4. Landare edo animalia
batetik datorrena da.
Landare edo animalia
batetik ez datorrena da.
Ez du berezko bizirik.
Urak eta gatz mineralek
(nahasian) osatzen
dute.
Urak eta karbohidratoek
(azukreak) osatzen dute.
Gorputzetan aldakuntza
fisiko edo kimikoak
eragiteko ahalmena da.
5. Beste material batzuk
koloreztatzen dituen
substantzia naturala da.
Leiar-itxurako egitura txiki-
txikiak dira. Euren barnean
klorofila izeneko pigmentu
berdea aurkitzen da.
Landareen kloroplastoetan
dagoen pigmentu berdea da.
(Lurra, grezieraz) Materiaren
konposizio, egitura eta
propietateak aztertzen
dituen zientzia da.
6. Hostoak bere azpialdean dituen
irekigune (zulo, poro…) txikiak dira.
Aireko karbono dioxidoa zulotxo
horien bidez sartzen da hostoetara.
Poro horien bidez arnasten dute
oxigenoa ere. Halaber, estoma
horietatik kanporatzen du izerdia.
Edozein gauza material
osatzen duen edo osa
dezakeen materia da.
Prozesu bat da, eta prozesu
horren bidez, substantzia bat
beste substantzia bat
bihurtzen da.
7.
8. Landare edo animalia
batetik datorrena da.
Urak eta karbohidratoek
osatzen dute.
Gorputzetan aldakuntza
fisiko edo kimikoak
eragiteko ahalmena da.
Lente itxurako egitura txiki-
txikiak dira. Euren barnean
klorofila izeneko pigmentu
berdea aurkitzen da.
9. Landare edo animalia
batetik ez datorrena da.
Ez du berezko bizirik.
Urak eta gatz mineralek
(nahasian) osatzen dute.
Hostoak bere behealdean dituen
irekigune (zulo, poro) txikiak dira.
Aireko karbono dioxidoa zulotxo
horien bidez sartzen da hostoetara.
Poro horien bidez arnasten dute
oxigenoa ere. Halaber, estoma
horietatik kanporatzen du izerdia.
Landareen kloroplastoetan
dagoen pigmentu berdea da.
10. Beste material batzuk
koloreztatzen dituen
substantzia naturala da.
(Lurra grezieraz) Materiaren
konposizio, egitura eta
propietateak aztertzen
dituen zientzia da.
Edozein gauza material
osatzen duen edo osa
dezakeen materia da.
Prozesu bat da eta prozesu
horren bidez, substantzia
bat beste substantzia bat
bihurtzen da.
11.
12. Landareak gai dira
behar dituzten
elikagaiak sortzeko.
Animaliak, landareez
edota beste animalia
batzuez elikatzen dira;
ezin dute elikagairik
sortu.
17. Sustraiek xurgatu
duten izerdi landugabea
zurtoineko hodi eroaleetatik
gora zabaltzen da landare
osora, hostoetaraino.
izerdi landua
izerdi landugabea
izerdi eraldatua
adarretatik
hostoetatik
hodi eroaleetatik
18. Klorofilak
xurgatzen du eta
bilakatzen du.
eguzkiaren argia
karbono dioxidoa
aireko ura
energia kimikoa
energia elektrikoa
energia hidraulikoa
eguzkiaren argia
energia kimikoa
19. Eguzki-argiaren energia
erabiliz, hostoek aireko
karbono dioxidoa
jasotzen dute
estomen bidez.
oxigenoa
karbono dioxidoa
ur-lurruna
estomen bidez
hodien bidez
zurtoinaren bidez
20. CO2
Hostoetan, izerdi landugabea
karbono dioxidoarekin eta
eguzkitik jasotako energiarekin
nahasten da, eta hori
zeregina da.
klorofilaren
hostoaren
oxigenoaren
klorofilaren
eguzkiaren
21. CO2
Ura eta gatz mineralak
+ karbono dioxidoa
eraldatu egiten dira.
Azukre bihurtzen dira.
Karbohidrato bihurtzen dira.
Izerdi landu bihurtzen dira.
azukre
karbohidratoizerdi landu
nitrogeno
klorofila
oxigeno
22. CO2
Landareek behar duten elikagaia
sortzen dute: izerdi landua, hau da,
karbohidratoak edo azukreak. Baina,
zeri esker?
ri eta ri esker.
oxigenoa
nitrogenoa
klorofila
argia
Argia klorofila
23. Izerdi landua
likido lodi eta gozoa
da eta landare osora
zabaltzen da
zurtoinaren barruko
beste hodi eroale
batzuen bidez.
likido lodi eta gozoa
pigmentu berdea
likido gorri mikatza
beste hodi eroale
irekigune txiki
zulo edo poro
24. CO2
Karbohidratoez edo azukreez
gainera, fotosintesian oxigenoa
sortzen da eta landareek
sobera duten airera
botatzen dute.
oxigenoa
karbonoa
nitrogenoa
hidrogenoa
oxigenoa
25. Landareak bere
organoak osatzeko eta
hazteko erabiliko du
izerdi landua eta,
ondoren, sustraietan,
zurtoinetan eta
hazietan pilatuko diren
elikagaiak sortzeko.
hazteko
jateko
arnasteko
elikagaiak
fruituak
estomak
35. Landareen arnasketan
ur-galera gertatzen da, hau da,
landareak izerditu egiten dira,
eta hori euren tenperatura
erregulatzeko egiten dute.
Izerditzen direnean, ura
lurrun forman kanporatzen
dute, eta sustraietatik
xurgatzen duten uraren bidez
konpentsatzen dute.
39. Fotosintesia egunez eta gauez
gertatzen den prozesua da.
Fotosintesia urte osoan
gertatzen den prozesua da.
Fotosintesia landareak behar dituen
elikagaiak argiaren bidez eratzea da.
Izerdi landutik karbohidratoak
(azukreak) lortzea da.
Fotosintesia izerdi landugabea
izerdi landu bilakatzea da.
40. Fotosintesia mantenugai ez-organikoak
organiko bihurtzea da.
Landareak sustraien ile xurgatzaileetatik
sortzen ditu elikagaiak.
Landareek atal guztietatik hartzen
dute arnasa; hostoetatik, bereziki.
Izerdi landugabea oxigenoak eta gatz
mineralek (nahasian) osatzen dute.
Fotosintesia izerdi gordina izerdi
eraldatu bihurtzeko prozesua da.
41. Kloroplastoaren barnean klorofila
izeneko pigmentu berdea aurkitzen da.
Fotosintesia mantenugai ez-organikoak
izerdi landugabe bihurtzea da.
Pertsonek eta animaliek ez dute landareen
fotosintesiaren beharrik bizi ahal izateko.
Fotosintesia mantenugai ez-organikoetatik
karbohidratoak lortzea da.
Fotosintesia gertatzeko, argia, karbono
dioxidoa eta ura dira beharrezkoak.
42. Hostoetan, izerdi landugabea karbono
dioxidoarekin eta oxigenoarekin nahasten
da, eta hori klorofilaren zeregina da.
Fotosintesia landareek beren elikagaia
sortzeko egiten duten prozesua da.
Fotosintesia materia ez-organikoa materia
organiko bihurtzeko prozesua da.
Argiaren energiaz eta klorofilaren eraginez,
izerdi landugabea izerdi landu bilakatzen da.
Landareak gauez karbono dioxidoa
arnasten du, oxigenoa kanporatuz.