ezinbesteko baldintza da ebaluaketa osoan zehar egindako ariketa, lan eta
apunte guztiak aurkeztea. Aurkezten ez badira ezinezkoa da ikasgaia gainditzea nahiz eta
matematikoki bost puntuko emaitza lortu.
7 BERRESKURAPEN SISTEMA
Ikasleak atal bakoitzean lortu ez dituen helburuak berreskuratu beharko ditu. Honela:
1. Bere jarrera hobetu beharko du hauxe bada bere zailtasuna.
2. Egin edo aurkeztu ez dituen lanak aurkeztu beharko ditu edo modu okerrean egin baditu,
berriro aurkeztu vaina modu zuzenago batean.
3. Azterketa ez badu gainditu berreskurapena egin beharko du ebaluaketa bakoitzeko eduki
kontzeptualak gainditzeko.
Fecha / Data
2013-06-15
5
