Essay Writing Service

1. ‫پژوهشی‬-‫علمی‬:‫مقاله‬‫نوع‬
‫مدیریت‬‫به‬‫بحران‬‫مدیریت‬ ‫از‬ ‫گذار‬ ‫برای‬‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬ ‫ساختار‬‫تحلیل‬
‫زلزله‬‫برابر‬ ‫در‬‫آور‬‫تاب‬‫شهری‬
1
‫قزوین‬‫شهر‬:‫موردی‬‫مطالعه‬
،‫اسالمی‬‫آزاد‬‫دانشگاه‬،‫قزوین‬‫واحد‬،‫شهرسازی‬‫و‬‫معماری‬‫دانشکده‬،‫شهرسازی‬‫گروه‬ ،‫تخصصی‬‫دکترای‬‫دوره‬‫دانشجوی‬-‫اردالن‬‫داریوش‬
.‫ایران‬،‫قزوین‬
.‫ایران‬،‫قزوین‬،‫اسالمی‬‫آزاد‬‫دانشگاه‬،‫قزوین‬‫واحد‬،‫شهرسازی‬‫و‬‫معماری‬‫دانشکده‬،‫شهرسازی‬‫گروه‬ ،‫دانشیار‬-2
‫داودپور‬‫زهره‬
.‫ایران‬،‫تهران‬،‫تهران‬‫دانشگاه‬،‫جغرافیا‬‫دانشکده‬،‫شهری‬‫ریزی‬‫برنامه‬‫و‬‫جغرافیا‬‫گروه‬ ،‫استاد‬-‫زیاری‬‫اله‬‫کرامت‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬‫ـ‬‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫به‬‫که‬ »‫قزوین‬‫شهر‬:‫پژوهی‬‫مورد‬‫ایران‬‫میانی‬‫شهرهاي‬‫براي‬‫شهری‬‫مدیریت‬‫نهاد‬‫آوری‬‫تاب‬‫الگوي‬‫«تبیین‬‫عنوان‬‫با‬‫اردالن‬‫داریوش‬‫دکتری‬‫رساله‬ ‫از‬‫گرفته‬ ‫بر‬‫مقاله‬‫این‬ 1
.‫است‬‫رسیده‬‫انجام‬‫به‬‫قزوین‬‫اسالمی‬‫آزاد‬‫دانشگاه‬‫شهرسازی‬‫و‬‫معماری‬‫دانشکده‬‫در‬‫زیاری‬‫اله‬‫کرامت‬ ‫مشاوره‬‫و‬‫داودپور‬‫زهره‬‫راهنمایی‬
zdavoudpour@yahoo.com:‫مقاله‬‫مسئول‬‫نویسنده‬ 2
1398/03/24:‫دریافت‬‫تاریخ‬
1398/10/25:‫پذیرش‬‫تاریخ‬
84‫تا‬69‫ص‬ / 1399 ‫پاییز‬ / 36‫شماره‬
‫چکیده‬
‫مدیریت‬‫توانمندسازی‬‫زمینه‬ ‫در‬‫پژوهش‬،)‫هیوگو‬‫(اجالس‬‫میالدی‬2005‫سال‬ ‫از‬‫شهری‬‫آوری‬‫تاب‬‫موضوع‬‫شدن‬‫تر‬‫جدی‬‫با‬
‫آنها‬ ‫در‬‫که‬ ‫شهرهایی‬ ‫در‬‫مسئله‬‫این‬.‫گرفت‬ ‫قرار‬‫توجه‬‫مورد‬‫ویژه‬ ‫طور‬‫به‬،‫حادثه‬‫بروز‬‫زمان‬ ‫در‬‫تر‬‫مطلوب‬‫عملکرد‬‫برای‬‫شهرها‬
‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستاد‬ ‫ساختار‬‫که‬ ‫آنجا‬ ‫از‬.‫است‬‫کرده‬ ‫پیدا‬‫چندانی‬‫دو‬‫اهمیت‬)‫قزوین‬‫شهر‬‫(مانند‬‫دارد‬‫وجود‬‫لرزه‬‫زمین‬‫خطر‬
،‫ورزقان‬ ‫(مانند‬ ‫اند‬‫داشته‬ ‫زلزله‬ ‫با‬ ‫برخورد‬ ‫در‬ ‫ناموفقی‬ ‫عملکرد‬ ‫اخیر‬ ‫های‬‫سال‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شهرهایی‬ ‫مشابه‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫در‬
‫چه‬‫به‬‫باید‬‫ستاد‬‫این‬ ‫ساختار‬‫که‬ ‫است‬‫این‬)‫قزوین‬‫شهر‬ ‫در‬‫زلزله‬‫بالقوه‬‫خطر‬‫به‬‫توجه‬‫(با‬‫اصلی‬‫مسئله‬ ،)‫غیره‬‫و‬‫شیرین‬‫قصر‬
‫توصیفی_تحلیلی‬‫روش‬‫نوع‬‫نظر‬‫از‬‫حاضر‬‫مقاله‬.‫باشد‬‫داشته‬‫لرزه‬‫زمین‬‫به‬‫نسبت‬‫تری‬‫مطلوب‬‫عملکرد‬‫بتواند‬‫تا‬‫باشد‬‫صورت‬
‫به‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫توضیح‬ ‫به‬ ‫الزم‬ .‫دهد‬‫می‬ ‫قرار‬ ‫ارزیابی‬ ‫مورد‬ ‫را‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫ستاد‬ ‫ساختار‬ ‫که‬ ‫است‬
‫نظری‬‫مبانی‬‫بخش‬ ‫در‬.‫دارد‬ ‫قرار‬ ‫باال‬ ‫بسیار‬‫شدت‬‫با‬‫لرزه‬‫زمین‬‫خطر‬‫معرض‬ ‫در‬‫همواره‬،‫فشاری‬‫های‬‫گسل‬ ‫به‬‫نزدیکی‬‫دلیل‬
‫ساختار‬‫تشریح‬‫به‬‫سپس‬.‫گردیدند‬ ‫شناسایی‬‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬ ‫در‬‫مطرح‬‫های‬‫شاخص‬‫و‬‫متغیرها‬،‫مختلف‬‫اسناد‬‫مطالعه‬‫با‬
‫با‬‫برخورد‬ ‫در‬‫موفق‬‫کشورهای‬ ‫سایر‬‫و‬‫متحد‬‫ملل‬‫سازمان‬‫اسناد‬ ‫در‬‫پیشنهادی‬‫الگوهای‬‫و‬‫قزوین‬‫شهر‬‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستاد‬
‫ها‬‫شاخص‬‫و‬‫متغیرها‬‫ارزیابی‬‫با‬‫ابتدا‬،‫ها‬‫یافته‬‫تحلیل‬‫بخش‬‫در‬.‫شد‬‫پرداخته‬)‫امریکا‬‫متحده‬‫ایاالت‬‫و‬‫ژاپن‬‫(همچون‬‫حوادث‬
30‫از‬‫بخش‬‫این‬‫در‬.‫گردیدند‬ ‫شناسایی‬‫قزوین‬‫شهر‬‫شرایط‬‫به‬‫توجه‬‫با‬‫ضروری‬‫موارد‬)‫محتوایی‬‫روایی‬‫(نسبت‬CVR‫روش‬‫به‬
‫دستیابی‬‫برای‬‫قزوین‬‫شرایط‬‫به‬‫توجه‬‫با‬‫شاخص‬‫ه‬
ُ
‫ن‬‫و‬‫متغیر‬‫ه‬
ُ
‫ن‬‫مجموع‬ ‫در‬‫که‬ ‫آمد‬‫عمل‬‫به‬‫نظرسنجی‬‫شهرسازی‬‫کارشناس‬
.‫شدند‬‫برگزیده‬‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬‫به‬
‫برای‬‫قانون‬‫که‬ ‫است‬‫وظایفی‬‫براساس‬‫پرسشنامه‬‫این‬‫سئواالت‬‫که‬ ‫گردید‬ ‫تنظیم‬‫لیکرت‬‫طیف‬‫قالب‬‫در‬‫ای‬‫پرسشنامه‬‫سپس‬
‫هر‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫بندی‬‫دسته‬ ‫مختلف‬ ‫های‬‫کارگروه‬ ‫تفکیک‬ ‫به‬ ‫سئواالت‬ .‫است‬ ‫کرده‬ ‫مشخص‬ ‫ستاد‬ ‫این‬ ‫مختلف‬ ‫های‬‫کارگروه‬
‫کمک‬ ‫با‬‫ها‬‫داده‬،‫شهرسازی‬‫حوزه‬‫کارشناس‬ 110‫از‬‫نظرسنجی‬‫از‬‫پس‬.‫است‬‫گردیده‬ ‫تعیین‬‫هدف‬‫مورد‬‫شاخص‬‫و‬‫متغیر‬‫سئوال‬
‫ستاد‬‫این‬‫برای‬‫مختلف‬‫های‬‫شاخص‬‫در‬‫متغیرها‬‫موجود‬‫وضعیت‬T.Student‫آزمون‬‫از‬‫استفاده‬‫با‬.‫شدند‬‫تحلیل‬spss‫افزار‬‫نرم‬
‫همچنین‬ .‫بود‬ ‫اثرگذار‬ ‫گانه‬‫ه‬
ُ
‫ن‬ ‫متغیرهای‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫عدم‬ ‫دهنده‬ ‫نشان‬ ‫نتایج‬ ‫برآیند‬ .‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫سنجش‬ ‫مورد‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫در‬
‫موفق‬‫الگوهای‬‫خالف‬‫بر‬‫که‬ ‫بود‬‫آن‬‫دهنده‬‫نشان‬،‫دنیا‬‫در‬‫مطرح‬‫الگوهای‬‫با‬‫قزوین‬‫شهر‬‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستاد‬‫ساختار‬‫مقایسه‬
‫اداری‬ ‫و‬ ‫عملیاتی‬ ‫نیروهای‬ ‫بخش‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫تنها‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫در‬ ‫ستاد‬ ‫این‬ ‫ساختار‬ ،‫بودند‬ ‫شده‬ ‫تشکیل‬ ‫اصلی‬ ‫بخش‬ ‫چهار‬ ‫از‬ ‫که‬
‫تحقق‬ ‫برای‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫ستاد‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ .‫باشند‬ ‫می‬ ‫سازمانی‬ ‫اصالح‬ ‫نیازمند‬ ‫نیز‬ ‫بخش‬ ‫دو‬ ‫این‬ ‫البته‬ ‫که‬ ،‫است‬ ‫شده‬ ‫تشکیل‬
‫تغییر‬،‫دوم‬،‫موجود‬‫نواقص‬‫رفع‬‫برای‬‫ستاد‬‫ساختار‬‫اصالح‬،‫نخست‬.‫نماید‬‫اقدام‬‫محور‬‫سه‬‫حول‬‫است‬‫الزم‬‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬
‫افزاری‬‫نرم‬‫و‬‫افزاری‬‫سخت‬‫نوین‬‫های‬‫فناوری‬‫به‬‫شدن‬‫مجهز‬،‫سوم‬‫و‬‫حکمروایی‬‫به‬‫حکومت‬ ‫از‬ ‫امور‬‫مدیریت‬‫نحوه‬ ‫در‬‫نگرش‬
‫را‬‫الزم‬‫اثربخشی‬‫تا‬‫شود‬‫پیگیری‬‫همزمان‬‫صورت‬‫به‬‫باید‬‫فوق‬ ‫محور‬‫سه‬‫حول‬‫الزم‬‫اقدامات‬.‫پیشگیری‬‫و‬‫آمادگی‬‫راستای‬ ‫در‬
.‫دهد‬‫نشان‬
.‫زلزله‬،‫قزوین‬‫شهر‬،‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬،‫بحران‬‫مدیریت‬:‫کلیدی‬ ‫گان‬‫واژ‬

2. 70
1399 ‫ـز‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـای‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫پ‬
‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـام‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـل‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـص‬‫ـ‬‫ـ‬‫ف‬
‫پژوهشی‬-‫علمی‬
‫ـش‬‫ـ‬‫وش‬‫ـی‬‫ـ‬‫س‬‫ـاره‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـم‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬
‫مدیریت‬
‫از‬
‫گذار‬
‫برای‬
‫نهادی‬
‫آوری‬
‫تاب‬
‫ساختار‬
‫تحلیل‬
‫زلزله‬
‫برابر‬
‫در‬
‫آور‬
‫تاب‬
‫شهری‬
‫مدیریت‬
‫به‬
‫بحران‬
.‫است‬‫دقیق‬‫بررسی‬‫نیازمند‬)‫زلزله‬‫از‬‫بعد‬‫روزهای‬
‫مسکن‬ ‫و‬ ‫نفوس‬ ‫عمومی‬ ‫سرشماری‬ ‫براساس‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫جمعیت‬
748‫و‬ ‫هزار‬ 402‫با‬‫برابر‬،‫شده‬‫ارائه‬ ‫آمار‬‫ملی‬‫درگاه‬ ‫در‬‫که‬ 1395‫سال‬
‫طرح‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫اندازه‬ ‫لحاظ‬ ‫به‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫جمعیت‬ ‫این‬ ‫با‬ .‫است‬ ‫نفر‬
‫مصوب‬ ‫ملی‬ ‫کالبدی‬ ‫طرح‬ ‫و‬ 1364 ‫سال‬ ‫مصوب‬ ‫سرزمین‬ ‫آمایش‬
‫علمی‬ ‫مطالعات‬ ‫و‬ ‫اسناد‬ .‫دارد‬ ‫قرار‬ ‫میانی‬ ‫بزرگ‬ ‫رده‬ ‫در‬ ،1375‫سال‬
‫ک‬‫خطرنا‬‫فشاری‬‫های‬‫گسل‬ ‫عبور‬‫علت‬‫به‬‫شهر‬‫این‬‫دهد‬‫می‬‫نشان‬
‫های‬‫لرزه‬‫زمین‬‫همیشگی‬‫خطر‬‫معرض‬ ‫در‬،‫شهر‬‫این‬‫شمالی‬‫پهنه‬ ‫از‬
‫بروز‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ،‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫ـدازه‬‫ـ‬‫ان‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ .‫دارد‬ ‫قرار‬ ‫قدرتمند‬
‫وارد‬ ‫های‬‫خسارت‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫بسیار‬ ‫شده‬ ‫ایجاد‬ ‫خسارت‬ ‫لرزه‬ ‫زمین‬
‫تشکیل‬ ‫قانون‬ ‫در‬ ،‫دیگر‬ ‫طرف‬ ‫از‬ .‫است‬ ‫کوچک‬ ‫شهر‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫شده‬
‫سال‬‫پنج‬،‫کنونی‬ ‫قانون‬‫اصالح‬‫و‬‫بازنگری‬‫بر‬،‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستاد‬
‫از‬‫بیش‬‫گذشت‬ ‫وجود‬‫با‬‫که‬ ‫گردیده‬ ‫کید‬ ‫تأ‬،‫آن‬‫شدن‬‫اجرایی‬ ‫از‬‫پس‬
.‫است‬‫نیفتاده‬‫اتفاق‬‫امر‬‫این‬‫آن‬‫تصویب‬‫زمان‬‫از‬‫دهه‬‫یک‬
،‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫ستاد‬ ‫تشکیل‬ ‫قانون‬ ،‫ـد‬‫ـ‬‫ش‬ ‫ـاره‬‫ـ‬‫اش‬ ‫که‬ ‫همانگونه‬
.‫است‬ ‫کرده‬ ‫پیشنهاد‬ ‫مختلف‬ ‫شهرهای‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫مشابهی‬ ‫ساختار‬
‫سطح‬ ‫در‬‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستادهای‬‫سایر‬‫موفقیت‬‫عدم‬‫به‬‫توجه‬‫با‬
‫شهر‬‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستاد‬‫ساختار‬‫که‬ ‫است‬‫این‬‫اصلی‬‫مسئله‬،‫کشور‬
‫ستاد‬‫این‬‫ساختار‬‫بهبود‬‫برای‬‫و‬‫است‬‫ضعفی‬‫نقاط‬‫چه‬‫دارای‬‫قزوین‬
‫عبارت‬‫به‬.‫است‬‫الزم‬‫تغییراتی‬‫چه‬،‫آن‬ ‫در‬‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬‫تحقق‬‫و‬
‫با‬ ‫مقابله‬ ‫برای‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫در‬ ‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫ستاد‬ ‫الگوی‬ ،‫دیگر‬
‫نهادی‬ ‫آوری‬‫تاب‬ ‫های‬‫ویژگی‬ ‫از‬ ‫تا‬ ‫باشد‬ ‫تواند‬‫می‬ ‫چگونه‬ ‫لرزه‬ ‫زمین‬
‫توجه‬‫با‬.‫گردد‬ ‫برخوردار‬،‫شده‬‫بیان‬‫متحد‬‫ملل‬‫سازمان‬‫اسناد‬‫در‬‫که‬
‫مدیریت‬ ‫ستاد‬ ‫ساختار‬ ‫ـالح‬‫ـ‬‫اص‬ ‫و‬ ‫بازنگری‬ ‫ـرای‬‫ـ‬‫ب‬ ‫قانونی‬ ‫الزامی‬ ‫به‬
‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫در‬ ‫نهاد‬ ‫این‬ ‫ساختار‬ ‫تحلیل‬ ‫رسد‬‫می‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ،‫بحران‬
‫در‬‫ستاد‬‫این‬‫توانمندی‬‫ارتقای‬‫به‬‫قانون‬‫اجرای‬‫راستای‬‫در‬‫تواند‬‫می‬
.‫نماید‬‫کمک‬ ‫آینده‬
2
.
‫تحقیق‬‫روش‬
‫اهداف‬‫لحاظ‬‫به‬‫و‬‫کاربردی‬ ‫گونه‬ ‫از‬‫بیرونی‬‫اهداف‬‫نظر‬‫از‬‫حاضر‬‫مقاله‬
‫اطالعات‬ ‫ـردآوری‬‫ـ‬‫گ‬ ‫روش‬ .‫است‬ ‫توصیفی‬ ‫و‬ ‫تحلیلی‬ ‫گونه‬ ‫از‬ ‫درونی‬
،‫اسناد‬ ‫بررسی‬ ،‫ای‬‫کتابخانه‬ ‫مطالعات‬ ‫براساس‬ ‫نظری‬ ‫مبانی‬ ‫در‬
‫های‬‫ارگان‬ ‫و‬ ‫ها‬‫سازمان‬ ‫های‬‫گزارش‬ ‫مطالعه‬ ‫و‬ ‫میدانی‬ ‫بازدیدهای‬
،‫قزوین‬ ‫استانداری‬ ‫اطالعات‬ ‫از‬ ‫بخش‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫ـت‬‫ـ‬‫اس‬ ‫مدخل‬‫ذی‬
‫و‬ ‫شهرسازی‬ ‫عالی‬ ‫شورای‬ ،‫قزوین‬ ‫گانه‬‫سه‬ ‫مناطق‬ ‫های‬‫شهرداری‬
‫ها‬‫دهیاری‬ ،‫ها‬‫شهرداری‬ ‫سازمان‬ ،‫شهرسازی‬ ‫و‬ ‫راه‬ ‫اداره‬ ،‫معماری‬
‫بررسی‬ ‫ضمن‬ ،‫جهانی‬ ‫تجربیات‬ ‫بخش‬ ‫در‬ .‫گردید‬ ‫استفاده‬ ‫غیره‬ ‫و‬
،‫مختلف‬‫کشورهای‬ ‫و‬‫متحد‬‫ملل‬‫سازمان‬‫اسناد‬‫در‬‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬
‫مورد‬ ‫نمونه‬ ‫بخش‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫پرداخته‬ ‫آنها‬ ‫بین‬ ‫تطبیقی‬ ‫مقایسه‬ ‫به‬
‫قزوین‬‫بحران‬‫مدیریت‬‫کل‬ ‫اداره‬‫سازمانی‬‫ساختار‬‫که‬ ‫آنجا‬‫از‬،‫مطالعه‬
‫سازمانی‬ ‫ساختار‬ ‫آخرین‬ ،‫ـد‬‫ـ‬‫دارن‬ ‫بررسی‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫قزوین‬ ‫شهرداری‬ ‫و‬
‫مورد‬ )‫است‬ 1396 ‫و‬ 1397 ‫های‬‫سال‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫ترتیب‬ ‫به‬ ‫(که‬ ‫آنها‬
‫متغیر‬ ‫یک‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫ستاد‬ .‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫مطالعه‬
‫آنها‬ ‫از‬‫که‬ ‫دارد‬ ‫قرار‬‫مستقلی‬‫متغیرهای‬‫تأثیر‬‫تحت‬‫که‬ ‫است‬‫وابسته‬
‫متغیرهای‬ ‫مطلوب‬ ‫وضعیت‬ ‫گرو‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫موفقیت‬ ‫و‬ ‫پذیرد‬‫می‬ ‫تأثیر‬
،‫مستقل‬ ‫متغیرهای‬ ‫ـت‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـع‬‫ـ‬‫وض‬ ‫سنجش‬ ‫ـرای‬‫ـ‬‫ـ‬‫ب‬ .‫ـت‬‫ـ‬‫ـ‬‫س‬‫ا‬ ‫مستقل‬
1
.
‫مقدمه‬
‫تلفات‬ ‫باالی‬ ‫آمار‬ ‫تعداد‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫ترکیه‬ ‫و‬ ‫پرو‬ ،‫روسیه‬ ،‫ایران‬ ،‫چین‬
‫جایگاه‬ ‫در‬ ‫گذشته‬ ‫ـال‬‫ـ‬‫س‬ ‫شصت‬ ‫ـی‬‫ـ‬‫ط‬ ‫طبیعی‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ـ‬‫ح‬ ‫در‬ ‫جانی‬
. )Caymaz et al, 2013: 610( ‫اند‬‫گرفته‬ ‫ـرار‬‫ـ‬‫ق‬ ‫پنجم‬ ‫ـا‬‫ـ‬‫ت‬ ‫نخست‬
‫سازمان‬‫به‬‫وابسته‬‫طبیعی‬‫حوادث‬‫تحقیقات‬‫مرکز‬‫گزارش‬ ‫همچنین‬
‫حوادث‬‫از‬‫ناشی‬‫ومیر‬‫مرگ‬‫لحاظ‬‫به‬‫ایران‬،‫دهد‬‫می‬‫نشان‬‫متحد‬‫ملل‬
‫نفر‬ ‫هزار‬26 ‫از‬‫بیش‬‫با‬‫و‬‫دارد‬ ‫قرار‬‫دنیا‬‫نخست‬ ‫کشور‬ ‫ده‬‫جزو‬‫طبیعی‬
‫اختصاص‬ ‫خود‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫هشتم‬ ‫رتبه‬ ،‫بم‬ ‫زلزله‬ ‫در‬ ‫فقط‬ ‫جانی‬ ‫تلفات‬
Poverty & Death: Disaster Mortality 1996-2015,( ‫است‬ ‫داده‬
‫صورت‬ ‫در‬ ‫بتوانند‬ ‫که‬ ‫نحوی‬ ‫به‬ ‫شهرها‬ ‫توانمندسازی‬ . )2016 : 13
‫عادی‬ ‫روال‬ ‫به‬ ‫هزینه‬ ‫کمترین‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫زمان‬ ‫حداقل‬ ‫در‬ ‫حادثه‬ ‫یک‬ ‫بروز‬
‫توجه‬ ‫ـورد‬‫ـ‬‫م‬ ‫ـروزه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ام‬ ‫که‬ ‫ـت‬‫ـ‬‫اس‬ ‫هایی‬‫زمینه‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ،‫ـد‬‫ـ‬‫ـردن‬‫ـ‬‫ـازگ‬‫ـ‬‫ب‬ ‫ـود‬‫ـ‬‫خ‬
‫نحوه‬‫به‬‫مسئله‬‫این‬.‫است‬‫گرفته‬ ‫قرار‬‫شهرسازی‬‫حوزه‬‫کارشناسان‬
‫مرتبط‬‫ها‬‫سکونتگاه‬‫این‬ ‫در‬‫کم‬‫حا‬‫نهادی‬‫های‬‫نظام‬‫توانمندسازی‬
‫در‬‫نهادی‬‫عد‬ُ‫ب‬‫هیوگو‬‫اجالس‬‫از‬‫بعد‬،‫میالدی‬2005‫سال‬‫در‬.‫شود‬‫می‬
‫راهکارهایی‬‫ارائه‬‫آن‬‫هدف‬‫و‬‫گردید‬ ‫مطرح‬‫شهری‬‫آوری‬‫تاب‬‫موضوع‬
‫سوانح‬ ‫با‬ ‫رویایی‬ ‫برای‬ ‫الزم‬ ‫آمادگی‬ ،‫حوادث‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫بتواند‬ ‫که‬ ‫بود‬
.‫دهد‬‫ارائه‬‫را‬‫اضطراری‬‫شرایط‬‫مدیریت‬‫برای‬‫الزم‬‫کارآیی‬ ‫و‬‫احتمالی‬
‫رکن‬‫مهمترین‬)‫سندای‬‫و‬‫(هیوگو‬‫متحد‬‫ملل‬‫سازمان‬‫مهم‬‫سند‬‫دو‬
.‫داند‬‫می‬‫آور‬‫تاب‬‫نهادی‬‫عد‬ُ‫ب‬‫وجود‬‫را‬‫آور‬‫تاب‬‫شهرهای‬‫به‬‫دستیابی‬
‫در‬ ‫آور‬‫تاب‬ ‫نهادی‬ ‫عد‬ُ‫ب‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬ ‫که‬ ‫شده‬ ‫کید‬ ‫تأ‬ ‫سند‬ ‫دو‬ ‫این‬ ‫در‬
)Sendai Framework, ‫است‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫کاهش‬ ‫مدیریت‬ ‫تحقق‬ ‫گرو‬
2015:14&Howtomakecitiesmoreresilient:2012:71(.
‫دارای‬‫جنبه‬‫دو‬ ‫از‬‫ایران‬ ‫کشور‬ ‫برای‬‫آور‬‫تاب‬‫شهری‬‫مدیریت‬‫موضوع‬
ً
‫تقریبا‬ ،2800 ‫استاندارد‬ ‫نامه‬‫آیین‬ ‫طبق‬ ‫بر‬ ،‫نخست‬ .‫است‬ ‫اهمیت‬
‫با‬‫های‬‫پهنه‬‫در‬‫ایران‬‫شهرهاي‬‫از‬‫درصد‬ 98‫پذیری‬‫آسیب‬‫لحاظ‬‫به‬
‫نهاد‬،‫دوم‬.‫دارند‬‫قرار‬‫زلزله‬‫باالي‬
ً
‫نسبتا‬‫و‬‫باال‬،‫باال‬‫بسیار‬‫نسبي‬‫خطر‬
‫مختلف‬ ‫شهرهای‬ ‫برای‬ ‫مشابه‬ ‫ساختاری‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫بحران‬ ‫مدیریت‬
‫پیروی‬ ‫یکسان‬
ً
‫تقریبا‬ ‫ساختار‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫شهرها‬ ‫تمامی‬ ‫و‬ ‫نموده‬ ‫ـه‬‫ـ‬‫ئ‬‫ارا‬
‫راهنمای‬ ‫تواند‬‫می‬ ‫شهر‬ ‫یک‬ ‫برای‬ ‫موفق‬ ‫الگوی‬ ‫یک‬ ‫ارائه‬ ‫و‬ ‫کنند‬‫می‬
‫خود‬ ‫شرایط‬ ‫حسب‬ ‫بر‬ ‫تا‬ ‫باشد‬ ‫ـران‬‫ـ‬‫ای‬ ‫شهرهای‬ ‫سایر‬ ‫ـرای‬‫ـ‬‫ب‬ ‫خوبی‬
.‫نمایند‬‫تبیین‬‫شهر‬‫آن‬‫حوادث‬‫با‬‫متناسب‬‫ساختاری‬
،‫ـن‬‫ـ‬‫ـزوی‬‫ـ‬‫ق‬ ‫شهر‬ ‫در‬ ‫ـاص‬‫ـ‬‫خ‬ ‫ـورت‬‫ـ‬‫ـ‬‫ص‬ ‫ـه‬‫ـ‬‫ب‬ ‫و‬ ‫ـران‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ا‬ ‫در‬ ‫ـری‬‫ـ‬‫ـه‬‫ـ‬‫ش‬ ‫ـت‬‫ـ‬‫ـری‬‫ـ‬‫ـدی‬‫ـ‬‫م‬
‫مدیریت‬‫«ستاد‬‫عنوان‬‫با‬‫ستادی‬‫به‬‫را‬‫حوادث‬‫با‬‫برخورد‬‫مسئولیت‬
‫کلی‬ ‫بخش‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫ستاد‬ ‫این‬ ‫ساختار‬ .‫است‬ ‫نموده‬ ‫ـذار‬‫ـ‬‫گ‬‫وا‬ »‫بحران‬
‫شامل‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫ـادی‬‫ـ‬‫ـت‬‫ـ‬‫س‬ ‫جنبه‬ ‫ـه‬‫ـ‬‫ک‬ ‫بخش‬ ‫ـک‬‫ـ‬‫ی‬ .‫ـردد‬‫ـ‬‫گ‬‫ـی‬‫ـ‬‫م‬ ‫تقسیم‬
‫و‬ ‫است‬ )‫اداری‬ ‫امور‬ ‫انجام‬ ‫(برای‬ ‫کارشناسان‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫مسئوالن‬
‫کارگروه‬ ‫تعدادی‬ ‫شامل‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫عملیاتی‬ ‫های‬‫گروه‬ ،‫دیگر‬ ‫بخش‬
‫این‬‫جایگاه‬.‫دارند‬‫عهده‬‫بر‬‫را‬‫میدانی‬‫اقدامات‬‫مسئولیت‬‫که‬ ‫است‬
‫هر‬ .‫نیست‬ ‫مشخص‬ ‫شفاف‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫ستاد‬ ‫کلی‬ ‫ساختار‬ ‫در‬ ‫بخش‬
‫کارایی‬ ‫و‬ ‫نداده‬ ‫رخ‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫در‬ ‫شدیدی‬ ‫لرزه‬ ‫زمین‬ ‫کنون‬‫تا‬ ‫چند‬
‫قرار‬ ‫ارزیابی‬ ‫مورد‬ ‫واقعی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫شهر‬ ‫این‬ ‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫ستاد‬
‫مدیریت‬ ‫ستاد‬ ‫با‬ ‫ستاد‬ ‫این‬ ‫ساختار‬ ‫تشابه‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫اما‬ ،‫نگرفته‬
،‫ورزقان‬‫(همانند‬‫اند‬‫دیده‬‫آسیب‬‫زلزله‬‫اثر‬‫در‬‫که‬ ‫شهرهایی‬‫در‬‫بحران‬
‫مقابله‬ ‫برای‬ ‫نهاد‬ ‫این‬ ‫توانمندی‬ ‫سنجش‬ ،)‫غیره‬ ‫و‬ ‫ذهاب‬ ‫سرپل‬
‫و‬ ‫زلزله‬ ‫وقوع‬ ‫اولیه‬ ‫لحظات‬ ،‫زلزله‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ( ‫زمانی‬ ‫بازه‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫زلزله‬ ‫با‬

3. 71
1399 ‫ـز‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـای‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫پ‬
‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـام‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـل‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـص‬‫ـ‬‫ـ‬‫ف‬
‫پژوهشی‬-‫علمی‬
‫وشش‬‫سی‬‫شماره‬
‫مدیریت‬
‫از‬
‫گذار‬
‫برای‬
‫نهادی‬
‫آوری‬
‫تاب‬
‫ساختار‬
‫تحلیل‬
‫زلزله‬
‫برابر‬
‫در‬
‫آور‬
‫تاب‬
‫شهری‬
‫مدیریت‬
‫به‬
‫بحران‬
‫روایی‬ .‫آمد‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫نفر‬ 110 ‫نمونه‬ ‫حجم‬ p=q=0.5 ‫و‬ d=0.1 ‫فرض‬
‫کرونباخ‬ ‫آلفای‬‫روش‬ ‫از‬‫پایای‬‫و‬ CVR‫روش‬‫به‬‫پرسشنامه‬‫سئواالت‬
‫ستاد‬ ‫ضعف‬ ‫نقاط‬ ‫شناسایی‬ ‫از‬ ‫پس‬ ،‫نهایت‬ ‫در‬ .‫گردید‬ ‫محاسبه‬
‫های‬‫مدل‬‫ساختار‬‫با‬‫ستاد‬‫این‬‫ساختار‬ ،‫قزوین‬‫شهر‬‫بحران‬‫مدیریت‬
‫و‬ )‫ـدای‬‫ـ‬‫ـن‬‫ـ‬‫س‬ ‫و‬ ‫(هیوگو‬ ‫متحد‬ ‫ملل‬ ‫ـان‬‫ـ‬‫ـازم‬‫ـ‬‫س‬ ‫اسناد‬ ‫در‬ ‫پیشنهادی‬
‫ضمن‬‫تطبیق‬‫این‬،‫گردد‬‫می‬‫مقایسه‬‫زمینه‬‫این‬‫در‬‫پیشرو‬‫کشورهای‬
،‫ندارند‬‫وجود‬‫ستاد‬‫این‬‫فعلی‬‫ساختار‬‫در‬‫که‬ ‫اجزایی‬‫ساختن‬‫نمایان‬
‫با‬‫آوری‬‫تاب‬‫به‬‫دستیابی‬‫برای‬‫پیشنهادی‬‫ساختار‬‫تا‬‫نماید‬‫می‬‫کمک‬
.‫شود‬‫سازماندهی‬‫قزوین‬‫شهر‬‫شرایط‬‫به‬‫توجه‬
3
.
‫نظری‬‫چارچوب‬
‫اما‬ ،‫ـردد‬‫ـ‬‫گ‬‫ـی‬‫ـ‬‫م‬ ‫ـاز‬‫ـ‬‫ب‬ ‫میالدی‬ 1970 ‫ـه‬‫ـ‬‫ده‬ ‫به‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ـ‬‫ت‬ ‫سابقه‬ ‫گرچه‬‫ا‬
‫به‬ ‫مشخص‬ ‫ـور‬‫ـ‬‫ط‬ ‫به‬ ‫شهری‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ـ‬‫ت‬ ‫های‬‫مؤلفه‬ ‫بندی‬‫تقسیم‬
‫برای‬ ‫سند‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫شود‬‫می‬ ‫مربوط‬ ‫ژاپن‬ ‫در‬ )2005( 2
‫هیوگو‬ ‫اجالس‬
،‫اقتصادی‬،‫اجتماعی‬‫مؤلفه‬‫چهار‬‫به‬‫شهری‬‫آوری‬‫تاب‬‫بار‬‫نخستین‬
)TheUnitedNationOffice‫گردید‬ ‫تقسیم‬‫نهادی‬‫و‬‫محیطی‬‫زیست‬
.forDisasterRiskReduction:2012:18(
‫آور؛‬‫تاب‬‫شهری‬‫مدیریت‬‫کلی‬ ‫ساختار‬:1‫شماره‬‫نمودار‬
TheUnitedNationOfficeforDisasterRiskReduction:2012:71:‫ماخذ‬
‫شهری‬‫مدیریت‬‫کلی‬ ‫ساختار‬،‫اجالس‬‫این‬‫برای‬‫شده‬‫منتشر‬‫سند‬‫در‬
‫اجزای‬‫گرچه‬‫ا‬‫الگو‬‫این‬.‫شد‬‫معرفی‬1‫شماره‬‫نمودار‬‫صورت‬‫به‬‫آور‬‫تاب‬
‫شامل‬ ‫که‬ ‫کند‬‫می‬ ‫معرفی‬ ‫را‬ ‫آور‬‫تاب‬ ‫شهری‬ ‫مدیریت‬ ‫ساختار‬ ‫اصلی‬
‫حدود‬‫و‬‫مداوم‬‫پایش‬‫و‬‫بررسی‬‫بخش‬،‫خطر‬‫کاهش‬ ‫مدیریت‬‫بخش‬
‫مدیریت‬ ‫های‬‫نظام‬ ‫تفاوت‬ ‫خاطر‬ ‫به‬ ‫اما‬ ،‫است‬ ‫اختیارات‬ ‫و‬ ‫قانونی‬
‫شرایط‬‫به‬‫منوط‬‫را‬‫سازمانی‬‫چارچوب‬‫طراحی‬‫دنیا‬‫سطح‬‫در‬‫شهری‬
.) The United Nation Office for DisasterRisk‫داند‬‫می‬ ‫شهر‬ ‫هر‬
Reduction,2018:1-2(
"‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫خطر‬ ‫کاهش‬ ‫ـرای‬‫ـ‬‫ب‬ 3
‫ـدای‬‫ـ‬‫ـن‬‫ـ‬‫س‬ ‫ـات‬‫ـ‬‫ـدام‬‫ـ‬‫اق‬ ‫ـوب‬‫ـ‬‫ـارچ‬‫ـ‬‫"چ‬ ‫سند‬
‫ژاپن‬ ‫سندای‬ ‫شهر‬ ‫(در‬ ‫ملل‬ ‫سازمان‬ ‫جهانی‬ ‫کنفرانس‬ ‫سومین‬ ‫در‬
‫که‬ ‫ـده‬‫ـ‬‫ش‬ ‫کید‬ ‫تأ‬ ‫سند‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫ای‬ ‫در‬ .‫ـد‬‫ـ‬‫ـی‬‫ـ‬‫رس‬ ‫تصویب‬ ‫ـه‬‫ـ‬‫ب‬ )2015 ‫ـال‬‫ـ‬‫س‬ ‫در‬
‫کاهش‬ ‫کارآمد‬ ‫"مدیریت‬،‫هیوگو‬‫اجالس‬‫از‬‫حاصل‬‫تجربیات‬‫براساس‬
‫و‬ ‫نموده‬ ‫شهری‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬ ‫به‬ ‫مؤثری‬ ‫کمک‬ "‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫خطرپذیری‬
‫متحد‬ ‫ملل‬ ‫سازمان‬ ‫اقدامات‬ ‫چارچوب‬ ‫راستای‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫کشورهایی‬
‫خود‬‫های‬‫ظرفیت‬،‫اند‬‫داشته‬‫همکاری‬‫شهری‬‫آوری‬‫تاب‬‫با‬‫رابطه‬‫در‬
‫الگوهای‬‫به‬‫توجه‬‫با‬‫سند‬‫این‬.‫اند‬‫داده‬‫ارتقا‬"‫حوادث‬‫"مدیریت‬ ‫در‬‫را‬
‫تشکیل‬ ‫ـزای‬‫ـ‬‫اج‬ ،‫مختلف‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫شهری‬ ‫مدیریت‬ ‫متفاوت‬
2 Hyogo
3 Sendai
‫باید‬‫مستقل‬‫متغیرهای‬‫دیگر‬‫عبارت‬‫به‬.‫دارند‬‫وجود‬‫هایی‬‫شاخص‬
‫از‬‫پس‬،‫نخست‬‫گام‬ ‫در‬.‫شوند‬‫ارزیابی‬‫شاخص‬‫چند‬‫یا‬‫یک‬‫وسیله‬‫به‬
‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬‫زمینه‬‫در‬‫مطرح‬‫های‬‫شاخص‬‫و‬‫متغیرها‬‫استخراج‬
‫روش‬‫به‬‫قزوین‬‫شهر‬‫شرایط‬‫به‬‫توجه‬‫با‬‫آنها‬‫روایی‬،‫مختلف‬‫منابع‬ ‫از‬
‫مورد‬ )‫شود‬‫می‬ ‫نامیده‬ CVR
ً
‫اصطالحا‬ ‫(که‬ 1
‫محتوایی‬ ‫روایی‬ ‫نسبت‬
‫گردید‬ ‫تنظیم‬ ‫ای‬‫پرسشنامه‬ ‫منظور‬ ‫این‬ ‫برای‬ .‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫ارزیابی‬
‫سه‬ ‫طیف‬ ‫براساس‬ ‫را‬ ‫هرآیتم‬ ‫تا‬ ‫گردید‬ ‫درخواست‬ ‫متخصصان‬ ‫از‬ ‫و‬
‫"ضرورتی‬،"‫ندارد‬‫ضرورتی‬‫ولی‬‫است‬‫"مفید‬،"‫است‬‫ضروری‬"‫قسمتی‬
Hajizadeh & Asghari, 2011: 399-( ‫نمایند‬ ‫بررسی‬ "‫ـدارد‬‫ـ‬‫ن‬
:‫گردد‬‫می‬‫محاسبه‬‫زیر‬‫فرمول‬‫مطابق‬‫ها‬‫پاسخ‬‫سپس‬.)400
Hajizadeh&Asghari,2011:399:‫ماخذ‬-CVR‫فرمول‬:1‫شماره‬‫رابطه‬
‫پاسخ‬ ،‫است‬ "‫"ضروری‬ ‫گزینه‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫متخصصانی‬ ‫=تعداد‬NE
‫محاسبه‬ ‫مقدار‬ ‫ـر‬‫ـ‬‫گ‬‫ا‬.‫ـت‬‫ـ‬‫اس‬ ‫متخصصان‬ ‫کل‬ ‫تعداد‬ N ‫و‬ .‫ـد‬‫ـ‬‫ـ‬‫ان‬‫داده‬
‫آیتم‬‫آن‬‫محتوایی‬ ‫اعتبار‬،‫باشد‬‫بزرگتر‬1‫شماره‬‫جدول‬ ‫مقدار‬ ‫از‬‫شده‬
.‫شود‬‫می‬‫پذیرفته‬
CVR‫مورد‬‫در‬‫گیری‬‫تصمیم‬:1‫شماره‬‫جدول‬
‫متخصص‬‫افرا‬‫تعداد‬
‫روایی‬‫مقدار‬‫حداقل‬
15
0.49
30
0.33
40
0.29
Hajizadeh&Asghari,2011:399:‫ماخذ‬
‫نهادهای‬‫از‬‫که‬ ‫هستند‬‫شهرسازی‬‫حوزه‬‫کارشناسان‬ ،‫آماری‬‫جامعه‬
‫استانداری‬ ،‫قزوین‬ ‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫کل‬ ‫اداره‬ ‫همچون‬ ‫مختلف‬
‫اساتید‬‫و‬‫قزوین‬‫شهرسازی‬‫و‬‫راه‬‫سازمان‬،‫قزوین‬‫شهرداری‬،‫قزوین‬
‫خمینی‬‫امام‬‫الملل‬‫بین‬‫و‬‫اسالمی‬‫آزاد‬‫های‬‫دانشگاه‬‫شهرسازی‬‫گروه‬
‫متخصص‬‫تعداد‬‫حداقل‬‫روش‬‫این‬‫در‬‫که‬ ‫آنجا‬‫از‬.‫اند‬‫گردیده‬ ‫انتخاب‬
‫حجم‬ ،‫هستند‬ ‫نفر‬ 40 ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫تعداد‬ ‫کثر‬‫حدا‬ ‫و‬ ‫نفر‬ 15 ‫نیاز‬ ‫مورد‬
‫ساده‬ ‫تصادفی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫کارشناسان‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫انتخاب‬ ‫نفر‬ 30 ‫نمونه‬
.‫گردیدند‬ ‫انتخاب‬
‫وظایف‬ ،‫ستاد‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫وضعیت‬ ‫سنجش‬ ‫برای‬ ،‫دوم‬ ‫گام‬ ‫در‬
‫دارای‬ ‫زلزله‬ ‫حادثه‬ ‫در‬ ‫(که‬ ‫مختلف‬ ‫های‬‫کارگروه‬ ‫حسب‬ ‫بر‬ ‫مصوب‬
‫لیکرت‬‫طیف‬‫قالب‬ ‫در‬‫ای‬‫پرسشنامه‬‫صورت‬‫به‬)‫هستند‬‫مسئولیت‬
‫مشخص‬ ‫هدف‬ ‫مورد‬ ‫شاخص‬ ‫و‬ ‫متغیر‬ ،‫سئوال‬ ‫هر‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫تنظیم‬
‫شماره‬ ‫نسخه‬ ( SPSS25 ‫افزار‬‫نرم‬ ‫کمک‬ ‫با‬ ‫تحلیل‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ‫تا‬ ‫گردید‬
‫قابل‬ ‫سهولت‬ ‫به‬ ‫ندارند‬ ‫قرار‬ ‫مطلوب‬ ‫وضعیت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫متغیرها‬ )25
‫محیط‬ ‫در‬ ‫متغیر‬ ‫ـر‬‫ـ‬‫ه‬ ‫وضعیت‬ ‫سنجش‬ ‫ـرای‬‫ـ‬‫ب‬ .‫باشند‬ ‫شناسایی‬
،‫آماری‬ ‫جامعه‬ .‫شد‬ ‫استفاده‬ T.Student ‫ـون‬‫ـ‬‫آزم‬ ‫از‬ SPSS ‫افزار‬‫نرم‬
‫هستند‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫مختلف‬ ‫نهادهای‬ ‫در‬ ‫شهری‬ ‫امور‬ ‫کارشناسان‬
‫نهادهای‬ ‫عمومی‬ ‫ـط‬‫ـ‬‫رواب‬ ‫طرف‬ ‫از‬ ‫شده‬ ‫ـه‬‫ـ‬‫ارائ‬ ‫اطالعات‬ ‫براساس‬ ‫که‬
‫تخمین‬‫نفر‬ 150‫حدود‬‫درمجموع‬‫آماری‬‫جامعه‬‫جمعیت‬،‫مختلف‬
‫با‬‫نمونه‬‫حجم‬‫تعیین‬‫برای‬‫درصد‬95‫اطمینان‬‫سطح‬‫با‬‫که‬ ‫شد‬‫زده‬
1 Content Validity Ratio

4. 72
1399 ‫ـز‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـای‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫پ‬
‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـام‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـل‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـص‬‫ـ‬‫ـ‬‫ف‬
‫پژوهشی‬-‫علمی‬
‫ـش‬‫ـ‬‫وش‬‫ـی‬‫ـ‬‫س‬‫ـاره‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـم‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬
‫که‬ ‫داشتند‬ ‫بیان‬ ‫آنها‬ .‫پرداختند‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ـ‬‫ح‬ ‫مدیریت‬ ‫تحلیل‬ ‫ـه‬‫ـ‬‫ب‬
‫از‬ ‫یکی‬ ،‫آنها‬ ‫بین‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ها‬‫سازمان‬ ‫ـل‬‫ـ‬‫داخ‬ ‫در‬ ،‫کم‬ ‫اطالعات‬ ‫جریان‬
‫کافی‬‫نا‬ ‫اطالعات‬ ‫توزیع‬ .‫است‬ ‫موفقیت‬ ‫عدم‬ ‫در‬ ‫موارد‬ ‫ترین‬‫اصلی‬
‫غیرمستقیم‬ ‫یا‬ ‫نادرست‬ ‫سازگاری‬ ،‫انسانی‬‫خطای‬ ‫مستقیم‬ ‫نتیجه‬
‫یا‬ ‫و‬ ‫ـا‬‫ـ‬‫ـ‬‫ه‬‫ـان‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـازم‬‫ـ‬‫ـ‬‫س‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ب‬ ‫ـای‬‫ـ‬‫ـ‬‫ه‬‫ـری‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫درگ‬ ،‫ـی‬‫ـ‬‫ـات‬‫ـ‬‫ـالع‬‫ـ‬‫اط‬‫ـای‬‫ـ‬‫ه‬‫ـم‬‫ـ‬‫ـت‬‫ـ‬‫ـس‬‫ـ‬‫ـی‬‫ـ‬‫س‬
‫شبکه‬ ‫رویکرد‬ ‫یک‬ ‫مزایای‬ ‫مقاله‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫سیاسی‬‫مالحظات‬
‫که‬ ‫گیرد‬‫می‬ ‫قرار‬ ‫موردبحث‬ ‫بازسازی‬ ‫و‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫مدیریت‬ ‫در‬ ‫محور‬
‫چندمنظوره‬ ‫و‬ ‫پیچیده‬ ‫عملیات‬ ‫در‬ ‫اطالعات‬ ‫تحلیل‬ ‫به‬ ‫وابسته‬
‫دخیل‬ ‫های‬‫سازمان‬ ‫بین‬ ‫ـط‬‫ـ‬‫رواب‬ ‫سطح‬ ‫بندی‬‫طبقه‬ ‫به‬ ‫آنها‬ .‫است‬
‫شامل‬ ‫ترتیب‬ ‫به‬ ‫تواند‬‫می‬ ‫ـط‬‫ـ‬‫رواب‬ ‫سطح‬ .‫اند‬‫پرداخته‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫در‬
‫مختلف‬‫نهادهای‬‫همکاری‬‫نهایت‬‫در‬‫و‬‫مشارکت‬،‫تضاد‬‫عدم‬،‫تضاد‬
‫بر‬ ‫عالوه‬ .)Von Lubitz, Beakley & Patricelli, 2008:1-17( ‫باشد‬
‫کمال‬ ‫نقطه‬‫تا‬‫ابتدا‬‫از‬‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬‫گیری‬‫شکل‬‫روند‬‫بندی‬‫طبقه‬
‫تأثیرگذار‬ ‫متغیرهای‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫تحقیق‬ ‫به‬ ‫دیگری‬ ‫پژوهشگران‬ ،‫خود‬
‫نقش‬ ‫بر‬ )2014( ‫شالچی‬ ‫و‬ ‫ـور‬‫ـ‬‫ـ‬‫داودپ‬ .‫اند‬‫پرداخته‬ ‫موضوع‬ ‫این‬ ‫در‬
)Davoudpour ‫کنند‬‫می‬ ‫کید‬ ‫تأ‬ ‫شهرها‬ ‫آینده‬ ‫گیری‬‫تصمیم‬ ‫در‬ ‫مردم‬
‫یک‬ ‫بر‬ ‫گذشته‬ ‫های‬‫پژوهش‬ ‫در‬ ‫همچنین‬ .& Shalchi, 2014: 29(
.‫هستند‬ ‫مؤثر‬ ‫نهادی‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫شده‬ ‫کید‬ ‫تأ‬ ‫متغیرها‬ ‫سری‬
2‫شماره‬ ‫ـدول‬‫ـ‬‫ج‬ ‫در‬ ‫ـوان‬‫ـ‬‫ت‬‫ـی‬‫ـ‬‫م‬ ‫را‬ ‫ها‬‫پژوهش‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫ای‬ ‫محتوای‬ ‫برآیند‬
.‫نمود‬‫مشاهده‬
‫ذکر‬ ‫معیارهایی‬ ‫و‬ ‫اصول‬ ،‫مختلف‬ ‫منابع‬ ‫در‬ ‫آور‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬ ‫شهر‬ ‫زمینه‬ ‫در‬
‫در‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ـ‬‫ت‬ ‫که‬ ‫ـت‬‫ـ‬‫اس‬ ‫شهری‬ ‫های‬‫ویژگی‬ ‫کننده‬ ‫بیان‬ ‫که‬ ‫ـده‬‫ـ‬‫ش‬
‫جدول‬ ‫در‬ ‫ها‬‫پژوهش‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫ای‬ ‫محتوای‬ ‫برآیند‬ .‫دارد‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫مقابل‬
.‫است‬‫شده‬‫آورده‬3‫شماره‬
‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫نظران‬‫صاحب‬ ‫که‬ ‫دهد‬‫می‬ ‫نشان‬ ‫مختلف‬ ‫منابع‬ ‫بررسی‬
،‫دنیا‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ‫شهری‬ ‫مدیریت‬ ‫های‬‫نظام‬ ‫تنوع‬
‫دهنده‬ ‫تشکیل‬ ‫اجزای‬ ‫بین‬ ‫روابط‬ ‫و‬ ‫ها‬‫قابلیت‬ ‫بندی‬‫طبقه‬ ‫به‬ ‫تنها‬
‫الگو‬ ‫یک‬ ‫ـه‬‫ـ‬‫ئ‬‫ارا‬ ‫و‬ ‫ـد‬‫ـ‬‫ان‬‫ـرده‬‫ـ‬‫ک‬ ‫بسنده‬ ‫ها‬‫شاخص‬ ‫و‬ ‫متغیرها‬ ‫تحلیل‬ ‫یا‬
‫و‬ ‫اسناد‬ ‫مطالعه‬ ‫کنار‬ ‫در‬ .‫نیست‬ ‫پذیر‬‫امکان‬ ‫کشورها‬ ‫تمامی‬ ‫برای‬
‫سازی‬‫پیاده‬ ‫در‬ ‫مختلف‬ ‫کشورهای‬ ‫تجربیات‬ ،‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫های‬‫مدل‬
‫تواند‬‫می‬ ،‫ـود‬‫ـ‬‫خ‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ـ‬‫ح‬ ‫مدیریت‬ ‫ساختار‬ ‫در‬ ‫ـادی‬‫ـ‬‫ـه‬‫ـ‬‫ن‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ت‬
.‫نماید‬ ‫کمک‬ ‫تر‬‫اجرایی‬ ‫راهکارهای‬ ‫ـه‬‫ـ‬‫ارائ‬ ‫و‬ ‫موضوع‬ ‫بهتر‬ ‫درک‬ ‫به‬
‫و‬ ‫طبیعی‬ ‫متعدد‬ ‫حوادث‬ ‫داشتن‬ ‫وجود‬ ‫با‬ ‫ژاپن‬ ‫و‬ ‫امریکا‬ ‫کشور‬ ‫دو‬
.‫اند‬‫داشته‬‫اخیر‬‫های‬‫سال‬‫در‬‫را‬‫مالی‬‫و‬‫جانی‬‫تلفات‬‫کمترین‬ ،‫انسانی‬
‫این‬ ‫نهادی‬ ‫ساختار‬ ‫بررسی‬ ‫به‬ ‫جهانی‬ ‫تجربیات‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ‫بنابراین‬
‫دلیل‬‫به‬‫کشورها‬ ‫سایر‬‫الگوی‬‫بررسی‬.‫است‬‫شده‬‫پرداخته‬ ‫کشور‬ ‫دو‬
‫در‬ ‫آنها‬ ‫سازمانی‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫ساختار‬ ،‫اطالعات‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬ ‫عدم‬
.‫نبود‬‫پذیر‬‫امکان‬)‫عملی‬‫معتبر‬‫های‬‫پایگاه‬‫(در‬‫مختلف‬‫سطوح‬
‫داخلی‬‫امنیت‬‫وزارت‬‫از‬‫آژانس‬‫یک‬3
‫فدرال‬‫اضطراری‬‫مدیریت‬‫آژانس‬
‫پاسخ‬‫در‬‫هماهنگی‬،‫سازمان‬‫این‬‫اصلی‬‫هدف‬.‫است‬‫متحده‬‫ایاالت‬
‫ملی‬‫و‬‫محلی‬‫منابع‬‫و‬‫داده‬‫رخ‬‫متحده‬‫ایاالت‬‫در‬‫که‬ ‫است‬‫حوادثی‬‫به‬
‫باید‬ ،‫دهد‬‫می‬ ‫رخ‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫حادثه‬ ‫که‬ ‫ایالتی‬ ‫فرماندار‬ .‫برد‬‫می‬ ‫بین‬ ‫از‬ ‫را‬
‫رسمی‬‫درخواست‬‫جمهور‬‫رئیس‬‫از‬‫و‬‫کرده‬ ‫اعالم‬‫را‬‫اضطراری‬‫وضعیت‬
‫این‬ ‫به‬ ‫فدرال‬ ‫دولت‬ ‫و‬ ‫فدرال‬ ‫اضطراری‬ ‫مدیریت‬ ‫آژانس‬ ‫که‬ ‫نماید‬
.‫دهند‬‫پاسخ‬‫حادثه‬
3 Federal Emergency Management Agency (FEMA)
‫ساختار‬ ‫این‬ ‫اما‬ ‫کند‬‫نمی‬ ‫بیان‬ ‫را‬ ‫نهادی‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬ ‫ساختار‬ ‫دهنده‬
‫وظایف‬ 2 ‫شماره‬ ‫ـودار‬‫ـ‬‫ـم‬‫ـ‬‫ن‬ ‫در‬ .‫ـد‬‫ـ‬‫دان‬‫ـی‬‫ـ‬‫م‬ ‫ـاری‬‫ـ‬‫ک‬ ‫ـوزه‬‫ـ‬‫ح‬ ‫سه‬ ‫شامل‬ ‫را‬
.‫است‬‫مالحظه‬‫قابل‬‫سندای‬‫سند‬‫براساس‬‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬
،‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬‫وظایف‬:2‫شماره‬‫نمودار‬
TheUnitedNationOfficeforDisasterRiskReduction,2015:14-15:‫ماخذ‬
‫و‬ ‫ـری‬‫ـ‬‫ـب‬‫ـ‬‫ره‬ ‫ـل‬‫ـ‬‫ـام‬‫ـ‬‫ش‬ ‫را‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ـ‬‫ح‬ ‫ـش‬‫ـ‬‫ـاه‬‫ـ‬‫ک‬ ‫مدیریت‬ ‫ـر‬‫ـ‬‫گ‬‫ا‬ ‫ترتیب‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫ای‬‫ـه‬‫ـ‬‫ب‬
‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ـ‬‫ت‬ ‫ـات‬‫ـ‬‫ـدام‬‫ـ‬‫اق‬ ،‫بدانیم‬ ‫پایش‬ ‫و‬ ‫نظارت‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫هماهنگی‬
‫یا‬ ‫آور‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬ ‫شهری‬ ‫مدیریت‬ ‫بنابراین‬ .‫است‬ ‫دستیابی‬ ‫قابل‬ ‫نهادی‬
‫حوادث‬ ‫مدیریت‬ ‫تقویت‬ ‫گرو‬ ‫در‬ ‫نهادی‬ ‫جنبه‬ ‫از‬ ‫شهری‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬
‫را‬‫آن‬‫و‬‫نموده‬‫کید‬ ‫تأ‬‫نهادی‬‫جنبه‬‫بر‬‫مجدد‬‫کار‬ ‫چارچوب‬‫این‬.‫است‬
)The United Nation Office for Disaster‫داند‬‫می‬ ‫ها‬‫دولت‬ ‫وظیفه‬
.RiskReduction,2015:35-36(
‫های‬‫پژوهش‬ ،‫مدل‬ ‫یک‬ ‫ارائه‬ ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫نیز‬ ‫مختلف‬ ‫نظران‬‫صاحب‬
‫با‬ ‫مدلی‬ )2018( ‫همکارانش‬ ‫و‬ 1
‫آدنیی‬ .‫ـد‬‫ـ‬‫ان‬‫داده‬ ‫انجام‬ ‫را‬ ‫مختلفی‬
‫مطرح‬ "‫آوری‬‫تاب‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬ ‫در‬ ‫ها‬‫قابلیت‬ )‫(بلوغ‬ ‫"تکامل‬ ‫عنوان‬
‫یک‬‫صورت‬‫به‬‫را‬‫سیستم‬‫یک‬‫آوری‬‫تاب‬،‫مدل‬‫این‬ ‫در‬‫آنها‬.‫اند‬‫کرده‬
‫یک‬ ‫بلوغ‬ ‫یا‬ ‫تکامل‬ .‫اند‬‫کرده‬ ‫تشبیه‬ ‫تکامل‬ ‫و‬ ‫بلوغ‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫موجود‬
‫تا‬‫فرآیند‬‫یک‬:‫شود‬‫می‬‫تعریف‬‫گونه‬‫این‬‫که‬ ‫است‬‫فرآیندی‬،‫سیستم‬
‫گیری‬‫اندازه‬،‫شده‬‫مدیریت‬،‫شده‬‫تعریف‬‫دقیق‬‫صورت‬‫به‬‫اندازه‬‫چه‬
‫بلوغ‬ ‫سطح‬ ‫پنج‬ ‫ـدل‬‫ـ‬‫م‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫ای‬ .‫اجراست‬‫قابل‬ ‫و‬ ‫ـده‬‫ـ‬‫ش‬ ‫کنترل‬ ،‫ـده‬‫ـ‬‫ش‬
1 ‫سطح‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫کند‬‫می‬ ‫مطرح‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬ ‫برای‬ )‫(تکامل‬
‫شرح‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫بلوغ‬ ‫مختلف‬ ‫سطوح‬ ‫خصوصیات‬ .‫است‬ 5 ‫سطح‬ ‫تا‬
‫است‬‫کاره‬‫تک‬‫سیستم‬،‫فرآیند‬‫از‬‫سطح‬‫این‬‫در‬_‫)اولیه‬1‫سطح‬:‫است‬
‫به‬ ‫سیستم‬ ‫موفقیت‬ .‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫ومرج‬‫هرج‬ ‫اوقات‬ ‫گاهی‬ ‫و‬
‫از‬ ‫سطح‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫ای‬ ‫در‬ _‫تکرارپذیر‬ )2 ‫سطح‬ .‫دارد‬ ‫بستگی‬ ‫ـردی‬‫ـ‬‫ف‬ ‫ـالش‬‫ـ‬‫ت‬
‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫ریزی‬‫برنامه‬ ،‫هزینه‬ ‫ردیابی‬ ‫برای‬ ‫پروژه‬ ‫مدیریت‬ ،‫فرآیند‬
‫ها‬‫فعالیت‬ ،‫ـح‬‫ـ‬‫ـط‬‫ـ‬‫س‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫ای‬ ‫ـده_در‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬ ‫ـف‬‫ـ‬‫ـری‬‫ـ‬‫ـع‬‫ـ‬‫)ت‬3 ‫سطح‬ .‫دارد‬ ‫ـود‬‫ـ‬‫ـ‬‫وج‬
‫بر‬ ‫استاندارد‬ ‫فرایندهای‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫شده‬ ‫مستند‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫استاندارد‬
‫کیفیت‬ _‫شده‬‫مدیریت‬)4‫سطح‬.‫شود‬‫می‬‫اعمال‬‫ها‬‫پروژه‬‫تمام‬‫روی‬
‫خوبی‬ ‫به‬ ‫آنها‬ .‫شود‬‫می‬ ‫مستند‬ ‫و‬ ‫گیری‬‫اندازه‬ ،‫محصول‬ ‫و‬ ‫فرآیند‬
‫فرایندها‬ _‫ـده‬‫ـ‬‫ش‬ ‫سازی‬‫بهینه‬ )5 ‫سطح‬ .‫شوند‬‫می‬ ‫کنترل‬ ‫و‬ ‫درک‬
‫نوآورانه‬ ‫های‬‫مهارت‬ ‫و‬ ‫کمی‬ ‫بازخورد‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫ـداوم‬‫ـ‬‫م‬ ‫طور‬ ‫به‬
‫چارچوب‬ ‫همه‬ ‫در‬ ‫ها‬‫شیوه‬ ‫بهترین‬ ‫و‬ ‫مفاهیم‬ .‫یابند‬‫می‬ ‫بهبود‬
)Adeniyi, Perera & Ginige, ‫است‬‫شده‬ ‫تعبیه‬ ‫عملیاتی‬ ‫و‬ ‫قانونی‬
.2018:777-781(
‫"مدیریت‬ ‫عنوان‬ ‫با‬ ‫ای‬‫مقاله‬ ‫در‬ )2008( ‫همکارانش‬ ‫و‬ 2
‫لوبیتز‬ ‫ون‬
"‫ـور‬‫ـ‬‫ـح‬‫ـ‬‫ـه_م‬‫ـ‬‫ـک‬‫ـ‬‫ـب‬‫ـ‬‫ش‬ ‫عملیات‬ ‫ـت‬‫ـ‬‫ـی‬‫ـ‬‫ـم‬‫ـ‬‫اه‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ،‫ـار‬‫ـ‬‫ـت‬‫ـ‬‫ـاخ‬‫ـ‬‫س‬ :‫ـران‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـح‬‫ـ‬‫ـ‬‫ب‬
1 Adeniyi
2 Von Lubitz
‫مدیریت‬
‫از‬
‫گذار‬
‫برای‬
‫نهادی‬
‫آوری‬
‫تاب‬
‫ساختار‬
‫تحلیل‬
‫زلزله‬
‫برابر‬
‫در‬
‫آور‬
‫تاب‬
‫شهری‬
‫مدیریت‬
‫به‬
‫بحران‬

5. 73
1399 ‫ـز‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـای‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫پ‬
‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـام‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـل‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـص‬‫ـ‬‫ـ‬‫ف‬
‫پژوهشی‬-‫علمی‬
‫وشش‬‫سی‬‫شماره‬
‫شده‬‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬‫آوری‬‫تاب‬‫عنوان‬‫به‬‫بخشی‬،‫آژانس‬‫این‬‫سازمانی‬
‫ها‬‫زیرمجموعه‬ ‫از‬ ‫یک‬ ‫هر‬ .‫است‬ ‫اصلی‬ ‫زیرمجموعه‬ ‫چهار‬ ‫شامل‬ ‫که‬
‫وظایفی‬‫یک‬‫هر‬‫برای‬‫که‬ ‫شوند‬‫می‬‫تقسیم‬‫تری‬‫کوچک‬ ‫اجزای‬‫به‬‫نیز‬
‫وظیفه‬ ‫کلی‬ ‫ـور‬‫ـ‬‫ط‬ ‫به‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ـ‬‫ت‬ ‫بخش‬ .‫ـت‬‫ـ‬‫س‬‫ا‬ ‫ـده‬‫ـ‬‫ش‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬
.‫دارد‬‫عهده‬‫بر‬‫را‬‫مستمر‬‫ریزی‬‫برنامه‬
‫اهداف‬‫جزو‬،‫حوادث‬‫برابر‬‫در‬‫عملکرد‬‫بهبود‬‫برای‬‫ها‬‫تالش‬‫از‬‫حمایت‬
‫مدیریت‬ ‫ـس‬‫ـ‬‫آژان‬ ‫ـروزه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ام‬ .‫ـت‬‫ـ‬‫س‬‫ا‬ ‫ـدرال‬‫ـ‬‫ف‬ ‫ـراری‬‫ـ‬‫ـط‬‫ـ‬‫اض‬ ‫مدیریت‬ ‫ـس‬‫ـ‬‫آژان‬
‫داخلی‬‫امنیت‬‫وزارت‬‫از‬‫مهم‬‫سازمان‬‫یک‬‫عنوان‬‫به‬‫فدرال‬‫اضطراری‬
‫مستقیم‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫فدرال‬ ‫اضطراری‬ ‫مدیریت‬ ‫رئیس‬ .‫کند‬‫می‬ ‫فعالیت‬
‫ساختار‬ ‫در‬.)FEMA,2018(‫دهد‬‫می‬‫گزارش‬ ‫داخلی‬‫امنیت‬‫وزیر‬‫به‬
‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬‫جنبه‬‫برای‬‫اشاره‬‫مورد‬‫متغیرهای‬:2‫شماره‬‫جدول‬
‫نویسنده‬
‫سال‬
‫نهادی‬‫متغیرهای‬
‫نویسنده‬
‫سال‬
‫نهادی‬‫متغیرهای‬
Bodoqueetal
2016
‫پایگاه‬-‫هشدار‬‫سیستم‬-‫اطالعات‬‫بانک‬
‫مردم‬-‫اضطراری‬
Tyleretal
2016
‫های‬‫سازمان‬–‫قوانین‬-‫اطالعات‬‫بانک‬
‫مردمی‬
Gimenez
2016
‫پایگاه‬-‫مردمی‬‫های‬‫سازمان‬-‫مردم‬
-‫هشدار‬‫سیستم‬-‫زیرساخت‬-‫اضطراری‬
‫قوانین‬
Batica&
Gourbesville
2016
-‫سریع‬‫هشدار‬‫سیستم‬-‫مردم‬-‫قوانین‬
‫اطالعات‬‫بانک‬
Meerowetal
2016
‫شبکه‬-‫مردمی‬‫های‬‫سازمان‬-‫زیرساخت‬
‫هشدار‬
HsienHo etal
2016
‫یا‬‫مردم‬-‫قوانین‬-‫اطالعات‬‫بانک‬
‫مردمی‬‫های‬‫سازمان‬
Spaans&BasWaterhout
2016
‫قوانین‬-‫مردم‬‫های‬‫سازمان‬
Greeshma&
Kumar
2016
‫سیستم‬-‫مردم‬-‫زیرساخت‬-‫قوانین‬
‫مردمی‬‫های‬‫سازمان‬-‫هشدار‬
SheykhKazemBarzegari&
AhmadMoazam
2014
‫سیستم‬-‫مردمی‬‫های‬‫سازمان‬–‫قانون‬
‫سریع‬‫هشدار‬
Vazifeshenas&
SHahinBaher
2015
‫اضطراری‬‫پایگاه‬-‫اطالعات‬‫بانک‬
Akbari&HabibiBababadi
2015
-‫خصوصی‬‫بخش‬-‫مردمی‬‫های‬‫سازمان‬
‫فرامحلی‬‫نهادهای‬-‫سریع‬‫هشدار‬‫سیستم‬
Saraei&
Monaghi
2016
-‫اضطراری‬‫پایگاه‬-‫اطالعات‬‫بانک‬
‫قوانین‬-‫مردمی‬‫های‬‫سازمان‬฀‫زیرساخت‬
NikkhahFarkhani&Taheri
2015
‫سیستم‬-‫مردم‬-‫قوانین‬-‫اطالعات‬‫بانک‬
‫سریع‬‫هشدار‬
Ramzani&etal
2013
-‫خصوصی‬‫بخش‬-‫مردمی‬‫های‬‫سازمان‬
‫فرامحلی‬‫نهاد‬
‫آور‬‫تاب‬‫شهر‬‫معیارهای‬:3‫شماره‬‫جدول‬
‫محققان‬
‫سال‬
‫معیارها‬‫و‬‫اصول‬
‫محققان‬
‫سال‬
‫معیارها‬‫و‬‫اصول‬
Rafieianetal
2011
‫وابستگی‬-‫خودگردانی‬-‫–کارایی‬‫افزونگی‬
‫توانایی‬‫و‬‫استحکام‬-‫متقابل‬
SoheyliPour
&Montazerolhojah
2011
‫کارکرد‬ ‫حفظ‬-‫پذیری‬‫انعطاف‬
‫بازتوانی‬‫و‬‫سازی‬‫ظرفیت‬
SheykhKazem
Barzegari&Ahmad
Moazam
2014
–‫یکپارچگی‬-‫مندی‬‫نظام‬-‫قانونمندی‬
‫پذیری‬‫مسئولیت‬-‫مشارکتی‬-‫آمادگی‬
Poursharifi&Ghalenoei
2014
‫قدرتمند‬‫کمیت‬‫حا‬-‫هدفمندی‬-‫نگر‬‫جامع‬
)‫شرایطی‬‫هر‬‫در‬(‫پاسخگویی‬-‫بازتابندگی‬
FarzadBehtashetal
2014
‫پایداری‬-‫پذیری‬‫تغییر‬
‫سازی‬‫ظرفیت‬
Alizadeh&Heydarian
2015
‫جامع‬-‫بازتابندگی‬-‫توانمندی‬–‫مشارکتی‬
‫یکپارچگی‬-‫بودن‬
FEMA,2018:‫ماخذ‬،FEMALeadershipOrganizationalStructure:3‫شماره‬ ‫نمودار‬
‫مدیریت‬
‫از‬
‫گذار‬
‫برای‬
‫نهادی‬
‫آوری‬
‫تاب‬
‫ساختار‬
‫تحلیل‬
‫زلزله‬
‫برابر‬
‫در‬
‫آور‬
‫تاب‬
‫شهری‬
‫مدیریت‬
‫به‬
‫بحران‬

6. 74
1399 ‫ـز‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـای‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫پ‬
‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـام‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـل‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـص‬‫ـ‬‫ـ‬‫ف‬
‫پژوهشی‬-‫علمی‬
‫ـش‬‫ـ‬‫وش‬‫ـی‬‫ـ‬‫س‬‫ـاره‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـم‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬
‫شده‬‫ایجاد‬‫سازمانی‬‫ساختار‬‫در‬‫مشورتی‬‫کمیته‬ ‫ایجاد‬‫و‬‫شده‬‫منتشر‬
.‫است‬
‫از‬ ‫تخصصی‬ ‫و‬ ‫علمی‬ ‫حمایت‬ ‫برای‬ ‫مشاوران‬ ‫از‬ ‫ای‬‫کمیته‬ ‫همچنین‬
‫وجود‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬ ‫و‬ ‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬‫برنامه‬ ‫اداره‬ ‫و‬ ‫مشورتی‬ ‫کمیته‬
‫یک‬ ‫ساختار‬ ‫این‬ ‫در‬ . )100 Resilient cities, 2017,40-45(‫دارد‬
‫های‬‫سازمان‬‫(نماینده‬‫آوری‬‫تاب‬‫ارشد‬‫مسئول‬‫بین‬‫مستقیم‬‫رابطه‬
‫استراتژیک‬ ‫ریزی‬‫برنامه‬ ‫اداره‬ .‫دارد‬ ‫ـود‬‫ـ‬‫وج‬ ‫شهردار‬ ‫و‬ )‫المللی‬‫بین‬
‫با‬ ‫مستقیم‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫خود‬ ‫نوبه‬ ‫به‬ )‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬ ‫ارشد‬ ‫مسئول‬ ‫نظر‬ ‫(زیر‬
‫آوری‬‫تاب‬ ‫مشورتی‬ ‫کمیته‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫شهرداری‬ ‫اساسی‬ ‫های‬‫بخش‬
‫دست‬‫به‬‫امریکا‬‫و‬‫ژاپن‬ ‫کشور‬ ‫دو‬‫مطالعه‬‫برآیند‬ ‫از‬‫آنچه‬.‫دارد‬‫ارتباط‬
‫بندی‬‫جمع‬.‫نمود‬‫مشاهده‬4‫شماره‬‫جدول‬‫قالب‬‫در‬‫توان‬‫می‬‫را‬‫آمده‬
‫مربوط‬‫اطالعات‬‫مقایسه‬‫و‬‫درک‬‫امکان‬‫جدول‬‫یک‬‫قالب‬ ‫در‬‫ها‬‫داده‬
.‫کند‬‫می‬‫فراهم‬‫تری‬‫ساده‬‫نحو‬‫به‬‫را‬‫کشور‬ ‫دو‬‫به‬
‫سعی‬ ‫منسجم‬ ‫ساختار‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫ژاپ‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫مدیریت‬ ‫ساختار‬
‫آوری‬‫تاب‬‫در‬‫را‬‫سندای‬‫و‬‫هیوگو‬‫اسناد‬‫کلی‬ ‫رویکردهای‬‫تا‬‫است‬‫نموده‬
‫حوادث‬ ‫خطرپذیری‬ ‫کاهش‬ ‫مدیریت‬ ‫گرفتن‬ ‫پیش‬ ‫در‬ ‫با‬ ‫نهادی‬
،‫شده‬ ‫ـاره‬‫ـ‬‫اش‬ ‫قبلی‬ ‫های‬‫بخش‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫گونه‬‫همان‬ .‫درآورد‬ ‫ـرا‬‫ـ‬‫اج‬ ‫به‬
.‫هستند‬ ‫ها‬‫شهرداری‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫ژاپ‬ ‫کشور‬ ‫در‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫به‬ ‫کنش‬‫وا‬ ‫مسئول‬
‫با‬ ‫همکاری‬ ‫راستای‬ ‫در‬ ‫کشور‬ ‫این‬ ‫های‬‫شهرداری‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫بنابراین‬
‫آور‬‫تاب‬‫شهر‬‫های‬‫پروژه‬‫در‬‫متحد‬‫ملل‬‫سازمان‬‫با‬‫مرتبط‬‫های‬‫سازمان‬
.‫نمود‬ ‫اشاره‬ 1
‫تویاما‬ ‫شهر‬ ‫به‬ ‫توان‬‫می‬ ‫جمله‬ ‫آن‬ ‫از‬ .‫اند‬‫نموده‬ ‫شرکت‬
‫در‬.‫دهد‬‫می‬‫نشان‬‫را‬‫تویاما‬‫شهر‬‫شهرداری‬ ‫ساختار‬ 5‫شماره‬ ‫نمودار‬
‫سطوح‬‫در‬‫صراحت‬‫به‬‫آوری‬‫تاب‬‫موضوع‬‫که‬ ‫آن‬‫دلیل‬‫به‬‫ساختار‬‫این‬
‫طریق‬‫از‬‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬،‫ندارد‬‫وجود‬‫ژاپن‬‫حوادث‬‫مدیریت‬‫باالتر‬
‫اسناد‬ ‫کارگیری‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫المللی‬‫بین‬ ‫های‬‫سازمان‬ ‫با‬ ‫شهرداری‬ ‫همکاری‬
1 Toyama
.‫شود‬‫می‬ ‫وارد‬ ‫کمک‬ ‫برای‬ ‫ملی‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫دولت‬ ،‫شوند‬‫می‬ ‫حادثه‬
.‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫ژاپن‬ ‫حوادث‬ ‫مدیریت‬ ‫سیستم‬ ‫در‬ ‫توجهی‬ ‫قابل‬ ‫نکات‬
‫تمامی‬،‫دوم‬.‫هستند‬‫شده‬‫تعریف‬‫پیش‬‫از‬‫اقدامات‬‫تمامی‬،‫نخست‬
‫اند‬‫گرفته‬ ‫قرار‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫پیش‬ ‫از‬ ‫بالفعل‬ ‫یا‬ ‫بالقوه‬ ‫از‬ ‫اعم‬ ‫حوادث‬
‫بازسازی‬ ‫و‬ ‫کنش‬‫وا‬ ،‫آمادگی‬ ‫مرحله‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫آنها‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫اقدامات‬ ‫و‬
‫تبیین‬‫مشخص‬‫طور‬‫به‬‫ها‬‫ارگان‬‫وظایف‬‫شرح‬‫و‬‫اند‬‫گردیده‬ ‫مشخص‬
‫تا‬ ‫ملی‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫دولت‬ ‫از‬ ‫جامعه‬ ‫سطوح‬ ‫تمامی‬ ،‫سوم‬ .‫است‬ ‫شده‬
‫قالب‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫اند‬‫شده‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫سیستم‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫محلی‬ ‫کنان‬‫سا‬
‫براساس‬‫یک‬‫هر‬‫وظایف‬‫و‬‫شده‬‫بندی‬‫طبقه‬‫سطحی‬‫چهار‬‫نظام‬‫یک‬
‫اولویتی‬ ‫هیچ‬ ‫ژاپنی‬ ‫الگوی‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫گردیده‬ ‫تعریف‬ ‫حادثه‬ ‫شرایط‬
‫صورت‬‫به‬‫حوادث‬‫مدیریت‬‫نظام‬‫و‬‫نشده‬‫گرفته‬ ‫نظر‬‫در‬‫حوادث‬‫برای‬
‫در‬ .‫است‬ ‫نموده‬ ‫ریزی‬‫برنامه‬ ‫آنها‬ ‫همگی‬ ‫برای‬ ‫ملی‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫جامع‬
‫حوادث‬‫مدیریت‬‫دل‬ ‫در‬‫بخش‬‫زیر‬‫یک‬‫یا‬‫مستقل‬‫بخش‬‫ژاپن‬ ‫کشور‬
.)Nazarov,2011:7-20(‫است‬‫نشده‬‫دیده‬‫شهری‬‫آوری‬‫تاب‬‫برای‬
‫حوادث‬‫اضطراری‬‫مدیریت‬‫سازمان‬،‫میدانی‬‫عملیات‬‫بخش‬‫در‬‫البته‬
‫سالگی‬ 24 ‫تا‬ 18 ‫سن‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫داوطلبی‬ ‫نیروهای‬ ‫دارای‬ ‫فدرال‬
‫دیده‬‫آموزش‬،‫"اختصاصی‬‫نیروهای‬‫عنوان‬‫به‬‫نیروها‬‫این‬.‫دارند‬‫قرار‬
10‫مدت‬ ‫به‬ ‫وقت‬‫تمام‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫اند‬‫شده‬ ‫توصیف‬ "‫اعتماد‬ ‫قابل‬ ‫و‬
‫این‬ .‫کنند‬‫می‬ ‫کار‬ ‫بازسازی‬ ‫های‬‫تالش‬ ‫و‬ ‫حوادث‬ ‫به‬ ‫کنش‬‫وا‬ ‫در‬ ‫ماه‬
.)ibid(‫نمایند‬‫می‬‫فعالیت‬‫نفر‬12‫تا‬‫هشت‬‫های‬‫تیم‬‫در‬‫نیروها‬
‫هر‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫ایجاد‬ ‫سطح‬ ‫چهار‬ ‫در‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫پ‬‫ژا‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫مدیریت‬ ‫سیستم‬
‫در‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫مدیریت‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫مباحث‬ ‫همه‬ ‫ـرای‬‫ـ‬‫اج‬ ‫مسئول‬ ‫شورا‬
‫سیستمی‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫ـذار‬‫ـ‬‫گ‬‫وا‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫اختیاراتی‬ ‫محدوده‬
‫هر‬ ‫در‬ ‫ـد‬‫ـ‬‫ـارآم‬‫ـ‬‫ک‬ ‫مدیریت‬ ‫تقویت‬ ‫ـرای‬‫ـ‬‫ب‬ ‫جامع‬ ‫ارتباطی‬ ‫و‬ ‫هماهنگ‬
‫ها‬‫شهرداری‬،‫مدیریتی‬‫نظام‬‫این‬‫در‬.‫است‬‫شده‬‫گرفته‬ ‫نظر‬‫در‬‫سطح‬
‫ـوارد‬‫ـ‬‫م‬ ‫در‬ ‫تنها‬ ‫و‬ ‫ـد‬‫ـ‬‫دارن‬ ‫عهده‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫به‬ ‫کنش‬‫وا‬ ‫مسئولیت‬
‫اقدامات‬ ‫طریق‬ ‫از‬ )‫ناحیه‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫(دولت‬ ‫مربوطه‬ ‫نواحی‬ ،‫شدید‬
‫این‬ ‫بر‬ ‫ـالوه‬‫ـ‬‫ع‬ .‫کنند‬‫می‬ ‫حمایت‬ ‫ها‬‫شهرداری‬ ‫از‬ ،‫کلی‬ ‫و‬ ‫هماهنگ‬
‫به‬ ‫رسیدگی‬ ‫در‬ ‫مشکل‬ ‫ـار‬‫ـ‬‫دچ‬ ‫ناحیه‬ ‫مسئوالن‬ ‫حتی‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬
Nazarov,2011:11:‫ماخذ‬،‫ژاپن‬‫در‬‫حوادث‬‫مدیریت‬‫سیستم‬‫تشکیالتی‬‫ساختار‬:4‫شماره‬‫نمودار‬
‫مدیریت‬
‫از‬
‫گذار‬
‫برای‬
‫نهادی‬
‫آوری‬
‫تاب‬
‫ساختار‬
‫تحلیل‬
‫زلزله‬
‫برابر‬
‫در‬
‫آور‬
‫تاب‬
‫شهری‬
‫مدیریت‬
‫به‬
‫بحران‬

7. 75
1399 ‫ـز‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـای‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫پ‬
‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـام‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـل‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـص‬‫ـ‬‫ـ‬‫ف‬
‫پژوهشی‬-‫علمی‬
‫وشش‬‫سی‬‫شماره‬
100Resilientcities,2017,45:‫ماخذ‬،‫تویاما‬‫شهرداری‬ ‫در‬‫آوری‬‫تاب‬ ‫ساختار‬:5‫شماره‬ ‫نمودار‬
‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫البته‬ .)Tayeb Nia& Manochehri, 2015: 26(
‫و‬‫حادثه‬‫پایان‬‫تا‬‫و‬‫گردد‬‫می‬ ‫آغاز‬‫بحران‬‫بروز‬ ‫از‬‫قبل‬‫که‬ ‫است‬‫فرآیندی‬
Bozar jomhori, Javani & Katebi,( ‫یابد‬‫می‬ ‫ادامه‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫حتی‬
.)2015:2
‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫تشکیالت‬ ‫یک‬ ‫استان‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫ستاد‬
‫برای‬‫تشکیالت‬‫این‬ ‫ساختار‬.‫است‬ ‫استاندار‬‫عهده‬‫به‬‫آن‬‫ریاست‬‫که‬
.‫است‬6‫شماره‬‫نمودار‬‫صورت‬‫به‬‫قزوین‬‫استان‬
‫چهار‬1387‫مصوب‬‫کشور‬ ‫بحران‬‫مدیریت‬‫سازمان‬‫تشکیل‬‫قانون‬‫در‬
،‫پیشگیری‬ ‫شامل‬ ‫که‬ ‫شده‬ ‫ـده‬‫ـ‬‫دی‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫با‬ ‫مقابله‬ ‫ـرای‬‫ـ‬‫ب‬ ‫مرحله‬
‫متغیر‬‫بر‬‫اصلی‬‫کید‬ ‫تأ‬‫قانون‬‫این‬‫در‬.‫است‬‫بازسازی‬‫و‬‫کنش‬‫وا‬،‫آمادگی‬
‫مردم‬ ‫و‬ ‫نهاد‬‫مردم‬ ‫های‬‫سازمان‬ ‫گرچه‬‫ا‬ ،‫است‬ ‫دولتی‬ ‫های‬‫سازمان‬
‫آموزش‬ ‫و‬ ‫رسانی‬‫اطالع‬ ‫نهاد‬‫مردم‬ ‫های‬ ‫تشکل‬ ‫کارگروه‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫را‬
‫دیگر‬‫متغیرهای‬‫قانون‬‫این‬ ‫در‬.‫است‬‫داده‬ ‫قرار‬‫اشاره‬‫مورد‬‫همگانی‬
‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫ساختار‬ .‫اند‬‫نگرفته‬ ‫قرار‬ ‫اشاره‬ ‫مورد‬ ‫شفاف‬ ‫طور‬ ‫به‬
‫وظایف‬‫شرح‬‫و‬‫تشکیالتی‬‫نظام‬‫و‬‫ندارد‬‫اجزا‬‫برای‬‫مشخص‬‫تعریف‬‫نیز‬
Islamic Consultative( ‫اند‬‫نهاده‬ ‫ها‬‫استان‬ ‫عهده‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫کارشناسان‬
Assembly Research CenterCenterOf The Islamic Republic
.)2008،OfIranCenterOfTheIslamicRepublicOfIran
‫به‬‫او‬‫جانشین‬‫یا‬‫استاندار‬،‫قزوین‬‫برای‬‫شده‬‫داده‬‫نمایش‬‫ساختار‬‫در‬
‫اصلی‬‫بخش‬‫دو‬‫باید‬‫استان‬‫بحران‬‫مدیریت‬‫در‬‫مقام‬‫باالترین‬‫عنوان‬
‫حوادث‬‫با‬‫برخورد‬‫مسئول‬)‫شهر(شهرداری‬‫مدیریت‬‫ژاپن‬ ‫در‬‫گرچه‬‫ا‬
‫کشور‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫مجموع‬ ‫در‬ ،‫نیست‬ ‫اینگونه‬ ‫امریکا‬ ‫در‬ ‫ـا‬‫ـ‬‫ام‬ ‫ـت‬‫ـ‬‫اس‬
‫داخلی‬ ‫ساختار‬ ‫در‬ ‫کامل‬ ‫انسجام‬ ‫دارای‬ ‫حوادث‬ ‫کاهش‬ ‫مدیریت‬
‫کید‬ ‫تأ‬ ‫ها‬‫برنامه‬ ‫و‬ ‫عملکردها‬ ‫در‬ ‫بازنگری‬ ‫ـر‬‫ـ‬‫ب‬
ً
‫ـا‬‫ـ‬‫ـم‬‫ـ‬‫دائ‬ ‫و‬ ‫ـت‬‫ـ‬‫اس‬ ‫ـود‬‫ـ‬‫خ‬
‫مدیریت‬ ‫ساختار‬ ‫و‬ ‫سندای‬ ‫و‬ ‫هیوگو‬ ‫اسناد‬ ،‫دیگر‬ ‫طرف‬ ‫از‬ .‫شود‬‫می‬
‫اجرایی‬ ،‫ریزی‬‫برنامه‬ ‫های‬‫بخش‬ ‫ـود‬‫ـ‬‫وج‬ ‫بر‬ ‫امریکا‬ ‫و‬ ‫ـن‬‫ـ‬‫ژاپ‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬
‫کید‬ ‫تأ‬ ‫موفق‬ ‫ـوادث‬‫ـ‬‫ح‬ ‫مدیریت‬ ‫یک‬ ‫ساختار‬ ‫در‬ )‫(پایش‬ ‫بازنگری‬ ‫و‬
.‫نمایند‬‫می‬
‫قزوین‬‫در‬‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستاد‬ ‫ساختار‬.3.1
‫جنوبی‬ ‫دامنه‬ ‫از‬ ‫بخشی‬ ‫در‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫جغرافیایی‬ ‫موقعیت‬ ‫نظر‬ ‫از‬
‫ای‬‫حوزه‬‫در‬ ‫باال‬‫زایی‬‫لرزه‬‫توان‬‫با‬‫متعدد‬‫های‬‫گسل‬ .‫است‬‫میانی‬‫البرز‬
‫این‬‫به‬‫توجه‬‫با‬.‫دارند‬‫وجود‬‫قزوین‬‫شهر‬‫مرکز‬‫از‬‫کیلومتر‬ 65‫شعاع‬‫به‬
‫است‬ ‫الزم‬ ‫پس‬ ،‫است‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬ ‫نهادی‬ ‫عد‬ُ‫ب‬ ،‫پژوهش‬ ‫موضوع‬ ‫که‬
‫قرار‬‫تحلیل‬‫و‬‫شناسایی‬‫مورد‬‫شهر‬‫این‬‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستاد‬‫ساختار‬
.‫گیرد‬
‫کنترلی‬ ،‫دستوری‬‫ساختار‬‫یک‬‫ایران‬‫در‬‫طبیعی‬‫مخاطرات‬‫مدیریت‬
Azmi,Mirzaei(‫است‬‫توجه‬‫بی‬‫ها‬‫ظرفیت‬‫سایر‬‫به‬‫که‬ ‫دارد‬‫متمرکز‬‫و‬
‫عنوان‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫پیشگیری‬ ،‫کارشناسان‬ .)& Darvishi et al , 2015: 23
‫دانند‬‫می‬ ‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫اساس‬ ‫و‬ ‫بحران‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫راهکار‬ ‫بهترین‬
‫ژاپن‬‫و‬‫امریکا‬ ‫کشور‬ ‫دو‬ ‫در‬‫حوادث‬‫مدیریت‬‫وضعیت‬‫تحلیل‬:4‫شماره‬‫جدول‬
‫ردیف‬
‫کشور‬
‫در‬ ‫حوادث‬ ‫مدیریت‬ ‫جایگاه‬
‫حوادث‬
‫حوادث‬‫مدیریت‬‫وضعیت‬‫تحلیل‬
‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬‫جایگاه‬
1
‫آمریکا‬
‫از‬‫مستقل‬‫سازمان‬‫یک‬
‫شهر‬‫مدیریت‬
•
‫مدخل‬‫ذی‬‫های‬‫ارگان‬‫دقیق‬‫دهی‬‫سازمان‬
•
‫مختلف‬‫نهادهای‬‫و‬‫ها‬‫سازمان‬‫خوب‬‫همکاری‬
•
‫حوادث‬‫درست‬‫بندی‬‫اولویت‬‫عدم‬
•
‫ها‬‫برنامه‬‫و‬‫عملکردها‬‫مستمر‬‫ارزیابی‬
‫در‬ ‫ـوب‬‫ـ‬‫ـص‬‫ـ‬‫(م‬ ‫ملی‬ ‫ساختار‬ ‫ـل‬‫ـ‬‫ـ‬‫داخ‬ ‫در‬
)‫قانون‬
2
‫ژاپن‬
‫شهر‬‫مدیریت‬‫مسئول‬‫نهاد‬
•
‫مدخل‬‫ذی‬‫های‬‫ارگان‬‫دقیق‬‫دهی‬‫سازمان‬
•
‫منسجم‬‫مدیریت‬
•
‫تأثیرگذار‬‫متغیرهای‬‫تمامی‬‫شناسایی‬
•
‫مؤثر‬‫عوامل‬‫همه‬‫سازی‬‫آماده‬‫در‬‫جامعیت‬
•
‫بخش‬‫هر‬‫وظایف‬‫دقیق‬‫شرح‬
•
‫ها‬‫برنامه‬‫و‬‫عملکردها‬‫مستمر‬‫ارزیابی‬
‫ـوب‬‫ـ‬‫ـص‬‫ـ‬‫م‬ ‫ـر‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـی‬‫ـ‬‫ـ‬‫(غ‬ ‫ـی‬‫ـ‬‫ـل‬‫ـ‬‫ـح‬‫ـ‬‫م‬ ‫ـار‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـت‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـاخ‬‫ـ‬‫ـ‬‫س‬ ‫در‬
‫ـای‬‫ـ‬‫ه‬‫ـان‬‫ـ‬‫ـازم‬‫ـ‬‫س‬ ‫ـا‬‫ـ‬‫ب‬ ‫همکاری‬ ‫ـورت‬‫ـ‬‫ص‬‫ـه‬‫ـ‬‫ب‬
)‫المللی‬‫بین‬
‫مدیریت‬
‫از‬
‫گذار‬
‫برای‬
‫نهادی‬
‫آوری‬
‫تاب‬
‫ساختار‬
‫تحلیل‬
‫زلزله‬
‫برابر‬
‫در‬
‫آور‬
‫تاب‬
‫شهری‬
‫مدیریت‬
‫به‬
‫بحران‬

8. 76
1399 ‫ـز‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـای‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫پ‬
‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـام‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـل‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـص‬‫ـ‬‫ـ‬‫ف‬
‫پژوهشی‬-‫علمی‬
‫ـش‬‫ـ‬‫وش‬‫ـی‬‫ـ‬‫س‬‫ـاره‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـم‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬
•
‫امنیتي‬‫کل‬ ‫مدیر‬‫مسئولیت‬‫با‬‫انتظامات‬‫و‬‫امنیت‬‫کارگروه‬
،‫قزوین‬‫استانداری‬‫انتظامي‬‫و‬
•
‫مدیر‬ ‫مسئولیت‬ ‫با‬ ‫نفتي‬ ‫مواد‬ ‫و‬ ‫سوخت‬ ‫تأمین‬ ‫کارگروه‬
،‫قزوین‬‫استان‬‫سوختی‬‫های‬‫فرآورده‬‫پخش‬‫شرکت‬‫عامل‬
•
‫بنیاد‬ ‫ـل‬‫ـ‬‫ک‬ ‫مدیر‬ ‫مسئولیت‬ ‫ـا‬‫ـ‬‫ب‬ ‫مسکن‬ ‫تأمین‬ ‫ـروه‬‫ـ‬‫ـارگ‬‫ـ‬‫ک‬
،‫قزوین‬‫استان‬‫اسالمي‬‫انقالب‬‫مسکن‬
•
‫کل‬ ‫مدیر‬ ‫مسئولیت‬ ‫با‬ ‫رساني‬‫اطالع‬ ‫و‬ ‫ـوزش‬‫ـ‬‫آم‬ ‫کارگروه‬
،‫قزوین‬‫استان‬‫مرکز‬،‫سیما‬‫و‬‫صدا‬
•
‫مسئولیت‬ ‫با‬ ‫همگاني‬ ‫ـوزش‬‫ـ‬‫آم‬ ‫و‬ ‫نجات‬ ‫و‬ ‫ـداد‬‫ـ‬‫ام‬ ‫کارگروه‬
‫و‬‫قزوین‬‫استان‬‫احمر‬‫هالل‬‫جمعیت‬‫عامل‬‫مدیر‬
•
‫علوم‬ ‫ریاست‬ ‫مسئولیت‬ ‫با‬ ‫ـان‬‫ـ‬‫درم‬ ‫و‬ ‫بهداشت‬ ‫کارگروه‬
.‫قزوین‬‫استان‬‫درمانی‬‫بهداشتی‬‫خدمات‬‫و‬‫پزشکی‬
‫مدیریت‬‫ستاد‬‫با‬‫که‬ ‫است‬‫دولتی‬‫اداره‬‫یک‬‫با‬‫کارگروه‬ ‫هر‬‫مسئولیت‬
‫هماهنگی‬ ‫شورای‬ ‫جلسات‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫ارتباط‬ ‫در‬ ‫شهر‬ ‫آن‬ ‫بحران‬
‫مورد‬‫در‬‫گیری‬‫تصمیم‬‫نقش‬‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستاد‬.‫نمایند‬‫می‬‫شرکت‬
‫هایی‬‫کارگروه‬ ‫همین‬ ،‫آن‬ ‫اجرایی‬ ‫بازوی‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫عهده‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫حوادث‬
‫به‬‫ها‬‫کارگروه‬ ‫این‬‫وظایف‬‫شرح‬‫در‬.‫شد‬‫اشاره‬‫آنها‬‫به‬ ‫باال‬‫در‬‫که‬ ‫است‬
‫توجه‬‫مورد‬‫باید‬‫که‬ ‫هایی‬‫شاخص‬‫و‬‫هدف‬‫مورد‬‫متغیرهای‬‫صراحت‬
.‫است‬‫نشده‬‫تشریح‬،‫گیرند‬ ‫قرار‬
‫و‬ ‫ها‬‫شهرداری‬ ‫سازمان‬ ‫که‬ ‫جدیدی‬ ‫ساختار‬ ‫طبق‬ ‫بر‬ ،‫دیگر‬ ‫طرف‬ ‫از‬
1396 ‫سال‬ ‫در‬ ‫قزوین‬ ‫شهر‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫ها‬‫شهرداری‬ ‫برای‬ ‫ها‬‫دهیاری‬
‫و‬‫آوری‬‫تاب‬‫موضوع‬‫برای‬‫جایگاهی‬،)7‫شماره‬ ‫(نمودار‬‫نموده‬‫ابالغ‬
‫را‬ ‫شهردار‬ ‫و‬ ‫نشده‬ ‫دیده‬ ‫شهرداری‬ ‫تشکیالت‬ ‫در‬ ‫ها‬‫بحران‬ ‫با‬ ‫مقابله‬
‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستاد‬‫البته‬.‫شناسد‬‫نمی‬‫شهر‬‫بحران‬‫مدیر‬‫عنوان‬‫به‬
،‫خود‬ ‫ساختار‬ ‫در‬ ،‫شد‬ ‫ـاره‬‫ـ‬‫اش‬ ‫قبلی‬ ‫های‬‫بخش‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫گونه‬‫همان‬
‫در‬‫بحران‬‫بروز‬‫زمان‬ ‫در‬‫اجرایی‬‫عملیات‬‫مسئول‬‫عنوان‬‫به‬‫را‬ ‫شهردار‬
.‫است‬‫دیده‬‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستاد‬‫ساختار‬
‫بر‬ ‫مسئولیتش‬ ‫که‬ ‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫ستاد‬ ‫یکی‬ .‫نمایند‬ ‫مدیریت‬ ‫را‬
‫مدیریت‬‫هماهنگی‬‫شورای‬‫رئیس‬‫دیگری‬‫و‬‫است‬‫آن‬‫مدیرکل‬‫عهده‬
‫واقع‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫فرماندار‬ ‫عهده‬ ‫بر‬ ‫مسئولیتش‬ ‫که‬ ‫شهرستان‬ ‫بحران‬
‫پردازد؛‬‫می‬ ‫سیاسی‬ ‫و‬ ‫فنی‬ ‫جنبه‬ ‫دو‬ ‫به‬ ، ‫بخشی‬ ‫دو‬ ‫ساختار‬ ‫این‬
‫فنی‬ ‫کارشناسی‬ ‫وظیفه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫زیرمجموعه‬ ‫یکی‬
،‫پیشگیری‬ ،‫هماهنگی‬ ،‫(بازسازی‬ ‫دارد‬ ‫عهده‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫کار‬ ‫تخصصی‬ ‫و‬
‫توجه‬ ‫با‬ ‫سیاسی‬ ‫مدیریت‬ ‫زیرمجموعه‬ ‫دیگری‬ ‫و‬ )‫غیره‬ ‫و‬ ‫مطالعات‬
،‫بخشدار‬ ،‫(فرماندار‬ ‫استان‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫تعریف‬ ‫سیاسی‬ ‫تقسیمات‬ ‫به‬
.‫دهیار)است‬‫و‬‫شهردار‬
‫مسئوالن‬‫تمامی‬‫و‬‫نیست‬‫مجزا‬‫مسیر‬‫دو‬‫معنای‬‫به‬‫تفکیک‬‫این‬‫البته‬
‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫هماهنگی‬ ‫ـورای‬‫ـ‬‫ش‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫مختلف‬ ‫ـای‬‫ـ‬‫ه‬‫رده‬ ‫در‬
ً
‫معموال‬‫سال‬ ‫در‬‫که‬ ‫بحران‬‫بروز‬ ‫از‬‫پیش‬‫های‬‫زمان‬ ‫(در‬‫قزوین‬‫استان‬
‫جلسات‬ ‫در‬ ‫بحران‬ ‫ـروز‬‫ـ‬‫ب‬ ‫ـان‬‫ـ‬‫زم‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫نمایند‬‫می‬ ‫برگزار‬ ‫جلسه‬ ‫شش‬
General( ‫هستند‬ ‫ارتباط‬ ‫در‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫ـرده‬‫ـ‬‫ک‬ ‫شرکت‬ )‫اضطراری‬
‫همچنین‬ .)2018 ،Office of Qazvin Crisis Management
‫حوادث‬ ‫با‬ ‫مقابله‬ ‫برای‬ ‫کارگروه‬ 14 ‫کشور‬ ‫بحران‬ ‫مدیریت‬ ‫سازمان‬
‫ذیل‬‫های‬‫کارگروه‬ ،‫قزوین‬‫شهر‬‫برای‬‫آنها‬‫بین‬‫از‬‫که‬ ‫نموده‬‫بینی‬‫پیش‬
:‫هستند‬‫مسئولیت‬‫دارای‬‫زلزله‬‫با‬‫رابطه‬‫در‬
•
،‫ـن‬‫ـ‬‫ـی‬‫ـ‬‫زم‬‫ـاي‬‫ـ‬‫ـ‬‫ه‬‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫الی‬‫ـزش‬‫ـ‬‫ـغ‬‫ـ‬‫ل‬،‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـزل‬‫ـ‬‫ـ‬‫زل‬‫ـرات‬‫ـ‬‫ـاط‬‫ـ‬‫ـخ‬‫ـ‬‫م‬‫ـروه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـارگ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ک‬
‫و‬ ‫راه‬ ‫کل‬ ‫مدیر‬ ‫ریاست‬ ‫مسئولیت‬ ‫با‬ ‫شهرسازي‬ ‫و‬ ‫ساختمان‬ ،‫ابنیه‬
،‫شهرسازی‬
•
‫امور‬‫کل‬ ‫مدیر‬‫مسئولیت‬‫با‬‫نهاد‬‫مردم‬‫هاي‬‫تشکل‬‫کارگروه‬
،‫قزوین‬‫استانداری‬‫شوراهاي‬‫و‬‫فرهنگي‬،‫اجتماعي‬
•
‫توزیع‬ ‫و‬ ‫تأمین‬ ،‫ـي‬‫ـ‬‫ـوان‬‫ـ‬‫ـازت‬‫ـ‬‫ب‬ ‫و‬ ‫ـازي‬‫ـ‬‫ـازس‬‫ـ‬‫ب‬ ،‫بیمه‬ ‫ـروه‬‫ـ‬‫گ‬‫ـار‬‫ـ‬‫ک‬
‫خطرناك‬‫مواد‬ ،‫نشاني‬‫آتش‬ ،‫ها‬‫ساختمان‬ ‫ـرداري‬‫ـ‬‫آوارب‬ ،‫آالت‬‫ماشین‬
‫هماهنگی‬ ‫معاون‬ ‫مسئولیست‬ ‫با‬ ‫باختگان‬ ‫جان‬ ‫تدفین‬ ‫و‬ ‫انتقال‬ ‫و‬
،)‫قزوین‬‫استانداری‬‫شوراهای‬‫و‬‫شهری‬‫دفتر‬‫کل‬ ‫(مدیر‬‫عمرانی‬‫امور‬
GeneralOfficeofQazvinCrisisManagement,2018:‫ماخذ‬،‫قزوین‬‫بحران‬‫مدیریت‬‫ستاد‬ ‫ساختار‬:6‫شماره‬ ‫نمودار‬
‫مدیریت‬
‫از‬
‫گذار‬
‫برای‬
‫نهادی‬
‫آوری‬
‫تاب‬
‫ساختار‬
‫تحلیل‬
‫زلزله‬
‫برابر‬
‫در‬
‫آور‬
‫تاب‬
‫شهری‬
‫مدیریت‬
‫به‬
‫بحران‬

9. 77
1399 ‫ـز‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـای‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫پ‬
‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـام‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـل‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـص‬‫ـ‬‫ـ‬‫ف‬
‫پژوهشی‬-‫علمی‬
‫وشش‬‫سی‬‫شماره‬
OrganizationofMunicipalitiesandRuralAffairs,2017:2:‫مأخذ‬‫قزوین؛‬‫شهرداری‬‫سازمانی‬ ‫ساختار‬:7‫شماره‬ ‫نمودار‬
‫را‬‫موضوع‬‫دو‬‫محلی‬‫های‬‫حکومت‬‫تا‬‫است‬‫الزم‬،‫دهد‬‫نشان‬‫کنش‬‫وا‬
‫حوادث‬‫کاهش‬ ‫مدیریت‬‫ایجاد‬،‫یکی‬‫دهند؛‬ ‫قرار‬‫خود‬ ‫کار‬ ‫دستور‬ ‫در‬
،‫حوادث‬‫مدیریت‬‫به‬‫دستیابی‬‫برای‬.‫نهاد‬‫این‬‫مداوم‬‫پایش‬،‫دوم‬‫و‬
‫در‬ ‫باید‬ ‫هایی‬‫شاخص‬ ‫و‬ )‫(متغیرها‬ ‫تأثیرگذار‬ ‫ـل‬‫ـ‬‫ـوام‬‫ـ‬‫ع‬ ‫شناسایی‬
.‫گیرند‬ ‫قرار‬‫توجه‬‫مورد‬‫زلزله‬‫وقوع‬‫از‬‫بعد‬‫و‬‫هنگام‬،‫پیش‬‫های‬‫زمان‬
4
.
‫ها‬‫یافته‬‫و‬‫بحث‬
‫یکسانی‬‫الگوی‬،‫شد‬‫اشاره‬‫سندای‬‫و‬‫هیوگو‬‫اسناد‬ ‫در‬‫که‬ ‫همانگونه‬
‫ساختار‬‫زیرا‬،‫ندارد‬‫وجود‬‫دنیا‬‫سطح‬‫در‬‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬‫ایجاد‬‫برای‬
‫برای‬ ‫اما‬ .‫است‬ ‫متفاوت‬ ‫دنیا‬ ‫مختلف‬ ‫مناطق‬ ‫در‬ ‫شهری‬ ‫مدیریت‬
‫حوادث‬ ‫به‬ ‫خوبی‬ ‫به‬ ‫بتواند‬ ‫که‬ ‫آور‬‫تاب‬ ‫شهری‬ ‫مدیریت‬ ‫یک‬ ‫تحقق‬
‫حوادث‬‫برابر‬‫در‬‫شهری‬‫مدیریت‬‫نهاد‬‫آوری‬‫تاب‬‫به‬‫دستیابی‬‫فرآیند‬:8‫شماره‬‫نمودار‬
‫شهری‬‫نهادی‬‫آور‬‫تاب‬‫تحقق‬‫در‬‫مؤثر‬‫متغیرهای‬:5‫شماره‬‫جدول‬
‫ردیف‬
‫متغیر‬
‫ردیف‬
‫متغیر‬
1
‫جامعه‬‫عادی‬‫مردم‬
6
‫خصوصی‬‫بخش‬
2
‫نهاد‬‫مردم‬‫های‬‫سازمان‬
7
)‫تجهیزات‬‫و‬‫خدمات‬(‫امدادی‬‫های‬‫پایگاه‬
3
‫محلی‬‫حکومت‬
8
‫شهری‬‫های‬‫زیرساخت‬
4
‫محلی‬‫فرا‬‫نهادهای‬
9
‫رسانی‬‫اطالع‬‫و‬‫هشدار‬‫سیستم‬
5
‫اجرا‬‫الزم‬‫های‬‫برنامه‬‫و‬‫قوانین‬
10
‫اطالعات‬‫بانک‬
‫کید‬ ‫تأ‬‫متغیر‬‫ده‬‫بر‬‫آنها‬‫همه‬‫مجموع‬ ‫در‬‫که‬ ‫اند‬‫گرفته‬ ‫قرار‬‫اشاره‬‫مورد‬
.‫اند‬‫شده‬‫آورده‬5‫شماره‬‫جدول‬‫در‬‫که‬ ‫اند‬‫داشته‬
‫های‬‫شاخص‬‫مورد‬‫در‬‫مختلف‬‫منابع‬‫مطالعه‬‫نیز‬3‫شماره‬‫جدول‬‫در‬
‫مجموع‬‫در‬‫شاخص‬12،‫داد‬‫نشان‬‫نهادی‬‫آوری‬‫تاب‬‫زمینه‬‫در‬‫مطرح‬
‫مالحظه‬ 6 ‫شماره‬ ‫ـدول‬‫ـ‬‫ج‬ ‫ـورت‬‫ـ‬‫ص‬ ‫به‬ ‫توان‬‫می‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫مطرح‬
.‫نمود‬
‫متخصص‬30‫از‬،‫هاست‬‫شاخص‬‫به‬‫مربوط‬‫که‬ ‫نخست‬‫پرسشنامه‬‫در‬
‫گردید‬ ‫سئوال‬‫انتخابی‬‫های‬‫شاخص‬‫ضرورت‬‫با‬‫رابطه‬ ‫در‬‫شهرسازی‬
.‫است‬‫شده‬‫آورده‬‫نظرات‬‫برآیند‬7‫شماره‬‫جدول‬‫در‬‫که‬
‫متخصص‬ 30 ‫از‬ ‫نیز‬ ‫متغیرهاست‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫که‬ ‫دوم‬ ‫پرسشنامه‬ ‫در‬
‫موضوع‬ ‫برای‬ ‫انتخابی‬ ‫متغیرهای‬ ‫ـرورت‬‫ـ‬‫ض‬ ‫با‬ ‫رابطه‬ ‫در‬ ‫شهرسازی‬
‫نظرات‬ ‫برآیند‬ 8 ‫شماره‬ ‫جدول‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫گردید‬ ‫سئوال‬ ‫پژوهش‬ ‫مورد‬
.‫است‬‫شده‬‫آورده‬
‫لحاظ‬"‫آوری‬‫"تاب‬‫عنوان‬‫با‬‫بخشی‬،‫امریکا‬‫حوادث‬‫مدیریت‬‫سازمانی‬
‫آن‬‫های‬‫زیرمجموعه‬ ‫از‬‫یک‬‫هر‬‫برای‬‫مشخصی‬‫وظایف‬‫شرح‬‫و‬‫شده‬
‫تمرکز‬ ‫مخاطرات‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ‫ـداوم‬‫ـ‬‫م‬ ‫ریزی‬‫برنامه‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫گردیده‬ ‫تعریف‬
‫وجود‬ ‫ها‬‫برنامه‬ ‫و‬ ‫قوانین‬ ‫بررسی‬ ‫برای‬ ‫ای‬‫کمیته‬ ‫نیز‬ ‫ژاپن‬ ‫در‬ .‫دارند‬
‫کارشناسان‬ ‫و‬ ‫مختلف‬ ‫های‬‫بخش‬ ‫ـران‬‫ـ‬‫ی‬‫ـد‬‫ـ‬‫م‬ ‫آن‬ ‫اعضای‬ ‫که‬ ‫دارد‬
‫هم‬ ‫ملل‬ ‫سازمان‬ ‫اسناد‬ .‫ـت‬‫ـ‬‫اس‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬ ‫اداره‬ ‫عنوان‬ ‫با‬ ‫ای‬‫اداره‬
‫برای‬ ‫ایران‬ ‫در‬ .‫داشتند‬ ‫کید‬ ‫تأ‬ ‫مداوم‬ ‫سازی‬‫بهینه‬ ‫بخش‬ ‫وجود‬ ‫بر‬
‫ولی‬ ،‫ـده‬‫ـ‬‫ش‬ ‫نوشته‬ ‫مفصلی‬ ‫ـف‬‫ـ‬‫ـای‬‫ـ‬‫وظ‬ ‫ـرح‬‫ـ‬‫ش‬ ‫عملیاتی‬ ‫ـای‬‫ـ‬‫ه‬‫ـروه‬‫ـ‬‫ـارگ‬‫ـ‬‫ک‬
‫و‬‫اند‬‫نگرفته‬ ‫قرار‬‫اشاره‬‫مورد‬‫آنها‬ ‫در‬‫صراحت‬‫به‬ ‫تأثیرگذار‬‫متغیرهای‬
‫الزم‬‫نخست‬‫گام‬ ‫در‬‫بنابراین‬.‫دارد‬‫وجود‬‫ریزی‬‫برنامه‬ ‫در‬‫ابهام‬‫نوعی‬
‫تا‬ ‫شود‬ ‫ارزیابی‬ CVR ‫روش‬ ‫به‬ ‫متغیرها‬ ‫و‬ ‫ها‬‫شاخص‬ ‫روایی‬ ‫تا‬ ‫است‬
‫کدام‬ ‫همچنین‬‫و‬‫تأثیرگذارند‬‫ایران‬ ‫در‬‫متغیرها‬‫کدام‬ ‫گردد‬ ‫مشخص‬
‫در‬ ‫که‬ ‫همانگونه‬ .‫هستند‬ ‫مطرح‬ ‫نهادی‬ ‫آوری‬‫ـاب‬‫ـ‬‫ت‬ ‫در‬ ‫ها‬‫شاخص‬
‫مختلف‬‫منابع‬‫در‬‫متفاوتی‬‫متغیرهای‬،‫شد‬‫مالحظه‬2‫شماره‬‫جدول‬
‫شهر‬‫آوری‬‫تاب‬ ‫در‬‫مطرح‬‫شاخص‬:6‫شماره‬‫جدول‬
‫ردیف‬
‫شاخص‬
‫ردیف‬
‫شاخص‬
‫ردیف‬
‫شاخص‬
‫ردیف‬
‫شاخص‬
1
‫یکپارچگی‬
4
‫مشارکتی‬
7
‫هدفمندی‬
10
‫نگری‬‫جامع‬
2
‫پذیری‬‫مسئولیت‬
5
‫قانونمندی‬
8
‫پایداری‬
11
‫پذیری‬‫انعطاف‬
3
‫بازتابندگی‬
6
‫کارآیی‬
9
)‫(آمادگی‬‫آموزش‬
12
‫خودگردانی‬
‫مدیریت‬
‫از‬
‫گذار‬
‫برای‬
‫نهادی‬
‫آوری‬
‫تاب‬
‫ساختار‬
‫تحلیل‬
‫زلزله‬
‫برابر‬
‫در‬
‫آور‬
‫تاب‬
‫شهری‬
‫مدیریت‬
‫به‬
‫بحران‬